Kuyambula Nzambi ko Kana Nkutu mu Ntangw’ampasi

NGA diambu disobele muna zingu kiaku? Nga diampasi kwa ngeye mu zizidila dio? Ayingi mu yeto bemonanga e mpasi, akaka bemona zo mu lumbu ikwiza. E mbandu ya wantu akaka kuna nz’ankulu ilenda kutusadisa mu zaya e fu tufwete kala yau muna ntangw’ampasi.

Kasikil’owu, badika e nona kia Davidi ye mambu mayingi mampasi kawanana mau. Vava Samuele kankusa mu kala se ntinu, Davidi kindende ye mvungudi kakala. Kana una vo nleke, wakivana mu nwana ye Ngoleyate, ekesa dia Mfelesetia. (1 Sam. 17:​26-32, 42) O Davidi wabokelwa mu kwenda zingila kuna lumbu lwa Saulu wa Ntinu yo tumbwa se mfumu a makesa. Davidi kayindula ko vo mambu mama mawonso malenda kumbwila ngatu zaya e mpasi zamvingilanga.

Saulu kayangalelanga diaka Davidi ko. (1 Sam. 18:​8, 9; 19:​9, 10) Muna vuluza moyo andi, Davidi mvu miayingi kakala nze nyungani. Kana nkutu vava kayantika yala se ntinu muna Isaele, zingu kiandi kiasoba kikilu, musungula vava katá e zumba yo vonda muntu, kimana kasweka esumu diandi. Muna kuma ki’esumu diadi, e mpasi zakota muna nzo andi. Vana ntandu, Davidi wamona e mpasi za ukolami wa mwan’andi Abesalome. (2 Sam. 12:​10-12; 15:​1-​14) Kansi, vava Davidi kaviluka o ntima muna masumu mandi, Yave wanloloka. Davidi wavutukila edienga dia Nzambi.

E zingu kiaku mpe kilenda soba. Mayela, kondwa nzimbu, mpasi muna zingu kia nzo kumosi ye mavangu meto malenda twasa e mpasi muna zingu kieto. Nkia fu ilenda kutusadisa mu kala wakubama mu sunda mpasi zazi?

Lulembamu Lukutusadisanga

Kala ye lulembamu divavanga vo twatambulwila diambu una dina. Lulembamu lwakieleka lulenda kutusadisa mu toma zaya kiwuntu kieto ye kia wantu akaka. Muna lembi vezanga e fu yambote y’akaka, tulenda kala twakubama mu yangalela kiwuntu kiau ye mana bevanganga. Diau adimosi mpe, lulembamu lulenda kutusadisa mu bakula e kuma diambu diampasi ditulwakidi ye una tulenda dio zizidila.

 Yonatane wa mwan’a Saulu mbandu ambote katusisila. E zingu kiandi kiasoba vava kabwila diambu dianlutil’e tezo. Vava Samuele kavovesa Saulu vo e kintinu kikatulwa kwa yandi, kavova ko vo Yonatane osinga vinga vana fulu kia ntinu. (1 Sam. 15:28; 16:​1, 12, 13) Nzambi wasola Davidi se ntinu a Isaele vana fulu kia sola Yonatane. Ukolami wa Saulu mfwilu watwasa kwa Yonatane. Kana una vo Yonatane kakala ye kuma ko muna dina diavanga Saulu, ke yandi ko wavingiswa vana fulu kia s’andi. (1 Sam. 20:​30, 31) Yonatane aweyi kabadikila diambu diadi? Nga wafunga makasi wau vo wavidis’elau diadi yo mwena Davidi kimpala? Ve. Kana una vo yandi wasunda e kimbuta ye ngangu, Yonatane ku sambu dia Davidi kakala. (1 Sam. 23:​16-​18) Lulembamu lwansadisa mu bakula ona wasolwa kwa Nzambi. ‘Kayindula ngindula iviokele ina kafwete yindula ko.’ (Roma 12:⁠3) Yonatane wabakula dina Yave kavavanga kwa yandi yo tambulwila e nzengo zandi mu kuma kia diambu diadi.

