Jajeroviave hag̃ua

Ontende mbaʼépa heʼise ñaporoperdona

PEDRO ohechakuaa sapyʼa Jesús omañaha hese. Mbaʼépa opensa upe haguére? Oime piko oimoʼã Jesús ipochy mbaʼe? La Biblia nomombeʼúi ñandéve, heʼínte ‘Jesús ojere hague omaña hese’ (Lucas 22:61, NM). Péro upepete ohechakuaa tuicha ojavyha ha oikoha Jesús heʼivaʼekue. Pedro oñembyasyeterei onega rire chupe tres vése. Noñeñanduvaíriva upeichaite peve; opyta anga yvýre.

Mbaʼépa ojapo upe rire? Haʼe ningo peteĩ kuimbaʼe ijerovia mbaretéva, upéicha rupi ijárõ guare chupe oaprovecha omyatyrõ hag̃ua upe ojapo vai vaʼekue ha oaprende Imboʼeháragui mbaʼépa heʼise ñaporoperdona. Iñimportánte avei ñande ñaaprende upéva, ha Pedro ohasavaʼekue ñanepytyvõta upearã.

Heta gueteri oaprendevaʼerã

Seis mése rupi Jesús omano mboyve, oĩrõ guare hikuái Pedro vállepe, Capernáumpe, haʼe oporandu Jesúspe: ‘Che jára, mboy vésepa aperdonavaʼerã che ermánope ofalláramo chendive? Iporãmane 7 vése, ajépa?’ Umi hudiokuéra rrelihión omoakãva omboʼe oñeperdonavaʼerãha tres vése, upévare oiméne Pedro oimoʼã ojapo porãitereiha. Péro ohaʼarõʼỹre Jesús heʼi chupe: ‘Ndaʼéi ndéve 7 vésente, 77 vése katu reperdonavaʼerã’ (Mateo 18:21, 22, NM).

Heʼise piko raʼe Jesús jaipapavaʼerãha mboy vésepa ojefalla ñanendive? Nahániri. Heʼívo Pédrope “77 vése”, ohechaukahína akóinte ñaporoperdonavaʼerãha. Jesús oipota Pedro ohechakuaa opensaha umi hénte ipyʼahatãvaicha, haʼekuéra ningo haʼete ku orekóva peteĩ livretaʼi omoĩhápe mboýpa ojedeve chupekuéra. Upévare ñaporoperdonáramo Ñandejára Ñeʼẽ heʼiháicha ndajaikomoʼãi ñanemanduʼañaína mboy vésepa ojefalla ñanendive.

Pedro ohenduntevaʼekue Imboʼehárape, péro og̃uahẽpa ikorasõme heʼíva chupe? Sapyʼánte ningo ñaikotevẽ asy ñande rapicha ñaneperdona, ha upépe ae ñantende porã mbaʼépa heʼise upéva. Pedro ohasavaʼekue upe situasiónre Jesús omano mboyvemi, upe pyhare haʼe oikotevẽvaʼekue Imboʼehára operdona chupe heta vése.

Oñeperdona jey jey chupe

Ñapensamína mbaʼépa oiko upérõ. Upe pyhare Jesús ipahaitéma oĩ ko yvy ape ári ha heta mbaʼe gueteri omboʼevaʼerã ijapostolkuérape. Pór ehémplo anive hag̃ua oñemombaʼeguasu ombojepyhéi chupekuéra. Upe tembiapo ojapo jepi umi tembiguái ojeapoʼivéva. Pedro ohecha mbaʼéichapa Jesús ombojepyhéi umi ótrope ha ndogustái chupe, upe rire chupeháma ou ombojepyhéi hag̃ua ha ndoipotáinte avei. Upémarõ Jesús omyesakã chupe mbaʼérepa ojapo upéva ha amo ipahápe oipotáma ojohéi chupe ipo ha iñakã. Ipochýpa raʼe Jesús upévare? Haʼe pyʼaguapýpe porãnte omboʼe chupekuéra mbaʼépa heʼise upe ojapovaʼekue (Juan 13:1-17).

