Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

‘Ei Reira oki te Aronga Tuatua-Tika e Kakā mai ei mei te Rā’

‘Ei Reira oki te Aronga Tuatua-Tika e Kakā mai ei mei te Rā’

‘Ei Reira oki te Aronga Tuatua-Tika e Kakā mai ei mei te Rā’

“Ei reira oki te aronga tuatua-tika e kakā mai ei i te basileia o to ratou Metua mei te rā.”​—MATA. 13:⁠43.

1. Kua taangaanga a Iesu i te au akatutuanga ei akamarama i teea au tuanga tukeke o te Patireia?

KUA taangaanga a Iesu Karaiti e manganui ua atu au akatutuanga, me kore au parapore, i te akamarama i te au tuanga tukeke o te Patireia. Kua “tuatua parabole atu [Aia] ki te tangata tini ra; kare rava e tuatua parabole kore kia tuatua aia kia ratou.” (Mata. 13:34) I roto i te au akatutuanga no runga i te ruru anga i te ua o te tuatua mou o te Patireia, kua akaketaketa a Iesu i te tuanga a te turanga o te ngakau tangata i te ariki anga i te karere, pera katoa ta Iehova tuanga i te akakeu anga i te turanga pae vaerua. (Mare. 4:​3-9, 26-29) Kua akatutu katoa mai a Iesu i te tupuanga maata o te aronga e akarongo maira i te karere Patireia i runga nei i te enua, noatu e kare taua tupuanga ra e kitea meitakiia atu ana i te akamataanga. (Mata. 13:​31-33) Pera katoa, kua akaketaketa mai aia e kare te katoa anga o te katoatoa rava tei ariu atu ki te karere Patireia e riro ei au tangata tau no taua Patireia ra.​—Mata. 13:​47-50. *

2. I roto i te akatutuanga a Iesu i te titona e te titania, eaa ta te ua meitaki e akatutu ra?

2 Inara, ko tetai o te au akatutuanga a Iesu te akamou ra ki runga i te akaputuputu anga i te aronga ka tutara ma Iesu i roto i tona Patireia. E kapiki putuputuia ana teia e ko te parapore o te titona e te titania e kua rekotiia i roto ia Mataio pene 13. Noatu e i roto i tetai atu akatutuanga, te akakite maira a Iesu kia tatou e ko te ua tei ruruia ko “te tuatua o te basileia,” i roto ra i teia akatutuanga, te akakite maira aia kia tatou e te akatutu ra te ua meitaki i tetai apinga ke​—“te tamariki o te basileia.” (Mata. 13:​19, 38) Kare teia i te au tangata ka noo i raro ake i te Patireia mari ra e “tamariki,” me kore e aronga tuanga no te Patireia.​—Roma 8:​14-17; tatau ia Galatia 4:6, 7.

Te Akatutuanga o te Titona e te Titania

3. Akamarama mai i te manamanata e aro atura te tangata i roto i te akatutuanga e i akapeea aia i te ikianga kia akono atu i teia manamanata.

3 Teia te akatutuanga: “E tau te basileia o te ao ra i tetai kainga i ruruia e te tangata kainga te ua meitaki ki roto ra: Kia moe ra te au tangata, kua aere maira tona enemi, kua ruru iora i te zizania ki roto i te sitona, aere ke atura. E ao atura taua sitona ra, e ua akera, kitea iora te zizania. Kua aere maira te aronga tavini o taua tangata kainga ra, kua tuatua maira kiaia, na ko maira, E te atu, kare ainei e ua meitaki taau i ruru ki roto i toou kainga? noea ra te zizania? Kua na ko atura aia kia ratou, Na te enemi te reira i ruru. Kua na ko maira te au tavini kiaia, E tika aina ia koe kia aere matou e vaere? Kua na ko atura aia, Auraka; ko te peke katoa aea te sitona kia vaere kotou i te zizania Vaio ua na, kia tupu kapipiti, e kia mou; e kia tae ki te tuatau mou ra, naku ïa e karanga atu ki te aronga e kokoti, E na mua i te akaputuputu i te zizania, e ruru aere no te ai; akaputu ra i te sitona ki roto i taku are vairanga ra.”​—Mata. 13:​24-30.

