¿Jaaj, wa tuus? Baʼaxoʼob ku creertaʼal yoʼolal Jesús

XOK LE JUJUMPʼÉEL BAʼALOʼOB KU CREERTAʼAL YAAN TEʼ KABALAʼ. ¿MÁAKALMÁAK KA TUKLIK JAAJTAKOʼOBIʼ?

Jesuseʼ 25 tiʼ diciembre ka síiji.

Tres reyes magos bin ilik Jesús le táant u síijloʼ.

Maʼ anchaj u yíitsʼnoʼobiʼ.

Dios tu sutuba wíinikil.

Jesuseʼ maʼ chéen utúul máak tu beetaj baʼaloʼob maʼalobtakiʼ.

MAʼ XAANEʼ yaʼab máakoʼob kun aʼalik jaajtak tuláakal le baʼaloʼob tsʼoʼok k-ilkaʼ. Baʼaleʼ yaan xan máaxoʼob kun aʼalikeʼ maʼ tu páajtal u yojéeltaʼal wa jaajtak, yéetel baʼax maas kʼaʼananeʼ u creertaʼal Jesús.

Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku kaʼansikeʼ kʼaʼabéet u yantaltoʼon upʼéel chúukaʼan «kʼaj óolalil [tiʼ] k-Yuumtsil Jesucristo» (2 Pedro 1:8). ¿Baʼax túun jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka yanaktoʼon le kʼaj óolalaʼ? Letiʼe ka k-xok le Evangelioʼoboʼ. Le oʼolaleʼ koʼox ilik baʼax ku yaʼalik le Evangelioʼob utiaʼal k-ojéeltik wa jaaj le baʼaxoʼob ku creertaʼaloʼ.

KU CREERTAʼALEʼ: Jesuseʼ 25 tiʼ diciembre ka síiji.

¿JAAJ, WA TUUS?: TUUS.

Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik baʼax fechai mix baʼax mesil ka síij Jesús. ¿Baʼaxten túun ku yaʼalaʼal 25 tiʼ diciembre ka síiji? Upʼéel diccionarioeʼ (Diccionario de la Biblia, de W. R. F. Browning) ku yaʼalikeʼ tu kaajil Romaeʼ, le Iglesiaoʼ tu jóoʼsoʼob u kʼiinil 25 tiʼ diciembre utiaʼal u kʼiimbeskoʼob le Navidadoʼ, tumen teʼ kʼiin jeʼeloʼ suukaʼan u kʼiimbesaʼal u síijil le Kʼiinoʼ. Uláakʼ upʼéel Encyclopædiaeʼ ku yaʼalik xaneʼ le baʼaloʼob ku  beetaʼal utiaʼal u kʼiimbesaʼal le Navidadoʼ, «baʼaloʼob yaan yil yéetel u kʼiimbesaʼal le Kʼiin bey xan u diosil le paakʼaloʼ» (The Encyclopædia Britannica).

Jeʼex túun k-ilkoʼ minaʼan baʼax eʼesik wa unaj u kʼiimbesaʼal u síijil Jesús tu kʼiinil 25 tiʼ diciembre, tumen mix máak u yojel jach baʼax kʼiin ka síiji. Tsʼoʼoleʼ le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik ka kʼiimbesaʼak, yéetel maʼatech u yaʼalik xan wa kʼiimbesaʼab tumen le yáax cristianoʼoboʼ. Baʼaleʼ le Bibliaoʼ ku yaʼalik baʼax kʼiin ka kíim Jesús, yéetel tak letiʼeʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob ka u kʼiimbesoʼob (Lucas 22:19). * Jeʼex túun k-ilkoʼ Jesuseʼ maʼ tu yaʼalaj ka kʼiimbesaʼak le kʼiin ka síijoʼ, chéen le kʼiin úuchik u kíimloʼ (Mateo 20:28).

KU CREERTAʼALEʼ: Tres reyes magos bin ilik Jesús le táant u síijloʼ.

¿JAAJ, WA TUUS?: TUUS.

¿Tsʼoʼok wa wilik bix suuk u yeʼesaʼal u kʼiinil síijik Jesús? U suukaʼanileʼ ku chíikpajal utúul chaambal chikúuntaʼan tiʼ upʼéel pesebre yéetel tres reyes magos táan u tsʼáaikoʼob siibaloʼob tiʼ. ¿Jach wa bey úuchikoʼ? Maʼatech.

U jaajileʼ yaʼab máakoʼob lakʼin u taaloʼob bin ilik Jesús. Baʼaleʼ maʼ reyoʼobiʼ, astrologoʼob (Mateo 2:1). Tsʼoʼoleʼ ka bin xíimbaltbileʼ tu yotoch yaan, maʼ tiʼ upʼéel pesebreiʼ, lelaʼ ku yeʼeskeʼ tsʼoʼok u máan wa jaypʼéel mesoʼob síijik (Mateo 2:9-11).

