Qharis, ¿jatunpaqchu Cristop kamachiyninta qhawankichik?

“Cristoqa sapa qharipajqa kamachej umajina.” (1 COR. 11:3.)

1. Jehová mana piqtuchiq Dioschu kasqanta, ¿imataq rikuchin?

APOCALIPSIS 4:11, nin: “[Jehová] Diosniyku, qanllamin jatunchanapaj jina kanki, may sumajpaj jina qhawana, tukuy atiyniyojtaj, imaraykuchus qanmin tukuy kaj chhikata ruwarqanki; munayniykirayku ruwasqa karqanku, kakushankutaj”. Jehovaqa, tukuy imap Ruwaqnin kasqanrayku, tukuy ima kaqmanta aswan patapi kachkan. Arí, Payqa tukuy kaq chhikamanta Jatun Kamachiq. Chantapis, “mana pejtuchej Dioschu, astawanqa sonqo tiyachej Dios”, chaytaq janaqpachapi angelesninta, maychus kanankuman churasqanpi rikukun (1 Cor. 14:33, 34, Qheshwa Biblia; Isa. 6:1-3; Heb. 12:22, 23).

2, 3. a) ¿Pitataq Jehová ñawpaqta ruwarqa? b) Churi, ¿Tatanmanta aswan patapichu kamachiqjina kachkan?

² Jehovaqa, may chhika unayta sapallan kawsarqa. Chaymantataq, Churinta payman rikchʼakuqta ruwarqa, paytaq ñawpaq kaq ruwasqan karqa. Chay Churinniqta tukuy imata willasqanraykutaq, “Palabra” sutiwan riqsillanchiktaq. Jehovaqa, tukuy ima kaqta Churinwan khuska ruwarqa, aswan qhipamantaq kay Jallpʼapi mana juchayuq runajina kawsananpaq kachamurqa, paytaq Jesucristo (Juan 1:1 *-3, 14, ñawiriy).

³ Biblia ninjina Jehovaqa, kuraq Churinmanta aswan patapi kamachiqjina kachkan. Chayrayku Pablo, Dios yuyaychasqanmanjina nirqa: “Munani yachanaykichejta Cristoqa sapa qharipajqa kamachej umajina kasqanta, qharitaj warmimpajqa kamachej uman jina, Diostaj Cristopajqa kamachej uma jina”, nispa (1 Cor. 11:3). Arí, Cristoqa, Tatanpa kamachiyninpi kachkan. Chayrayku, ángeles, runas ima, Dios piqpa kamachiyninpichus sapa jukta churasqanta jatunpaq qhawaptinkuqa, kusisqas, sunqu tiyasqastaq kawsakunku. Rikunchikjina, Diospa Churinpis chayta kasukunan tiyan, ‘Dios payniqta tukuy kaq chhikata ruwaptinpis’ (Col. 1:16).

4, 5. ¿Imaynatá Jesús, Jehovap kamachiyninta qhawarqa?

⁴ Jesús, ¿imaynatataq Jehovap kamachiyninta qhawarqa, astawanpis Jallpʼaman kachamuchkaptin? Biblia jinata nin: “Pi Diospa formanpi caspa, Diosman igual caytaka mana paipaj japʼicapunanpaj jinatachu kahuarka; Antes, pai quiquinta despojacurka, camachi formata japʼispa, runaj rijchʼayninman ruacuspa; Runa condicionpi tarikuspataj, pai quiquinta humillacurka, huañuy cama casucuj caspa, [kurkupi] huañuy camataj” (Fili. 2:5-8, Mosoj Testamento, 1922).

⁵ Jesusqa, tukuy tiempopi llampʼu sunqu karqa, Tatanpa munaynintataq ruwarqa. Chayrayku, jinata nirqa: “Mana imatapis noqallamantachu ruwani. [...] Juzgasqaytaj cheqampuni, imaraykuchus mana noqaj munayniytachu maskʼani, astawanqa kachamuwaj Tataypa munaynillanta ruwani”, nispa (Juan 5:30). Nillarqataq: “[Diospa] munaynillanta ruwani”, nispa (Juan 8:29). Wañuchinanku pʼunchaymanta ñawpaq chʼisintaq, jinata mañakurqa: “Noqa kay pachapi jatuncharqayki, tukuniñataj ruwanasta qowasqaykitaqa”, nispa (Juan 17:4). Arí, Jesusqa, Tatanta kamachiq umantajina tukuy sunqu kasukuq.

 Churiqa Tatanta kasukuspa kʼacha kaykunata rikuchirqa

6. ¿Ima kʼacha kaykunatataq Jesús rikuchirqa?

