Nomso, Ne Mba Dondon Hemen U Kristu U A Lu Ityou La Kpa?
Nomso, Ne Mba Dondon Hemen U Kristu U A Lu Ityou La Kpa?
“Ityough ki hanma nomsoor yô, ka Kristu.”—1 KOR. 11:3.
1. Kanyi i tese ér Yehova ngu Aôndo u nzughul nzughul ga?
IKAA ken Mpase 4:11 ér: “We, Ter Aôndo wase, U kuma u ngohol iengem man icivir man agee gadia U gba akaa cii man ka sha ishima You kpaa a lu, shi i gbe a kpaa ye.” Er Yehova Aôndo a gbe akaa cii yô, ka un a lu Tor u Hemban sha won cii ye, nahan ngu a tahav sha akaa a á gbe a la cii. Se fatyô u nengen er Yehova a lu “Aôndo . . . u nzughul nzughul ga, kpa [a lu] u bem” la sha gbenda u a kohol mbatyomov sha inja sha inja vough la.—1 Kor. 14:33; Yes. 6:1-3; Heb. 12:22, 23.
2, 3. (a) Lu an Yehova hii gbanaa? (b) Ian i Waniunda a lu sha mi la ngi kwagh môm a i Ter naa?
2 Cii man Aôndo hii u gban akaa yô, yange lu tswen anyom kpishi je gande u fan iyenge. Kwagh u Yehova hii gban yô lu or u ken jijingi, i yilan un ér “Imo” sha ci u un lu Orshua u Yehova. Lu ken Imo ne kpa i gba akaa agen cii ye. Shighe kar yô, a hingir or u vough, a va shin tar, i yilan un ér Yesu Kristu.—Ôr Yohane 1:1-3, 14.
3 Ruamabera ôr kwagh u ian i Aôndo a lu sha mi la man i Waniunda na la nena? Aôndo yange mgbegha apostoli Paulu nger ér: “Sarem ka fa nen, ityough ki hanma nomsoor yô, ka Kristu, man ityough ki kwase yô, gema ka nom, man ityough ki Kristu yô, ka Aôndo je.” (1 Kor. 11:3) Kristu dondon hemen u Ter na. Gba hange hange u akaauma a Aôndo a gbe a la aa lu a or u nana lu ityough sha á shi aa dondon hemen u nan la ve, bem una lu shi hanma kwagh una za vough ye. Gba u Yesu u i lu “ken a Na man i gbe akaa cii” la je kpa una dondon hemen u Aôndo.—Kol. 1:16.
4, 5. Yesu yange nenge ian na vea i Yehova nena?
4 Yesu yange nenge kwagh u un dondon hemen u Yehova shi van shin tar la nena? Ruamabera kaa ér: “Kristu Yesu . . . u A lu ken mlu u Aôndo la A nenge er mlu u lun kwagh môm a Aôndo la lu kwagh u yan ishar sha mi ga yô, kpa A gema iyol Na hingir gbilin er A tôô mlu u ortom, A hingir kwagh môm a ior la. Man er i va zua a Na a mluyol er or nahan yô, A hide a iyol Na ijime, hingir u ungwan kwagh zan zan ar ken ku, man lu ku u [sha kon u mtsaha] je.”—Fil. 2:5-8.
5 Yesu yange lumun u eren ishima i Ter na a iyol hiden a mi ijime hanma shighe cii. Yesu kaa ér: “Mo yô, M fatyô u eren ma kwagh sha tahav Av iyol Yam ga. . . . Ijirôron Yam ka i mimi, gadia M keren u eren ishima Yam ga, kpa ka ishima i Un u A tindim la.” (Yoh. 5:30) Yesu kaa wener: “M eren akaa a doon [Terem] gbem.” (Yoh. 8:29) Er zulum u uma u Yesu shin tar ne una kure la, a er msen hen Ter na, a kaa ér: “M na U icivir shin tar ne, er M kur tom u U nem Wer, M̱ er la.” (Yoh. 17:4) Ikyav tese ér, yange taver Yesu u fan shi lumun ér Aôndo ka ityough nagh ga.
Mdondo u Wan a Dondon Hemen u Ter la Ve Un a Mbamtsera
6. Ka aeren a dedoo a nyi Yesu lu a mini?
6 Shighe u Yesu lu shin tar la, yange tese aeren a dedoo kpishi. Aeren ne yange wa mdoo u Ter na doo un ishima tsung la kpa ker. A kaa ér: “Ter . . . doom ishima.” (Yoh. 14:31) Shi ior kpa yange ve doo un ishima tsung. (Ôr Mateu 22:35-40.) Yesu eren a ior kundu kundu shi mhôônom kôron un a ve kpaa. Lu or u wan tswam shin or u vihin tu ga. A kaa ér: “Va nen her a Mo, ne mba i ver ne iyol cii, ikyav mbi yoho ne kpaa, Mo Me na ne mmem. Tôô nen igbur Yam sha ayol a en, va hen nen kwagh sha ikyev Yam, gadia M ngu ishima legh legh, man M kehen ityough kpaa ga, tsô né zua a mmem ken asema a en; gadia igbur Yam leghem man ikyav Yav kpaa peese.” (Mat. 11:28-30) Ior mba lun er iyôngo nahan, mba lun anyom kposo kposo, hemban je yô, mba i nzughul a ve la, yange ve zua a ishimasurun sha loho u Yesu u kundun iyol man ieren na i dedoo la.
