Marcos—‘Mabuligon sa Pag-alagad’

ANG kongregasyon sa Antioquia nakaeksperiensia na sang pila ka problema, apang tuhay gid ang di-paghangpanay nga nasaksihan nila sa tunga sang duha ka apostoles nga sanday Bernabe kag Pablo. Ining mga lalaki nagaplano nga maglakbay subong misyonero, apang samtang nagadesisyon sila kon sin-o ang ila updon, nag-utwas ang “pagsilabo sang kaakig” sa tunga nila. (Binu. 15:39) Nagbulagay sila kag nagkadto sa magkatuhay nga direksion. Ang ginbangdan sang ila pagbaisay amo ang isa pa ka misyonero—si Marcos.

Sin-o si Marcos? Ano ang gin-awayan sang duha ka apostoles sa iya? Ngaa mabaskog gid ang opinyon sang kada isa sa ila? Nagbag-o bala ang ila opinyon sang ulihi? Ano ang matun-an mo sa kasaysayan ni Marcos?

Sa Ila Puluy-an sa Jerusalem

Maathag nga si Marcos naghalin sa isa ka Judiyo nga pamilya nga maayo sing pangabuhi, kag nagdaku sia sa Jerusalem. Una naton nga nakilala si Marcos sang natun-an naton ang kasaysayan sang Cristianong  kongregasyon sang unang siglo. Sang mga 44 C.E., milagruso nga ginpagua sang anghel ni Jehova si apostol Pedro nga ginbilanggo ni Herodes Agripa I. Dayon, nagkadto si Pedro “sa balay ni Maria nga iloy ni Juan nga ginatawag Marcos, diin madamo ang nagtipon kag nagapangamuyo.”—Binu. 12:1-12. *

Ginapakita sini nga ang kongregasyon sa Jerusalem nagahiwat sang ila mga miting sa balay sang iloy ni Marcos. Tungod “madamo” ang nagatipon didto, masiling naton nga daku ang ila balay. Si Maria may yara alagad nga babayi nga si Roda nga amo ang nagsabat sang nagpanuktok si Pedro sa “ganhaan sang gawang.” Ginapahangop sini nga may sarang sa pangabuhi si Maria. Bangod ginpatuhuyan ang balay nga iya balay sa baylo nga iya sang iya bana, posible nga nabalo na sia samtang bata pa si Marcos.—Binu. 12:13.

Mahimo nga upod si Marcos sa mga nagtipon agod mangamuyo. Pat-od nga suod sia sa mga disipulo ni Jesus kag sa iban pa nga nakasaksi sa ministeryo ni Jesus. Mahimo nga si Marcos amo ang pamatan-on nga nagsunod kay Jesus sang gindakop Sia apang nagpalagyo nga naubahan sang sia naman kuntani ang dakpon.—Mar. 14:51, 52.

Mga Pribilehiyo sa Kongregasyon

Wala sing duhaduha nga daku ang nabulig kay Marcos sang iya pagpakig-upod sa hamtong nga mga Cristiano. Nag-uswag sia sa espirituwal kag nakita gid ini sang mga utod nga may katungdanan. Sang mga 46 C.E., nagdala “sing bulig” halin sa Antioquia sanday Pablo kag Bernabe bangod sa tiggulutom sa Jerusalem. Didto nangin interesado sila kay Marcos. Gani, sang nagbalik sila sa Antioquia, gin-upod nila si Marcos.—Binu. 11:27-30; 12:25.

Ang isa ka ordinaryo nga bumalasa mahimo maghunahuna nga wala sing kaangtanan si Marcos kay Pablo kag kay Bernabe magluwas nga utod nila sia sa espirituwal, kag ginpili nila sia bangod lamang sang iya ikasarang. Apang, ginpakita sang isa sa mga sulat ni Pablo nga si Marcos pakaisa ni Bernabe. (Col. 4:10) Mahimo amo ini ang makapaathag sa masunod nga mga hitabo may kaangtanan kay Marcos.

Pagligad sang isa ka tuig ukon kapin pa, gintuytuyan sang balaan nga espiritu sanday Pablo kag Bernabe nga maglakbay subong mga misyonero. Halin sa Antioquia magakadto sila sa Cipre, kag si Juan Marcos nag-upod sa ila “subong [ila] alagad.” (Binu. 13:2-5) Mahimo nga si Marcos amo ang nag-atipan sang ila personal nga mga kinahanglanon sa ila paglakbay agod ang mga apostoles makakonsentrar sa espirituwal nga mga butang.

