Akala, nga Nusakalelanga Wisa kia Kristu?

“O ntu akal’awonso, i Kristu.”​—⁠1 KOR. 11:⁠3.

1. Adieyi disonganga vo Yave ke Nzambi a mavwanga ko?

MUNA Lusengomono 4:11 tutanganga vo: “Ofweno, e Yave, wa Nzambi eto, o tambula nkembo, yo zitu, ye ngolo: e kuma kadi, i nge wasemena lekwa yawonso, muna luzolo luaku mpe i inina, yo semwa.” Wau vo yandi wasema lekwa yawonso, Yave wa Nzambi i Mfumu a nsema wawonso, una mpe ye wisa muna vangwa yandi yawonso. E mpila kakubikila ambasi i ziku kisonganga vo Yave ‘ke Nzambi a mavwanga ko, wa luvuvamu kaka.’​—⁠1 Kor. 14:33; Yes. 6:​1-3; Ayib. 12:​22, 23.

2, 3. (a) Nani i vangwa kiantete kia Yave? (b) Nkia fulu kena o Mwan’antete vana ven’o S’andi?

² Una lekwa yawonso ke yasemeno ko, Nzambi wakikadila mu kolo kilembi tangakana. E vangwa kiantete kasema i vangwa kia mwanda kiayikilwanga vo “Diambu,” wau vo Nkunzi a Yave kakala. E Diambu yandi wasadilwa mu vanga lekwa yakaka. Kuna kwalanda, wayiza ova nza nze muntu alunga yo yikilwa e nkumbu a Yesu Kristu.​—⁠Tanga Yoane 1:​1-3, 14.

³ Nkand’a Nzambi adieyi uvovanga mu kuma kia fulu kia Nzambi ye kia Mwan’andi antete? Paulu wa ntumwa wavumunwinwa mu kutuzayisa vo: “Nzolele nwazaya wo, ovo, o ntu akal’awonso, i Kristu: o ntu a nkento, i’yakala; o ntu a Kristu, i Nzambi.” (1 Kor. 11:⁠3) Kristu ku nsi a wisa kia S’andi kena. Wisa ye lusakalalu luvavwanga muna kala ye luvuvamu ye kintwadi vana vena vangwa yangangu. Kana nkutu i ndiona wasadilwa mu sema lekwa yawonso, divavanga vo kasakalela wisa kia Nzambi.​—⁠Kol. 1:⁠16.

4, 5. O Yesu aweyi kabadikila fulu kiandi vana vena Yave?

⁴ O Yesu aweyi kabadikila edi dia sakalela wisa kia Yave yo kwiza ova nza? Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: ‘Kristu Yesu, ona wina vo, ova kakala muna mpw’a Nzambi, kabadikila wo uma wa kafinina ko, owu wa kala kontwa kwa Nzambi, wayisisa nkatu, kabaka mpw’a ntaudi, wakituka se fwaniswa kia muntu, wau kawanuka muna mpil’a muntu, kakisakidika, kalemvoka yamuna fwa, musungul’e mfwa vana nti.’​—⁠Fili. 2:​5-8.

⁵ Yesu wasakalelanga luzolo lwa S’andi ntangwa zawonso. Wavova vo: ‘Kilendi kivangila diambu ko . . . e mfundis’ame yansongi; kadi kivava luzolo luame ko, o luzolo lua ndiona wantuma kaka.’ (Yoa. 5:​30) Wakudikila vo: ‘Lumbu yawonso ivangang’oma meyangidikanga S’ame.’ (Yoa. 8:​29) Kuna mfoko a zingu kiandi ova ntoto, Yesu wasamba kwa S’andi vo: “Omono, yàkembes’ova nza, wau yamanesa salu kina wampana yasala.” (Yoa. 17:⁠4) Ke diakala diampasi ko kwa Yesu mu zaya yo tambulwila wisa kia Nzambi muna yandi.

