Tinikeni pa kuti muye ku filimo

Tinikeni pa kuti mumone imitwe iilimo

Umukuni Umo, na Kacema Umo

Umukuni Umo, na Kacema Umo

Umukuni Umo, na Kacema Umo

“Mwe bankonka mukekala pa fipuna fya bufumu 12, no kupingula imikowa 12 iya kwa Israele.”—MAT. 19:28.

1. Bushe Yehova alemona shani abatuntwike muli Abrahamu, kabili mulandu nshi cishalolele mu kuti tabikileko amano nangu panono ku bantu bambi?

YEHOVA alitemenwe sana Abrahamu, ne co calengele atemwe na batuntwike muli Abrahamu. Pa myaka 1,500, alemona uluko lwa Israele, ulwatuntwike muli Abrahamu nga bantu bakwe abasalwa, “icipe cakwe ica mutengo.” (Belengeni Amalango 7:6.) Bushe calolele mu kuti Yehova tabikileko amano nangu panono ku bantu ba mu nko shimbi? Iyo. Pali ilya nshita, abashali bena Israele abalefwaya ukupepa Yehova balisuminishiwe ukuilunda kuli lulya luko ulwaibela. Aba bantu abalesanguka abena Israele, balemonwa fye nga ba mu luko lwa bena Israele, na bena Israele balingile ukulabamona nga bamunyinabo. (Lev. 19:33, 34) Kabili na bo bene balingile ukulakonka amafunde ya kwa Yehova yonse.—Lebi. 24:22.

2. Cinshi Yesu alandile icapapwishe abaYuda, kabili mepusho nshi twingepusha pali ico?

2 Lelo Yesu alandile pa cintu cimo icapapwishe abaYuda baliko ilyo ali pa calo. Atile: “Bakamupoka ubufumu bwa kwa Lesa no kubupeela ku luko ulutwala ifisabo fya buko.” (Mat. 21:43) Ni bani bali no kuba muli ulu luko lupya, kabili bushe uku kwaluka kwatukuma shani pali lelo?

Uluko Ulupya

3, 4. (a) Bushe umutumwa Petro alondolwele shani uluko lupya? (b) Ni bani baba muli ulu luko ulupya?

3 Umutumwa Petro alilondolwele bwino sana ulu luko lupya. Alembele amashiwi yakonkapo ku Bena Kristu banankwe, atile: “Muli ‘mushobo uwasalwa, bashimapepo kabili ishamfumu, uluko lwa mushilo, abantu bakwe abaibela, pa kuti mubile konse konse ubucindami’ bwa wamwitile ukuti mufume mu mfifi mwingile mu lubuuto lwakwe ulwapesha amano.” (1 Pet. 2:9) Nga fintu casobelwe, abaYuda ba cifyalilwa abasumine ukuti Yesu ni Mesia e babalilepo ukuba muli ulu luko lupya. (Dan. 9:27a; Mat. 10:6) Pa numa, abashali bena Israele na bo bene balisanshiwemo muli ulu luko, pantu Petro atile: “Kale tamwali abantu ba kwa Lesa, lelo nomba muli bantu bakwe.”—1 Pet. 2:10.

4 Ni bani Petro ale-eba aya mashiwi? Pa ntendekelo ya kalata yakwe atile: ‘Lesa atufyele cipya cipya. E lyo ici calenga ukuti tukwate isubilo ilyafikapo, ilya kupyana icishingabola kabili icishakowela kabili icishingakota. Ubu bupyani bwaba mu muulu kabili bwasungilwa imwe.’ (1 Pet. 1:3, 4) E ico, ababa muli ulu luko, Bena Kristu basubwa, abakwata isubilo lya kwikala ku muulu. Aba e betwa ati: “Israele wa kwa Lesa.” (Gal. 6:16) Mu cimonwa, Yohane alimwene ukuti abetwa ati Israele wa kwa Lesa, baba impendwa 144,000. Aba ‘bashitwa mu bantu pa kuti babe ifisabo fya ntanshi ukupeelwa kuli Lesa na ku Mwana wa mpaanga’ no kuba “bashimapepo” e lyo no ‘kuteka pamo na Yesu pa myaka 1,000.’—Ukus. 5:10; 7:4; 14:1, 4; 20:6; Yako. 1:18.