Dialudi vo, mambu mayingi mekutubwilanga muna zingu mpasi metwasanga. Yonatane va kati kwa wantu wole kakala ana katoma zolanga. Mosi muna yau i Davidi wa nkundi andi, ona kasola Yave mu kala se ntinu. Wakaka i Saulu w’es’andi, ona wabembolwa kwa Yave, kansi muna kolo kiakina yandi wakala se ntinu. E diambu diadi nanga diatoma tokanesa Yonatane kana una vo wasiang’e ngolo za kala y’edienga dia Yave. E mambu mekutubwilanga malenda kututokanesa yo kutumwesa wonga. Kansi, avo tuvav’o bakula una Yave kebadikilang’e diambu, tukala twafwana mu zindalala kunsadila ye kwikizi kiawonso ekolo tunwananga ye mpasi.

Lusakalalu lwa Ntima Mfunu Luna

O kala ye lusakalalu lwa ntima divavanga vo muntu kazaya e tezo kiandi. Vena ye nswaswani vana vena lusakalalu lwa ntima ye lulembamu. O nlembami ke ntangwa zawonso ko kezayanga e tezo kiandi.

Davidi lusakalalu lwa ntima kakala lwau. Kana una vo Yave wansola mu kala se ntinu, Davidi mvu miayingi kavingila mu yantika yala. Nkand’a Nzambi ke uyikanga ko vo Yave wavovesa Davidi e kuma kafwana vingila yavana ntangwa ifwana. Kieleka, kana una vo e diambu diadi diampasi diakala, ke diankendeleka ko. Wazaya e tezo kiandi, yo bakula vo Yave, ona wayambula vo diambu diadi diabwa, osinga dio singika. Kana nkutu muna tanina moyo andi, Davidi kazola vonda Saulu ko, wasima mpe Abisai wa nkundi andi mu lembi wo vanga.​—⁠1 Sam. 26:​6-9.

Ezak’e ntangwa valenda bwa diambu muna nkutakani eto dina ka tubakwidi ko yovo dina tumwene vo ka disingikilu mu mpila yambote ko. Nga tusonga lusakalalu lwa ntima yo sungamena vo Yesu i Ntu a nkutakani ye osadilanga akuluntu mu vit’o ntu? Nga tukala yo lusakalalu lwa ntima yo zaya vo muna lenda vwa edienga dia Yave tufwete vingila muna yandi yo yambula vo kasingika e diambu muna Yesu Kristu? Nga tusonga lusakalalu lwa ntima yo  zizidila kana nkutu vo diampasi mu vanga wo?​—⁠Nga. 11:⁠2.

Unleka Ulenda Kutusadisa mu Kala ye Ngindu Zasikila

O unleka ulenda kutusadisa mu zizidila e mpasi yo lembi funga makasi yovo landa kunda. Diampasi dikalanga mu songa unleka. Muna sono kimosi kia Nkand’a Nzambi “alembami awonso a nza” bevoveswanga vo ‘bavava lembama’ yovo unleka. (Sef. 2:⁠3) E fu kia unleka kiafwanana ye lulembamu ye lusakalalu lwa ntima. Kansi vena mpe ye fu yakaka ivavwanga muna kala ye unleka, nze unsongi yo wete. Nkwa unleka lenda nungunuka muna mwanda kadi ozolanga longwa yo singikwa.

Unleka aweyi ulenda kutusadisila mu zizidila mambu mekutubwilanga muna zingu? Nanga omonanga fu kia wantu ayingi kia badikila mambu mekubabwilanga mu mpila yambi. Kansi, maka mambu mekutubwilanga, mevananga Yave elau dia kutulonga yo kutusingika. E zingu kia Mose kisonganga e ziku kia diambu diadi.