Sakalela Ese Diatwasa Nluta kwa Mwana

6. Nkia fu yambote kasonga o Yesu?

⁶ Vava kakala ova ntoto, Yesu fu yayingi  yambote kasonga. Kimosi muna fu yayi i zola kasonga muna S’andi. Wavova vo: “Nzolele Se.” (Yoa. 14:​31) Wasonganga mpe zola muna wantu. (Tanga Matai 22:​35-40.) Yesu nkwa walakazi ye ngemba kakala, ke nkwa ntim’ambadi ko. Wavova vo: “Nwiz’oku ngina, yeno awonso nufuntukanga yo bimuka yo mazitu, ikunuvundisa. Nuvwata vangu kiame, nwalongwa kwa mono; kadi i nlembami yo ntim’anleka: nwasolola vundu kia mioyo mieno. Kadi vangu kiame kiambote, enatu diame diampevo.” (Mat. 11:​28-​30) Wantu awonso bakala nze mameme, musungula awana babangikwanga, bafiaulwiswanga kwa fu yambote ya Yesu ye nsangu zambote kasamunanga.

7, 8. Muna Nsiku, adieyi kafwete vanga ko o nkento ona wakala ye kimbevo kia vaika menga? O Yesu aweyi kakadila yo nkento ndiona?

⁷ Badika una Yesu kakadilanga y’akento. Muna lusansu lwawonso, akala ayingi bebangikanga akento. I wau mpe wavanganga afidi a dibundu muna Isaele yankulu. Kansi, Yesu kuna luzitu kakadilanga y’akento. Ediadi diamoneka muna mpila kakadila yo nkento ona wayelanga kimbevo kia vaika menga mu mvu 12. Nkento ndioyo “mpasi zingi kamweswa” kwa nganga za wuka yo futa yawonso kakala yau mu vava wukwa. Kana una vo i wau, e kimbevo saka kaka kiasakanga. Mun’owu wa Nsiku, wafunzuka kakala. Konso ndiona wamviakananga, wafunzukanga mpe.​—⁠Fuka 15:​19, 25.

⁸ Vava nkento kawá vo Yesu mbevo zayingi kewukanga, wayenda vana vakala ndonga yazunga Yesu yo vova vo: “Ovo mpiakan’aka mvwatu andi, mpulukidi.” Waviakana Yesu, vana vau kimbevo kiandi kiasasuka. Yesu wazaya wo vo nkento ndioyo nga kafwete simba mvwatu andi ko. Kana una vo i wau, kambamina ko, wansonga ngemba. Wabakula e mpasi kamona muna mvu mina kayelanga yo mona vo lusadisu kavavanga. Ye nkenda zawonso, Yesu wamvovesa vo: “E mwana, lukwikilu luaku luvulwizi; wenda yo luvuvamu, wakala mvimpi.”​—⁠Maku 5:​25-34.

9. Vava alongoki a Yesu bavava sima yingyana-ngyana balembi kwiza kwa yandi, adieyi kavanga?

⁹ Kana nkutu yingyana-ngyana, bazolanga finama Yesu. Lumbu kimosi vava wantu batwasa wan’au kwa yandi, alongoki andi babasima, nanga bayindula vo Yesu ke yangalala ko vo yingyana-ngyana bantokanesa. Kansi Yesu ke wau ko kayindulanga. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O Yesu omwene wo, wiyisawidi, ubavovese vo, nuyambula yingyanangyana iza kwa mono; ke nubasimi ko: kadi e kintinu kia Nzambi ki’awana bena wau.” I bosi, ‘wawonzakana yingyana-ngyana muna moko mandi, ubasambwidi, ubayambikidi o moko.’ Yesu kayambula kaka ko vo yingyana-ngyana beza kwa yandi, wabawonzakana mpe.​—⁠Maku 10:​13-16.

10. Yesu akweyi kabakila e fu ina kasonganga?

¹⁰ O Yesu akweyi kabakila fu kasonganga ekolo kakala ova nza? Una kakedi ko nze muntu ova ntoto, wamonanga nkala ya Se diandi mu kolo kilembi tangakana yo longoka e fu yandi. (Tanga Ngana 8:​22, 23, 30.) Kun’ezulu, wamonanga una Yave kasongela zola muna mpila kakadilanga ye wisa muna vangwa yandi yawonso yo tanginina e nkal’andi. Nga Yesu wadi wo vanga kele vo kakadi nsakaladi ko? O sakalela Ese diandi diakiese diakala kwa yandi. Yave mpe wayangalalanga mu kala yo Mwana ona okunsakalelanga. Vava kakala ova ntoto, Yesu wasonga e fu yambote ya S’andi ezulu una ufwene. Ekw’elau diampwena tuna diau dia sakalela Kristu, ona kasola o Nzambi mu kala se Ntinu muna Kintinu ki’ezulu!