Oaprendémaparaʼe hikuái? La Biblia omombeʼu upe riremínte haʼekuéra oñepyrũ hague  oiko vai ohecha hag̃ua mávapa iñimportanteve ijapytepekuéra. Katuete Pedro ojediskuti kangue avei upépe, upéicharamo jepe Jesús ndokapúi hesekuéra. Upéva rangue pyʼaporãme oñemoñeʼẽ chupekuéra, oguerohory umi mbaʼe porã ojapóva ha heʼi ovyʼaha omoirũ porã haguére chupe. Péro heʼi avei, upe rire oheja reitaha chupe hikuái. Iñeʼẽ ári Pedro ombohovái Imboʼehárape arakaʼeve ndohejamoʼãiha chupe, tove tomano jepe raʼe upe haguére. Jesús katu heʼi upe pyharépe voi onegataha chupe tres vése, peteĩ gállo opurahéi mboyve dos vése. Péro Pedro heʼi ni mbaʼeveichavérõ ndojapomoʼãiha upéva, hiʼarive oñepyrũ osovra ha heʼi umi ótro mbaʼe ikatuha oheja rei chupe (Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31; Lucas 22:24-28).

Añetehápe Jesús ojejokokuaa. Upérõ guare heta mbaʼe ombohasa asy chupe, ha ojavy meméramo jepe ijapostolkuéra haʼe oguerohory umi mbaʼe porã ojapóva hikuái. Jesús oikuaa porã Pedro ofallataha chupe, upéicharamo jepe heʼi: ‘Che añemboʼéma nderehe Ñandejárape ani hag̃ua ikangy nde jerovia, ha upéi rejevy jey vove ne rembiapo vaígui, eipytyvõ ne ermanokuérape tojerovia mbarete avei hikuái’ (Lucas 22:32, NM). Ajépa iporãite umi mbaʼe Jesús heʼíva chupe! Haʼe ojerovia Pedro oĩ porã jeytaha Ñandejára renondépe ha akóinte iñeʼẽrendutaha.

Upe pyharépe oĩrõ guare hikuái Getsemaní hardínpe, Pedro heta mbaʼe ojapo vai jey ha tekotevẽ ojekorrehi. Upérõ Jesús oñeñandu vaieterei ha oikotevẽ iñamigokuérare, upévare ojerure Pedro, Santiago ha Juánpe ojesareko porã hag̃ua haʼe oñemboʼe aja. Upéicharamo jepe káda oúnte otopa hesekuéra oke timbo. Mbaʼépa ojapo Jesús? Haʼe ontende ha operdona chupekuéra, upévare heʼi: “Aikuaa pejaposeha iporãva, pende rete katu ikangy” (Marcos 14:32-38).

Upe riremi og̃uahẽ ohóvo peteĩ hénte aty kyse puku ha garróte reheve. Upépe umi apóstol koʼýte oñatende porã vaʼerã ojapótavare ha iñakãguapy. Pedro katu ótra kosaite osẽ ojapo. Pyaʼeterei onohẽ ikyse puku ha onambiʼo peteĩ saserdóte guasu rembiguáipe, hérava Malco. Jesús ni upeichavérõ ndojahéiri Pédrore, oñemoñeʼẽ chupe ha omonguera pe kuimbaʼépe. Heʼi avei hemimboʼekuérape ndovaleiha oñorairõ, ha upéva ñande koʼag̃aite peve ñañehaʼã ñakumpli (Mateo 26:47-55; Lucas 22:47-51; Juan 18:10, 11). Ajépa hetaite ipasiénsia Pédrore! Upe ohasavaʼekue ñanemboʼe ‘opavave jajavyha heta mbaʼépe’ (Santiago 3:2, BNP). Ndaipóri ikatuvaʼerã heʼi: “Chéko ndajavýi voi”. Jaikuaaháicha opavave jajavy ára ha ára, upévare ñaikotevẽ oñembohasa rei ñane rembiapo vaikue. Ha koʼýte upe pyharépe Pedro oikotevẽ oñembohasa rei chupe peteĩ mbaʼe ivaietereíva ojapovaʼekue.

Tuicha ofalla chupe

Jesús heʼi umi hénte atýpe topoi ijapostolkuéragui ha toguerahánte chupe. Ndaikatuvéimaramo ojapo mbaʼeve, Pedro ha ambue apostolkuéra oheja chupe ha odiparapa upégui.

