Juk tropalla kanqanku juk kʼata michiqniyuq

“Qhepayta jamusqaykichejrayku qankuna chunka iskayniyoj kamachina tiyanaspi tiyaykukullankichejtaj, Israelpa chunka iskayniyoj ayllusninta juzganaykichejpaj.” (MAT. 19:28.)

1. ¿Imaynatá Jehová Abrahampa mirayninta qhawarqa chantá imaraykú nisunman wak suyusmanta kaqkunata mana qunqasqanta?

JEHOVAQA, chiqamanta Abrahamta munakusqanrayku, miraynin israelitastapis munakullarqataq. Paykunataqa, 1500 watas kuraqta akllakusqan llaqtantajina, “may sumaqpaq” ima qhawarqa (Deuteronomio 7:6, ñawiriy). Wak suyusmanta kaqkunamantapis mana qunqakurqachu. Chay runas Diosta yupaychayta munaspaqa, Israelman jukchakuyta atirqanku. Paykunaqa, —judiosman tukuqkuna— akllasqa Israel llaqtamantapis kankumanjina karqanku, chayrayku Diospa kamachiykunasninta kasukunanku karqa, israelitastaq paykunata mana pisipaqchu qhawananku karqa (Lev. 19:33, 34; 24:22).

2. ¿Imatá Jesús nirqa chantá chay nisqan ima tapuykunata rikhurichin?

² Chaywanpis Jesús juk kuti judiosman nirqa: “Diospa reinonqa qankunamanta qhechusqa kanqa, jinataj Diospa munayninta ruwajkunaman [‘wak suyuman’, NM] qosqa kanqa”, nispa (Mat. 21:43). ¿Pikunataq chay musuq suyumanta kananku karqa? ¿Imaynatá kay tiempopi, chay tikrakusqan yanapawanchik?

Musuq suyu

3, 4. a) ¿Imaynatá apóstol Pedro musuq suyu kasqanta sutʼincharqa? b) ¿Pikunataq musuq suyu kanku?

³ Pedroqa, cristiano hermanosninman musuq suyumanta jinata sutʼincharqa: “Qankunaqa Diospa ajllakusqan ayllu kankichej, Reypa sacerdotesnin, juchamanta tʼaqasqa nación, Diospa rantikusqan ayllu, willanaykichejpaj tʼukuna may sumaj ruwasqasninmanta, pichus laqhamanta wajyasorqachej sumaj kʼanchayninman, chaypata” (1 Ped. 2:9). Profecías juntʼakusqanmanjina, musuq suyumanta ñawpaq kaqkunaqa, Jesús Mesías kasqanmanta mana iskaychakuq judíos karqanku (Dan. 9:27a; Mat. 10:6). Aswan qhipamantaq mana israelitas kaqkuna musuq suyuman yapakurqanku, chaymanta apóstol Pedro nin: “Ñawpataqa mana aylluchu karqankichej, kunanrí Diospa ayllunña kankichej”, nispa (1 Ped. 2:10).

⁴ Pedrop cartanpa qallariyninpi, chaymanta astawan sutʼinchawanchik. Jinata nin: “Dios [...] watejmanta nacechiwarqanchej, Jesucristota wañusqakunamanta kawsarichisqannejta, wiñay kusiy kawsayta suyananchejpaj. Payqa churallawanchejtaj mana ismoj, mana chʼichichasqa, nitaj chinkapoj herenciata japʼinanchejpaj. Chayqa janaj pachapi qankunapaj waqaychasqa kashan” (1 Ped. 1:3, 4). Chayrayku, “Diospa nacionnin Israel” sutichasqa musuq suyumantaqa, janaqpachaman rinankupaq akllasqas kaqkuna kanku (Gál. 6:16). Apóstol Juan musquypijina rikusqanpi, israelitas espirituales 144.000 kasqankuta yachakurqa, paykunataq “runas ukhumanta rantisqa karqanku, ñawpaj poqoy jina Diospaj, Corderopaj ima” chantapis ‘paykunaqa sacerdotes kanqanku, paywantaq waranqa watasta kamachinqanku’ (Apo. 5:10; 7:4; 14:1, 4; 20:6; Sant. 1:18).

¿Wak qutumantawanchu parlachkan?

5. a) ¿Pikunataq “Diospa nacionnin Israel kanku”? b) ¿Imaraykutaq Israel nispa, mana akllasqa cristianosllamantachu parlasqanta nisunman?

