Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Ohl akan, Kumwail Kin Uhpah Amwail Tapwi Krais?

Ohl akan, Kumwail Kin Uhpah Amwail Tapwi Krais?

Ohl akan, Kumwail Kin Uhpah Amwail Tapwi Krais?

“Krais eh tapwin aramas [“ohl,” NW] koaros.”​—1 KOR. 11:3.

1. Dahme kasalehda me Siohwa iei Koht soandi mwahu men?

 PWUHKEN Kaudiahl 4:11 mahsanih: “Maing at Kaun oh at Koht! Komwi me uhdahn warohng sapwellimanki lingan, wahu, oh roson. Pwe komwi me ketin wiadahr mehkoaros, oh pwehki kupwuromwien, me mehkoaros mihmiehki oh momourki.” Pwehki e ketin kapikada soahng koaros, Siohwa Koht iei kaun me keieu lapalap nanleng oh sampah oh e sapwellimanki manaman pohn sapwellime kapikipik kan koaros. Siohwa iei “Koht en meleilei a kaidehn liseliping,” met sansal sang ni eh ketin koasoanehdi sapwellime tohnleng kan.​—1 Kor. 14:33; Ais. 6:1-3; Ipru 12:22, 23.

2, 3.(a) Ihs me Siohwa tepin kapikada? (b) Ia dewen sapwellimen Koht Ohl rehn Koht?

2 Mwohn mehkoaros kapikipikda, Koht ketiketier erein ahnsou ehu me aramas sehse ia uwen werei. Dahme e tepin ketin kapikada iei ngehn emen me adaneki “Mahseno” pwehki e wia sapwellimen Siohwa Sounkair. Koht ketin doadoahngki Mahseno en kapikada soahng teikan koaros. Mwuhr, e ketido sampah nin duwen aramas unsek men oh aramas esehla me ih iei Sises Krais.​—Wadek Sohn 1:1, NW *, 2, 3, 14.

3 Dahme iren Paipel mahsanih duwen dewen sapwellimen Koht Ohl mesenih rehn Koht? Koht ketin kamwakid wahnpoaron Pohl en padahkihong kitail ni eh ntingihedi: “I men kumwail en dehdehkihla mwahu padahk wet: duwen Krais eh tapwin aramas [“ohl,” NW] koaros, duwen ohl pwopwoud eh moangen eh pwoud, oh duwen Koht eh tapwin Krais.” (1 Kor. 11:3) Krais kin mi pahnangin Seme. Koasoandi en tapwi oh uhpah kin kesempwal pwe meleilei oh soandi mwahu en pweida nanpwungen sapwellimen Koht tohnleng kan oh aramas akan. Mehnda ma “pwehki Krais Koht ketin kapikada soahng koaros me mi nanleng oh sampah,” e anahne uhpah Koht.​—Kol. 1:16.

4, 5. Ia pepehm en Sises duwen dewe rehn Siohwa?

4 Ia sapwellimen Sises pepehm duwen eh ketin uhpah Siohwa oh eh ketido sampah? Iren Paipel mahsanih: “E sapwellimanki roson en Koht ahnsou koaros, ahpw sohte ketin kupwukupwure en kapahrekiong Koht pein ih. Eri, pwehki sang ni sapwellime kupwur saledek e ketin tounmeteikihla mehkoaros, oh ketin wiahla ladu men. E ketin wia-aramasala oh ketidohng sampah ni mwomwen aramas. E ketin mpahi, oh e ketin weid nan elen peik lao lel mehla—eh pwoula pohn [“tuhkehn kalokolok,” NW].”​—Pil. 2:5-8.