7, 8. Tindi u Mose yange tswer kwase u lu a imborawambe la u eren nyi, kpa Yesu er a na nena?
7 Nenge ase gbenda u Yesu eren kwagh a kasev la. Nomso kpishi ndera nzughul a kasev ka kwagh u nyian a mi ga. Kape mbahemenev mba kwaghaôndo mba ken Iserael u tsuaa la kpa nzughul a kasev je la. Kpa Yesu yô eren kwagh a kasev sha icivir. Se fatyô u nengen a kwagh ne sha gbenda u Yesu er kwagh a kwase ugen u lu a imborawambe je kuma anyom 12 la. Kwase ne yange “ya ican [kpishi]” sha ikyev i mbatwerev shi vihi akaa a na cii sha u keren gbenda u una sôr angev mbura yô. Er kwase la nôngo kwagh kpoghuloo nahan cii kpa, angev mbun “lu zan un a za hemen” her cii. Sha Tindi yô, kwase ne lu wang ga. Nahan antior u nan bende a na cii nan kera lu wang ga.—Lev. 15:19, 25.
8 Kwase la ongo ér Yesu ngu been ior angev yô, a nyôr ken ikpelaior i i̱ lu a na ityô la, a gba kaan ér: “Aluer mea bende shin akondo Na tseegh tsô kpaa, me war je.” Tsô a bende a Yesu, fese nahan imborawambe na la maa tôndo. Yesu yange fa er gba u kwase la ma bende a ikyondo na ga yô. Nahan kpa, a zôhô a kwase ne ga. Kpa a gema a er a na doo doo. Yesu kav er yange a lu kwase ne ken ishima ken anyom a á lu yan ican a angev la, shi a fa er sar kwase la tsung u zuan a iwasen yô. Nahan Yesu gema kaa a kwase la sha mhôôn ér: “Wankwase, jighjigh wou u nan war u ve; yem bem bem, angev ou mbu̱ bee u.”—Mar. 5:25-34.
9. Shighe u mbahenen mba Yesu lu yangen mbayev mba kiriki ér ve de ve hen Yesu ga la, yange er nena?
9 Mbayev je kpa yange i doo ve u lun vea Yesu. Sha shighe ugen la, ior va a mbayev mba kiriki hen Yesu, kpa mbahenen nav yange ve, alaghga tsô ve hen ér una soo ér i va a mbayev mba kiriki ve va za un iyol ga. Kpa Yesu ti yô hen nahala ga. Bibilo kaa a vese ér: “Tsô Yesu nengen nahan yô, ishima vihi Un, A kaa a [mbahenen] er: De nen mbayev mba kiriki, ve̱ va her a Mo; de kera yangen nen ve ga, gadia ka anza a mban ne je tartor u lu u ve ye.” Maa “A kuve ve, shi A penda ve ave sha ityou kpaa, A ver ve doo doo.” Yesu yange lumun ér mbayev mba kiriki ve va hen a na tseegh ga, yange ngohol ve kundu kundu kpaa.—Mar. 10:13-16.
10. Yesu yange hingir u lun a aeren a dedoo nena?
10 Yesu yange er nan ve lu a aeren a á tese shighe u lu uma shin tar laa? Shighe u Yesu lu sha la, yange nenge aeren a Ter na u sha la anyom anyom, shi hen aeren a Ter na la kpaa. (Ôr Anzaakaa 8:22, 23, 30.) Shighe u Yesu lu sha la, a nenge er Yehova hemen akaa a Á gbe a la sha dooshima yô, nahan un kpa hingir u lun a ieren ne. Luun er Yesu una ungwan kwagh ga yô, yange ma kôrcio u eren kwagh ne ga. Yange doo un kpishi u dondon hemen u Ter na, shi Yehova kpa doo un u lun a imba Wan u ungwan kwagh la. Shighe u Yesu lu shin tar la, a tese aeren a dedoo a Ter na u sha la vough. Se mba sha ian i civirigh kpishi i dondon hemen u Kristu, u Aôndo a ver un Tor u Tartor u sha la!
Kav Nen Aeren a Kristu
11. (a) Ka an i doo u se lu mbakaven nan sha afatyô wase ciilii? (b) Hii nan ve i doo u nomso mba ken tiônnongo vea hemba nôngon ér vea lu mbakaven Yesuu?
