Batu batambula mu dîna dia nganyi ne mu dia tshinyi?

‘Ndayi bienu, nuvuije [bantu] bayidi, nubabatize mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe.’​—MAT. 28:19.

1, 2. (a) Ntshinyi tshivua tshienzeke mu Yelushalema dituku dia Pentekoste wa mu 33? (b) Bua tshinyi bantu ba bungi bakajinga bua kutambulabu?

DITUKU dia Pentekoste wa mu 33, Yelushalema wakanyungana bua bungi bua misumba ya bantu bavua bafume mu matunga mavule. Ndituku divua tshibilu tshinene tshienzeke ne benyi ba bungi balue kubuelamu. Kadi bualu bua dikema buakenzekamu, panyima pabu mupostolo Petelo kujuka kuenza muyiki wakalenga bantu ku mioyo dikema! Mêyi ende akatuila bena Yuda ne bantu ba ku ba bende bavua bitabuje batue ku binunu 3, kunyingalalabu bua mibi yabu e kubatambuishabu mu mâyi. Mushindu au ke wakabuelabu mu tshisumbu tshipiatshipia tshia bena Kristo atshi. (Bien. 2:41) Kutambuisha bantu ba bungi nanku mu bijiba anyi majiba a mu Yelushalema kuvua mua kuikala kubuejamu kayumbayumba ka dikema!

² Ntshinyi tshivua tshifikishe bantu bungi nanku bua kutambula? Mu dinda dia dituku adi, ‘tshiona tshiakafuma lubilu mulu bu tshipepele tshikole tshipita.’ Bayidi ba Yezu batue ku 120 bavua mu nzubu wa kulu bakuwula tente ne nyuma muimpe. Pashishe ke balume ne bakaji bakuabu bavua batendelela Nzambi kulua pabu kubunguila, bakema pavuabu bumvua bayidi ‘bakula miakulu mikuabu.’ Pakumvuabu mêyi akamba Petelo, ne akabadiulaye nawu bua lufu lua Yezu, ‘mitshima ya ba bungi yakanyingalala.’ Tshivuabu mua kuenza ntshinyi? Petelo wakandamuna ne: ‘Kudimunayi mitshima yenu, nubatijibue buonso buenu mu dîna dia Yezu Kristo; nunku nenuangate kupa kua nyuma muimpe.’​—Bien. 2:1-4, 36-38.

3. Dituku dia Pentekoste bena Yuda ne bantu bavua bitabuja buena Yuda bavua bakudimune mutshima bavua ne bua kuenza tshinyi?

³ Elabi meji a tshivua ntendelelu wa bena Yuda pamue ne bantu bavua bitabuje ntendelelu au bavua bumvue mêyi a Petelo. Buonso buabu bakavua bitabuje Yehowa bu Nzambi wabu. Kabidi,  bakavua balonge mu Mikanda ya mu Bible ivuabu bafunde mu tshiena Ebelu bamanye tshidi nyuma muimpe: bukole bua Nzambi buakafukaye nabu bintu butshidiye wenza nabu malu too ne lelu. (Gen. 1:2; Bal. 14:5, 6; 1 Sam. 10:6; Mus. 33:6) Kadi bavua dijinga ne bualu bukuabu kabidi. Bivua bikengela kumvuabu uvua Nzambi mulongolole bua kupandisha nende bantu, kadi kumuitabuja; yeye au ke Yezu Masiya. Ke bualu kayi Petelo wakabaleja muvuabu ne bua ‘kutambushibua mu dîna dia Yezu Kristo.’ Pabi matuku kumpala, pavua Yezu mubike ku lufu wakashila Petelo ne bakuabu bonso dîyi bua kutambuisha bantu ‘mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana ne mu dia nyuma muimpe.’ (Mat. 28:19, 20) Mu bidimu lukama bia kumpala abi, mêyi aa avua ne mushinga wa bungi, nansha lelu kabidi. Kadi mmushinga kayi au?

Mu dîna dia Tatu

4. Ntshinyi tshivua tshishintuluke mu malu a bantu bakavua mu malanda ne Yehowa?

⁴ Anu mutudi babimone, bantu bavua bitabe mêyi a Petelo mbakavua batendelela Yehowa, bikalaku nende malanda. Bakavua baditatshishaku bua kutumikila mikenji yende ya kudi Mose, ke bualu mene buvua bantu ba mu matunga makuabu bayila ku Yelushalema. (Bien. 2:5-11) Kadi Nzambi ukavua mushintulule mushindu uvuaye wenza malu ne bantu bikole menene. Ukavua mubenge bena Yuda, kabatshiyi tshisamba tshiende tshia pa buatshi to; nunku kutumikila kuabu kua mikenji ya Mose kakutshivua kabidi ne mushinga bua kuanyishibua kudiye nansha. (Mat. 21:43; Kol. 2:14) Pavua bantu abu mua kujinga kutungunuka ne malanda abu ne Yehowa, bavua ne bua kuenza malu mushindu mukuabu.