5 Ahnsou koaros, Sises kin ni aktikitik uhpah kupwuren Semeo. E mahsanih: “I sohte kak wia mehkot ni pein ei koasoandi. . . . ei kadeik me pwung, pwehki I sohte kin rapahki pein nsenei, ahpw kupwur en ih me ketin kadariedohro.” (Sohn 5:30) E pil mahsanih: “Ei poaden wiewia mehkan me [Semei] kin ketin kupwurperenki.” (Sohn 8:29) Mwohn sapwellime mour nin sampah kereniong imwisekla, Sises loulou ong Seme: “I kasaledahr sapwellimomwi lingan nin sampah; oh I kaimwisekalahr doadoahk kan me komw ketin kilelehiong ie.” (Sohn 17:4) E sansal me Sises sohte ketin apwalki en pohnese oh pwungki sapwellimen Koht koasoandi en tapwi ong ih.

Sapwellimeo Paiekihda Eh Uhpah Semeo

6. Soangen irair kaselel dah kan me Sises ketin kasalehda?

6 Ni eh ketiket sampah, Sises ketin kasalehda irair kaselel tohto. Sapwellime limpoak laud ong Semeo iei ehu irair pwukat. E mahsanih: “I poakohng Semei.” (Sohn 14:31) E pil ketin kasalehiong aramas akan limpoak laud. (Wadek Madiu 22:35-40.) Sises kin ketin kadek oh nsenohki aramas akan, sohte kin ketin lemei oh limeidihd. E mahsanih: “Kumwail kohdo rehi, kumwail koaros me pwangadahr oh toutoukilahr amwail mehn wisik kan, I ahpw pahn kommoaleikumwailla. Kumwail ale oh kapaikada ei mehn wisiket, oh kumwail padahngki sang ie, pwe I me opampap oh nan kapehd karakarahk; kumwail ahpw pahn diar kommoalpen [“amwail mour,” NW]. Pwe mehn wisik me I pahn kihong kumwail me mengei, oh audepe kan me marahra.” (Mad. 11:28-30) Sohte lipilipil soangen aramas dah me rasehng sihpw, ahpw mehlel irail me pahtoula oh mwamwahlla, kin diar nsenamwahu sang sapwellimen Sises mahsen kangoang kan oh irair kaselel kan.

7, 8.Dahme Kosonnedo keinapwihdi liho me kohwahki mehn warmwowi en wia? Ia duwen Sises eh ketin apwalih ih?

7 Medewehla ia mwomwen Sises eh kin ketin apwalih lih akan. Poadopoad kin kasalehda me ohl tohto kin lemei ong lih akan. Met kin mehlel rehn kaunen pelien lamalam en mehn Israel mahs. Ahpw Sises kin ketin wauneki lih akan. Met sansalda ni eh ketin apwalih lih emen me kohwahki mehn warmwowi erein sounpar 12. Liho kin tihwohkihla repen mour rehn sounwini kan oh kesehkilahr nah mwohni kan pwe en mwahula. Mendahki met, e “susuwedlahte.” Nin duwen Kosonnedo, e wia aramas samin men. Ma emen pahn doahke ih, e pahn pil saminla.​—Lip. 15:19, 25.

8 Ni ahnsou me liho rongada me Sises kin ketin kamwahwihala soumwahu kan, e iang pokono me kapilpene ih oh ndinda: “Ma ihte sapwellime likou me I pahn doahke, I uhdahn pahn kehlailda.” E doahke Sises, oh ih eri mwahula ahnsowohte. Sises mwahngih me e sohte konehng liho en doahke sapwellime likou. E sohte ketin lipwoare ih, ahpw e ketin kadek ong ih. Sises mwahngih pepehm en liho pwehki eh kin sousoumwahu erein ahnsowo oh me e uhdahn anahne sawas. Ni kadek Sises mahsanihong ih: “Nei serepein, omw pwoson me kakehlaiukada. Eri, kohkohwei ni popohl.”​—Mark 5:25-34.