⁵ Rikunchikjina Gálatas 6:16 pʼitipi “Diospa nacionnin Israel kanku” nispaqa, akllasqa cristianosmanta parlachkan. Chaywanpis Jehová,  ¿maykʼaqllapis Israel llaqtata wak runasmanta parlananpaq uqharillarqataqchu? Arí, chayta Jesús apostolesninman nisqanpi yachanchik, pay nirqa: “Qoykichej uj reinota, imaynatachus Tatay qowarqa, ajinata reinoypi noqawan mikhunaykichejpaj, ujyanaykichejpaj ima. Ajinallatataj kamachina tiyanaspi tiyaykunkichej Israelpa chunka iskayniyoj ayllusninta juzganaykichejpaj”, nispa (Luc. 22:28-30). Kay juicioqa, “tukuy ima mosojman tukojtin” kanqa, chayri watiqmanta Edén huertamanjina tukuptin, Cristop Waranqa Watasta Kamachiyninpi (Mateo 19:28, ñawiriy).

6, 7. Kay Mateo 19:28; Lucas 22:30 pʼitispi nisqanmanjina, ¿pikunataq ‘Israelpa chunka iskayniyuq ayllusnin’ kanku?

⁶ Cristo Waranqa Watasta kamachichkaptin, 144.000 akllasqa cristianosqa, janaqpachapi reyes, sacerdotes, jueces ima kanqanku (Apo. 20:4). ¿Pikunatá juzganqanku, kamachinqanku ima? Mateo 19:28 chantá Lucas 22:30 pʼitispi, “Israelpa chunka iskayniyoj ayllusninta” kamachinankuta nin. Chantá, ¿pikunawantaq ‘Israelpa chunka iskayniyuq ayllusninta’ kikinchakun? Kaypiqa mana reyes, sacerdotes ima, kaqkunamantachu parlachkan, manaqa Jesuspa wañusqanpi iñisqankurayku, Jallpʼapi wiñay kawsayta suyaqkunamanta. (Ñawpa tiempopi levitas aylluqa, mana Israelmanta chunka iskayniyuq ayllusninwan khuskachu yupasqa karqa.) Chayrayku, Israelmanta chunka iskayniyuq aylluswan kikinchasqa kaqkunaqa, 144.000 akllasqa cristianos sacerdotesjina llamkʼayninkuwan, espiritualmente yanapachikunqanku chaykuna kanku. Paykunapis Diospa llaqtanmanta, jinallataq Diospa munakuyninpi, allinpaq qhawasqa ima kanku. Chayraykuchá, Diospa ñawpa llaqtanwan, paykunata kikinchakun.

⁷ Wak pʼititañataq qhawarina. Apóstol Juanqa musquypijina, manaraq jatun ñakʼariy kachkaptin, 144.000 akllasqa kaqkuna, wiñaypaq sellasqa kasqankuta rikurqa. Chaymanta, ¿imatá rikullarqataq? “Tukuy nacionesmanta”, “may chhika runasta” rikurqa (Apo. 7:9). Kay mana yupay atina runasqa, jatun ñakʼariyta kawsachkaq pasanqanku, Jesuspa Waranqa Watasta kamachiyninmantaq yaykunqanku. Chaywanpis, mana paykunallachu Reinop kamachiyninpi kanqanku, manaqa may chhika wañusqas kawsarimuqkunapis paykunaman jukchaykukullanqankutaq (Juan 5:28, 29; Apo. 20:13). Chay tukuytaq ‘Israelpa chunka iskayniyuq ayllusnin’ kanku, paykunatataq Jesús, 144.000 akllasqa kaqkuna ima, juzganqanku (Hech. 17:31; 24:15; Apo. 20:12).

8. Perdonta Tarinapaq Pʼunchaypi imaschus kasqan, ¿imaynatá 144.000, may chhika runaswan jukchasqa llaqta kasqankuta rikuchin?