 Tanginina Fu ya Kristu

11. (a) Nani tufwete sila ngolo za tanginina? (b) Ekuma akala muna nkutakani bafwete sila ngolo za tanginina Yesu?

¹¹ Awonso muna nkutakani y’Akristu, musungula akala, bafwete siang’e ngolo za tanginina fu ya Kristu. Nze una tuwidi kala, Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “O ntu akal’awonso, i Kristu.” Nze una Kristu katanginina Nzambi wa Ntu andi, akala bena vo Akristu bafwete siang’e ngolo za tanginina Kristu wa ntu au. I diau kavanga o Paulu wa ntumwa vava kakituka se Nkristu. Wavovesa mpangi zandi Akristu vo: “Nuntanginina, waun’omono ntangininanga Kristu.” (1 Kor. 11:⁠1) Petelo wa ntumwa wavova vo: “Muna diambu diadi i nwasuminwa: kadi o Kristu wanumwen’e mpasi, wanusisil’e mbandu, nwalanda muna ntambi zandi.” (1 Pet. 2:​21) Vena ye kuma kiakaka akala bafwete tanginina Kristu. Yau betumbwanga se akuluntu yovo selo ya salu. Nze una Yesu kayangalelanga tanginina Yave, akala bena vo Akristu bafwete mpe yangalelanga tanginina Kristu ye fu yandi.

12, 13. Akuluntu aweyi bafwete kadilanga ye mameme mana basiwa kiyekwa kia lunga-lunga?

¹² Akuluntu muna nkutakani y’Akristu bafwete longoka nkal’a Kristu. Petelo wavovesa ambuta yovo akuluntu vo: ‘Nuvungul’ekambi dia Nzambi dina vovo nwina, nukenga dio, ke mu komenwa ko, kuna zolela kaka, mun’owu wa Nzambi; ke mu ndandu zalembi songa ko, muna mvevo a ntima kaka. Ke mu yala awana bena s’evwa dia Nzambi ko,  nukala kak’e mbandu z’ekambi.’ (1 Pet. 5:​1-3) Akuluntu Akristu ke bafwete tuminanga akaka ko, ngatu kala akwa ntima miambadi. Muna tanginina e mbandu a Kristu, bafwete sianga ngolo za songa zola, ngemba, lulembamu ye walakazi muna mpila bekadilanga ye mameme mana basiwa kiyekwa kia lunga-lunga.

¹³ Awana bevitang’o ntu muna nkutakani, wantu alembi lunga. Muna kuma kiaki, bafwete zayanga tezo kiau. (Roma 3:​23) Bafwete kalanga y’etima dia longoka mu kuma kia Yesu yo tanginina zola kwandi. Bafwete badikanga una Nzambi yo Kristu bekadilanga yo wantu yo sia ngolo za kubatanginina. Petelo okutuvovesanga vo: “Yeno awonso, nuvwata lusakalalu lua ntima, nwasadiziana: kadi Nzambi osiang’akwa lulendo e kitantu, vo i alembami, okubavana nsambu.”​—⁠1 Pet. 5:⁠5.

14. Adieyi bafwete vanga akuluntu muna zitisa akaka?

¹⁴ Awana bevitang’o ntu muna nkutakani bafwete songanga fu yambote muna mpila bekadilanga y’ekambi dia Nzambi. Muna Roma 12:10 tutanganga vo: ‘Muna nzolani a ungudi, nukalaziana yo walakazi; nuvita ntu muna zitaziana.’ Akuluntu ye selo ya salu bafwete zitisanga akaka. Nze una ulombwanga kw’Akristu awonso, akuluntu ke bafwete ‘vangila diambu mu nswangani ko, ngatu owu wa kumvalala, kansi muna lusakalalu lua ntima, bafwete kuyibadikila vo akaka babaviokele.’ (Fili. 2:⁠3) Awana bevitang’o ntu bebadikilanga akaka vo babaviokele. Vava bevanganga wo, akuluntu awaya luludiku lwa Paulu belandanga. Wavova vo: “Vo i yeto tukumamene, tufwete nata mayovoka m’awana bakondwa ngolo, ke mu kuyangidika ko. Konso muntu vava twina, mbula kayangidika nkw’andi mun’ewete diandi, muna vangamesa. Kadi o Kristu kayiyangidika ko.”​—⁠Roma 15:​1-3.