9. Dahme Sises ketin wia ni ahnsou me sapwellime tohnpadahk kan song en irehdi seri kan ren kohla rehn Sises?

9 Seri kan pil kak nsenamwahu rehn Sises. Ehu pak, ni ahnsou me aramas akan wahdo neirail seri kan reh, sapwellime tohnpadahk ko lipwoare aramas akan, pwe re medewe me e sohte kupwurki seri kan en kedirepwehla ih. Ahpw Sises sohte kin ketin medewe met. Paipel mahsaniong kitail: “Ni Sises eh mwahngihada met, e ahpw kupwursuwedkihla oh mahsanihong tohnpadahk ko, ‘Kumwail pweisang kisin seri kan pwe re en kohdo rehi. Kumwail dehr ireiraildi; pwe irail kan me rasehng kisin seri pwukat, iei arail wehi, Wehin Koht.’ . . . Ih eri pwoalehdi seri ko oh ketikidahng lime ko pohn emenemen irail oh kupwuramwahwihirailla.” Sises sohte kin ihte kanengamahiong seri kan, ahpw e pil kin ketin kasamwo irail.​—Mark 10:13-16.

10. Ia duwen Sises eh ketin sapwellimanki irair kaselel kan me e kin ketin kasalehda?

10 Ia duwen Sises eh ketin sapwellimankihda irair kaselel kan me e ketin kasalehda ni eh ketiket sampah? Mwohn eh wia aramasala, e kin ketin kilikilang Semeo nanleng ahnsou reirei oh sukuhlki Sapwellime ahl kan. (Wadek Lepin Padahk 8:22, 23, 30.) E kin kilang sapwellimen Siohwa elen limpoak ni eh ketin kaunda Sapwellime kapikipik koaros oh e alasang ih. Ma Sises sohte kin uhpah, e sohte pahn kak wia met. E kin perenki uhpah Semeo oh Siohwa kin kupwurperenki sapwellime Ohl menet. Ni eh ketiket nin sampah, Sises ketin kasalehda ni unsek irair kaselel kan me Semeo nanleng sapwellimanki. Ia uwen eh wia pwais kaselel ong kitail en uhpah Krais me Koht ketin idihada nin duwen Kaunen Wehin nanleng!

Kahlemengih Sapwellimen Krais Irair kan

11. (a) Ihs me kitail en nantihong kahlemengih? (b) Dahme kahrehda ohl akan nan mwomwohdiso anahne nantihong kahlemengih Sises?

11 Koaros nan mwomwohdisohn Kristian, ahpw mehlel ohl akan, anahne usehlahte kahlemengih sapwellimen Krais irair kan. Nin duwen me kitail tehkehr, Paipel mahsanih: “Duwen Krais eh tapwin aramas koaros.” Duwehte Krais eh kin kahlemengih Tapwi, me iei Koht mehlel, ohl Kristian akan anahne nantihong kahlemengih arail tapwi, Krais. Ni eh wiahla Kristian men, wahnpoaron Pohl pil kin wia met. E kin kangoange ienge Kristian akan: “Kumwail kahlemengih ie, duwehte ei kin kahlemengi Krais.” (1 Kor. 11:1) Wahnpoaron Piter pil koasoia: “Pwe ong ni met me Koht ketin malipehkinkumwaildo; pwe duwen pein Krais eh lokolongkin kumwail oh ketikihong kumwail karasepe mwahu, ih pil duwen amwail pahn idawehn oh kahlemengih.” (1 Pit. 2:21) Pil mie ehu kahrepe me ohl akan en tehk kanahieng kaweid me pid kahlemengih Krais. Met pwehki irail me kin wiahla elder kan oh sounsawas kan. Duwehte Sises eh kin kupwurperenki kahlemengih Siohwa, ohl Kristian akan pil anahne perenki arail kin kahlemengih Krais oh sapwellime irair kan.

12, 13. Ia duwen elder kan ar anahne apwalih sihpw kan me mi pahn epwelparail?