Upe riremínte Pedro ha Juan opyta, ha ohechakuaáne oĩha Anás róga ypýpe. Anás ningo haʼevaʼekue saserdóte guasu, Caifás mboyve. Upémarõ oho hikuái upe gotyo, upépe oñembaʼeporanduhína Jesúspe. Ha upéi ojeguerahávo chupe ambue hendápe Pedro ha Juan oho hapykuéri ‘mombyrymi guive’ (Mateo 26:58; Juan 18:12, 13). Ikatúpa jaʼe ipyʼaju hague Pedro? Nahániri, ipyʼajúrire ndohoivaʼerãmoʼã umi henteita rapykuéri. Ha koʼýte jaʼekuaa upéva onambiʼo rupi peteĩme. Péro ñanemanduʼáne haʼe heʼi hague oĩtaha Jesús ykére tapiaite, tove tomano jepe raʼe. Okumplíparaʼe Pedro ipromésa? Ojapo piko raʼe ikatumíva guive osalva hag̃ua Jesúspe? (Marcos 14:31.)

Péicha avei koʼág̃a heta hénte omoirũ Jesúspe “mombyrymi guivénte” pono hapichakuéra opilla. Péro upe rire Pedro voi  heʼivaʼekue ñañemoag̃uivaʼerãha Crístore jahechauka hag̃ua ñamoirũ añeteha chupe. Upévare ñañehaʼãmbaitevaʼerã ñahaʼanga Jesúspe ha ani jakyhyje umi mbaʼe ikatúvare oiko upe rire (1 Pedro 2:21).

Mbeguekatu asy Pedro ha Juan oguata ohóvo saserdóte guasu Caifás róga renonde peve. Haʼe ningo ipláta heta ha hóga tuichaiterei, peichagua óga guasu saʼi oĩ Jerusalénpe. Ijerére óga memete, mbytépe ojeheja peteĩ korapy guasu ha henondépe oĩ peteĩ okẽ. Peteĩ kuña oñatendéva upe entrádape ndohejái Pédrope ohasa. Péro Juan oĩmava hyepýpe oho oñeʼẽ pe kuñándi, ha upéicha rupi oheja Pedro ohasa. Amalisia haʼe ndopytái Juan ndive ha ni noñembojái Jesús oĩha gotyo. Opytánte pe korapýpe oĩháme umi tembiguái ojepeʼevahína upe pyhare roʼyetépe. Upe aja avei umi testígo japu oike ha osẽ oñeʼẽ vai hag̃ua Jesúsre (Marcos 14:54-57; Juan 18:15, 16, 18).

Pedro ojepeʼe aja, pe kuñataĩ ombohasavaʼekue chupe omaña porã hese pe hesakãháme ha heʼi: ‘Nde remoirũkuri avei Jesús Galileayguápe!’. Haʼe oñemondýi ha ndoikuaái mbaʼéichapa ombohováita, upémarõ heʼi ndoikuaaiha Jesúspe ni mávarepa oñeʼẽ. Upéi Pedro oho pe okẽ ypýpe, anivéma hag̃ua avave heʼi chupe mbaʼeve. Ha upépe ambue mitãkuña heʼi: ‘Kóva omoirũ avei Jesús Nazaretguápe’. Pedro katu heʼi joʼa joʼa: ‘Che ndaikuaái pe kuimbaʼépe!’ (Mateo 26:69-72, NM). Upe pyharépe Pedro dos vésema onegahína Jesúspe, ha ohendúmaneraʼe opurahéirõ peteĩ gállo; péro inerviosoiterei rupi hesaráine Jesús heʼivaʼekue chupe.

Pedro oñehaʼã opáichavo ani hag̃ua ojepilla. Péro upeichaháguinte peteĩ hénte aty oñemboja hese, ha umíva apytépe oĩ Malco hénte. Ñanemanduʼáne Pedro onambiʼo hague Málcope, upévare ko kuimbaʼe osẽ heʼi: ‘Che rohechákuri avei hendive’. Pedro heʼi jey jey chupekuéra ndoikuaaiha aipo Jesúspe, ha heʼipamírõ g̃uarã opurahéima katu peteĩ gállo. Upe pyharépe dos veseha ohendu peteĩ gállo opurahéirõ (Juan 18:26, 27; Marcos 14:71, 72).

Upe javete umi soldadokuéra oguenohẽ Jesúspe pe ógagui ha haʼe omaña Pédrore, oĩvahína pe korapýpe. Upepete Pedro ohechakuaa mbaʼeichaitépa ivai la ojapóva. Oimoʼãʼỹre ofalla Imboʼehárape. Oguapyeterei hese upéva, hesay pororopa ha osẽ oho rei pe ñasaindy pokã pokãre. Péro ndaikatúi oho mamove ha upémarõ opyta hasẽ soro (Marcos 14:72; Lucas 22:61, 62).