5, 6. Bena Yuda ne bantu bavua bitabe buena Yuda bavua benza tshinyi bua kuikala ne malanda mimpe ne Nzambi?

⁵ Mushindu au kauvua wa kulekelabu Yehowa Nzambi uvua mubapeshe muoyo nansha. (Bien. 4:24) Kadi bantu abu bavua mua kumona Yehowa dîba adi bu Tatu wa luse mulenga wa dikema. Wakatuma Masiya bua kubasungila, ne uvua musue kubuikidila too ne bantu bavua Petelo wambila ne: ‘Bena Isalele bonso bamanye ne: Nzambi wakuvuija bushuwa Yezu eu unuakushipa ku mutshi Mukalenge ne Kristo kabidi.’ Bushuwa, dîba adi bantu bonso bavua batumikila mêyi Petelo bavua mene ne bualu bua kuikadila ne dianyisha dia bungi bua bionso bivua Tatu muenze bua bonso bavua basue kudia nende bulunda!​—Bala Bienzedi 2:30-36.

⁶ Bulelela, bena Yuda abu ne bantu bavua bitabe buena Yuda bavua mua kumvua dîba adi ne: bua kushalabu mu malanda ne Yehowa bivua bikengela bobu kumuitabuja bu Mufidi wa lupandu mu dîna dia Yezu. Mpindieu, pamuapa udi mumvue tshivuabu banyingalele bua mibi yabu, ne ya muvuabu bakebele Yezu lufu nansha bamanye anyi kabayi bamanye. Nanku bidi biumvuika kabidi padibu bamba ne: mu matuku akalonda, “bakananukila kuikala mu dilongesha dia bapostolo.” (Bien. 2:42) Pavuabu basue, bavua mua ‘kusemena ne dikima pepi ne nkuasa wa butumbi wa ngasa.’​—Eb. 4:16.

7. Ntshinyi tshidi ba bungi bafike ku ditaba pa bidi bitangila Nzambi bua kutambulabu mu dîna dia Tatu?

⁷ Lelu eu, Bible mmuambuluishe bantu ba mishindu yonso bua kumanya malu malelela adi atangila Yehowa. (Yesh. 2:2, 3) Bamue bavua babengi ba mudi Nzambi kayiku anyi bamba mudiye kayi bualu ne bantu *, kadi bakafika ku diumvua ne: kudi Mufuki wa bionso udibu mua kudia nende bulunda bukole. Banga pabu bavua batendelela nzambi wa busatu bunsantu anyi mpingu kampanda. Kadi mpindieu mbamanye ne: Yehowa ke Nzambi wa bukole buonso, ne badi bamusambila mu dîna diende. Bualu ebu budi bupetangana ne tshivua Yezu muambe bua bayidi bende ne: bavua ne bua kutambuisha bantu mu dîna dia Tatu.

8. Ntshinyi tshidi bantu bavua kabayi bamanye ne: kutu mpekatu wa mu Adama ne bua kumvua pa bidi bitangila Tatu?

⁸ Bantu aba mbafike ku diumvua kabidi ne: mbapiane bubi bua kudi Adama. (Lomo 5:12) Ebu mbualu bupiabupia budibu ne bua kuitaba ne: mbulelela. Badi anu bu muntu uvua usama kadi kayi mumanye ne: uvua usama to. Uvua mua kuikala mumone bimanyinu kampanda, pamuapa mumvue muaba kansanga umusama. Kadi muvuabu kabayi bamukuate  disama kampanda disunguluke, kuelaye pamuapa meji anu ne: uvua tumatuma. Kadi tshiakalua kuenzeka tshiakaleja ne: kabivua nanku to. (Tangila 1 Kolinto 4:4.) Kadi bu yeye muditeteshe bimpe, bamukuate ne disama kampanda? Kavua kuikala mukebe anyi muitabe bua bamuondape ne manga mamanyike akadi mambuluishe bantu bakuabu anyi? Ke mudibi kabidi, pavua bantu ba bungi balonge bulelela bamanye bualu bua mpekatu utudi bapiane, mbitabe tshidi Bible uleja bu disama diabu, bumvue ne: Nzambi ke udi mua kudiondapa. Eyowa, bonso badi kule ne Tatu badi ne bua kunyemena kudiye bua yeye kubondapa.​—Ef. 4:17-19.