¿Jaytúul máaxoʼob bin xíimbaltik? Le Bibliaoʼ maʼatech u yaʼalik wa kaʼatúul, óoxtúul... wa tak treinta utúulaloʼob. ¿Baʼaxten túun ku yaʼalaʼal óoxtúul máax bin ilik? Maʼ xaaneʼ ku yaʼalaʼal beyaʼ tumen le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ óoxpʼéel jejeláas baʼax bisaʼab siibil tiʼ (Mateo 2:11). * Yaan máaxoʼob tuklikeʼ cada utúul tiʼ le máaxoʼob bin xíimbaltikoʼ ku chíikbesik upʼéel raza, baʼaleʼ le Bibliaoʼ maʼatech u yeʼesik wa jaaj lelaʼ. Jeʼex u yeʼesik upʼéel baʼax aʼalaʼab tu yoʼolal le Evangelioʼoboʼ, le baʼaxoʼob ku creertaʼal yoʼolal le tres reyes magosoʼ chéen upʼéel baʼax maʼ jaaj tu yaʼalaj «utúul historiador teʼ siglo ochooʼ».

KU CREERTAʼALEʼ: Maʼ anchaj u yíitsʼnoʼobiʼ.

¿JAAJ, WA TUUS?: TUUS.

Le Evangelioʼoboʼ ku yeʼesikoʼobeʼ Jesuseʼ anchaj u yíitsʼnoʼob. Jeʼex Lucaseʼ ku yaʼalikeʼ Jesuseʼ «u yáax paal» María, lelaʼ ku yeʼesikeʼ anchaj uláakʼ u paalal (Lucas 2:7). * Yéetel tiʼ u Evangelioi Marcoseʼ ku yaʼalikeʼ yaan máaxoʼob tiʼ u kaajil Nazareteʼ tu yaʼaloʼobeʼ Jesuseʼ chéen bey jeʼex u maasil u sukuʼunoʼobeʼ. Letiʼobeʼ tu yaʼalajoʼob: «¿Lelaʼ maʼ wa letiʼ le carpintero u paal María yéetel u sukuʼun Jacobo, José, Judas yéetel Simón? ¿Maʼ wa way kajnáaloʼob xan ichiloʼon u x-chʼupul íitsʼinoʼobeʼ?» (Marcos 6:3; Mateo 12:46; Juan 7:5).

Kex beyoʼ yaʼab máaxoʼob aʼalikeʼ Jesuseʼ maʼ anchaj u yíitsʼnoʼobiʼ. Yaan máaxoʼob aʼalik xaneʼ le máaxoʼob ku chʼaʼachiʼitaʼal teʼ Evangelioʼoboʼ u primoʼob Jesús. * Uláakʼ máakoʼob xaneʼ ku yaʼalikoʼobeʼ u entenadoʼob María. Baʼaleʼ wa maʼ anchaj u yíitsʼinoʼob Jesuseʼ, ¿baʼaxten túun tu yaʼalaj le nazarenoʼob le baʼax tsʼoʼok ilkoʼ? Maʼ xaaneʼ jujuntúul tiʼ letiʼobeʼ tu yiloʼob maʼ chéen utéen embarazarnaj Maríaiʼ, le oʼolal tu yaʼaloʼob anchaj u yíitsʼnoʼob Jesús.

KU CREERTAʼALEʼ: Dios tu sutuba wíinikil.

¿JAAJ, WA TUUS?: TUUS.

Kex le u kaʼansajil le Trinidad wa le u yaʼalaʼal  Dios tu sutuba wíinikil ka taal way Luʼum úuch joʼopʼok u kaʼansaʼaloʼ, u jaajileʼ tsʼokaʼaniliʼ u kíimil Jesús ka joʼopʼ u yaʼalaʼaleʼ. Jeʼex u yaʼalik upʼéel enciclopediaeʼ, «mix le tʼaan Trinidad mix u kaʼansajil ku chíikpajal teʼ Nuevo Testamentooʼ [...]. Le kaʼansajaʼ jeʼex úuchik u bin u máan le jaʼaboʼoboʼ bey úuchik u bin u maas creertaʼal yéetel tu taasaj yaʼab talamiloʼob» (The Encyclopædia Britannica).

Le máaxoʼob kaʼansik le baʼaloʼobaʼ táan u kaʼanskoʼob upʼéel baʼal maʼ jaaj tu yoʼolal Jesusiʼ. * ¿Baʼaxten k-aʼalik lelaʼ? Koʼox aʼalikeʼ u jaatsʼ j-meyajoʼobeʼ ku kʼáatkoʼob wa baʼax tiʼ u patronoʼob, baʼaleʼ letiʼeʼ ku yaʼalikeʼ minaʼan autoridad utiaʼal u tsʼáaiktiʼob. Wa jach jaaj le baʼax ku yaʼalikoʼ utúul patrón uts yéetel maʼatech u tuus. Baʼaleʼ wa maʼ jaaj le baʼax ku yaʼalik yéetel chéen maʼ u kʼáat u tsʼáaoʼ, ¿máasaʼ yaan u yilaʼal bey utúul patrón jach ku tuus yéetel jach kʼasaʼaneʼ?