Ivaieterei añete upe ojapovaʼekue ha ikatu voi jaʼe noñeperdonamoaiha chupe. Katuete Pedro oñeñandu avei upéicha;  ombohasareínepa Imboʼehára pe ojapovaʼekue?

Ndaikatuvéimapa oñeperdona chupe?

Ndajaikuaái ningo mbaʼeichaitépa oñeñandúraʼe Pedro, péro upe pyhareve ha pe ára pukukue katuete ohasáne iñakãre heta mbaʼe omyangekóiva chupe. Ha koʼýte imanduʼávo Imboʼehára heta ohasa asy hague omano meve. Mbaʼeichaite piko ojekulpáneraʼe upévare! Pedro opyta yvýre, upéicharamo jepe oñehaʼã oñemoĩ porã jey. La Biblia omombeʼu upe riremi haʼe ijaty jeýma hague ambue ermanokuérandi (Lucas 24:33). Katuete enterovéva ojekulpáneraʼe ipyʼaju haguére upe pyhare ha oheja rei rupi Jesúspe. Péro oĩvo oñondive oñomokyreʼỹ jeýne hikuái.

Jaʼekuaa upe ohasavaʼekuére, Pedro odesidi hague peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva hekovépe. Haʼe ohechauka ojeroviaha ipyʼaite guive Ñandejárare odesidívo oñembyaty ipehenguekuérandi oñeñandu vaíramo jepe. Péicha avei ñande jajapóramo peteĩ mbaʼe ivaietereíva ñañehaʼãvaʼerã ñapuʼã jey ha ñamyatyrõ upe jajapo vai vaʼekue (Proverbios 24:16). Ha oiméramo ndajavyʼái térã ñamboguapyeterei ñandejehe, ani ñañemomombyry ñane pehenguekuéragui, cháke upéva ipeligróso (Proverbios 18:1). Ñañemoag̃uivaʼerã hesekuéra ñanembarete jey hag̃ua, upéicha ñaĩ porã jeýta Ñandejára renondépe (Hebreos 10:24, 25).

Pedro oĩ rupi ipehenguekuérandi oikuaa Jesús retekue okañy hague itúmbagui, jepe oñemboty porã kuri itápe. Upévare haʼe ha Juan vevépe oho ohecha mbaʼépa oiko; amalisia Juan raẽve og̃uahẽ imitãve rupi, péro ohecha sapyʼa oñemonguʼe hague pe ita ha upévare ndoikeséi. Pedro katu ndoikuaaséi mbaʼeve, og̃uahẽre ojatropella ha oikéntema voi, ijukuʼa soróramo jepe. Mbaʼépa ohecha upépe? Ojeʼe hagueichaite chupe, okañy Jesús retekue (Juan 20:3-9).

Ñepyrũrã Pedro ndogueroviái Jesús oikove  jey hague, ni ndogueroviái umi kuñáme omombeʼúrõ guare ojehechauka hague chupekuéra umi ánhel omomarandu hag̃ua upéva (Lucas 23:55–24:11). Upe rire, og̃uahẽvo huʼãme upe ára ojehasa chugui pe vyʼaʼỹ ha ndaipyʼamokõivéima. Mbaʼérepa jaʼe upéva? Jesús ojehechauka ijapostolkuérape ha oiko chugui peteĩ espíritu imbaretéva. Péro upe mboyve ojapo peteĩ mbaʼe iporãitereíva. La Biblia omombeʼu ijapostolkuéra heʼivaʼekue: ‘Añetehápe Jesús oikove jeýma ha Simón ohecha chupe’ (Lucas 24:34, NM). Upe rire apóstol Pablo heʼi avei “ojehechauka hague Céfaspe ha upéi umi doce hemimboʼépe” (1 Corintios 15:5). Apóstol Pedro héra avei Simón ha Cefas. Koʼã téysto rupive jahechakuaa Jesús ojehechauka hague Pédrope oĩrõ guare haʼeño.

La Biblia nomombeʼúi ñandéve mbaʼeichaitépa ojotopákuri hikuái, péro jaikuaa Pedro katuete ovyʼaiterei hague ohecha jey rupi Imboʼehára ohayhuetévape. Oiméne upépe heʼi chupe mbaʼeichaitépa ombyasy ha oñeñandu vai pe ojapovaʼekuére, ha ojerure operdona hag̃ua chupe. Katuete Jesús operdonáraʼe chupe ipyʼaite guive. Koʼág̃a rupi heta kristiáno ojavýva Ñandejára renondépe imanduʼavaʼerã Pedro ehémplore, ha ni mbaʼevéicharõ nopensaivaʼerã Ñandejára noperdonamoʼãiha chupe. Jesús ohaʼanga porãiterei Itúvape, jaikuaaháicha Ñandejára ‘oheja rei ñandéve ñane rembiapo vaikue’ (Isaías 55:7).

