Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Chachanaka, Cristor istʼapxañäni

Chachanaka, Cristor istʼapxañäni

Chachanaka, Cristor istʼapxañäni

“Cristowa taqi chachan pʼiqipaxa.” (1 COR. 11:3.)

1. ¿Kunatsa Jehová Diosax taqi kunsa yäparuw apnaqi sistanxa?

 “TATA, nanakan Diosaxa, jumax askïtawa jachʼañchäwi, gloria, ukhamarak munañanïña katuqañatakixa. Jumaw taqi kuns ina chʼusat lurtaxa, munañamatarakwa taqi kunas jakaskaraki, juman uskutarakiwa” sasaw Apocalipsis 4:11 qillqatax qhanañchi. Niyakixay taqi kunas Jehová Diosan luratächixa, Jupax taqi kunxar munañaniwa, janiw khitis Jupjam jachʼa Diosax utjkaspati. Ukat niyakixay taqi kunsa yäpar apnaqchixa, luqtirinakaparux alaxpachansa sum uttʼayi (Isa. 6:1-3; 1 Cor. 14:33NM; Heb. 12:22, 23).

2, 3. 1) ¿Khitirus Jehová Diosax nayraqat luratayna? 2) ¿Jesusan Pʼiqipax khitiw sasas Bibliax qhanañchi?

2 Jan jaktʼkaña waranq waranqa maranakaw Jehová Diosax sapaki jakatayna. Ukampis mä tiemponxa, jupamp chika jakasiñapatakiw mä ángel luratayna, uka angelax Aru satänwa, jupa tuqiw amtanakap yatiyäna. Ukat “taqi [kun lurañ] qalltkäna ukkhaxa, Arux utjapunïnwa; khä Arusti Diosampïnwa, uka Arusti [‘diosänwa’, NM]” (Juan 1:1). Jïsa, uka Wawap tuqiw taqi kunsa luratayna. Qhiparusti jan juchani mä jaqjam yuriñapatakiw aka Uraqir khitanirakitayna (Juan 1:2, 3, 14 liytʼasiñapawa).

3 Ukat niyakixay Diosax taqi kunxar munañanïchixa, ¿uka Wawapax Jupjam munañanirakïpachati? Uka tuqitxa akham sasaw apóstol Pablox qullan ajayun amuytʼayatäsax satayna: “Muntwa jumanakax akanak amuytʼapxañama: Cristowa taqi chachan pʼiqipaxa, chachasti warmin pʼiqiparakiwa, kunjämatix Diosax Criston pʼiqipäki ukhama” sasa (1 Cor. 11:3). Ukhamax Jesucristox Awkipan munañapankiwa. Ukat alaxpachansa aka Uraqinsa luqtirinakapax ukarjam respetompi sarnaqapxaspa ukwa Jehová Diosax muni, ukhamatwa sumankañasa, mä wawaki sarnaqasiñas utjaspa. Amtapxañäni, khititix taqi kunsa lurañ yanaptʼawayki ukasa Diosarux istʼañaparakiwa (Col. 1:16).

4, 5. ¿Awkipar taqi chuym istʼatapxa kunjamsa Jesusax uñachtʼayäna?

4 “Uraqir saram” sataxa, ¿kunjam chuymampis Jesusax Awkipar istʼpachäna? Bibliax akham sasaw qhanañchi: “Jupax [Diosar uñtasitäkchïnsa], janiw Diosjam uñjatäñ munkänti, jan ukasti maysaruw Diosa kankañapxa apanuku, mä uywataruw tuku, jaqir tukusaw naciwayi. Kunapachatix jaqir tukutäxän ukkhaxa, jupa kipkaw jiskʼar tukuwayi, jaysatap laykusti [mä lawan] jiwañkamarakiw puriwayi” sasa (Fili. 2:5-8).