Utéenjeakileʼ kaʼatúul u apostoloʼobeʼ tu kʼáatoʼob tiʼ Jesús ka tsʼaʼabak upʼéel nojoch meyaj u beetoʼob. ¿Baʼax aʼalaʼab tiʼob tumen Jesús? «Le a kutaleʼex tin x-noʼoj wa tin x-tsʼíikoʼ maʼ teen máax tsʼáaikiʼ, baʼaleʼ le kúuchiloʼobaʼ nuʼukbesaʼan tumen in Taata utiaʼal tsʼaabil tiʼ le máaxoʼob bíin tsʼaʼabakoʼ.» (Mateo 20:23.) Wa Jesús Dios kaʼacheʼ, bejlaʼa chéen tu tuus ka tu yaʼalaj maʼ tu kʼab yaan u beetik le baʼax kʼáataʼabtiʼoʼ. Baʼaleʼ letiʼeʼ maʼ u kʼáat tuus kaʼachiʼ, baʼaxeʼ u kʼáat u yeʼeseʼ: Dioseʼ maas yaan u páajtalil tiʼ letiʼ. Yéetel lelaʼ tu yeʼesaj kaʼapʼéel baʼaloʼob: jach kabal u yóol yéetel maʼ Diosiʼ.

KU CREERTAʼALEʼ: Jesuseʼ maʼ chéen utúul máak tu beetaj baʼaloʼob maʼalobtakiʼ.

¿JAAJ, WA TUUS?: JAAJ.

Tak Jesuseʼ tu yaʼaleʼ letiʼeʼ maʼ chéen utúul máak tu beetaj baʼaloʼob maʼalobtakiʼ. Tu yaʼalaj: «Teneʼ u Paalen Jajal Dios» (Juan 10:36). U jaajileʼ jeʼel máaxak jeʼel u páajtal u yaʼalik lelaʼ. Baʼaleʼ wa Jesús maʼ u Paal Dios kaʼacheʼ, ¿jeʼel wa u yaʼalaʼal utúul jach utsul máakeʼ? ¿Máasaʼ maas jeʼel u tuklaʼal chéen táan u tuuseʼ?

Upʼéel baʼax eʼesik tu yaʼalaj u jaajil Jesuseʼ, tumen Dioseʼ kaʼatéen tu yaʼalaj: «Lelaʼ in Paal» (Mateo 3:17; 17:5). Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ maʼ yaʼab utéenel uʼuyaʼab u tʼaan Dios way Luʼumeʼ, yéetel kaʼatéen tiʼ le jaytéen tʼaanajoʼ tu beetaj utiaʼal u yaʼalik Jesuseʼ u Paal. ¿Máasaʼ lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jesuseʼ maʼ chéen utúul máak tu beetaj baʼaloʼob maʼalobtakiʼ?

¿Yaan wa baʼax túumben tsʼoʼok a kanik tiʼ le baʼaxoʼob ku creertaʼal tsʼoʼok k-ilkaʼ? Wa beyoʼ yaan u taasiktech yaʼab kiʼimak óolal yéetel yaʼab utsiloʼob a jóoʼsik tiempo utiaʼal a xokik le Evangelioʼoboʼ. Maʼ u tuʼubul xan techeʼ jeʼex úuchik u kaʼansik Jesuseʼ, u kaambal máak tiʼ letiʼ yéetel tiʼ u Taataeʼ ku tsʼáaik «kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 17:3).

[Tsolajiloʼob]

[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 14]

Uláakʼ baʼaloʼob jeʼel k-kanik yoʼolal Jesuseʼ

¿Bix u modos kaʼach Jesús? ¿Jach wa santo u taaskuba, kʼasaʼan yéetel u pʼeek u náatsʼal máak yiknal? Maʼ xaaneʼ yaan máaxoʼob creertik lelaʼ. Baʼaleʼ le baʼaxoʼob ken k-il beoraaʼ ku yeʼesik Jesuseʼ...

• ... ku bin kaʼach tiʼ kʼiimbesajoʼob (Juan 2:1-11).

• ... ku yilik kaʼach le baʼaloʼob maʼalobtak ku beetik u maasiloʼ yéetel ku líiʼsik u yóoloʼob (Marcos 14:6-9).

• ... utstutʼaan u náatsʼal le mejen paalaloʼob tu yiknaloʼ (Marcos 10:13, 14).

• ... maʼ suʼlak okʼol tu táan u maasiliʼ (Juan 11:35).

• ... ku chʼaʼik óotsilil tiʼ le máaxoʼob ku yilik táan u muʼyajoʼoboʼ (Marcos 1:40, 41).