Vava kakala ye kimbuta kia mvu 40, Mose fu yayingi yambote kakala yau. Wazayanga e nsatu za nkangu a Nzambi yo songa fu kia kuyivana kuna mvevo. (Ayib. 11:​24-​26) Kansi, una Yave kansolele ko mu vaikisa Isaele muna Engipito, Mose mambu mayingi kawanana mau mansadisa mu songa fu kia unleka. Watina muna Engipito yo kwenda zingila ku nsi a Midiani mu mvu 40 yo kituka se mvungudi. Etunda kakala diau diamanisa. Nkia nluta diantwasila? E nsobani yayi yansadisa mu kituka se muntu ambote. (Nta. 12:⁠3) Walongoka o sia luzolo lwa Yave va fulu kiantete ke mu zolela ya yandi kibeni ko.

Muna bong’e nona mu kuma kia unleka wa Mose, yambula twafimpa dina diabwa vava Yave kazola fukisa e zula kia Isaele mu kuma kia ukolami yo kitula mbongo a Mose se zula kiangolo. (Nta. 14:​11-​20) Mose wavovela nkangu wau. E mvovo miandi misonganga vo nkumbu a Nzambi katokanenanga yo vava wete dia mpangi zandi, ke mu wete diandi ko. Fu kia unleka kiavavwanga kwa Mose muna fila e zula kia Isaele yo kala se nkambami au. Mireyame ye Arone banyidimina, kana una vo i wau, Nkand’a Nzambi uvovanga vo Mose, nkwa ‘unleka kikilu, ke mu wantu awonso ko.’ (Nta. 12:​1-3, 9-​15) Wau vo nkwa unleka, Mose wayambulwila e mbi bavanga. Aweyi wadi kala e mambu kele vo Mose kakadi nkwa unleka ko?

Lumbu kiakaka, Yave wasia mwand’andi muna wantu wole yo kubafila mu sakula. Yosua wa selo kia Mose, wabanza vo Aneyisaele awaya bayantika vanga dina ke bavaninwa nswa ko. Kansi, Mose wasonga unleka wandi yo badikila diambu diadi nze una Yave kabadikila dio yo lembi tokanena wisa kiandi. (Nta. 11:​26-​29) Kele vo Mose kakadi ye unleka ko,  nga wadi tambulwila e diambu diadi diasoba muna nkubik’a Yave?

E fu kia unleka kiasadisa Mose mu sadila wisa kiandi ye salu kavewa kwa Nzambi mu mpila yambote. Yave wambokela katomboka kuna Mongo a Korebe yo telama vana meso ma nkangu. Nzambi wamokena yo Mose muna mbasi andi yo kunsola se nkambami ekangu. E fu kia unleka kiasadisa Mose mu tambulwila e nsobani yavangama muna wisa kavewa yo kwamanana vwa edienga dia Nzambi.

Adieyi tuvova mu kuma kieto? Unleka mfunu wina muna nungunuka muna mwanda. Awonso bena ye malau ma salu ye wisa vana vena nkangu a Nzambi bafwete kala yo unleka. E fu kiaki kilenda kutusadisa mu lembi kala ye lulendo vava mambu mesobanga muna zingu kieto yo kala ye nyindu asikila. Mpila tubadikilanga diambu mfunu ina. Nga tutambulwila e diambu dina disobele muna zingu kieto? Nga tubadikila dio s’elau mu singika konso diambu? Dilenda kala vo i lau dimosi kaka tuna diau dia songa fu kia unleka.

Vekala kaka ye diambu dilenda soba muna zingu kieto. Ezak’e ntangwa diampasi dikalanga mu bakula e kuma diambu divangamene. O lembi lunga yo tokana kwasaka kulenda dio kitula se diampasi mu badikila mambu nze una Yave kebadikilanga mo. Kansi, e fu nze lulembamu, lusakalalu lwa ntima ye unleka, ilenda kutusadisa mu tambulwila diambu disobele muna zingu kieto yo lembi vidisa edienga dia Nzambi.

[Foto ina muna lukaya lwa 4]

Lulembamu lwakieleka lulenda kutusadisa mu toma zaya kiwuntu kieto

[Foto ina muna lukaya lwa 5]

Unleka mfunu wina muna nungunuka muna mwanda

[Foto ina muna lukaya lwa 5]

Mose mambu mayingi kawanana mau mansadisa mu songa e fu kia unleka