⁸ Perdonta Tarinapaq Pʼunchaypi imaschus ruwakusqanta qhawarispaqa, chay ruway, 144.000 kaqkuna may chhika runaswan, ima ruwaykunapichus jukchasqa kasqankuwan kikinchakusqanta rikuchiwasun (Lev. 16:6-10). Kay raymita sapa wata ruwakusqanpi, ñawpaqtaqa kuraq sacerdote “juchasnin pampachasqa kanampaj, familiampatawan” juk torillota qʼulachiq. Jesuspa wañusqanpis ñawpaqtaqa, wasinpaqraq karqa, nisunman sacerdotes, reyes kaqkunapaq, paykunataq janaqpachamanta paywan khuska yanapamuwasun. Chaywanpis Perdonta Tarinapaq Pʼunchaypiqa, iskay chivosta wakin israelitaspa juchasninku pampachakunanpaq qʼulachiq kanku. Rikunchikjina  sacerdotes aylluqa, 144.000 kaqkunawan kikinchakun, chay wakin israelitastaq, Jallpʼapi wiñay kawsayta suyakuqkunawan. Chayrayku Mateo 19:28 pʼitipi, ‘Israelpa chunka iskayniyuq ayllusnin’ rimaykunaqa, mana akllasqa sacerdotespaqchu uqharikun, manaqa wak runas Cristop wañuyninpi iñiqkunapaq. *

9. Ezequiel musquypijina templota rikusqanpi, ¿pikunataq sacerdotes, wakin israelitas ima kanku?

⁹ Kaytañataq qhawarina. Ezequielqa musquypijina Jehovap templonta rikurqa (Eze. 40-48, tʼaqas). Chay rikusqan profeciapiqa, sacerdotes templopi llamkʼachkasqankuta, yachachichkasqankuta, Jehovap yuyaychayninta, chiqanchayninta ima llaqtapaq japʼichkasqankuta rikurqa (Eze. 44:23-31). Chantá Israelmanta ayllusqa, Diosta yupaychachkarqanku, qʼulachina jaywanasta apachkarqanku ima (Eze. 45:16, 17). Sacerdotesqa, akllasqa cristianoswan kikinchakun, chay wakin israelitastaq Jallpʼapi wiñay kawsayta suyaqkunawan. Musquypijina rikusqanqa, chay runas, sacerdotes chiqa yupaychayta ñawpaqta apaqkunawan, jukchasqa llamkʼachkasqankuta rikuchin.

10, 11. a) Jesuspa nisqanmanta, ¿imataq kay tiemponchikpi juntʼakuchkan? b) ¿Ima tapuytaq wak ovejasmanta rikhurin?

¹⁰ Jesusqa ‘wak ovejasmanta’ parlarqa, paykunaqa mana ‘juchʼuy tropa’ akllasqa cristianosmantachu kananku karqa, manaqa wak “tropamanta” (Juan 10:16; Luc. 12:32). Chaymanta parlaspa nirqa: “Chay ovejastapis pusamunallaytaj tiyan. Paykunata wajyajtiy, uyariwanqanku. Uj tropalla kanqanku, uj kʼata michejniyojtaj”. Kay profeciata juntʼakuqta rikuyqa, ¡mayta iñiyninchikta kallpachan! Nisunman iskay qutus jukchakusqanta: Aswan pisi kaqqa, akllasqa cristianos, achkha kaqtaq, wak ovejasmanta may chhika runas kanku (Zacarías 8:23, ñawiriy). Kay wak ovejasqa, Diospa mana rikukuq templopi mana ukhu kaq patiopichu llamkʼachkanku, manaqa jawan kaq patiopi.

¹¹ Rikunchikjina, Jehovaqa wakin kuti mana sacerdote israelitasta, wak ovejastawan kikinchan. ¿Kay ninayanchu Jesuspa wañuyninta yuyarichkaspa, wak ovejasmanta kaqkuna tʼantata mikhuyta, vinota ukyayta atisqankuta? Kutichiyninta qhawarina.

Musuq trato

12. ¿Ima musuq tratomantataq Jehová parlarqa?

¹² Jehovaqa, llaqtanwan musuq tratota ruwananmanta jinata nirqa: “Jaqay pʼunchaykunapi Israelwan tratota ruwasaj, chay tratotaj kay jina kanqa: Leyniyta yuyayninkuman churasaj, sonqosninkupitaj qhelqaykullasajtaj. Noqa Diosninku kasaj, paykunataj aylluy kanqanku”, nispa (Jer. 31:31-33). Kay musuq tratoniqtataq, Abrahamman nisqanta wiñaypaq, may sumaqmanta ima juntʼanqa (Génesis 22:18, ñawiriy).

