Sipwe Papatais Fän Iten Iö Me Met?

“Oupwe feilo asoulangalo chon fonu meinisin, oupwe papataisir fan iten ewe Sam, me ewe Nau, me ewe Ngun mi Fel.”​—MAT. 28:19, TF.

1, 2. (a) Met a fis lon Jerusalem lon Pentikos 33 C.E.? (b) Met a amwökütü chommong le papataiselo?

 JERUSALEM a ur ren chommong aramas seni sokkopaten fönü. Ra etto pwe repwe fiti eü fetellap mi aüchea lon ewe ränin Pentikos 33 C.E. Nge a fis och mettoch mi sokkolo, iwe, mwirin, ewe aposel Piter a eäni eü afalafal mi achchüngü letipen 3,000 chon Jus me chon wilipos. Ra aier me papataiselo lon konik. A ina usun ar pacheri ewe mineföön mwichefelin Chon Kraist. (Fof. 2:41) A fis watteen chorong ren än ena ükükün aramas papataiselo lon konikin Jerusalem!

² Pwata chommong ra papataiselo? Lon chök ena rän, “och mongungu a muttir feitiu seni lang, usun chok ungungun asapwal lapalap.” Lon eü imw, a wor eü ruumw asan, iwe, 120 som nöün Jises kewe chon käeö ra urelo ren ngün mi fel. Mwirin, mwän me fefin ra chufengen fän süföl pwe repwe aüseling ngeni än ekkena chon käeö “kakapas lon sokkun kapas mi sokkofesen.” Atun ra aüseling ngeni alon Piter, pachelong minne a apasa usun än Jises mälo, “a ku letiper.” Met repwe föri? Piter a pölüweni: “Oupwe aier, o iteitemi, emon me emon, epwe papataiselo fan iten Jises Kraist. . . . Iwe, oupwe angei ewe liffang, ewe Ngun mi Fel.”​—Fof. 2:1-4, 36-38, TF.

3. Met a lamot ekkewe chon Jus me chon wilipos repwe föri lon ewe ränin Pentikos?

³ Ekieki mwo usun lüküen ekkena chon Jus me chon wilipos mi aüselinga Piter. Ra fen lükü pwe Jiowa ar Kot. Iwe, ra pwal silei usun ewe ngün mi fel, pwe ina än Kot anganga an manaman le föratä mettoch meinisin me apwönüetä an kewe kokkot. (Ken. 1:2; Souk. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Kölf. 33:6) Nge mi pwal lamot ngeniir pwal ekkoch mettoch. Repwe weweiti me lükü met Kot a awora fän iten amanau, weween, ewe Messaia, Jises. Ina popun, Piter a menlapei lamoten ar repwe “papatais fan iten Jesus Kraist.” Ekkoch rän me mwan, Jises a fen manausefäl me a allükü ngeni Piter me chienan kewe ar repwe papataisi aramas “fan iten ewe Sam, me ewe Nau, me ewe Ngun mi Fel.” (Mt. 28:19, 20) A fokkun alollool weween lon ena fansoun, me a chüen chök ina usun ikenäi. Iwe, met weween?

Fän iten ewe Sam

4. Ifa ewe siwil a fis lefilen Jiowa me aramas?

⁴ Sia fen küna pwe chokkewe mi chchüng ren än Piter afalafal ra fel ngeni Jiowa me ra fen ämääraatä ar riri ngeni. Ekkena chon ekis ra achocho le apwönüetä an Allük, ina popun, ra etto Jerusalem. (Fof. 2:5-11) Iwe nge, Kot a kerän siwili napanapen an riri ngeni aramas. A fen likitalo ekkewe chon Jus me angei seniir Mwuun we. Inaamwo ika ra resin achocho le apwönüetä an Allük, nge rese chüen tongeni küna an chen. (Mt. 21:43; Kol. 2:14) Ika ra mochen sopwelo ar riri ngeni Jiowa, mei pwal wor och mettoch repwe föri.

5, 6. Le manauen ekkewe aposel, met ekkewe chon Jus me chon wilipos ra föri ren ar repwe tongeni riri ngeni Kot?

⁵ Resap fokkun kul seni Jiowa, ewe Chon  Awora Manauer. (Fof. 4:24) Chokkewe mi aüselinga än Piter äwewe ra tongeni mirititi pwe Jiowa, emön Sam mi kirekiröch. A tinato ewe Messaia pwe epwe angaserelo, a pwal tufichin omusalo chokkewe Piter a apasa ei ngeniir: “Ekewe chon Israel meinisin repwe fokun silei, pwe ätei Jesus ämi oua [nielo woon efoch irä], i ätewe Kot a seikätä pwe epwe Samol me Kraist!” Pwüngün, chokkewe mi apwönüetä alon Piter kewe repwe fokkun kilisou ren met ewe Sam a föri fän iten meinisin mi mochen riri ngeni Kot!—Fofor 2:30-35.