5 Taqi kunansa altʼat chuymampipuniw Jesusax Awkipar istʼäna. Ukatwa akham säna: “Naya pachpatxa janiw kuns lurkiristti. [...] Juchañchañaxasti chiqawa. Janiw nayax munañaxarjama lurañ munkti, jan ukasti Awkixax khitankitu ukan munañaparjamaw lurta” sasa (Juan 5:30). Ukat Awkijar “kusisiykirpun kuns [lurta]” sasaw sarakïna (Juan 8:29). Ukatxa, jiwañapax jakʼäxäna ukhax akham sasaw Diosar mayisirakïna: “Nayaw aka uraqinxa jachʼañchsma, tukuyaraktwa kuntix lurañ churkista uksa” sasa (Juan 17:4). Jïsa, Jesusax taqi chuymaw Awkipar istʼäna.

Awkipar istʼasax askinak katuqäna

6. ¿Jesusax kunjam chuyman jaqïnsa?

6 Aka Uraqinkkäna ukhaxa, Jesusax wali suma jaqipunïnwa. Ukat Awkiparux wal munasïna, ukatwa akham säna: ‘Nayax Awkijar munastwa’ sasa (Juan 14:31). Jaqinakarus ukhamarakiw munasïna (Mateo 22:35-40 liytʼasiñapawa). Ukat janiw kunsa munañaparuki apnaqañ munkänti ni qhurükänsa. Sinttʼasiñampi ukat khuyapayasiñampiw jaqinakar uñjirïna. Mä kutixa, akham sasaw säna: “Nayar jutapxam taqi qarjatanaka jatjatanaka, nayaw samarayapxäma. Nayan yugoxa apapxam, ukatsti nayat yatiqasipxarakita. Nayasti llampʼu chuymani, altʼat chuymanirakïtwa, ukatwa almaman samarañapxa jikxatapxäta. Nayan yugoxasti jasa apañakiwa, khumuxasti sinti phisnakirakiwa” sasa (Mat. 11:28-30). Jesusax ukham suma jaqïnwa, aynachtʼatanakarus suma arunakampiw chuymachtʼirïna, janiw khitirus yaqhachkänti.

7, 8. 1) Moisesan katuqat Leyinakarjamaxa, ¿wila apa usuni warmix kunsa jan lurañapäkäna? 2) ¿Uka usut warmirux kunjamsa Jesusax uñjäna?

7 Jesusax kunjamsa warminakarux uñjäna uka tuqit jichhax amuytʼarakiñäni. Kunjamtï yatktanxa, nayratpachaw warminakar jiskʼachir chachanakax utjäna. Yupaychäwi pʼiqtʼir nayra israelitanakas ukhamäpxarakïnwa. Ukampis Diosan Yuqapax wali respetompiw warminakar uñjäna. Uk amuytʼañatakix wila apa usuni mä warmit amtañäni, tunka payani maranakaw uka usumpix tʼaqhisïna. Walja qullirinakampiw qullayasïna, “taqi kunatï jupan utjkän ukanaks tukjasïnwa, ukampis janiw waliptkänti, jan ukasti jukʼampikiw usuntxäna” (Mar. 5:25, 26). Ukat Moisesax katuqkäna uka Leyinakarjamaxa, uka usut warmix janiw khitirus jakʼachasiñapäkänti, qʼañut uñtʼatänwa. Jan qʼañuchasiñatakix janirakiw khitis jupar jakʼachasiñapäkänti (Lev. 15:19, 25).

8 Ukampis Jesusaw usutanakar qullaski sasa parlir istʼasaxa, akham amuytʼasisaw jaqinak taypir mantäna: “[Jesusan] isipak llamktʼä, ukat walikïxäwa” sasa. Ukat llamktʼasax mäkiw kʼumaraptxäna. Ukat ¿Jesusax isit llamktʼatax kamachänsa? Ukham luratapatxa janiw tuqiskänti. Jan ukasti, khuyapayasiñampiw uka warmir uñjäna. Walja maranaka uka usumpi tʼaqhisitap yatisax akham sasaw sumat säna: “Wawa, iyawsatam laykuw kʼumaräxtaxa. Jichhasti sumak sarxam. Usumatsti kʼumaräxtawa” sasa (Mar. 5:27-34).