12 Elder kan nan mwomwohdisohn Kristian anahne sukuhlki pwe ren duwehte Krais. Piter kihong elder kan kaweid wet: “Kumwail en kin wia doadoahk en silepen sihpw me Koht ketikihong kumwail, oh apwalih irail, kaidehk ni mehnseiren ahpw ni kupwur mwahu duwen kupwur en Koht. Kumwail wia amwail doadoahk, kaidehk pwehki amwail pahn ale pweipweiki, a pwehki amwail kin uhdahn ngoangki papah. Kumwail dehr kin aksoupeidi ong irail kan me mi pahn epwelpamwail, ahpw kumwail en kin wia kahlemengihpen pwihn sihpw.” (1 Pit. 5:1-3) Kristian elder kan en dehr kin limeidihd, ren dehr apwalih pelin sihpw ni soh kadek oh dehr kin sohte nsenohki anahn en sihpw kan. Ahpw ni arail kahlemengih Krais, re kin nantihong kasalehda limpoak, nsenoh, aktikitik, oh kadek ni arail kin apwalih sihpw kan me mi pahn epwelparail.

13 Irail kan me kin tiengla mwowe ni arail apwalih mwomwohdiso sohte unsek oh re anahne kin pohnese arail sou itar wet. (Rom 3:23) Eri, irail anahne ngoangki sukuhlki duwen Sises oh kahlemengih sapwellime limpoak. Re anahne medemedewe ia duwen Koht oh Krais ara kin ketin apwalih aramas akan oh ren nantihong kahlemengih ira. Piter kaweidkin kitail: “Kumwail koaros pwuhriong nan likoun karakarahk oh uhpahpene nanpwungamwail; pwe Pwuhk Sarawi mahsanih, ‘Koht kin ketin pelianda me aklapalap akan, a e ketikihong sapwellime kalahngan me karakarahk kan.’”​—1 Pit. 5:5.

14. Ia uwen laud elder kan anahne wauneki meteikan?

14 Ohl akan me idihdida nan mwomwohdiso anahne kasalehda irair kaselel kan ni arail apwalih sapwellimen Koht pelin sihpw. Rom 12:10 mahsanih: ‘Kumwail limpoakpene nin duwen limpoak en Kristian; oh kumwail wahupene nanpwungamwail.’ Elder kan oh sounsawas kan kin wauneki meteikan. Duwehte Kristian teikan, ohl pwukat en ‘dehr wia mehkot sang ni arail ineng en roporop ong pein irail de suwei mwahl; ahpw re en mpahipene nanpwungarail, oh dehr wiahki me irail mwahusang aramas teikan.’ (Pil. 2:3) Eri, irail me kin tiengla mwowe uhdahn anahne medewe me meteikan mwahusang irail. Ni arail wia met, ohl idihdida pwukat pahn alasang kaweid en Pohl: ‘Eri, kitail kan me kehlail ni atail pwoson, kitail uhdahn pahn sewese me luwet akan ni arail katoutou kan. Kitail dehr kaparanda pein kitail. Ahpw emenemen kitail uhdahn pahn kaparanih riatail Kristian kan ni wiewia mwahu ong irail, pwe kitail en seweseirailda nan ar pwoson. Pwe Krais sohte ketin kupwurohkihte pein ih.’​—Rom 15:1-3.

‘Wauneki Lih Pwopwoud kan’

15. Ia duwen ohl pwopwoud kan arail anahne apwalih arail pwoud kan?

15 Tehk kaweid en Piter ong ohl pwopwoud kan. E ntingihedi: “Kumwail ohl pwopwoud kan pil duwehte, ni amwail pahn kin werekiong amwail pwoud kan, kumwail uhdahn pahn kin pohnese me iei irail me luwet, oh kumwail uhdahn pahn waunekin irail.” (1 Pit. 3:7) En wauneki emen iei en kesempwalki ih oh kin nsenohki eh madamadau, anahn kan, oh kin mweidohng dahme re mwahuki ihte ma mie kahrepe kesempwal ehu en dehr wia met. Ih duwen ohl pwopwoud men eh anahne apwalih eh pwoud.

