Si Marcos—‘Mapuslanon sa Pag-alagad’

DIHA nay nahitabong panaglalis sa kongregasyon sa Antioquia, apan lahi ang gilalisan ni apostol Pablo ug Bernabe. Niadtong tungora nagplano sila sa ilang misyonaryong panaw; apan sa dihang naghisgot sila kon kinsay ilang ikuyog, dihay nahitabo nga “pagsilaob sa kasuko.” (Buh. 15:39) Sila nagbulag ug miadtog laing dapit. Ang hinungdan sa ilang panagbingkil mao ang ikatulong misyonaryo—si Marcos.

Kinsa si Marcos? Nganong gilalisan man siya sa duha ka apostoles? Nganong managlahi man ang ilang opinyon? Nausab ba kana? Unsay imong makat-onan sa kaagi ni Marcos?

Nagpuyo sa Jerusalem

Si Marcos, kinsa dayag nga naggikan sa adunahan nga Hudiyong pamilya, nagdako sa Jerusalem. Ang unang espesipikong paghisgot bahin kaniya makita diha sa kasaysayan sa Kristohanong kongregasyon sa unang siglo. Sa mga 44 K.P., sa dihang milagrosong gipagula sa manulonda ni Jehova si apostol Pedro gikan sa bilanggoan ni  Herodes Agripa I, si Pedro miadto “sa balay ni Maria nga inahan ni Juan kinsa gianggaag Marcos, diin didto ubay-ubay ang nagkatigom ug nag-ampo.”—Buh. 12:1-12. a

Nan, mopatim-aw nga ang kongregasyon sa Jerusalem nagtigom sa balay sa inahan ni Marcos. Tungod kay “ubay-ubay” ang nagtigom didto, nagpasabot kana nga dako ang ilang balay. Si Maria may sulugoong babaye nga ginganlag Roda, kinsa miadto “sa pultahan sa ganghaan” sa dihang nanuktok si Pedro. Kini nga mga detalye nagpakita nga si Maria arangan. Ug ang balay giingong iyaha inay sa iyang bana, busa posible nga siya balo ug si Marcos batan-on pa.—Buh. 12:13.

Lagmit si Marcos kauban niadtong nagtigom aron sa pag-ampo. Hayan nakaila kaayo siya sa mga tinun-an ni Jesus ug sa uban nga nakasaksi sa mga panghitabo sa ministeryo ni Jesus. Gani, lagmit nga si Marcos mao ang batan-on nga nagkupo lamag pinong lino, kinsa misunod kang Jesus sa dihang gidakop kini, apan nakaikyas sa dihang giapil siya pagdakop.—Mar. 14:51, 52.

Mga Pribilehiyo sa Kongregasyon

Sa walay duhaduha, maayog impluwensiya kang Marcos ang pagpakig-uban niya sa hamtong nga mga Kristohanon. Siya miuswag sa espirituwal ug namatikdan kini sa mga ansiyano sa kongregasyon. Sa mga 46 K.P., sa dihang si Pablo ug Bernabe nagdalag “hinabang” gikan sa Antioquia alang sa mga igsoon sa Jerusalem nga naapektohan sa gutom, ilang nakita ang potensiyal ni Marcos. Sa dihang si Pablo ug Bernabe mibalik sa Antioquia, ilang gikuyog si Marcos.—Buh. 11:27-30; 12:25.

Ang usa nga daklit lang nga nagbasa sa asoy maghunahuna tingali nga silang tulo magsoon lang sa pagtuo, ug gipauban lang ni Pablo ug Bernabe si Marcos tungod sa iyang katakos. Apan gipadayag diha sa usa sa mga sulat ni Pablo nga mag-agaw si Marcos ug Bernabe. (Col. 4:10) Makatabang kini sa pagpatin-aw sa misunod nga mga hitabo nga naglangkit kang Marcos.

Paglabay sa usa ka tuig o kapin pa, si Pablo ug Bernabe gitultolan sa balaang espiritu nga mohimog misyonaryong panaw. Sila migikan sa Antioquia paingon sa Cipro. Si Juan Marcos miuban kanila “ingong tig-alagad.” (Buh. 13:2-5) Tingali si Marcos maoy mohimo sa mga buhatbuhaton samtang sila magpanaw aron mahatagan sa mga apostoles ug pangunang pagtagad ang espirituwal nga mga butang.