4. (a) Koai te tangata i roto i te akatutuanga? (e) Inaea e i akapeea a Iesu i akamata ai te angaanga i roto i te ruru anga i teia ua?

4 Koai te tangata tei ruru i te ua meitaki ki roto i tona kainga? Kua oronga mai a Iesu i te pauanga i muri mai i tona akamarama anga ki tana au pipi e: “Ko tei ruru i te ua meitaki ra, koia te Tamaiti a te tangata.” (Mata. 13:37) Kua akapapa a Iesu, te “Tamaiti a te tangata,” i te kainga no te tanutanu i te tuatau o tana angaanga orometua i te enua nei e toru e te apa mataiti. (Mata. 8:20; 25:31; 26:64) I reira mei te Penetekote mataiti 33 T.N. e tere ua atu, kua akamata aia i te ruru i te ua meitaki​—“te tamariki o te basileia.” Kua tupu teia ruru anga i te akamataanga a Iesu, te komono o Iehova, i te riringi mai i te vaerua tapu ki runga i te au pipi, no te akatainuanga ia ratou ei au tamariki na te Atua. * (Anga. 2:33) Kua tupu mai te ua meitaki ei titona pakari. No reira i te openga, te akakoroanga o te ruru anga i te ua meitaki koia oki ko te akaputuputu anga i te katoatoa rava o te aronga ka riro mai ei aronga tuanga e ei au tutara ma Iesu i roto i tona Patireia.

5. Koai te enemi i roto i te akatutuanga, e koai ma te akatutuia maira e te titania?

5 Koai te enemi, e koai ma te titania? Kua akakite mai a Iesu kia tatou e ko te enemi ‘ko Satani.’ Te akatakaia maira te titania e ko “te tamariki a te vaerua kino.” (Mata. 13:​25, 38, 39) Ko te tika tikai, ko te titania ta Iesu e taiku ra ko te ngangaere bearded darnel. Ko teia rakau poitini, vaitata rai e aiteite raua ko te titona i te tupu ou anga, i mua ake ka pakari mai ei. Mei teaa te akatutuanga tano meitaki no te au Kerititiano akatutu ua, te aronga e karanga ra e e tamariki ratou no te Patireia inara kare e ua mai ana i te ua tika tikai! Teia au Kerititiano pikikaa e karanga ra e e au pipi ratou na Karaiti e tuanga tikai ratou no te “uanga” a te Tiaporo ko Satani.​—Gene. 3:⁠15.

6. Inaea te titania i akamata ai te mama mai, e i akapeea te au tangata i “moe” ei i te reira taime?

6 Inaea teia au Kerititiano mei te titania rai i mama mai ei? “Kia moe ra te au tangata,” i karanga ai a Iesu. (Mata. 13:25) I naea teia i tupu ei? Ka kite mai tatou i te pauanga i roto i te au tuatua a te apotetoro ko Paulo ki te aronga pakari o Ephesia e: “Kua kite oki au kia riro ke atu au, ka o mai ei te luko taae ki roto ia kotou na, kare e akaperepere i te anana. E ka tu mai oki te tangata mei roto ia kotou uaorai, e tuatua mai i te tuatua mingi, kia aruia ratou e te pipi.” (Anga. 20:​29, 30) Kua ako atu aia i taua aronga pakari ra kia ara ua atu rai i te pae vaerua. I muri ake i te au apotetoro, tei riro ei “tāpu” i te apoteiti, i te moe anga i roto i te mate, maata ua atu rai te au Kerititiano tei varea e te moe i te pae vaerua. (E tatau ia 2 Tesalonia 2:​3, 6-8.) Te akamata anga tera o te apoteiti maata.

7. Kua riro ainei tetai pae titona ei au titania? Akamarama mai.

7 Kare a Iesu i karanga ana e ka riro mai te titona ei au titania, inara kua karanga aia e kua ruruia te titania ki rotopu i te titona. No reira kare teia akatutuanga e akaari mai ana i te au Kerititiano tika tikai tei topa ke mei te tuatua mou. Mari ra, te tou maira ki te tauta anga akakoro a Satani i te akakino i te putuputuanga Kerititiano na te akao anga mai i te aronga kino ki roto i te reira. I te tuatau i ruaine ei te apotetoro openga, ko Ioane, kua kite meitakiia teia apoteiti.​—2 Pete. 2:​1-3; 1 Ioa. 2:⁠18.