16. Dahme Mahsen en Koht panawihekin ohl pwopwoud kan duwen wauneki arail pwoud kan?

16 Piter pil kapatahiong peneu wet ni ahnsou me e padahkihong ohl pwopwoud kan ren wauneki arail pwoud kan: “Kumwail pahn kin wia met pwe en dehr mie mehkot me pahn kerempwa amwail kapakap akan.” (1 Pit. 3:7) Met kasalehda ni sansal sapwellimen Siohwa madamadau ong mwomwen ohl emen eh kin apwalih eh pwoud. Ma ohlo sohte pahn wauneki liho, met kak kerempwa eh kapakap akan. Patehng met, ma ohlo kin wauneki eh pwoudo, met sou pahn kalaudehla ara nsenamwahu oh sawaspene?

17. Ia uwen laud en ohl pwopwoud men anahne poakohng eh pwoud?

17 Me pid emen eh kin poakohng eh pwoud, Mahsen en Koht kaweidki: “Ohl akan uhdahn pahn poakohng ar werek kan duwehte ar kin poakohng pein paliwararail kan. . . . Sohte me kin kailongki pein paliwere. Pwe e kin kamwenge oh e kin kanai, duwehte Krais eh kin ketin apwalih mwomwohdiso. . . . Emenemen ohl pwopwoud en poakohng eh werek duwehte eh kin poakohng pein ih.” (Ep. 5:28, 29, 33) Ia uwen laud ohl pwopwoud kan anahne poakohng arail pwoud kan? Pohl ntingihedi: “Ohl pwopwoud kan, kumwail poakohng amwail werek kan duwehte Krais eh ketin poakohng mwomwohdiso oh ketin pangala pein ih pwehki mwomwohdiso.” (Ep. 5:25) Ei, ohl pwopwoud men anahne tounmeteikihla eh mour pwehki eh pwoud, duwehte me Sises ketin wiahiong meteikan. Ni ahnsou me ohl pwopwoud Kristian men kin apwalih eh pwoud ni keneinei, nsenohkin ih, oh kin pohnese eh anahn akan ni soh roporop, e pahn mengeiong eh pwoud en uhpah ih.

18. Soangen sawas dah me mie ong ohl emen pwe en kak apwalih eh pwoud ni wahu?

18 Ia duwe, e pahn apwal ong ohl pwopwoud kan en wauneki arail pwoud kan ni ahl wet? Soh. Siohwa sohte kin kupwurki ren wia mehkot me laudsang dahme re kak wia. Patehng met, sapwellimen Siohwa tohnkaudok kan kak ale manaman me keieu kehlail nanleng oh sampah, me iei sapwellimen Koht manaman. Sises mahsanih: “Mehnda ma kumwail aramas sapwung kei, a kumwail ese kihong noumwail seri kan dahme mwahu ong irail. Eri, Samamwail me ketiket nanleng soh pahn ketikihong [“sapwellime manaman,” NW] irail kan me kin peki reh?” (Luk 11:13) Nan arail kapakap akan, ohl pwopwoud kan kak peki rehn Siohwa en ketin sewesekin irail sapwellime manaman nan arail wiewia ong meteikan, pil iangahki arail pwoud kan.​—Wadek Wiewia 5:32.

19. Dahme kitail pahn sukuhlki nan iren onop en mwuhr?

19 Ei mehlel, ohl akan ahneki pwukoa laud ren sukuhlki ia duwen arail pahn uhpa Krais oh kahlemengih ih. Ahpw ia duwen lih akan, ahpw mehlel lih pwopwoud kan? Iren onop en mwuhr pahn koasoia ia duwen arail anahne kilangwohng arail pwukoa nan sapwellimen Siohwa koasoandi.

[Nting tikitik me mi pah]

^ Sohn 1:1 (NW): “Nin tapio Mahseno mieier, oh Mahseno kin patopato rehn Koht, oh Mahseno iei koht emen.”

Ke Tamataman?

• Sapwellimen Sises irair dah kan me kitail anahne kahlemengih?

• Ia mwomwen elder kan arail pahn apwalih sihpw kan?

• Ia mwomwen ohl pwopwoud men eh pahn apwalih eh pwoud?

[Peidek en Onop]

[Kilel kan nan pali 16]

Kahlemengih Sises ni atail wauneki meteikan