Bushe Muli Ulu Luko Mwaliba na Bambi?

5. (a) Ni bani betwa ati “Israele wa kwa Lesa”? (b) Mulandu nshi te basubwa fye beka abetwa ati “Israele”?

5 Kanshi amashiwi ya kuti “Israele wa kwa Lesa” ayaba pa Abena Galatia 6:16 yalosha ku Bena Kristu basubwa epela. Lelo bushe Yehova aletapo Abena Kristu bambi abashasubwa ukuti uluko lwa Israele? Icasuko cili mu mashiwi Yesu aebele abatumwa bakwe aba busumino ayatila: “Ndepangana na imwe icipangano, ifyo na Tata apangana na ine icipangano ca bufumu, ukuti mukalye no kunwa pe tebulo lyandi mu bufumu bwandi, no kwikala pa fipuna fya bufumu ku kupingula imikowa 12 iya kwa Israele.” (Luka 22:28-30) Ici cikacitika mu kuteka kwa kwa Kristu ukwa myaka 1,000, ilyo “ifintu fikabumbwa cipya cipya” nelyo mu nshita ya kubweseshamo ifintu ifyo fyali.—Belengeni Mateo 19:28.

6, 7. Bushe abetwa ati “imikowa 12 iya kwa Israele” pali Mateo 19:28 na Luka 22:30 ni bani?

6 Ba 144,000 bakaba ishamfumu kabili bashimapepo kabili bakaba bakapingula mu myaka 1,000 ilyo bakalateka. (Ukus. 20:4) Ni bani abo bakalapingula no kuteka? Pali Mateo 19:28 na pali Luka 22:30, patila bakalapingula “imikowa 12 iya kwa Israele.” Bushe muli aya malembo ‘imikowa 12 iya kwa Israele’ ni bani? Ni bonse fye abakwata isubilo lya kwikala pe sonde, abakwata icitetekelo mwi lambo lya kwa Yesu, lelo abashaba mwi bumba lya bashimapepo abakateka na Yesu. (Umukowa wa kwa Lebi tabaupendelapo pa mikowa 12 iyalumbulwa.) Imikowa 12 iya kwa Israele iyalandwapo pano, ni balya abakanonkelamo muli bushimapepo bwa ba 144,000. Aba abashili bashimapepo na bo bantu ba kwa Lesa, kabili alibatemwa no kubapokelela alibapokelela. Kanshi calilolamo ukubapashanya ku bantu bakwe aba ku kale.

7 E mulandu wine ilyo umutumwa Yohane amwene ababa muli Israele wa kwa Lesa abafika 144,000 balekakatikwa ku ciyayaya ilyo ubucushi bukalamba bushilatendeka, amwene ne “bumba likalamba” ‘abafuma mu nko shonse.’ (Ukus. 7:9) Aba bakapusuka ubucushi bukalamba no kwingila mu calo umo bakatekwa na Kristu pa myaka 1,000. Mulya e mo iminshipendwa ya bakabuuka na yo ikekala. (Yoh 5:28, 29; Ukus. 20:13) Aba bonse mu mampalanya e “mikowa 12 iya kwa Israele,” iikapingulwa kuli Yesu na ba 144,000 abo akateka nabo.—Imil. 17:31; 24:15; Ukus. 20:12.

8. Bushe ifyalecitika pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu filanga shani ukwampana kwaba pali ba 144,000 na bantunse bambi?