Operdona chupe ipyʼaite guive

Jesús heʼi ijapostolkuérape oho hag̃ua Galiléape, ojotopa jey hag̃ua upépe. Og̃uahẽvo hikuái, Pedro oike ýpe opeska hag̃ua ha ambue apóstol omoirũ chupe. Jaikuaaháicha Pedro peskadór vaʼekue ha katuete oñeñandu porãne oguerekóvo pe rréd ipópe, ohendúvo mbaʼéichapa pe y ombeti ikanóare ha omochiã pe távla. Mbaʼépa opensáne upérõ guare? Oiméne oñeporandu mbaʼépa ojapóta koʼág̃a Jesús noĩmoʼãvéima rupi hendivekuéra. Ha katuete oñeporandúne ombaʼapo jeýtapa peskádape yma guaréicha. Tahaʼe haʼeháicha upe pyhare nonohẽi hikuái mbaʼeve (Mateo 26:32; Juan 21:1-3).

Péro koʼẽmbáre ohecha vai vai hikuái peteĩ kuimbaʼépe ha heʼi chupekuéra oity hag̃ua irréd pe ótro ládo. Haʼekuéra opena hese, ha onohẽmi 153 pira! Pedro ohechakuaa sapyʼa mávapa oñeʼẽ chupekuéra ha upepete ojepoi pe kanóagui ha oyta kósta peve. Pe y rembeʼýpe Jesús ombojyhína pira tatapỹi ári, ha og̃uahẽvo hikuái hendápe omeʼẽ chupekuéra hoʼu hag̃ua.

Upémarõ Jesús oporandu Pédrope: ‘Cherayhuve piko koʼã pirágui?’. Jaikuaaháicha haʼe ohayhu itraváho, péro ohayhuve jey Jesúspe. Ñanemanduʼavaʼerã ramoiténte onega hague chupe tres vése, ha koʼág̃a Jesús oporandu avei chupe tres vése ohechauka hag̃ua imborayhu umi ótro renondépe. Mbaʼéichapa ojerure Pédrope ojapo hag̃ua upéva? Heʼi chupe oñangareko hag̃ua hembiguaikuérare (Juan 21:4-17).

Ojavýramo jepe, Jesús ontendeka Pédrope ovaletereiha chupe g̃uarã ha Itúva renondépe, ha ideprovechotaha ipoguýpe ombaʼapo  hag̃ua kongregasiónpe. Aje piko tuichaite operdona chupe! Katuete opokóneraʼe Pedro korasõre.

Upe rire Pedro heta áñore ojapo porã pe tembiapo ojehejavaʼekue chupe. Omokyreʼỹ iñermanokuérape ojerure haguéicha chupe Jesús omano mboyve. Ipasiénsia ha mborayhúpe oñangareko Cristo ovechakuérare. Jesús omboheravaʼekue Simónpe Pedro, ha upéva heʼise “ita pehengue” térã “ita”, ha añetehápe oiko chugui peteĩ tapicha ojepytaso mbaretéva ha ikatúva ojejerovia hese kongregasiónpe. Upéva jahechakuaa umi mokõi kuatiañeʼẽ ohaivaʼekuére ha koʼág̃a oĩva Ñandejára Ñeʼẽme. Avei umi kuatiañeʼẽme jahechakuaa Pedro ndahesaráiri hague mbaʼépa heʼise ñaporoperdona (1 Pedro 3:8, 9; 4:8).

Ha ñande, ñaaprendépa avei upéva? Jajerurépa Ñandejárape ñaneperdona hag̃ua manterei jajavy haguére? Jajeroviápa Ñandejára ombohasa reiha ñane rembiapo vaikue ha ñañehaʼã ponóike jajapove? Ñaperdonápa ñande rapichakuérape? Jajapóramo upéicha ñande jerovia imbaretéta Pédroicha ha jaiporiahuverekóta ñande rapichápe Jesús ojapo haguéicha.

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 23]

‘Jesús ojere omaña Pédrore’

[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 24]

‘Jesús oikove jeýma ha Simón ohecha chupe’