⁶ Jesusqa, kay Jallpʼapi kachkaspa, sumaq kʼacha kaykunata rikuchirqa. Juk kʼacha kayninqa, Jehovata munakusqan karqa. Chayrayku, “Dios Tatata munaku[ni]” nirqa (Juan 14:31). Chantapis, runamasinta mayta munakusqanta rikuchirqa (Mateo 22:35-40, ñawiriy). Wapuykachananmanta, chayri saqra kananmantaqa, kʼacha, khuyakuyniyuqtaq karqa. Chayrayku runasman nirqa: “Noqaman jamuychej, tukuy saykʼusqa kajkuna, llasa qʼepiyojkuna ima, noqataj samarichisqaykichej. Yugoyman churakuychej, yachaqakuychejtaj noqamanta. Noqaqa kʼacha, llampʼu sonqotaj kani, almasniykichejpajtaj samakuyta tarinkichej, imaraykuchus yugoyqa llampʼulla, qʼepiypis chhallalla”, nispa (Mat. 11:28-30). Chayrayku, llampʼu sunqu runas, astawanpis ñakʼariqkuna, Cristop kʼacha kaykunasninmanta, sumaq willayninmanta ima yachakuspa, samariyta tarinku.

7, 8. a) Ley nisqanmanjina, yawar apaywan unqusqa warmi, ¿imatataq mana ruwananchu karqa? b) ¿Imaynatataq Jesús chay unqusqa warmita qhawarqa?

⁷ Kunanqa, imaynatachus Jesús warmista qhawasqanta yuyarina. Ñawpa tiempomantapacha achkha qharisqa, warmista mana allinpaqchu qhawanku. Israelpi religionta kamachiqkunapis, ajinata ruwaq kanku. Chaywanpis, Diospa Churinqa, warmista jatunpaq qhawaq. Chaytataq, chunka iskayniyuq watasta yawar apaywan unqusqa warmita, imaynatachus qhawasqanpi yachanchik. Chay warmiqa, jampichikuspa tukuy qullqinta tukusqa, jampiqkuna astawan ‘ñakʼarichisqankuraykutaq’, “astawanraj chullchusharqa”. Leymanjinapis, chʼichipaq qhawasqa karqa, pichus llamkhaqpis (Lev. 15:19, 25).

⁸ Chay warmiqa, Jesús unqusqasta jampichkasqanta uyarispa, ajinata yuyaychakuspa runa chawpiman yaykusqa: “Sichus pʼachallantapis llankhaykuyman chayqa, sanoyapuyman”, nispa. Ajinata ruwaspataq, sanoyapurqapacha. Cristoqa, mana llamkhaykunanchu kasqanta yacharqa. Chaywanpis kʼaminanmantaqa, kʼachamanta parlapayarqa. Unaytaña ñakʼarisqanta yachaspataq, khuyakuywan ajinata nirqa: “Wawáy, creesqaykirayku salvasqa kanki. Kunanqa sonqo tiyaykusqa ripuy; onqoyniykimanta sanoyasqaña kanki”, nispa (Mar. 5:25-34).

9. ¿Imatá Jesús, discipulosnin wawas payman qayllaykunankuta jarkʼaptinku nirqa?

⁹ Jesusqa, wawitaswanpis kʼaskachikuq. Juk kutiqa, runas wawitasninkuta Jesusman pusachkaptinku, discipulosqa, Jesusta rabiachinankuta yuyaspa jarkʼarqanku. Chaywanpis mayta pantachkarqanku. Imaraykuchus, Biblia nin: “Chayta rikuspa, Jesusqa phiñakorqa yachachisqasnimpaj, nerqataj: Saqeychej wawasta noqaman jamojta, amataj jarkʼaychejchu, imaraykuchus Diospa reinonqa paykuna jina kajkunajta”, nispa. Chantapis Jesusqa, “wawasta marqʼariykukorqa, makisninwan sapa ujta llankhaykurispataj, paykunata bendecerqa”. Arí, chiqamantapuni wawasta munakuq (Mar. 10:13-16).

10. Jesús Jallpʼapi kachkaspa kʼacha kaykunata rikuchisqanta, ¿maypitaq yachakurqa?

¹⁰ Jesús Jallpʼapi kachkaspa kʼacha kaykunata rikuchisqanta, ¿maypitaq yachakurqa? Jesusqa, janaqpachapi may chhika watasta Tatanwan kawsakurqa. Chayrayku, Tatan imaynachus kasqanta, imaynatachus imatapis ruwasqanta, ruwasqasninta munakuywan kamachisqanta ima, sumaqta riqsiyta atirqa (Proverbios 8:22, 23, 30, ñawiriy). Mana kasuq kaspaqa, mana chayta yachakunmanchu karqa. Arí, Jesusqa, Jehovap kamachiyninpi kaspa mayta kusikuq, Jehovataq, ajina Churiyuq kaspa kusikullarqataq. Jesusqa, Jallpʼapi kawsachkaspapis, Tatanpa kʼacha kaykunasninta rikuchillarqapuni. Diosninchik, Jesusta janaqpachapi Reyta churasqanmanta, ¿maytacharí kusikunchik? Kamachiyninpi kawsakuyqa, may sumaqpuni kanqa.