“Vaio Ua Na, Kia Tupu Kapipiti, e Kia Mou”

8, 9. (a) Eaa te au ikuikuanga a te Pu ki tona au tavini ka riro ei mea tau ki te aronga e akarongo ra ia Iesu? (e) I roto i te akatupuanga, akapeea te titona e te titania i te tupu kapipiti anga?

8 Kua akakite te aronga tavini o te Pu kiaia i te manamanata e kua ui e: “E tika aina ia koe kia aere matou e vaere [i te titania]?” (Mata. 13:​27, 28) Penei e mea poitirere tana pauanga. Kua akakite aia kia ratou kia tuku ua i te titona e te titania kia tupu kapipiti e tae ua atu ki te tuatau o te mou. E akauenga tau tera ki te au pipi a Iesu. Ka kite mai ratou e e tu ngata tikai i te akatakake i te titona mei te titania darnel. Te aronga e kite to ratou i te angaanga tanutanu, ka kite katoa mai e ko te akatereanga o te aka o te bearded darnel e taviriviri ana ki te aka o te titona. * No reira rai te Pu i ikuiku ei ia ratou kia tiaki!

9 I roto i tetai mataara aiteite, i te au anere mataiti i aereia mai, kua uua maata te au tuanga tuke tuke o Kerititome i te titania​—te mea mua i rotopu i te akonoanga Katorika Roma e te au ekaretia Otototi e i muri mai i rotopu i te au pupu Porotetani e manganui tei mama aere mai. I taua taime rai, kua ruru katoaia tetai au ua titona tika tikai ki roto i te ao katoa. Kua tiaki mari te tangata kainga i roto i te akatutuanga i te tuatau tupuanga roa kia tae mai te tuatau poto mai o te mou.

Te Tatarianga Roa no te Tuatau Mou

10, 11. (a) Eaa te tuatau no te mou? (e) Akapeea te titona akatutu i te apaiia mai anga ki roto i te are vairanga a Iehova?

10 Kua akakite mai a Iesu kia tatou e: “Te mou ra, koia te openga o teianei ao; e te aronga e kokoti ra, koia te au angela.” (Mata. 13:39) I te tuatau openga o teia akatereanga kino o te au mea, te raveia ra tetai akatakake anga​—te akaputuputuia ra te tamariki o te Patireia e te akatakakeia nei mei tetai ua atu aronga mei te titania rai. No runga i teia, te akakite maira te apotetoro ko Petero kia tatou e: “Kua tae oki ki te tuatau e tupu ei te mate i te ngutuare o te Atua nei: e na ko nei atu ia tatou nei te akavaanga i te tupu, eaa ra oki te openga o te aronga kare i akarongo i te evangelia o te Atua ra?”​—1 Pete. 4:⁠17.

11 I muri poto ua ake i te akamataanga te au ra openga, me kore te “openga o teianei ao,” kua akamataia te akavaanga o te aronga e karanga ra e e au Kerititiano tika tikai ratou​—noatu e e “tamariki o te basileia” tikai me kore e “au tamariki a te vaerua kino” ratou. I te akamataanga o te mou, te mea “mua” kua inga a Babulonia Maata, e oti kua akaputuputuia mai te tamariki o te Patireia. (Mata. 13:30) Inara akapeea te titona akatutu i te akaputuia anga i teianei ki roto i te are vairanga a Iehova? Kua apaiia mai teia aronga kokotiia ki roto i te putuputuanga Kerititiano tei akaoki akaouia, te ngai e rauka ai ia ratou ta te Atua marekaanga e te paruru, me kore e rauka ai ia ratou ta ratou tutaki no te rangi.

12. Eaa te roa o te tupuanga o te mou?

12 Eaa te roa o te akavaanga? Kua taiku a Iesu i te mou e e “tuatau,” no reira ka tupu ua atu te reira no tetai tuatau. (Apo. 14:​15, 16) Ka tupu ua atu te akavaanga o te au mema tatakitai o te aronga akatainuia i roto i te tuatau openga. Ka tupu ua atu rai te reira e rauka ua atu to ratou akairo openga.​—Apo. 7:​1-4.