8 Uku ukwampana kwaba pali ba 144,000 na bantunse bambi kwaleimininwako ne fyalecitika cila mwaka pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu. (Lebi 16:6-10) Shimapepo mukalamba alekabila intanshi ukutuula ing’ombe iilume ngo mutuulo wa pa lubembu uwa ‘kuifutilako umwine no kufutilako aba ng’anda yakwe.’ E ico, ilambo lya kwa Yesu lyabalilepo ukufimba pa membu sha bakaba bashimapepo banankwe abakalabombela pamo nankwe mu muulu. E lyo kabili pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, imbushi shibili shaletuulwa ku kufimba pa membu sha bena Israele bambi. Apo uluko lwa bashimapepo lwimininako ba 144,000, ninshi abena Israele abashala bemininako bonse abakwata isubilo lya kwikala pano calo. Ifi twalandapo filelanga ukuti abetwa ati “imikowa 12 iya kwa Israele” pali Mateo 19:28, ni bonse balya abacetekela ilambo lya kwa Yesu, te bashimapepo basubwa no mupashi abakabombela pamo na Yesu. *

9. Bushe bashimapepo ba mu cimonwa ca kwa Esekiele bemininako bani, kabili abena Israele abashali mu mukowa wa bashimapepo, nabo bemininako bani?

9 Moneni ica kumwenako na cimbi. Kasesema Esekiele balimulangile itempele lya kwa Yehova lyonse mu cimonwa. (Esek., ifipa. 40-48) Muli cilya cimonwa, bashimapepo abalebombela mwi tempele, balefunda abantu e lyo nabo Yehova alebapanda amano no kubalungika. (Esek. 44:23-31) Muli ici cine cimonwa, amwene abantu ba mikowa yalekanalekana baleisa mu kupepa no kutuula amalambo. (Esek. 45:16, 17) Muli ici cimonwa, bashimapepo bemininako abasubwa, e lyo abena Israele abashafumine mu mikowa ya bashimapepo bemininako abakwata isubilo lya kwikala pano calo. Ici cimonwa ciletulanga ukutila aya mabumba yabili yalabombela pamo mu cumfwano, kabili ibumba lya bashimapepo e litungulula mu kupepa kwa cine.

10, 11. (a) Mashiwi nshi Yesu alandile ayakosha icitetekelo ayalefikilishiwa muno nshiku? (b) Mepusho nshi twingepusha pa lwa mpaanga shimbi?

10 Yesu alilandile pa “mpaanga shimbi,” ishishali no kuba mwi “cinka” limo line no “mukuni unono” uwa basambi bakwe abasubwa. (Yoh. 10:16; Luka 12:32) Atile: “Na sho ndi no kushileta, kabili shikomfwa ishiwi lyandi, e lyo kukaba umukuni umo, na kacema umo.” Icitetekelo cesu cilakosa sana nga twamona ifyo aya mashiwi yalefikilishiwa! Amabumba yabili, e kutila ibumba linono ilya basubwa e lyo ne bumba likalamba ilya mpaanga shimbi yalikatana. (Belengeni Sekaria 8:23.) Nangu ca kutila impaanga shimbi tababombela mu kati ke tempele lya ku mupashi, balabombela mu lubansa lwe tempele.

11 Bushe ifi Yehova limo abomfya abashali mu mukowa wa bashimapepo mu luko lwa Israele ku kwimininako impaanga shimbi, ninshi abakwata isubilo lya kwikala ku muulu nabo bafwile ukulyako ifimpashanya pa Cibukisho? Twalalanda pa casuko kuli ici cipusho.

Icipangano Cipya

12. Kupekanya nshi ukupya Yehova asobele?

12 Yehova alisobele ifyo ali no kuteyanishisha abantu bakwe ifintu mu nshila iipya ilyo atile: “Ici e cipangano ico nkapangana na ba mu ng’anda ya kwa Israele pa numa ya nshiku shilya. . . . Nkabika amafunde yandi muli bena, kabili nkayalemba mu mitima yabo. Kabili nkaba Lesa wabo, na bo bakaba abantu bandi.” (Yer. 31:31-33) Ukupitila muli ici cipangano cipya, Yehova ali no kufikilisha ubulayo alaile Abrahamu mu nshila yawamisha kabili ku ciyayaya.—Belengeni Ukutendeka 22:18.