9. Arkirinakapax wawanakampi jan jakʼayañ munapkäna ukhaxa, ¿Jesusax kamsänsa?

9 Ukatsti, wawanakas jupa jakʼan wali sum jikxatasipxäna. Mä kutixa, Jesusan ukaruw wawanak irpanipxatayna, ukampis arkirinakapax tuqisipxänwa, colerayapxaniw sasaw amuyapxäna. Ukampis ¿Jesusax kunjamsa amuyäna? Akham sasaw arkirinakapar säna: “Wawanakax nayan ukar jutasipkpan sam, jan jarkʼapxamti, jupanakjamankiwa Diosan reinopaxa” sasa. Ukatxa, “wawanakar ichxarusinsti, amparapamp luqxatasaw jupanakarux bendecirakïna”. Janiw wawanakarux pata chuymaki uñjkänti, jan ukasti chiqpachapuniw munasïna (Mar. 10:13-16).

10. ¿Kunsa Jesusax Awkipat yatiqasïna?

10 ¿Kunas Jesusarux ukham suma chuymanïñ yanaptʼäna? Jan jaktʼkañ walja waranq waranqa maranakaw alaxpachan Awkipampi jakasitayna. Kunanaksa Awkipax luräna, kunjam chuymanïnsa ukat luratanakapxarux kunja munasiñampis apnaqäna ukanak sum uñjäna ukat yatiqasïna (Proverbios 8:22, 23 liytʼasiñapawa). Ukampis Awkipar jan istʼasax janiw ukham suma chuyman jaqïkaspänti. Chiqas taqi chuymaw Jehová Diosar istʼäna. Ukat ukham suma Wawanïsax Jehová Diosax wal kusisirakïna. Ukatwa aka Uraqinxa, Awkipjam wali suma chuyman jaqit uñtʼatänxa. Jichhaxa pachpa Awkipaw alaxpachanxa mä suma Reyit jupar uttʼayi. ¡Ukham suma Apnaqirinïñax wali askipuniwa!

Cristot yatiqasipxañäni

11. 1) ¿Khitit yatiqasiñatakis chʼamachasiñasa? 2) ¿Kunatsa jilatanakax Jesusat yatiqasiñataki jukʼamp chʼamachasipxañapa?

11 Diosan markapanxa, taqiniw Jesusjam chuymanïñataki chʼamachasiñasa, ukampis jilatanakaw jukʼampi chʼamachasipxañapa. ¿Kunatsa ukham sistanxa? Bibliax akham siwa: “Cristowa taqi chachan pʼiqipaxa” sasa. Ukhamasti, kunjamtï Jesusax Pʼiqipata, mä arunxa, Awkipat yatiqasisin sarnaqkänxa, ukhamarakiw bautisat jilatanakax Jesusat yatiqasisin sarnaqapxañapa. Pablox ukham sarnaqañatakiw cristian tamar mantasax chʼamachasïna, ukatwa jilat kullakanakar akham säna: “Nayjam sarnaqapxam kunjamatï nayax Cristjam sarnaqktxa ukhama” sasa (1 Cor. 11:1). Ukat Pedrox akham sarakiwa: “Ukatakipï Diosax jawsapxtamxa, Cristox jumanak laykuw tʼaqhisïna, jumanakar mä uñachtʼäwi churasa, ukhamat kayup arkapxañamataki” sasa (1 Ped. 2:21). Ukatxa, niyakixay chachanakakix irpir chuymanjam ukat yanapirjam uttʼayatäpxchixa, ukatwa Cristot yatiqasiñataki chʼamachasipxañaparaki. Kunjamtï Jesusax Awkipat yatiqasisax kusisiñampi luqtänxa, ukhamarakiw jilatanakax Jesusat yatiqasisin kusisit luqtapxañapa.

12, 13. ¿Irpir chuymaninakax kunjamsa jilat kullakanakar uñjapxañapa?