13, 14. a) ¿Pikunataq musuq trato ukhupi kanku? b) ¿Pikuná chay musuq tratomanta tʼinkasta japʼinku chantá imaynatá kamachiyninta “mana pʼakejkuna” kanku?

 ¹³ Jesusqa manaraq wañupuchkaspa, musuq tratomanta kayta nirqa: “Kay copaqa yawarniypi mosoj tratomin, qankunarayku jichʼasqa”, nispa (Luc. 22:20; 1 Cor. 11:25). Kay musuq trato ruwakusqanpi, ¿tukuy cristianoschu kachkanku? Mana. Jesuspa apostolesninjinaqa pisilla kanku, paykunaqa copamanta vinota ukyanku, musuq tratopitaq kanku. * Chantapis Jesusqa, paywan khuska kamachinankupaq paykunallawan wak tratota ruwarqa (Luc. 22:28-30). Cristowan khuskataq Kamachinqanku (Luc. 22:15, 16).

¹⁴ ¿Imatá nisunman kay Jallpʼapi Reinop kamachiyninpi kawsakuyta suyakuqkunamanta? Paykunaqa kay musuq tratomanta tʼinkasta japʼinqanku (Gál. 3:8, 9). Chantá, mana chay tratopichu kaspapis, chay tratop kamachiykunasninta “mana pʼakejkuna” kanku, chaytataq Jehová Isaiasniqta profetizarqa: “Tata Diosman kʼaskakoj waj llajtayojkuna, payta sirvejkuna, Tata Diospa sutinta munakuspa yupaychajkuna, samarikuna pʼunchayta mana saruspa waqaychajkuna, trato ruwasqayta mana pʼakejkuna ima, chaykunamanta Tata Dios nin: Noqa paykunata noqapaj tʼaqasqa santo orqoman pusasaj, noqamanta mañakuna wasiypitaj paykunata kusichisaj. [...] Waseyqa Diosmanta mañakuna wasi sutichasqa kanqa tukuy aylluspaj” (Isa. 56:6, 7).

¿Pikunataq tʼantata mikhunku, vinotapis ukyanku?

15, 16. a) ¿Imatá Pablo musuq tratomanta sutʼincharqa? b) ¿Imaraykú Jallpʼapi kawsayta suyaqkuna tʼantata mana mikhunku, vinotapis mana ukyankuchu?

¹⁵ Musuq tratopi kaqkunaqa, “aswan Santo nisqa Cheqaman [...] yaykuyta” atinku (Hebreos 10:15-20, ñawiriy). Paykunataq ‘mana kuyuriq reinota japʼinqanku’ (Heb. 12:28). ‘Copaqa’ musuq tratota ruwasqan niyta munan, chaymantaqa akllasqa cristianoslla ukyayta atinku, paykunataq reyes, sacerdotes ima, Cristowan khuska janaqpachapi kanqanku. Corderop novianjinataq kanku (2 Cor. 11:2; Apo. 21:2, 9). Chayrayku Jesuspaq Wañuyninta Yuyarinapaq Tantakuyman riqkunaqa, mana tʼantata mikhunkuchu, nitaq vinotapis ukyankuchu, manaqa qhawaqkunalla kanku.

¹⁶ Kay Jallpʼapi wiñay kawsayta suyakuqkuna, imaraykuchus tʼantata mana mikhusqankuta, nitaq vinotapis ukyasqankuta entiendenapaq, astawan sutʼincharina. Pablo akllasqa cristianosman jinata nirqa: “Ajina ari, sapa kuti kay tʼantata mikhuspa, kay copamanta ujyaspataj, Señorpa wañuyninmanta willankichej, pay kutimunankama”, nispa (1 Cor. 11:26). ¿Maykʼaqtaq Señor kutimunqa? Akllasqa qutuchachuymanta, nisunman novianmanta qhipa kaq akllasqa cristianota, janaqpachaman apakapunanpaq jamuptin (Juan 14:2, 3). Chayrayku, sapa wata Jesuspa Wañuyninta Yuyarinapaq Tantakuyqa, mana wiñaypaqchu ruwakunqa. Warmip mirayninmanta Jallpʼapi ‘puchuqkunaqa’, tʼantata mikhullanqankupuni, vinotapis ukyallanqankupuni, qhipa kaq akllasqa cristiano janapachapi tʼinkanta japʼinankama (Apo. 12:17, Mosoj Testamento,  1985). Jallpʼapi wiñaypaq kawsayta suyaqkuna tʼantata mikhunkuman, vinotapis ukyankuman chayqa, Jesuspaq wañuyninta yuyarinapaq tantakuypis wiñaypaqchá ruwakunman.