Sanday Pablo, Bernabe kag Marcos naglakbay pakadto sa Cipre samtang nagabantala; dayon nagpadulong sila sa Asia Minor. Didto, may ginhimo nga desisyon si Juan Marcos nga wala gid maluyagan ni Pablo. Ang rekord nagasiling nga sang nag-abot sila sa Perga, “si Juan nagbiya sa ila kag nagbalik sa Jerusalem.” (Binu. 13:13) Wala ginsambit sa Biblia kon ngaa ginhimo ini ni Marcos.

Mga duha ka tuig sang ulihi, sanday Pablo, Bernabe, kag Marcos nakabalik na sa Antioquia.  Ang duha ka apostoles nagaplano para sa ila ikaduha nga paglakbay subong mga misyonero agod balikan ang ila mga nabantalaan. Luyag ni Bernabe nga updon ang iya pakaisa, apang indi magsugot si Pablo bangod ginbiyaan sila anay ni Marcos. Amo ini ang kabangdanan sang ila pagbaisay nga ginsambit sa umpisa. Gin-upod ni Bernabe si Marcos kag nagkadto sila sa Cipre nga iya dutang natawhan, samtang si Pablo naman nagkadto sa Siria. (Binu. 15:36-41) Maathag nga magkatuhay ang pagtamod ni Pablo kag ni Bernabe sa ginhimo ni Marcos sang una.

Pagbalik sang Maayo nga Pagtamdanay

Wala sing duhaduha nga nasubuan gid si Marcos sa natabo. Apang, nagpabilin sia nga matutom sa pag-alagad. Pagligad sang mga 11 ukon 12 ka tuig, ginsambit liwat si Marcos sa kasaysayan sang Cristianismo. Sa diin? Ayhan wala mo ginapaabot—kaupod sia ni Pablo!

Sang 60-61 C.E., samtang yara si Pablo sa bilangguan sa Roma, nagpadala sia sang madamo nga sulat nga bahin na karon sang Balaan nga Kasulatan. Sa iya sulat sa mga taga-Colosas, nagsiling sia: “Si Aristarco nga akon kaupod nga bilanggo nagapadala sa inyo sang iya panamyaw, kag amo man si Marcos nga pakaisa ni Bernabe, (may kaangtanan sa iya nakabaton kamo sang mga sugo nga abiabihon sia kon mag-abot sia sa inyo,) . . . Sila lamang ang akon mga masigkamanugpangabudlay para sa ginharian sang Dios, kag sila nangin nagapabakod nga bulig sa akon.”—Col. 4:10, 11.

Daw ano ka daku nga pagbag-o! Bisan pa wala gid anay nanamian si Pablo kay Marcos, sa karon ginapabaloran na niya ini subong iya masigkamanugpangabudlay. Ginpahibalo pa gani ni Pablo ang mga taga-Colosas nga basi si Marcos ang magabisita sa ila. Kon madayon ini, si Marcos amo ang magatiglawas kay Pablo.

Nasobrahan lang bala anay ang reaksion ni Pablo? Nakabenepisyo bala si Marcos sa disiplina sa iya? Ukon ayhan husto ining duha ka posibilidad? Ano man ang matuod, ang pagbalik sang maayo nga pagtamdanay ni Pablo kag ni Marcos nagapamatuod sang ila pagkahamtong. Ginkalimtan na nila ang mga nagliligad kag nag-updanay sila liwat sa pag-alagad. Daw ano gid ka maayo nga halimbawa para sa mga Cristiano nga may di-paghangpanay!

Si Marcos nga Manuglakbay

Samtang ginabasa mo ang mga paglakbay nga ginhimo ni Marcos matalupangdan mo nga madamo sia sang mga lugar nga ginkadtuan. Halin sa Jerusalem nagsaylo sia sa Antioquia, gikan didto naglayag sia pakadto sa Cipre kag Perga. Dayon nagkadto sia sa Roma. Gikan didto, luyag ni Pablo nga ipadala si Marcos sa Colosas. Kag may iban pa sia nga ginkadtuan.

Ginhimo ni apostol Pedro ang iya una nga sulat sang mga 62-64 C.E. Sia nagsiling: “Sia nga yara sa Babilonia . . . nagapadala sa inyo sang iya panamyaw, kag subong man si Marcos nga akon anak.” (1 Ped. 5:13) Ginapakita sini nga si Marcos naglakbay pakadto sa Babilonia agod mag-alagad upod kay Pedro, ang apostol nga nagatambong anay sa Cristianong mga miting nga ginahiwat sa puluy-an sang iya iloy.

