Jupakipuniw jaqinakarux yanaptʼawayi

Aka Uraqinxa millón millón jaqinakasay utjawayapxchixa, jila part jaqinakax armtʼatäxiwa. Jukʼanikiw wali wakiskir luräwinakapat amtatäpxi ukat uka luräwinakapax jakawisansa yanaptʼarakistuwa.

SAPÜRU luräwinakamat amuytʼam. Alwat sartasinxa, luz qhantayasta ukat irnaqäwir sarañatakiw wakichtʼasta. Ukatsti autot sarkasinxa, tiempo jan ina chʼusar aptʼañatakix mä libro jan ukax mä revista apxartʼasiwayta. Janïr utat mistkasasti, kuntï doctorax mallqʼa usutaki churaniwayktam uka antibiótico qulla umanttʼarakta. ¿Amuytati? Sapür luräwinakam qalltkta ukhatpachaw uka jaqinakan aski luräwinakapat yuspärañax wakisxi.

Michael Faraday 1791 maran yuriri, Gran Bretaña markankir física tuqit yatxatat chachäpanwa luza qhananïtanxa, jupaw generador eléctrico ukat motors luratayna.

Tsʼai Lun Jupax China markankir emperadoran palaciopan mä irnaqirïnwa, jupaw 105 uka maranxa papel lurasiñapatak nayrar sartayäna, ukhamatwa jukʼamp lurasxarakïna.

Johannes Gutenberg Alemaniankir uka chachaw niya 1450 uka maranakan imprimiñataki letranak armthapis nayrïr prensxa luratayna, jupaw imprimiñax iraqtʼatäñapatakix yanaptʼawayi. Ukhamatwa, jichhürunakanxa jaqinakax kunayman tuqit yatxatxapxaraki.

Alexander Fleming Escocia markankir uka chachaw 1928 marana, penicilina sat antibiótico qullxa jikxatatayna. Ukkhat jichhakamaw infecciones bacterianas siski ukax antibiótico sat qullanakamp qullasxaraki.

Ukhamaxa, uka mä qhawqha chacha warminakäpanwa jichhürunakanx mä jukʼsa sum jakasxtanxa ukat kunayman usunakats jarkʼaqasiraktanxa.

Ukampisa mä chachaw utji, jupax janiw ciencia ukat qullañ tuqitsa kuns uñstayawaykiti, ukampis taqi uka yatxattʼat jaqinakat sipans wali uñtʼatawa. Jupax pisin jakasiri familiatwa juti, jiwatapatxa niya pä waranq maranakäxiwa. Jupax mä suma suytʼäwi ukat chuymachtʼäwi jaqinakarux churawayi. Yatichäwinakapax aka Uraqpachankir jaqinakaruw yanaptʼawayi, ukatwa waljanix ukhamäskapuniw sasax sapxi, mayni jaqinakat sipansa jupakipuniw jaqinakarux jukʼamp yanaptʼawayi.

¿Khitits parlasktanxa? Jesucristot parlasktanxa. Kuna tuqitsa yatichäna ukat kunjamsa yatichäwinakapax jakäwisan yanaptʼistaspa ukanakwa jutïr yatichäwinakan yatxataskañäni.