13. I roto i teea tu i apa ai te titania, e i akapeea ratou i rave ei i te tuatua kino?

13 Koai ma te ka akaputuputuia mei roto mai i te Patireia, e akapeea ratou i apa ai e i rave ei i te tuatua kino? (Mata. 13:41) No te au anere mataiti kua akavareia e te au orometua mei te titania rai o Kerititome e mirioni ua atu tangata. Kua rave ratou i teia na te au apiianga akangateitei kore i te Atua, te au apinga “i apaʼi ra,” mei te apiianga i te akautunga mutu kore i roto i te ai era e te apiianga akaoripu e te muna o te Toru Tai. Manganui ua atu te au akaaere akonoanga e akanoo ra i te akaraanga kino no ta ratou au anana na to ratou pirianga akaturi ki teianei ao e i tetai au taime, na to ratou tu akono tau kore kino pakari. (Iako. 4:⁠4) Tetai atu, kua ariki ua a Kerititome i te ainga tau kore i rotopu i tona au mema. (E tatau ia Iuda 4.) Noatu teia au turanga, te rave ra rai ratou i te akaari i te tu akono atua e te tu tapu. Mei teaa te mataora o te tamariki o te Patireia no tei akatakakeia mai mei taua au akakeuanga mei ta te titania rai e te au apiianga akakino i apa ai!

14. Akapeea te aronga mei te titania rai i te aue anga e te pakati anga i to ratou nio?

14 Akapeea te aronga mei te titania rai i te aue anga e te pakati anga i to ratou nio? (Mata. 13:42) Kua tamamaeia “te au tamariki a te vaerua kino” e te tika e kua akakite uaia te akakeuanga akakino e te apiianga pikikaa a te aronga mei te titania rai e “te tamariki o te basileia.” Kua mareka kore katoa ratou i te turuturuanga e iti atura a te au mema o ta ratou ekaretia, pera katoa te ngere anga i te akatere i to ratou au mema.​—E tatau ia Isaia 65:​13, 14.

15. I roto i teea tu e tauia ai te aronga mei te titania rai ki te ai?

15 I teea tu te titania i akaputuputuia ai e i tauia ai kite ai? (Mata. 13:40) Te taiku ra teia ki te openga o te titania. To ratou titiriia anga akatutu ua ki roto i te umu ai te akakite maira e te taki atura ia ratou ki te takore anga mutu kore. (Apo. 20:14; 21:⁠8) Ka takoreia te aronga pikikaa, te au Kerititiano akatutu ua mei te titania rai, i te tuatau o te “mate maata.”​—Mata. 24:⁠21.

E ‘Kakā mai ei Ratou mei te Rā’

16, 17. Eaa ta Malaki i totou no runga i te iero vaerua o te Atua, e i akapeea te akamataia anga teia akatupuanga?

16 I teea taime ‘e kakā mai ei mei te rā ra’ te aronga mei te titona rai? (Mata. 13:43) No runga i te tama anga i te iero o te Atua, te totou maira a Malaki e: “I na, e tono au i taku karere, e nana e akamaka i te ara i mua iaku, e te Atu ta kotou e kimi na, ko te ka tae vave mai ïa ki tona ra nao, koia oki te karere a te koreromotu ta kotou i rekareka na: i na, e tae mai aia, te tuatua mairā Iehova Sabaota ra. Ka tika ra iaai ra kia akakoromaki i te rā e aaere mai ei aia ra? e koai te ka mou kia mama mai aia ra? kua aite oki aia ki te ai a te tamā moni ra, e mei te pua a te tamā kakau ra. Ka noo mai aia mei te tamā e te akameitaki i te ario ra; ka akameitaki aia i te au tamariki a Levi, e ka tamā aia ia ratou mei te auro, e mei te ario ra, kia apai oki ratou i te atinga tuatua-tika kia Iehova ra.”​—Mala. 3:​1-3.

17 I teia tuatau nei, kua akamata teia totou i te akatupuia i te mataiti 1918 i te tutaka anga a Iehova e “te karere a te koreromotu,” ko Iesu Karaiti, i te iero vaerua. Kua akakite mai a Malaki kia tatou e eaa tei tupu i te oti anga teia tama anga: “Ei reira kotou e kite akaou ei i te tu ke anga i te tangata tuatua-tika e te tangata kino, i te tangata i akamori i te Atua, e i tei kore i akamori iaia.” (Mala. 3:18) Te tou atura te tupuanga viviki o te angaanga tei raveia e te au Kerititiano mou tei akaoraora akaouia, i taua tuatau ra e ko te akamataanga o te mou.