12 Irpir chuymaninakax Jesusat yatiqasipxañapawa. Pedrox akham sasaw jupanakar iwxtʼi: “Tatitun ovejanakapsti sum awatipxam, ukanakasti jumanakar katuyatawa. Taqi munasiñampi ukxa lurapxam, kunjämtix Diosax munki ukhamarjama, janiw phuqhayam sat laykukiti, ni qullqi munañ laykukisa, jan ukasti taqi chuyma ukxa lurapxam, jan jumanakas uka ovejanakxaru munañïpkasmasa ukhamxa, jan ukasti ovejanakarux mä suma yatichäwi uñachtʼayasa” sasa (1 Ped. 5:1-3). Mä irpir chuymanix janiw khitirus munañaparuki apnaqañapäkiti. Jan ukasti, Jehová Diosan uwijitanakaparux Cristot yatiqasisin wali munasiñampi, khuyapayasiñampi ukat altʼat chuymampi uñjañapawa.

13 Chiqas taqiniw pantjasirïtanxa, ukhamasti, irpir chuymaninakax uka tuqit amuyasipxañapawa (Rom. 3:23). Jilat kullakanakar munasiñampi uñjañatakix Cristot yatiqasipxañapawa. Ukatxa Jehová Diosas ukat Yuqapas kunjamsa uñjistu uka tuqitsa lupʼipxañaparakiwa, ukhamatwa jilat kullakanakar sum uñjapxani. Pedrox akham siwa: “Taqiniw maynit mayniru istʼasipxañama llampʼu chuymampi: ‘Diosax jachʼa jachʼa tukurinakarux jiskʼachiwa, llampʼu chuymaninakarusti munasiñapanxa yanaparakiwa.’” sasa (1 Ped. 5:5).

14. ¿Irpir chuymaninakax kunjamsa jilat kullakanakar uñjapxañapa?

14 Irpir chuymaninakax tama taypin suma jaqit uñtʼatäpxañapawa. Romanos 12:10 jisktʼa tʼaqax akham siwa: “Maynit maynikamaw munasipxañama jila purjam taqi chuymampi, suma aytat sarnaqañansti purapat suma axsartañampi uñjasisa” sasa. Jïsa, irpir chuymaninakasa ukat yanapirinakapasa jilat kullakanakarux munasiñampi uñjapxañapawa. Ukat Bibliax akham saskakiwa: “Jan kunsa lurapxamti purapat chʼaxwasaxa, ni jachʼa jachʼa tukuñ munasasa, jan ukasti altʼat chuymampi lurapxam, maynit mayniru uñjasipxam, maynix jupat jukʼamp sumäkaspas ukhama” sasa (Fili. 2:3). Ukhamasti, khitinakatix Diosan markapan sarayañataki uttʼayatäpki ukanakaxa, mayninakat sipansa jiskʼaruw tukupxi. Ukhamatwa Pablon arunakaparjam phuqapxi, jupax akham sänwa: “Khitinakatix iyawsañan chʼamanïktan ukanakaxa, pisi iyawsañaninakan tʼukhachasitapxa jiwasanakaw apañasa, janirakiw jiwas pachpatakiki sumäñasäkiti. Sapa mayniw jiwasanakax jaqi masisatak taqi kunansa sumäñasa, jupan iyawsañapax jiltañapataki. Cristosa janiw jupa kikparux kusisiyaskänti” sasa (Rom. 15:1-3).

“Jachʼaru aptapxam”

15. ¿Mä jilatax kunjamsa warmipar uñjañapa?

15 Ukatxa, casarat jilatanakarux akham sasaw Pedrox amtayaraki: “Warminakamampix suma chuymanïpxarakim. [...] Jachʼaru aptapxam, kunjämarutix wakiski ukhamaru, [‘mä turpa pʼakisiri vasoru uñtatätap layku’, MT]” sasa (1 Ped. 3:7). Kunapachatï maynix warmipar sum uñji, arunakapsa istʼi, amuyunakapsa yäqaraki ukat kunas jupatakix munasi, kunjamas jikxatasi ukanaksa amuyaraki ukhax wali askiwa, ukhamatwa warmipar jachʼar aptatap uñachtʼayi.