⁶ Enlet, ekkena chon Jus me chon wilipos ra tongeni weweiti pwe ar riri ngeni Kot a longolong woon ar esilla pwe Jiowa, ewe Chon Awora amanau ren Jises. Ina minne, ka tongeni weweiti ika pwata repwe aier seni ar kewe tipis, kapachelong tipisiir ren ninniiloon Jises pokiten iir chon Israel, ese lifilifil ika ra silei are rese silei. Mwirin, a pwal lamot ar “likitü le kaeö seni mine ekewe soukünö ra aiti ngeniir.” (Fof. 2:42) Ra mochen “arap ngeni än Kot we lenien mot fän apilüköch, ia sia küna ümöümöch me ie.”​—Ipru 4:16.

7. Ikenäi, ifa usun chommong ra siwili ekiekiir usun Kot me papatais fän iten ewe Sam?

⁷ Ikenäi, fite million aramas mi sokkopat nonnomur ra käeö ewe enlet usun Jiowa seni Paipel. (Ais. 2:2, 3) Me loom, ekkoch leir rese lükü pwe a wor Kot, iwe, pwal ekkoch ra lükü pwe a wor Kot nge ra ekieki pwe ese äfänni förian kewe. Nge iei ra lükü pwe mei wor emön Chon Föriir ra tongeni chiechi ngeni. Pwal ekkoch ra fel ngeni eü trinitas are sokkopaten ululun. Iwe, ra käeö pwe Jiowa chök ewe Kot mi Unusen Tekia, me iei, ra kör ngeni pwisin itan. A pwüngü ngeni alon Jises pwe nöün kewe chon äppirü repwe papatais fän iten ewe Sam.

8. Met chokkewe rese silei pwe ra älemwiri tipisin Atam repwe esilla usun ewe Sam?

⁸ Ra pwal käeö pwe ra älemwiri tipis seni Atam. (Rom 5:12) Iei eü mineföön pworaus repwe mirititi. Chokkana ra usun emön mwän ese apareni pwe a samau. Eli a pwä ekkoch esissillen an samau, äwewe chök, a metek fän ekkoch. Iwe nge, pokiten esor a ereni titchikin iten an we semwen, iwe, a ekieki pwe a pöchökkül. Iwe nge, ese pwüng. (Apöpö ngeni 1 Korint 4:4.) Nge met ika emön tokter a chosani me pwär ngeni titchikin pworausen an na semwen? Iwe, fän tipatchem, esap kütta met epwe chikar ren seni met ekkewe tokter ra fen silei, änneta, me apwüngalo? Pwal ina chök usun, atun chommong ra käeö met Paipel a apasa usun ar älemwiri tipis, ra etiwa “chosanien” ewe Paipel me weweiti pwe Kot a tongeni “echikareretä.” Ewer, mi lamot pwe meinisin mi imu seni Semer we repwe kuliiti, pun ina I ewe mi tongeni “echikareretä.”​—Ef. 4:17-19.

9. Met Jiowa a föri pwe epwe atufichi ach riri ngeni?

⁹ Ika ka fen fangolo manauom ngeni Jiowa Kot me wiliti chon Kraist mi papatais, ka fen silei amwararen om ririöch ngeni I. Iei ka tongeni aücheani ükükün watteen än Jiowa tong. (Älleani Rom 5:8.) Inaamwo ika Atam me If ra tipis ngeni Kot, nge I a atufichi mwirimwiriir kewe ar repwe ririöch ngeni, nge sia pwal kapachelong. Nge pokiten än Kot föri ena, a letipeta ren an küna riäfföün me mäloon Nöün we mi ächengicheng. Esap pwe ach silei ena a amwökütükich le nom fän an nemenem me älleasochisi an kewe allük fän tong? Ika kesaamwo fangolo manauom ngeni Kot me papatais, iwe, a wor chommong popun kopwe föri.

Fän Iten ewe Nau

10, 11. (a) Ifa ükükün watteen om kilisou ngeni Jises? (b) Met meefiom usun än Jises mälo pwe epwe awora ewe möön kepich?