‘Paykunaqa aylluy kanqanku’

17, 18. ¿Imaynatá Ezequiel 37:26, 27 profecía juntʼakun?

¹⁷ Jehová unaymantapacha tukuy kamachisnin jukchasqa kanankumanta jinata nirqa: “Paykunawan allin kawsakuy tratota ruwasaj, mana jaykʼaj tukukojta. Paykunata ashkhaman mirachisaj, sumajtataj sayachisaj. Paykuna chawpipi Santo Temployta wiñaypaj sayachisaj. Paykuwan khuska tiyakusaj. Noqa paykunaj Diosninku kasaj, paykunataj aylluy kanqanku” (Eze. 37:26, 27).

¹⁸ Kay profecía juntʼakusqanpiqa, tukuy Diospaq kamachisnin cristianosjina ‘allin kawsakuy tratopi’ tʼinkata japʼinku. Arí, Jehovaqa, payta kasukuqkuna sunqu tiyasqa kawsanankuta nin. Paykunapitaq espiritup puquynin sutʼi rikukun. Diospa ‘Santo Templontaq’ —cristianospa llimphu yupaychaynin— “paykuna chawpipi” kachkasqanta nisunman. Paykunaqa chiqamanta Diospa llaqtan kanku, imaraykuchus lanti yupaychayta saqinku, chiqa Dios Jehovallatataq yupaychachkanku.

19, 20. a) Jehová “ayllullaytaj kanqanku” nisqanpi, ¿pikunapiwantaq jukchasqa kachkanku? b) ¿Imastaq musuq tratorayku ruwakun?

¹⁹ Kay tiemponchikpi iskaynin qutus jukchaykukusqankuta rikuyqa, ¡mayta kusichiwanchik! May chhika runasmanta janaqpachaman mana rinanku kaptinpis, janaqpachaman riqkunawan khuska llamkʼasqankumanta kusikunku. Diospa Israel llaqtanman jukchaykukunku, chayraykutaq Jehová “ayllullaytaj kanqanku”, nirqa. Paykunapi kay profecía juntʼakun: “Chayta rikuspa, ashkha runas Tata Diosman chimpakamonqanku, paytaj nenqa: Kay runasqa ayllullaytaj kanqanku. Noqataj kawsakusaj qankunawan khuska, nispa” (Zac. 2:11; 8:21; Isaías 65:22; Apocalipsis 21:3, 4, ñawiriy).

²⁰ Jehovaqa, kay musuq tratoniqta tukuy imasta ruwan. Achkha suyusmanta espiritualmente juk suyullaman tukunku, Diostaq paykunata allinpaq qhawan (Miq. 4:1-5). Chantapis kamachiykunasninta kasukuspa, munayninta ruwaspa ima, chay tratomanta japʼikuchkasqankuta rikuchinku (Isa. 56:6, 7). Jinamanta Diospa Israel llaqtanwan khuska, sunqu tiyasqas kawsakunku. Kay tʼinkasta kunan, wiñay wiñaypaq ima, japʼinanchikqa, ¡may sumaqpuni!

[Sutʼinchaykunasnin]

¿Kaykunata japʼiqankichu?

• ¿Pikunataq ‘Israelpa chunka iskayniyuq ayllusnin’ —pikunatachus 144.000 juzganqanku— chaykuna kanku?

• ¿Imatá Mosoq tratopi akllasqa kaqkuna, ruwanqanku chantá imaynatá chay musuq trato wak ovejasta yanapan?

• Jesuspa Wañuyninta Yuyarinapaq Tantakuypi, ¿tukuy cristianoschu tʼantata mikhunku, vinotapis ukyanku?

• Kay tiemponchikpi, ¿pikunataq jukchaykukunanku karqa?

[Tapuykuna]

[25 paginapi gráfica, dibujo/foto]

(Publicacionpi qhawariy texto originalta)

May chhika runas, Diospa Israel llaqtanwan khuska llamkʼachkanku

7.313.173

4.017.213

1.483.430

373.430

1950 1970 1990 2009