9. Yehowa mmuenze ntshinyi bua tuetu kufika ku didia nende malanda?

⁹ Pawikala ukadi mudilambule kudi Yehowa Nzambi ne mutambule bu muena Kristo, udi mumanye mushinga wa kuikala mu malanda mimpe nende. Mpindieu udi mufike ku diumvua ne: Yehowa n’Tatuebe wa dinanga. (Bala Lomo 5:8.) Nansha muvua Adama ne Eva benzele Nzambi bubi, yeye wakalongolola malu bua se: tuetu nenu badi ndelanganyi yabu tudie kabidi malanda mimpe nende. Pavua Nzambi mulongolole bualu ebu, uvua muitabe bua kumona muanende ukenga ufua. Kumanya bualu ebu kakuenaku kutusaka bua kuitaba bumfumu bua Nzambi ne kutumikila mikenji yende bua mutudi bamunange anyi? Wewe kuyi muanji kuenza nanku, udi ne malu adi ne bua kukusaka bua kudilambula kudi Nzambi ne kutambula.

Mu dîna dia Muana

10, 11. (a) Ndibanza kayi diudi nadi kudi Yezu? (b) Udi umvua bishi bua muvua Yezu mufue bua kukupikula?

¹⁰ Mpindieu, elaku meji a tshivua Petelo muambile musumba wa bantu abu. Uvua muimanyine bikole pa ditabuja Yezu didi diumvuangana bimpe ne ditambushibua mu ‘dîna dia Muana.’ Bua tshinyi kutambula mu dîna dia Muana kuvua ne mushinga dîba adi? Ne bua tshinyi kudi kabidi ne mushinga lelu eu? Bualu, kuitabuja Yezu ne kutambula mu dîna diende kudi kumvuija kuitaba muaba udiye nawu mu malanda etu ne Mufuki wetu. Bavua ne bua kukudika Yezu ku mutshi wa makenga bua kumbushila bena Yuda mulawu wa mikenji ya Mose; kadi lufu luende alu luvua kabidi ne diambuluisha dikuabu ditambe buimpe. (Gal. 3:13) Wakafidila bukua bantu mulambu wa kubapikula nawu uvuabu bakengela. (Ef. 2:15, 16; Kolos. 1:20; 1 Yone 2:1, 2) Bua bualu abu, bakakengesha Yezu ne malu mabi, bipendu, mitutu; ndekelu wa bionso e kumushipabu. Ndianyisha kayi diutuku nadi bua mulambu wa Yezu eu? Fuanyikijabi ne: wewe ke muana wa bidimu 12 uvua muye ku luendu mu bato wa Titanic wakadina mu mâyi mu tshidimu tshia 1912 pavuaye mudikume ku dibue dinene dia mu mâyi. Pinapu wewe kujinga bua kutumpika bua kudiela mu buatu bua dipandisha nabu bavua bamba kuina mu mâyi, kadi ubumona bumane kuwula tente! Mpindieu wewe kumona tatu mukuabu mu buatu abu ujuka, ushiya mukajende, udiela mu bato muudi, ukubueja mu buatu buvuaye bua dipandisha nabu bantu abu. Udi mua kumvua bishi? Kuena mua kusakidila muntu au kumuleja dianyisha anyi? Muudi mumvue amu ke muakumvua muana mukuabu pende uvua bualu abu buenzekele menemene. * Kadi Yezu yeye mmukuenzele bia bungi bipite! Yeye wakakufuila bua upete muoyo wa kashidi.

¹¹ Uvua mumvue bishi pauvua mumanye malu avua Muana wa Nzambi mukuenzele? (Bala 2 Kolinto 5:14, 15.) Pamuapa uvua mumvue muoyo wa kumuela tuasakidila wa bungi. Muoyo wa dianyisha au wakakusaka bua kulambula muoyo webe kudi Nzambi ne bua ‘kuikadi ne muoyo bua bualu buebe nkayebe, kadi bua wikale nawu kudi yeye wakafua ne wakabika ku lufu kabidi bua bualu buebe.’ Kutambula mu dîna dia Muana kudi kumvuija kuitaba malu adi Yezu muenze bua bualu buebe ne kuitaba bukokeshi buende bua mudiye ‘Mukalenge wa muoyo.’ (Bien. 3:15; 5:31) Kumpala, kuvua mu malanda ne Mufuki to, kabidi kuvua anu ne ditekemena dilelela to. Kadi paudi wenza malu a ditabuja mu mashi akapuekesha Yezu Kristo, mpindieu utambula, udi ubuela mu malanda ne Tatu. (Ef. 2:12, 13) Mupostolo Paulo wakafunda ne: ‘Nuenu, bakadi diambedimbedi ba bende ne bena lukuna [ba Nzambi] mu meji enu bua bienzedi bienu bibi, katataka Yeye wakalengejangana nenu mu mubidi [wa Yezu] wa pa buloba bualu bua lufu  luende, bua kunuteka ku mêsu kuende bu bantu ba tshijila, badi kabayi ne tshilema.’​—Kolos. 1:21, 22.