¹⁰ Iwe nge, ekiekisefäli met Piter a apasa ngeni ewe mwichen aramas. A menlapei ar repwe lükü Jises me papataiselo “fan iten . . . ewe Nau.” Iwe, pwata a lamot ena lon an we fansoun me pwal lon ach ei fansoun? Iwe, ach lükü Jises me papatais fän itan a wewe  ngeni ach mirititi wisan we lon ach riri ngeni ewe Chon Förikich. Jises a eitiwetiw woon efoch irään ninni fän iten an epwe angasalo chon Jus seni anümamaüen ewe Allük; iwe nge, mei wor och feiöchün an mälo mi lapalap seni ena. (Kal. 3:13) A awora ewe möön kepich aramas meinisin ra osupwangan. (Ef. 2:15, 16; Kol. 1:20; 1 Jon 2:1, 2) Ren än Jises föri ena, a likiitü fän pwüngüngaw, koput, riäfföü, me mälo. Ifa ükükün om aücheani an mälo fän itom? Anchangei mwo pwe itä en ewe ät, 12 ierin, a fiti ewe sip itan Titanic, ewe a purei föümmongun ais me kokkotiw lon 1912. Ka sotun mwetetä woon efoch waa, nge a chocho. Iwe, ka küna emön mwän woon ena waa a kisi pwülüwan we, tosefälitä woon Titanic, me a atokotä woon ewe waa. Met meefiom? Ka wesewesen kilisou ngeni! Iwe, ka tongeni weweiti meefien ena ät, minne kä pworausan ei. * Iwe nge, a watte seni ena met Jises a föri fän itom. A mälo pwe kopwe tongeni küna manau esemuch.

¹¹ Met ka meefi atun ka kerän käeö met Nöün Kot we a föri fän itom? (Älleani 2 Korint 5:14, 15.) Neman ka fokkun meefi kilisou chapur. A amwökütuk om kopwe fangolo manauom ngeni Kot me kosap ‘chüen manau fän püsin itom, nge fän iten ewe mi mäla fän itom.’ Om papatais fän iten ewe Nau a wewe ngeni om esilla met a fen föri fän itom me om anomuk fän nemenian pwe i “ewe Samolun Manau.” (Fof. 3:15; 5:31, TF) Me mwan we, esor om riri ngeni ewe Chon Förük, ese pwal wor om äpilükülüköch mi enlet. Nge iei, a wor om riri ngeni ewe Sam ren om anganga om lükü chchaan Jises we mi ninilo me om papataiselo. (Ef. 2:12, 13) Ewe aposel Paul a makkeei: “Me lom oua toau seni Kot o chon oputa i pokiten ekewe mettoch oua föföri o ekkekieki. Nge iei oua chä ngeni Kot ren mälan Nöün we, pwe epwe aütaikemi mwen mesan fän pin me limöch, pwe esap wor och mine oua mwäl won.”​—Kol. 1:21, 22.

12, 13. (a) Om papatais fän iten Jises epwe amwökütuk om kopwe fet ika emön a asongok? (b) Met wisom ika en emön Chon Kraist mi papatais fän iten Jises?

¹² Inaamwo ika ka papatais fän iten ewe Nau, nge ka fokkun mirititi pwe ka mecheresin föfföri tipis. Om mirititi ena mettoch a kan älisuk iteiten rän. Äwewe chök, ika emön a asongok, ka chechchemeni pwe ämi me rüüemön chon tipis? A lamot oupwe küna omusomusen ämi tipis seni Kot me pwal omusalo tipisin aramas. (Mark 11:25) Jises a eäni ei kapas äwewe pwe epwe affata lamoten ena: Emön masta a omusalo än nöün we chon angang liwinimmangen engol ngeröü talent (60 million denarii). Mwirin, ena chon angang ese mochen omusalo än chienan we chon angang liwinimmangen 100 denarii. Iwe, Jises a affata: Jiowa esap omusalo tipisich ika sise omusalo tipisin pwiich. (Mt. 18:23-35) Enlet, ach papatais fän iten ewe Nau a wewe ngeni ach esilla än Jises nemenem wooch me ach achocho le äppirü i me apwönüetä an käit, pachelong ewe a erä pwe sipwe omusalo tipisin aramas.​—1 Pit. 2:21; 1 Jon 2:6.

¹³ Kese tongeni unusen äkkäppirü Jises pun kese unusöch. Iwe nge, pokiten ka mochen  apwönüetä om pwonen fangolo manauom ngeni Kot ren unusen letipom, ka mochen äkkäppirü Jises ükükün om tufich. A kapachelong om sopwosopwolo le pwilitawu napanapom me loom me pwilitalong ewe mi fö. (Älleani Efisus 4:20-24.) Atun sia süföliti emön chiechiach, eli sia kan achocho le käeö seni napanapöchün kewe. Iwe, pwal ina chök usun, sia mochen käeö seni Jises me äkkäppirü i.