13, 14. (a) Ni bani baba mu cipangano cipya? (b) Inga abashaba mu cipangano cipya lelo abanonkelamo fye ni bani, kabili ‘bekatisha’ shani kuli ici cipangano?

13 Ici cine cipangano cipya e co Yesu alelandapo pa bushiku bwa kuti mailo akafwa ilyo atile: “Iyi kapu umuli umwangashi e cipangano cipya ica pa mulopa wandi, uuli no kusuumina pa mulandu wenu.” (Luka 22:20; 1 Kor. 11:25) Bushe Abena Kristu bonse e mo baba muli ici cipangano cipya? Iyo. Bamo pamo nga abatumwa abanweneko umwangashi, e mo baba muli ici cipangano cipya. * Yesu alipangene nabo icipangano na cimbi ica kuteka pamo nankwe mu Bufumu bwakwe. (Luka 22:28-30) Bakateka na Yesu mu Bufumu bwakwe.—Luka 22:15, 16.

14 Inga balya abakekala pe sonde ilikatekwa no Bufumu bwakwe? Bena banonkelamo fye mu cipangano cipya, tababamo. (Gal. 3:8, 9) Nangu ca kutila tababamo, ‘balikatisha’ kuli ici cipangano pantu balakonka ififwaikwa nga fintu casobelwe na kasesema Esaya uwatile: “Aba ku fyalo fimbi abaisa kuli Yehova ku kumubombela no kutemwa ishina lya kwa Yehova, pa kuti babe ababomfi bakwe, bonse abasunga isabata pa kuti belisaalula no kwikatisha ku cipangano candi, ine nkabaleta ku lupili lwandi ulwa mushilo no kubalenga ukusekelela mu ng’anda yandi iya mapepo.” Lyena Yehova atile: “Pantu ing’anda yandi iketwa ing’anda ya kupepelamo iya bantu bonse.”—Esa. 56:6, 7.

Ni Bani Balingile Ukulyako?

15, 16. (a) Bushe umutumwa Paulo aampenye icipangano cipya kuli finshi? (b) Mulandu nshi ababa ne subilo lya kwikala pano calo bashiliilako ifimpashanya pa Cibukisho?

15 Ababa mu cipangano cipya baliba “abashipa ukwingila mu ncende ya mushilo.” (Belengeni AbaHebere 10:15-20.) Aba e ‘bakapokelela ubufumu ubushingatenshiwa.’ (Heb. 12:28) E ico ni balya fye abakaba ishamfumu na bashimapepo mu muulu pamo na Yesu Kristu e balingile ukunwa muli ‘kapu ya mwangashi’ iimininako icipangano cipya. Ababa mu cipangano cipya, e bo balaya ukuupwa ku Mwana wa mpaanga. (2 Kor. 11:2; Ukus. 21:2, 9) Aba bambi abasangwa ku Cibukisho ca pa mwaka ba kutambako fye, tabalyako ifimpashanya.

16 Paulo aletwafwa no kwishiba ukuti abakwata isubilo lya kwisaikala pano isonde tabalyako ifimpashanya pa Cibukisho. Aebele Abena Kristu basubwa ati: “Pantu ilyo lyonse mwalya uyu mukate no kunwena muli kapu iyi, ninshi mulebila imfwa ya kwa Shikulu, akasuke akese.” (1 Kor. 11:26) Ni lilali Shikulu ‘akesa’? Ni lintu akabwela mu kusenda uwa kulekeleshako pa baba mwi bumba lya kwa nabwinga wakwe no kuya ku muulu. (Yoh. 14:2, 3) Kanshi, ukusefya Umulaalilo wa kwa Shikulu ukubako cila mwaka, takwakatwalilile. Abana ba mwanakashi ‘abashalapo’ pano isonde bakatwalilila ukulyako umulaalilo mpaka bonse bakapokelele icilambu cabo ica ku muulu. (Ukus. 12:17) Abakekala pe sonde abalalyako ifimpashanya, ninshi uyu Mulaalilo kuti wabako ku ciyayaya.

“Bakaba Abantu Bandi”

17, 18. Bushe ukusesema kwaba pali Esekiele 37:26, 27 kwafikilishiwa shani?