Gitadlas ni Pablo, Bernabe, ug Marcos ang Cipro, nga nagsangyaw samtang nagpanaw; dayon miadto sila sa Asia Minor. Didto, nahigawad si Pablo sa desisyon ni Juan Marcos. Ang asoy nag-ingon nga pag-abot nila sa Perga, “si Juan mibiya kanila ug mibalik sa Jerusalem.” (Buh. 13:13) Wala isulti kon nganong gihimo niya kadto.

Duha ka tuig sa ulahi, si Pablo, Bernabe, ug Marcos mibalik sa Antioquia. Ang duha ka apostoles nagplanog ikaduhang misyonaryong  panaw aron palig-onon ang midawat sa mensahe sa ilang unang panaw. Gustong ikuyog ni Bernabe ang iyang ig-agaw, apan wala mosugot si Pablo tungod kay si Marcos mibiya kanila sa miagi. Kini ang hinungdan sa panaglalis nga gihisgotan ganina. Gikuyog ni Bernabe si Marcos sa Cipro, ang iyang yutang-natawhan, samtang si Pablo miadto sa Sirya. (Buh. 15:36-41) Dayag nga managlahi ang panglantaw ni Pablo ug Bernabe sa gihimo ni Marcos sa miagi.

Pag-uliay

Sa walay duhaduha, nasubo si Marcos sa nahitabo. Bisan pa niana, siya nagpabiling matinumanon. Mga 11 o 12 ka tuig human sa maong panghitabo, si Marcos gihisgotan na usab diha sa kasaysayan sa unang mga Kristohanon. Kauban ni kinsa? Aw, dili ka tingali magdahom nga kauban siya ni Pablo!

Sa 60-61 K.P., samtang nabilanggo si Pablo sa Roma, nagpadala siyag daghang sulat nga bahin na karon sa Balaang Kasulatan. Sa iyang sulat sa mga taga-Colosas, siya miingon: “Si Aristarko nga akong kaubang binihag nangomosta kaninyo, ug ingon man si Marcos nga ig-agaw ni Bernabe, (nga mahitungod kaniya kamo gisugo sa pagdawat kaniya kon ugaling siya mahianha kaninyo) . . . Kini lamang sila ang akong mga isigkamagbubuhat sa gingharian sa Diyos, ug sila mismo nahimong makapalig-on nga tabang kanako.”—Col. 4:10, 11.

Pagkadakong kausaban! Bisag sa una nasuko si Pablo kaniya, si Marcos nahimo na usab nga mapuslanong isigkamagbubuhat. Dayag nga gipahibalo ni Pablo ang mga taga-Colosas nga hayan duawon sila ni Marcos. Kon mahinayon kini, si Marcos magsilbing hawas ni Pablo.

Negatibo ra kaha kaayo si Pablo sa iyang panglantaw kang Marcos sa miagi? Nakabenepisyo kaha si Marcos sa disiplina? O pareho kining tinuod? Bisag unsa pay kahimtang, ang ilang pag-uliay nagpamatuod sa pagkahamtong ni Pablo ug Marcos. Ilang gikalimtan ang nangagi ug nag-uban sila pag-usab. Pagkamaayong ehemplo kana alang niadtong may gikabangi nga isigka-Kristohanon!

Si Marcos nga Magpapanaw

Samtang magbasa ka bahin sa lainlaing panaw ni Marcos, imong masayran nga daghan siyag naadtoan. Siya gikan sa Jerusalem, miadto sa Antioquia, ug gikan didto milawig paingon sa Cipro ug Perga. Dayon miadto siya sa Roma. Gikan didto gusto siyang paadtoon ni Pablo sa Colosas. Ug daghan pa siyag naadtoan!

Gisulat ni apostol Pedro ang iyang unang sulat sa mga 62-64 K.P. Siya miingon: “Ang babaye nga ania sa Babilonya . . . nangomosta kaninyo, ug ingon man si Marcos nga akong anak.” (1 Ped. 5:13) Miadto diay si Marcos sa Babilonya aron sa pag-alagad kauban ni Pedro kinsa sa miagi nagtambongan sa mga tigom sa balay sa inahan ni Marcos.