14. Ifa usun kopwe pwäratä pwe ka esilla pwüngün än Jises nemenem pwe i ewe King lon läng?

¹⁴ Mei pwal wor eü mettoch kopwe föri pwe epwe pwäri om weweiti met a kapachelong lon om papatais fän iten ewe Nau. “Kot a anomu mettoch meinisin fän nemenien Kraist. A awisa i pwe epwe möküren mwichefel o nemeni mettoch meinisin.” (Ef. 1:22) Ina minne, kopwe süföliti napanapen än Jises emmweni chokkewe mi pwonen fangolo manauer ngeni Jiowa. Kraist a nöünöü aramas rese unusöch lon ekkewe mwichefel, äkkäeüin ekkewe elter mi äsimaü. Ekkena mwän ra seikitä “pwe epwe amolöchü nöün Kot kewe aramas meinisin, . . . pwe repwe apöchökülätä ewe inisin Kraist.” (Ef. 4:11, 12) Inaamwo ika emön aramas a mwäällilo pun ese unusöch, nge Jises, Kingen Mwuun läng, a tufichin ataweei ena mettoch lon an we fansoun. En mi lükü ena?

15. Ika kesaamwo papatais, ikkefa ekkewe feiöch kopwe tongeni küna mwirin om papatais?

¹⁵ Iwe, ekkoch resaamwo fangolo manauer ngeni Jiowa me papataiselo. Ika kesaamwo föri ena, kese küna seni ewe pworaus asan pwe mi fich om kopwe pwäratä kilisou ren om esilla wisen ewe Nau? Om papatais fän iten ewe Nau epwe atufichuk le angei feiöch wachemwuk.—Älleani Jon 10:9-11.

Fän Iten ewe Ngün mi Fel

16, 17. Met ka weweiti usun papatais fän iten ewe ngün mi fel?

¹⁶ Met weween papatais fän iten ewe ngün mi fel? Sia fen küna pwe chokkewe mi aüseling ngeni Piter lon ewe ränin Pentikos ra silei usun ewe ngün mi fel. Ra tongeni küna ren meser pisekin ännet pwe Kot a chüen äeä an na ngün mi fel. Piter, emön me lein ekkewe mi fen “urela ren Ngünmifel o [a] popuetä le kapas lon kapasen ekis.” (Fof. 2:4, 8) Ewe itiitin kapas “fan iten” ese chök weneiti iten emön. Äwewe chök, ikenäi, chommong mettoch ra pwönütä “fän iten ewe mwü,” nge “ewe mwu” esap emön aramas are ngün. A wewe  ngeni pöchökkülen än ewe mwu nemenem. Pwal ina chök usun, emön mi papatais fän iten ewe ngün mi fel a mirititi pwe ina än Jiowa äkkäeä an manaman le apwönüetä letipan. A pwal wewe ngeni pwe a esilla wisen ewe ngün mi fel lon än Kot kokkot.

¹⁷ Ren om käkkäeö Paipel, kese le fen silei usun ewe ngün mi fel? Äwewe chök, ka weweiti pwe ewe Paipel a mak fän emmwenien ngün mi fel. (2 Tim. 3:16) Atun a lapolo om riri ngeni Kot, ka weweiti pwe ewe Sam ‘lon läng a fangolo Ngün mi Fel ngeni chokkewe mi tingorei,’ iwe, a pwal fang ngonuk. (Luk 11:13) Eli ka fen küna angangen ewe ngün mi fel lon manauom. Iwe nge, ika kesaamwo papatais fän iten ewe ngün mi fel, än Jises alükülükuk pwe ewe Sam a fangolo ngün mi fel a wewe ngeni pwe kopwe tongeni küna feiöch lon mwachkkan lupwen kopwe angei ngün mi fel.

18. Ikkefa feiöchün chokkewe mi papatais fän iten ewe ngün mi fel?

¹⁸ A pwälo pwe Jiowa a emmweni ewe mwichefelin Chon Kraist ikenäi ren an we ngün mi fel. A pwal älisi emön me emön leich rän me rän. Ach papatais fän iten ngün mi fel a wewe ngeni ach esilla wisan me mut ngeni an epwe emmweni manauach. Iwe nge, eli ekkoch ra ekieki ika ifa usun repwe tongeni apwönüetä ar pwonen fangolo manauer ngeni Jiowa me ifa usun a kapachelong ewe ngün mi fel. Sipwele ppii.

[Pwóróus fan]

Ka Chechchemeni?

• Met a kapachelong lon om papatais fän iten ewe Sam?

• Met weween papatais fän iten ewe Nau?

• Ifa usun kopwe pwäratä pwe ka aücheani lamoten om papatais fän iten ewe Sam me ewe Nau?

• Met weween papatais fän iten ewe ngün mi fel?

[Ekkewe Kapas Eis Fan Iten Ewe Lesen]

[Ekkewe sasing lón pekin taropwe 15]

Mwirin Pentikos 33 C.E., ifa ewe riri lefilen ekkewe mineföön chon käeö me ewe Sam?

[Credit Line]

Ren mumutään ewe Israel Museum lon Jerusalem