 Cristop kʼacha kaykunasninta yachaqakuna

11. a) ¿Pijina kawsanapaqtaq kallpachakunchik? b) ¿Imaraykutaq qharis Jesuspa kʼacha kaykunasninta rikuchinankupaq astawan kallpachakunanku tiyan?

¹¹ Qutuchakuypiqa, tukuyninchik Jesusjina kawsanapaq kallpachakunanchik tiyan. Chaywanpis qharisqa, astawanraq chayta ruwananku tiyan. ¿Imarayku? Biblia, ‘Cristo sapa qharipaq kamachiq umajina’ kasqanta nisqanrayku. Jesusqa, chiqa Dios kamachiq Umanjina ruwarqa, chayrayku bautizasqa qharispis, Jesusjina ruwananku tiyan. Pablopis, cristianoman tukuspa chayta ruwarqa. Chayrayku, hermanosninman jinata nirqa: “Noqata qhawarispa imatapis ruwaychej, imaynatachus noqapis Cristota qhawarispa ruwani, ajinata”, nispa (1 Cor. 11:1). Pedropis nillarqataq: “Diosqa chaypajmin wajyasorqachej, imaraykuchus Cristopis qankunarayku ñakʼarerqa, chayta yachaspa qankunapis kikillantataj ruwanaykichejpaj”, nispa (1 Ped. 2:21). Chantapis qharisqa, siervos ministeriales, ancianos ima, kayta atisqankurayku, Jesusjina ruwananku tiyan. Payqa, Jehovajina ruwaspa mayta kusikuq, hermanospis Yachachiqninku Jesusjina ruwaspa kusikunanku tiyan.

12, 13. ¿Imaynatataq ancianos Diospa ovejasninta qhawananku tiyan?

¹² Ancianosqa, Cristop kʼacha kaykunasninta rikuchinankupuni tiyan. Ajinallamanta, Pedrop kay nisqanta juntʼayta atinqanku: “Diosqa qhawanaykichejpaj makiykichejman churarqa, chay tropata michiychej. Sumaj qhawajkuna kaychej, ama tanqasqa jinallachu, manachayqa tukuy sonqo, Dios imaynatachus munasqanman jina. Amataj qolqeta maskʼaspachu paykunata  qhawaychej, manachayqa Señorta sirviyta munasqaykichejrayku. Qhawanaykichejpaj churasqa kashanku, chaykunataqa ama qankunajtapis kankuman jinachu kamachiychej, manachayqa qankuna kʼachata kawsaychej, qankuna jinallataj paykunapis kʼachata kawsanankupaj” (1 Ped. 5:1-3). Arí, mana munasqankumanjinallachu imatapis ruwachinanku tiyan. Astawanqa, Cristojina kʼachas, munakuyniyuq, khuyakuyniyuq, llampʼu sunqus ima, Jehovap ovejasninpaq kananku tiyan.

¹³ Chantapis, juchasapas kasqankuta yuyarikunanku tiyan (Rom. 3:23). Chayrayku, Jesusta allinta riqsinankupaq, payjina kʼachas kanankupaq ima, mayta kallpachakunanku tiyan. Imaynatachus Jehová, Jesús ima, qhawawasqanchikpitaq, tʼukurinanku tiyan, kikinta ruwanankupaq. Pedrop yuyaychasqantataq yuyarikunanku tiyan, pay nirqa: “Purajmanta kasunakuspa, llampʼu sonqos kaychej, imaraykuchus Diosmanta Qhelqasqapi nin: Diosqa jatunchakojkunaman sayaykun, kʼumuykukojmantaj qhasilla kʼacha yanapayninta qon”, nispa (1 Ped. 5:5).

14. ¿Imaynatá ancianos wakkunata qhawananku tiyan?

¹⁴ Qutuchakuyta qhawaq qharisqa, kay pʼiti nisqanmanjina kʼacha kaykunata rikuchinanku tiyan: “Munanacuychej cʼacha familiajina. Respetanacuypeka ñaupaj caychej” (Romanos 12:10, Dios Parlapawanchej). Arí, ancianos, siervos ministerialespis, wakkunata jatunpaq qhawaypi, ñawpaq kananku tiyan. Tukuy cristianosjinataq, “ama imatapis ruwa[chunkuchu] churanakuspa, nitaj jatunchakuspa. Astawanqa llampʼu sonqowan sapa uj qhawachun ujkunata paymanta aswan kurajta jina” (Fili. 2:3). Tukuy ancianos chayri siervos ministerialesqa, hermanosta paykunamanta kuraqtajina qhawananku tiyan. Ajinamanta, Pablop kay yuyaychasqanta kasukunqanku: “Creeypi kallpayojkunaqa pisi kallpayojkunata yanapana ñaupajman rinallankupajpuni; ama noqallanchejpajchu allin kayta maskʼana. Sapa ujninchej runa masinchejta kusichina, imatapis paypa allinnimpaj ruwaspa, ajinamanta creeypi wiñachisqa kanampaj. Cristopis mana paypa allinnillantachu maskʼarqa”, nispa (Rom. 15:1-3).