“Nuzitisang’akento”

15. Akala aweyi bafwete kadilanga y’akazi au?

¹⁵ Owau, tubadika elongi kavana Petelo kw’akala ana basompa. Wasoneka vo: “Yeno akala mpe, diau adimosi, nukadila kuna zayi, nuzitisang’akento, wau basakalele e ngolo.” (1 Pet. 3:⁠7) O zitisa muntu disongele vo kumvwa mfunu. Zitisa ngindu zandi, nsatu ye zolela ya muntu ndioyo, nanga vo vakala ye kuma kiasikila mu lembi wo vanga. O yakala i wau kafwete kadilanga yo nkaz’andi.

16. Muna diambu dia zitisa akento, adieyi Nkand’a Nzambi kelukisanga akala?

¹⁶ Vava kavovesa akala vo bazitisanga akazi au, Petelo walukisa vo: “E sambu yeno ke yavekama.” (1 Pet. 3:⁠7) Ediadi disonganga una Yave kebadikilanga e mpila ina yakala kekadilanga yo nkaz’andi. Kele vo kezitisanga nkaz’andi ko, e sambu yandi ke yiwakana ko. Vana ntandu, akento betoma yangalalanga vava akazi au bekubazitisanga.

17. Yamu nkia tezo yakala kafwete zolela nkaz’andi?

¹⁷ Muna kuma kia zola nkento, Diambu dia Nzambi divananga elongi edi: ‘Akala bafwete zol’akazi au, nze to ya yau kibeni.  . . Kadi ke vakedi nkutu muntu wasaula yandi nitu ko; tongonona kaka ketongononanga yo, yo wonzakana, nze una Kristu mpe kevanganga kwa dibundu; . . . konso muntu, mbula kazol’owandi nkento nze i yandi kibeni.’ (Ef. 5:​28, 29, 33) Yamu nkia tezo akala bafwete zolela akazi au? Paulu wasoneka vo:  “Akala, nuzolang’akazi eno, waun’o Kristu wazola dibundu, yo kuyekwela dio.” (Ef. 5:​25) Elo, o yakala kafwete lwaka yamu tezo kia yekola moyo andi mu kuma kia nkaz’andi, nze una Kristu kavanga mu kuma ki’akaka. Vava yakala una vo Nkristu kesonganga ngemba, yo zitu yo zola kwa nkaz’andi, ke dikalanga diampasi ko kwa nkento mu sakalela wisa kiandi.

18. Akala nkia lusadisu bena lwau muna lungisa mbebe au muna longo?

¹⁸ Nga diampasi kw’akala mu zitisa akazi au mu mpila yayi? Ve, kadi Yave kalendi kubalomba ko bavanga diambu ke dina mu tezo kiau ko. Vana ntandu, asambidi a Yave bena y’elau dia tambula mwand’avelel’a Nzambi una vo i ngolo zisundidi mu nsema wawonso. Yesu wavova vo: “Oyeno nuna yo bi, ovo nuzeye o vana tukau twambote kwa wan’eno, o Tata kun’ezulu, nkia nduta kelut’o van’o mwand’avelela kw’awana bekunlomba.” (Luka 11:​13) Muna sambu yau, akala balenda lomba vo Yave muna mwand’andi, kabasadisa mu kadila y’akaka mu mpila yambote, kumosi mpe y’akazi au.​—⁠Tanga Mavangu 5:⁠32.

19. Adieyi tubadika mun’elongi dilanda?

¹⁹ Kieleka, akala mbebe ampwena bena yau ya longoka una bafwete sakalela Kristu yo tanginina mpila kekadilanga ye wisa. Kansi, adieyi tuvova mu kuma ki’akento, musungula ana basompa? Elongi dilanda disonga una bafwete badikila e fulu kiau muna nkubik’a Yave.

Nga Osungamenanga?

• Nkia fu ya Yesu tufwete tanginina?

• Akuluntu aweyi bafwete kadilanga ye mameme?

• O yakala aweyi kafwete kadilanga yo nkaz’andi?

[Yuvu ya Longoka]

[Mafoto zina muna lukaya lwa 10]

Tanginina Yesu muna zitisanga akaka