17 Yehova asobele ukwikatana kwaba pa bantu bakwe ilyo atile: “Nkapangana na bo icipangano ca mutende; cikaba cipangano ca muyayaya ico nkapangana na bo. Nkabapeela icalo cabo no kubafusha kabili nkabika no mwa mushilo mwandi pa kati kabo umuyayaya. Ne cikuulwa candi ica mushilo cikaba pali bena, na ine nkaba Lesa wabo, na bo bakaba abantu bandi.”—Esek. 37:26, 27.

18 Abantu ba kwa Lesa bonse balanonkelamo mu kufikilishiwa kwa ubu bulayo bwawamisha, e kuti icipangano ca mutende wa Bena Kristu. Ca cine Yehova alilaya ababomfi bakwe aba cumfwila umutende. Ifisabo fya mupashi wakwe filamoneka pa kati kabo. Ili itempele lyakwe, ilimininako ukupepa kwa cine ukwa Bena Kristu, lyaba pali bena. Balisanguka abantu bakwe icine cine, pantu balitaluka ukupepa utulubi ukwa musango uuli onse kabili bapepa fye Yehova Lesa epela.

19, 20. Ni bani bambi baba pali balya abo Yehova eta ukuti “abantu bandi,” kabili bushe icipangano cipya cabaletela cinshi?

19 Ala caliwama ukumona uko aya mabumba yabili yaikatana mu nshita yesu! Nangu ca kutila ibumba likalamba ililekulilako cila nshita talyakwata isubilo lya kuya ku muulu, balitemwa sana ifi baikatana na bakaya ku muulu. Bali-ilunda kuli Israele wa kwa Lesa. Ukucita ifi kwalenga baba pa bo Lesa eta ukuti “abantu bandi.” Kwalifikilishiwa muli bena ukusesema ukutila: “Inko ishingi shikailunda kuli Yehova muli bulya bushiku, kabili bakaba abantu bandi; na ine nkekala mu kati kobe.”—Seka. 2:11; 8:21; belengeni Esaya 65:22; Ukusokolola 21:3, 4.

20 Yehova alilenga ifi fyonse ukucitika ukupitila mu cipangano cipya. Mu mampalanya caba kwati, aba ku fyalo fimbi bali-ilunda ku luko lwapaalwa ulwa kwa Yehova. (Mika 4:1-5) Balitwalilila ukwikatisha ico cipangano pa kulakonka no kumfwila ififwaikwa. (Esa. 56:6, 7) Ukucita ifi, kwalenga lyonse baleipakisha amapaalo no mutende pamo na Israele wa kwa Lesa. Shi ifi fine e fyo cileba na kuli imwe pali nomba e lyo na ku ntanshi!

[Amafutunoti]

^ para. 8 E cimo ne shiwi “icilonganino.” Mu kubalilapo fye abasubwa e betwa ati “icilonganino.” (Heb. 12:23) Lelo na Bena Kristu bonse, te mulandu ne subilo bakwata, kuti baitwa ati “icilonganino.”—Moneni Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa April 15, 2007, pa mabula 21-23.

^ para. 13 Yesu ni Kawikishanya muli cilya cipangano, ena tabamo. Apo e Kawikishanya, ena tanweneko umwangashi no kulyako umukate.

Bushe Muleibukisha?

• Bushe “imikowa 12 iya bena Israele” iyo ba 144,000 bakapingula ni bani?

• Mashuko nshi icipangano cipya caleta ku basubwa na ku mpaanga shimbi?

• Bushe Abena Kristu bonse bafwile ukulyako ifimpashanya pa Cibukisho?

• Kwikatana nshi kwasobelwe ukuti kukabako mu nshiku shesu?

[Amepusho]

[Ifikope pe bula 25]

(Nga mulefwaya ukumona ifikope, moneni muli magazini)

Abengi nomba balabombela pamo na Israele wa kwa Lesa

7,313,173

4,017,213

1,483,430

373,430

1950 1970 1990 2009