12, 13. (a) Padi muntu ukuenzela bibi, kutambula kuebe mu dîna dia Muana kudi ne bua kukusaka ku tshinyi? (b) Bu muudi muena Kristo mutambule mu dîna dia Yezu, ndibanza kayi diudi nadi?

¹² Nansha muwakatambula mu dîna dia Muana, udi anu mumanye bimpe mudi mubidi webe ukusaka anu ku malu mabi. Dimanya adi didi dikuambuluisha dituku dionso edi. Tshilejilu, muntu yeye mukuenzele bibi, utuku uvuluka ne: nuenu bonso nende nudi bena mibi anyi? Nuenu bonso babidi nutu dijinga ne Nzambi kunufuilaye luse, ne nudi penu ne bua kulufuilangana. (Mâko 11:25) Yezu wakaleja mushinga wa bualu ebu pavuaye mufile tshilejilu etshi: mfumu wa mupika kampanda wakamulekela dibanza diende dia ntalanta 1 000 (anyi ndenalio miliyo 60). Kadi yeye mupika au kubengaye bua kulekela mupika nende mukuabu dibanza dia ndenalio 100 patupu! Yezu wakafila dilongesha edi: Yehowa neabenge bua kutufuila luse bituabenga petu bua kufuila bakuabu luse. (Mat. 18:23-35) Bushuwa, kutambula mu dîna dia Muana kudi kumvuija kuitaba bukokeshi bua Yezu ne kudienzeja bua kulonda tshilejilu tshiende ne malongesha ende, pamue ne dilongesha dia kuitaba bua kufuila bakuabu luse.​—1 Pet. 2:21; 1 Yone 2:6.

¹³ Kadi bu muudi muena mibi, kuena ne mushindu wa kuidikija Yezu bu mudibi bikengela to. Nansha nanku, muudi mudilambule ne muoyo mujima kudi Nzambi, udi musue kuidikija Yezu ne bukole buebe buonso. Abi bidi bikulomba bua kutungunuka ne kudienzeja bua kumbusha bumuntu bua kale kadi kuvuala bupiabupia. (Bala Efeso 4:20-24.) Wewe unemeka mulunda webe, udi pamuapa mua kuteta kuidikija tshilejilu tshiende ne ngikadilu yende milenga. Ke muudi musue kabidi kulonga malu a kudi Kristo ne kumuidikija.

14. Nku tshinyi kuudi mua kuleja ne: udi witaba bukokeshi budi nabu Yezu bu Mukalenge mu diulu?

¹⁴ Kudi kabidi mushindu mukuabu uudi mua kuleja ne: udi mumvue diumvuija dia tshiudi mutambuile mu dîna dia Muana. Nzambi ‘wakavuija bintu bionso muinshi mua makasa [a Yezu], wakamupa bua kuikalaye mutu wa malu onso a mu ekeleziya.’ (Ef. 1:22) Nanku, mbimpe wewe kunemeka mushindu udi Yezu ulombola bantu badi badilambule kudi Yehowa. Kristo udi wenza mudimu ne bantu bapange bupuangane mu tshisumbu, nangananga balume bakadi bakole mu nyuma badibu bateke bu bakulu. Tshidibu batekele bakulu aba mbua ‘kulengejabu bansantu tshishiki, bua kudiundishabu ekeleziya udi mubidi wa Kristo.’ (Ef. 4:11, 12) Nansha bikala muntu mupange bupuangane mua kuenza tshilema, Yezu udi Mukalenge wa Bukalenge bua mu diulu udi ne bukokeshi bua kuakaja bualu abu mu wende mushindu, mu tshikondo tshiende. Udi witaba bualu ebu anyi?