16. ¿Warmir sum uñjañ tuqitxa Bibliax kamsis chachanakaruxa?

16 Ukat warminakamar “jachʼaru aptapxam” sasinxa, akham sasaw Pedrox chachanakar sarakïna: “Ukham lurapxam[,] Diosat mayisitanakamax istʼatäñapataki” sasa (1 Ped. 3:7). Chachax warmipar sum uñjaspa ukwa Jehová Diosax muni. Jan sum uñjkaspa ukhaxa, Diosar mayisitanakapax inamayäspawa. Ukat sum uñjani ukhaxa, warmipax jupar sum uñjarakini.

17. ¿Mä chachax qhawqpunsa warmipar munasiñapa?

17 Ukatxa Pablox akham sasaw saraki: “Chachax warmiparux munasiñapa[wa], pachpa janchiparjama. [...] Janiw khitis pachpa janchiparux uñiskiti, jan ukasti manqʼayiwa ukhamarak imaraki. Cristox uka pachparakiw [tamampix] luri, [...] sapa mayni jumanakax warminakamaru munasipxañamawa juma pachpas munaskasma ukhama” sasa (Efe. 5:28, 29, 33). ¿Mä chachax qhawqpunsa warmipar munasiñapa? Pablox akham siwa: “Chachanaka, munasipxam warminakamaru, kunjämtix Cristox [tamaru] munasi, ukhamarak jakañapsa jupa layku aptʼasiwayi ukhama” sasa (Efe. 5:25). Jïsa, mä chachax warmipar wal munasiñapawa, jupa laykux janiw jiwañsa axsarañapäkiti, kunjamtï Jesusax jaqinakar qhispiyañ laykux jiwäna ukhama. Wali munasiñampi warmipan askip thaqhani ukhaxa, jupax pʼiqiparjamaw chachar sum uñjarakini.

18. ¿Warmipar sum uñjañatakix kunas mä chachar yanaptʼaspa?

18 Ukampis ¿uka mayitanakar phuqañax sinti chʼamäpachat chachanakatakixa? Janiwa. Diosax janiw jan phuqañjam sinti chʼamanak maykistaspati. Ukatxa qullan ajayumpiw Jehová Diosax luqtirinakapar yanaptʼaraki, ukatwa Jesusax akham sistu: “Jumanakatix qhurükasin wawanakamarux sumanak churirïpxstaxa, ¡qawqha jukʼamps alaxpachankir Awkimax Qullan Ajayxa churanixa mayipki ukanakaruxa!” sasa (Luc. 11:13). Ukhamasti, jaqi masir sum uñjañatakisa, ukat warmipar sum uñjañatakisa, “qullan ajayumpi yanaptʼita” sasaw warmin jaqinakax Jehová Diosar mayisipxañapa (Hechos 5:32 liytʼasiñapawa).

19. ¿Kunsa jutïr yatichäwin yatxataskañäni?

19 Chiqansa, Jesusar istʼañasa, ukat jupat yatiqasisin mayninakar sum uñjañasa jucharar jaqinakatakix chʼamakiwa. Ukampis ¿warminakat kamsaraksnasa, ukat jaqichat warminakax kunjamsa pʼiqiparu uñjapxañapa? Uka tuqinakatwa jutïr yatichäwin yatxataskañäni.

¿Yatiqatax utjiti?

• ¿Kunanaksa Jesusat yatiqassna?

• ¿Irpir chuymaninakax kunjamsa jilat kullakanakar uñjapxañapa?

• ¿Mä jilatax kunjamsa warmipar uñjañapa?

[Jisktʼanaka]

[10 janan fotonakapa]

Jesusat yatiqasisin jaqi masir sum uñjapxañäni