18. Eaa ta Daniela i totou e ka tupu i to tatou tuatau?

18 Kua tuatua te peroveta ko Daniela no runga i to tatou tuatau i te totou anga aia e: “E te aronga i apii ra, e kakā mai, ïa mei te kakā o te rangi ra; e ko tei akaariu i te tangata e manganui ki te tuatua-tika ra, mei te au etu ïa, e tuatau e tuatau ua atu.” (Dani. 12:⁠3) Koai ma teia aronga e kaka ra? Kare atu mari ra, ko te au Kerititiano akatainuia, ko te titona tika tikai ta Iesu i taiku i roto i tana akatutuanga o te titona e te titania! Te ‘akaputuputu’ anga o te au Kerititiano akatutu mei te titania rai, kua kite meitakiia e te aronga maata mei te mamoe te tu e maata ua maira. I te taokotai atu anga ia ratou uaorai ki te toenga o te Iseraela vaerua, kua akakaka katoa teia au tangata ka noo i raro ake i te Patireia i to ratou marama i roto i teia ao poiri.​—Zeka. 8:23; Mata. 5:​14-16; Phili. 2:⁠15.

19, 20. Eaa ta “te tamariki o te basileia” e tatari atu nei, e eaa ta tatou ka uriuri i roto i te atikara ka aru mai?

19 I teia tuatau, te tatari atu nei “te tamariki o te basileia ” i ta ratou tutaki kaka i te rangi. (Roma 8:​18, 19; 1 Kori. 15:53; Phili. 1:​21-24) Inara, ka inangaroia ratou kia vai akarongo mou e tae ua atu ki taua taime ra, kia kaka ua atu, kia taka meitaki to ratou tuke mei “te au tamariki a te vaerua kino.” (Mata. 13:38; Apo. 2:10) Mei teaa te mataora no tatou katoatoa e kua rauka ia tatou te tikaanga kia kite i te au tupuanga o teia ‘akaputuputu’ anga akatutu i te titania i to tatou tuatau!

20 Inara eaa te pirianga i rotopu i teia au tamariki o te Patireia e te aronga maata rava e maata ua maira, e manakonakoanga to ratou i te noo ki runga i te enua e mutu kore ua atu ei au tangata no te Patireia? Ka pau te atikara ka aru mai i teia uianga.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 1 No tetai uriurianga maata atu i teia au akatutuanga, akara i Te Punanga Tiaki, Tiurai 15, 2008, kapi 12-21.

^ para. 4 I roto i teia parapore, kare te ruru anga e akatutu ana i te angaanga tutu aere e te akariro anga i te tangata ei pipi, te ka apai mai i te aronga ou kia riro ei au Kerititiano akatainuia. No runga i te ua meitaki tei ruruia i roto i te kainga, kua tuatua a Iesu e: “Koia [kare e “ka riro mai”] te tamariki o te basileia.” Te taiku ra te ruru anga ki te akatainuia anga teia au tamariki o te Patireia i roto i te ao katoa.

^ para. 8 E taviriviri kapiti ana te aka o te bearded darnel e te aka o te titona, no reira me utiutiia raua roa ai i mua ake i te mou ka akatupu i te ngere o te titona.​—Akara i te puka Insight on the Scriptures, Voriumu 1, kapi 1178.

Maara Ainei ia Koe?

I roto i te akatutuanga a Iesu no te titona e te titania, eaa te aiteanga o teia au tuanga o te akatutuanga?

• Te ua meitaki

• Te tangata tei ruru i te ua

• Te ruru anga i te ua

• Te enemi

• Te titania

• Te tuatau mou

• Te are vairanga

• Te aue e te pakati anga nio

• Te umu ai

[Au Uianga Apii]

[Au Tutu i te kapi 20]

Kua akamataia te ruru anga i te ua meitaki i te Penetekote mataiti 33 T.N.

[Tutu i te kapi 23]

Te titona akatutu te tariia nei i teia tuatau ki roto i te are vairanga a Iehova

[Akameitakianga]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.