15. Wewe kuyi muanji kutambula, mmasanka kayi audi mua kutekemena pawatambula?

¹⁵ Kabidi, bamue ki mbanji nansha kudilambula kudi Yehowa batambule to. Biwikala kuyi muanji kuenza malu aa, bitudi bafume ku dimona ebi si bidi bikujadikila ne: mbimpe wewe kuitaba Muana bua kuleja muudi ne meji mimpe ne dianyisha, ki mmuomu anyi? Kutambula mu dîna dia Muana nekukulongolole bua wewe kupeta masanka mimpe a kashidi.​—Bala Yone 10:9-11.

Mu dîna dia nyuma muimpe

16, 17. Kutambula mu dîna dia nyuma muimpe kudi ne diumvuija kayi kuudi?

¹⁶ Kutambula mu dîna dia nyuma muimpe kudi kumvuija tshinyi? Anu bu mutukavua bambe, bantu bakumvua mêyi a Petelo dituku dia Pentekoste bavua bamanye tshidi nyuma muimpe. Bobu bine bavua badimuene tshijadiki ne  abu abidi tshia mutshivua Nzambi wenza malu ne nyuma wende muimpe. Petelo uvua umue wa ku bantu ‘bakadi buwule tente ne nyuma muimpe, bakabanga kuakula miaku mikuabu.’ (Bien. 2:4, 8) Tshiambilu tshia ne: ‘mu dîna dia’ katshiena anu tshiumvuija ne: mmu dina dia muntu kampanda to. Lelu eu malu a bungi si atu enzeka bamba ne: ‘Mmu dîna dia mbulamatadi,’ pende mbulamatadi ki mmuntu to! Badi baenze se mbamfumu ba mbulamatadi. Bia muomumue, muntu udi utambula mu dîna dia nyuma muimpe udi witaba ne: nyuma muimpe ki mmuntu to, kadi mbukole bua Yehowa budiye wenza nabu malu. Batismo wa mushindu eu udi umvuija kabidi ne: muntu au udi witaba mudimu udi nawu nyuma muimpe mu bualu bua disua dia Nzambi.

¹⁷ Mu dilonga dia Bible ki mmuudi mumanyinaku bualu bua nyuma muimpe anyi? Tshilejilu, se udi mufike ku dimanya ne: Mukanda wa Nzambi mmufundisha ku bukole bua nyuma muimpe. (2 Tim. 3:16) Pauvua wenda ukola mu ditabuja, wakafika pamuapa ku diumvua bimpe ne: ‘Tatu wa mu diulu utu upa batu bamulomba nyuma muimpe,’ utu ukupeshaye pebe kabidi. (Luka 11:13) Pamuapa ukadi mudimuene wewe muine mudi nyuma muimpe ukuata mudimu mu nsombelu webe. Kadi, biwikala kuyi muanji kutambula mu dîna dia nyuma muimpe, mêyi a Yezu a mudi Tatu upesha bantu nyuma eu adi umvuija ne: kumpala eku, masanka a dikema mmakuindile pawapeta nyuma muimpe.

18. Ndikuatshisha kayi didi badi batambula mu dîna dia nyuma muimpe bapeta?

¹⁸ Malu adi aleja ne: lelu eu kabidi Yehowa udi uludika ne ulombola tshisumbu tshia bena Kristo ne nyuma wende. Nyuma eu udi utuambuluisha kabidi muntu pa nkayende mu malu etu a dituku dionso. Patudi tutambula mu dîna dia nyuma muimpe bidi biumvuija ne: tudi tuitaba mudimu wende mu nsombelu wetu ne tueleshangana nende diboko mu malu onso ne dianyisha. Kadi bakuabu badi mua kudikonka mutudi mua kuikala ne nsombelu udi upetangana ne didilambula dietu kudi Yehowa ne mudi bualu ebu butangila nyuma muimpe. Netulonge bualu ebu mu tshiena-bualu tshialonda.

[Mêyi adi kuinshi]

Udi muvuluke anyi?

• Kutambula mu dîna dia Tatu kudi kumvuija tshinyi kuudi?

• Kutambula mu dîna dia Muana kudi kumvuija tshinyi?

• Mmunyi muudi mua kuleja ne: udi mumvue tshidi kutambula mu dîna dia Tatu ne mu dia Muana kumvuija?

• Kutambula mu dîna dia nyuma muimpe kudi kumvuija tshinyi?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 10]

Panyima pa Pentekoste wa mu 33, bayidi bapiabapia bakabuela mu malanda a mushindu kayi ne Tatu?

[Mêyi a dianyisha]

Ne dianyisha dia Israel Museum, Jerusalem