Sa ikaduha nga pagkabilanggo ni Pablo sa Roma sang mga 65 C.E., nagsulat sia agod tawgon si Timoteo gikan sa Efeso. Nagsiling sia: “Upda si Marcos.” (2 Tim. 4:11) Ginapahangop sini nga yara si Marcos sa Efeso. Wala sing duhaduha nga nag-upod sia kay Timoteo pakadto sa Roma subong  sang ginpangabay ni Pablo. Bisan pa mabudlay ang paglakbay sadto, handa si Marcos sa paghimo sini.

Isa Pa ka Pinasahi nga Pribilehiyo

Ang isa ka pinasahi nga pribilehiyo nga natigayon ni Marcos amo ang pagsulat sang isa sa mga Ebanghelyo paagi sa panuytoy ni Jehova. Bisan pa indi naton mabasa sa ikaduha nga Ebanghelyo ang ngalan sang nagsulat, ginpatihan gid sang mga tawo sang una nga si Marcos ang nagsulat sini kag nakakuha sia sing impormasyon gikan kay Pedro. Ang matuod, halos tanan nga ginsulat ni Marcos nasaksihan ni Pedro.

Ang mga nag-usisa sa Ebanghelyo ni Marcos nagapati nga ginsulat niya ini para sa mga bumalasa nga Gentil kay ginpaathag niya ang Judiyong mga kinabatasan. (Mar. 7:3; 14:12; 15:42) Ginbadbad niya ang Aramaiko nga mga tinaga nga mahimo indi mahangpan sang mga indi Judiyo. (Mar. 3:17; 5:41; 7:11, 34; 15:22, 34) Naggamit sia sang Latin nga mga tinaga kag ginpaathag pa gani niya ang Griego nga mga tinaga sa Latin. Ginhatag niya ang katumbas nga balor sang Judiyo nga sensilyo sa kuarta sang Roma. (Mar. 12:42) Ini tanan nagahisanto sa madugay na nga ginapatihan nga ginsulat ni Marcos ang iya Ebanghelyo sa Roma.

“Makabulig Sia sa Akon sa Pag-alagad”

Indi lamang ang pagsulat sang Ebanghelyo ang ginhimo ni Marcos sang didto sia sa Roma. Dumduma nga ginsilingan ni Pablo si Timoteo: “Upda si Marcos.” Ano ang rason ni Pablo? “Kay makabulig sia sa akon sa pag-alagad.”—2 Tim. 4:11.

Ang pinakaulihi nga pagsambit kay Marcos sa Kasulatan nagasugid sang madamo nga butang tuhoy sa iya. Sa iya bug-os nga pag-alagad, si Marcos wala ginsambit nga isa ka apostol, lider ukon manalagna. Nakilala sia subong isa ka alagad, isa nga handa magbulig sa iban. Pat-od nga daku gid ang nabulig ni Marcos kay Pablo sa mga tion antes ini napatay.

Kon binagbinagon naton ang mga impormasyon nga aton natigayon tuhoy kay Marcos, makita naton nga isa sia ka tawo nga makugi sa pagbantala sing maayong balita sa nanuhaytuhay nga bahin sang kalibutan kag malipayon sia sa pag-alagad sa iban. Huo, daw ano ka makalilipay nga mga pribilehiyo ang natigayon ni Marcos bangod wala sia nangampo!

Kaangay ni Marcos, kita nga mga alagad sang Dios karon nagapakita sing amo man nga determinasyon sa pagbantala sang maayong balita sang Ginharian. Pareho kay Marcos, ang pila sa aton sarang makasaylo sa iban nga lugar, ukon sa iban nga pungsod, agod magbantala sing maayong balita didto. Ayhan ang kalabanan sa aton indi posible nga makasaylo, apang mahimo naton tanan mailog si Marcos sa iban pa nga importante nga paagi. Subong nga naghimo sia sing talalupangdon nga panikasog agod alagaran ang iya Cristianong mga kauturan, dapat man kita manikasog nga buligan sa praktikal nga mga paagi ang aton mga masigkatumuluo sa ila pag-alagad sa Dios. Kon himuon naton ini, pat-od gid nga padayon naton nga mabaton ang mga pagpakamaayo ni Jehova.—Hulu. 3:27; 10:22; Gal. 6:2.

[Nota]

[Mapa/Retrato sa pahina 8, 9]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Ang Pila sa mga Lugar nga Ginkadtuan ni Marcos

Roma

Efeso

Colosas

Perga

Antioquia (sa Siria)

Cipre

DAGAT MEDITERANEO

Jerusalem

Babilonia