Sa ikaduhang pagkabilanggo ni Pablo sa Roma sa mga 65 K.P., siya misulat kang Timoteo sa Efeso, ug midugang: “Kuhaa si Marcos ug dad-a siya diri uban kanimo.” (2 Tim. 4:11) Busa niadtong tungora, si Marcos didto sa Efeso. Sa walay duhaduha, mikuyog siya kang Timoteo pagbalik sa Roma, sumala sa hangyo ni Pablo. Dili sayon ang pagbiyahe niadtong panahona, apan si Marcos kinabubut-ong mihimo sa maong mga panaw.

 Laing Dako nga Pribilehiyo

Ang usa ka dakong pribilehiyo nga nabatonan ni Marcos mao ang pag-inspirar ni Jehova kaniya sa pagsulat sa usa sa mga Ebanghelyo. Bisag wala hisgoti sa ikaduhang Ebanghelyo kon kinsay nagsulat niini, gituohan sa kadaghanan nga si Marcos ang tagsulat ug si Pedro ang tinubdan sa iyang impormasyon. Sa pagkatinuod, nasaksihan ni Pedro ang tanang panghitabo nga gisulat ni Marcos.

Ang mga nagtuki sa Ebanghelyo ni Marcos nagtuo nga gisulat niya kana alang sa mga Hentil; iyang gipatin-aw ang tradisyon sa mga Hudiyo. (Mar. 7:3; 14:12; 15:42) Gihubad ni Marcos ang Aramaikong mga termino nga lagmit dili masabtan sa mga dili-Hudiyo. (Mar. 3:17; 5:41; 7:11, 34; 15:22, 34) Migamit siyag daghang Latin nga mga termino ug gipatin-aw pa gani ang komon nga Gregong mga pulong pinaagig Latin nga mga termino. Gipakita usab niya kon pilay kantidad sa Hudiyohanong mga sensilyo diha sa Romanhong salapi. (Mar. 12:42, potnot sa Reference Bible) Kining tanan daw kaharmonya sa dugay nang gituohan sa kadaghanan nga gisulat ni Marcos ang iyang Ebanghelyo sa Roma.

“Mapuslanon Kanako sa Pag-alagad”

Dili lang kay ang pagsulat ra sa iyang Ebanghelyo ang gihimo ni Marcos sa Roma. Hinumdomi ang giingon ni Pablo kang Timoteo: “Kuhaa si Marcos ug dad-a siya diri uban kanimo.” Unsay rason ni Pablo? “Kay siya mapuslanon kanako sa pag-alagad.”—2 Tim. 4:11.

Kini nga paghisgot kang Marcos—nga maoy kinaulahian kon ipasukad sa pagkasunodsunod sa mga panghitabo—daghag gibutyag bahin kaniya. Sa asoy bahin sa iyang teokratikanhong buluhaton, wala hisgoti si Marcos ingong apostol, lider, o manalagna. Siya maoy usa ka ministro, sa ato pa, usa nga nag-alagad sa uban. Ug niadtong tungora, nga hapit nang patyon si Pablo, ang apostol makabenepisyo gayod sa tabang ni Marcos.

Kon tib-on ang ginagmayng impormasyon bahin kang Marcos, atong makita nga siya masiboton sa pagsangyaw sa maayong balita sa lainlaing dapit ug andam moalagad sa uban. Sa pagkatinuod, nabatonan ni Marcos ang makapalipayng mga pribilehiyo tungod kay wala siya mohunong sa pag-alagad.

Sama kang Marcos, kitang mga alagad sa Diyos karon magpakitag susamang determinasyon sa pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian. Sama sa kahimtang ni Marcos, ang pipila kanato makahimo sa pagbalhin sa ubang dapit, bisan sa laing nasod, aron sa pagsangyaw sa maayong balita. Bisan tuod kadaghanan kanato dili makahimo niana, kitang tanan makasundog kang Marcos sa laing hinungdanong paagi. Maingon nga siya nanlimbasog sa pag-alagad sa iyang mga igsoon sa pagtuo, kita usab maningkamot pag-ayo sa pagtabang sa atong mga isigkamagtutuo sa praktikal nga mga paagi aron makapadayon sila sa pag-alagad sa Diyos. Samtang buhaton nato kana, makaseguro kita nga padayon natong madawat ang panalangin ni Jehova.—Prov. 3:27; 10:22; Gal. 6:2.

[Footnote]

[Mapa/Hulagway sa panid 8, 9]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Pipila sa mga Siyudad nga Giduaw ni Marcos

Roma

Efeso

Colosas

Perga

Antioquia (sa Sirya)

Cipro

DAGAT MEDITERANYO

Jerusalem

Babilonya