Warmiykichikta “sumajpaj qhawaychej”

15. ¿Imaynatataq juk cristiano, warminta qhawanan tiyan?

¹⁵ Pedro casarasqasman jinata nirqa: “Sapa ujpis warmiykichejwan kawsakuychej, warmi kasqampi yuyaspa. Paykunata sumajpaj qhawaychej, pʼakikoj vaso jina kasqankurayku” (1 Ped. 3:7). ¿Imaynamantá juk runata sumaqpaq qhawanchik? Imatachus nisqanta, munasqanta, necesitasqanta ima, mana qunqaspa, atikuptintaq tukuy imapi kusichispa. Qusaqa, ajinata warminta qhawanan tiyan.

16. ¿Imatataq Biblia, qusa warminta allinpaq qhawananmanta nin?

¹⁶ Apóstol Pedroqa, casarasqa qhari warminta allinpaq qhawananta nin. Chantapis, mana ajinata ruwaptin ‘Diosmanta mañakuykunasninpis jarkʼasqa kananta’ nirqa (1 Ped. 3:7). Kay rimaykunaqa, Jehová, juk qusa warminta allinpaq qhawananta munasqanta rikuchin. Qusa mana jinata ruwaptinqa, Diosqa mañakuyninta qhisachanman. Chantapis, munakuyninta rikuchiptinqa, warminpis jatunpaq qhawayta atillanqa.

17. ¿Machkhatá qusa warminta munakunan tiyan?

¹⁷ Pablo yuyaychallantaq: “Qosaspis sapa ujpis warminkuta munakuchunku cuerponkuta jina. [...] Mana pipis paypa cuerpollantatajqa chejninchu; astawanqa mikhunawan  kallpachan, allimpi kanampajtaj qhawan. Cristopis kikillantataj [qutuchakuywan] ruwan. [...] Sapa uj munakuchun warminta pay kikinta jina”, nispa (Efe. 5:28, 29, 33). ¿Imaynataq chay munakuy kanan tiyan? Payllataq kutichin: “Sapa ujpis warmiykichejta munakuychej imaynatachus Cristoqa [qutuchakuy]ta munakorqa, ajinata, [qutuchakuy]raykutaj kawsayninta churarqa”, nispa (Efe. 5:25). Cristoqa runasrayku kawsayninta qurqa, cristiano qusapis kikillantataq warminrayku ruwanan tiyan. Warminpa allinninta munakuywan maskʼaptinqa, warminqa kamachiyninta kasukuyta atillanqa.

18. ¿Imataq qusata warminta allinpaq qhawananpaq yanapanman?

¹⁸ Qusaspaq tukuy chay kamachikusqanqa, juntʼayta atinankupaqjinalla. Imaraykuchus Jehovaqa, mana ruwayta atisqankutaqa ni jaykʼaq mañanmanchu. Chantapis, Jehovaqa may atiyniyuq espíritu santonwan kamachisninta yanapan. Jesuspis nirqa: “Qankunachus sajra runas kashaspa, allin kajta wawasniykichejman qoyta yachankichej chayqa, mashkhatarajchus janaj pachapi kaj Tataykichejqa Espíritu Santota qonqa mañakojkunaman”, nispa (Luc. 11:13). Chayrayku casarasqa qhariqa, runa masinta, astawanpis warminta allinpaq qhawananpaq, Jehovap yanapayninta mañakunman (Hechos 5:32, ñawiriy).

19. ¿Imatá qhipan yachaqanapi ukhunchasun?

¹⁹ Qhariqa, Cristota umantajina kasukunan tiyan, payjinataq ruwanan tiyan. Warmisrí, astawanpis casarasqa kaqkuna, ¿imatá ruwananku tiyan? Chaytaqa qhipan yachaqanapi ukhuncharisun.

[Sutʼinchaynin]

¿Japʼiqanchikchu?

• Jesuspa, ¿ima kʼacha kaykunasnintataq yachaqakunanchik tiyan?

• ¿Imaynatataq ancianos, qutuchakuyta qhawananku tiyan?

• ¿Imaynatataq qusa warminta qhawanan tiyan?

[Tapuykuna]

[10 paginapi dibujos/fotos]

Jesusjina wakkunata jatunpaq qhawana