11 Gba u mba ken tiônnongo u Kristu cii, hemban je yô nomso, vea za hemen u nôngon kpoghuloo sha er vea kav aeren a Kristu yô. Er se vande nengen nahan, Bibilo kaa ér: “Ityough ki hanma nomsoor yô, ka Kristu.” Doo u nomso mba ken Kristu vea nôngo kpoghuloo vea kav Kristu u a lu ityough vev la, di er Kristu kpa kav Aôndo u mimi u a lu Ityough nagh la nahan. Apostoli Paulu yange hingir Orkristu yô, a kav Kristu. Paulu wa Mbakristu kwagh ér: “Lu nen mbakaven mo er mo kpaa, m kaven Kristu nahan.” (1 Kor. 11:1) Shi apostoli Peteru kaa ér: “Ka sha kwagh ne je i yer ne ye, gadia Kristu kpaa ya ican sha ci wen, A ver ne ikav je sha u né dondo Un ijime yô.” (1 Pet. 2:21) Ityôkyaa igen kpa ngi i i ne ve i doo u kwaghwan u i we se ér se lu mbakaven Kristu la una hemba gban nomso ishima cii yô. Ka nomso ve hingir mbatamen shin udiakon ye. Er doo Yesu u kaven Yehova nahan, kape i gbe u nomso mba ken Kristu kpa a doo ve u kaven Kristu je la.
12, 13. Doo u mbatamen vea eren a iyôngo i í we ve sha ikyev la nena?
12 Gba u mbatamen mba ken tiônnongo u Kristu vea hen u lun er Kristu nahan. Peteru wa mbatamen kwagh ér: “Kura nen ikyumuile i Aôndo i i lu hen ven la, er ka sha ci u Aôndo nahan, i̱ de lu er i kighir ne a kighir ga, kpa i̱ lu sha asema a en; i̱ de lu sha ci u mtsera u dang ga, kpa i̱ lu sha gbashima je; i̱ de lu er ne mba eren tahav sha kwagh u i we ne sha ikyev ga, kpa lu nen ikyumuile la ikyav.” (1 Pet. 5:1-3) Gba u mbatamen mba ken Kristu vea kighir mba ken tiônnongo shin vea eren a ve sha tswam shin vea nzughul a ve shin vea nyoon ishima a ve, gayô vea waan mbamgbe vev ikyo ga ze. Kpa er ve lu mbakaven Kristu yô, ka ve nôngo tsung ve waan iyôngo i í we ve sha ikyev la ikyo shi i̱ doo ve ishima shi ve lu mbahiden a ayol a ve ijime shi ve eren a iyôngo kundu kundu kpaa.
13 Mba ve lu hemen ken tiônnongo mbara ka ior mba ve yen yô, nahan doo u vea umbur kwagh ne hanma shighe cii. (Rom. 3:23) Nahan doo u a sar ve kpishi u henen kwagh u Yesu shi kaven dooshima na la kpaa. Gba u vea hen sha gbenda u Aôndo man Kristu ve eren kwagh a ior la, nahan vea dondo ikyav ve la. Peteru wa se kwagh ér: “Ne cii, haa nen ityough ki taver ga iyol, hen ayol a en, gadia Aôndo hendan kwagh a mbagengeseyol, kpa ne mba ve hir [a] ayol a ve ijime la mlumun u sha mhôôn.”—1 Pet. 5:5.
14. Gba u mbatamen vea na mbagenev icivir a kuma nena?
14 Doo u nomso mba ve lu mbatamen shin udiakon ken tiônnongo cii vea tesen aeren a dedoo shighe u ve lu eren kwagh a ikyumuile i Aôndo yô. I kaa a vese ken Mbaromanu 12:10 ér: “Doo nen ayol a en tsung sha dooshima, hemen nen sha u nan ior icivir.” Mbatamen man udiakon mba ne mbagenev icivir. Gba u ior mban vea ‘eren kwagh sha u wan ayol a ve ikyo tseegh shin sha u keren icivir i gbilinigh kpaa ga, kpa vea hiden a ayol a ve ijime; hanma ve nana̱ nengen ér orgen hemba nan,’ di er i gbe u Mbakristu cii vea eren nahan. (Fil. 2:3) Mba ve hemen ken tiônnongo cii ve nengen ér ior mbagenev hemba ve. Aluer mbatamen man udiakon mba eren nahan yô, vea lu dondon kwaghwan u Paulu ne, ér: “Se mba se lu a agee ne yô, ka u se̱ waan ishima a mbamyina mba mba ve taver ga la, se̱ keren kwagh u doon se ayol a ase la tsô ga. Hanmô wase nana̱ nôngo u eren kwagh u doon or u nan we ndor a nan la i̱ lu sha gbenda u doon man shi u maan nan a maa kpaa. Gadia Kristu kpaa ker kwagh u doon sha ci Na ga.”—Rom. 15:1-3.
“Waan Nen Kasev Ikyo”
15. Gba u noov vea eren a kasev vev nena?
15 Hegen se time sha kwaghwan u Peteru wa nomso mba ve vese kasev ne. A nger ér: “Nahan ne nomso kpaa, lu nen a kasev enev imôngo sha kwaghfan, waan nen kasev ikyo er ve hembe yinan agee yô.” (1 Pet. 3:7) Inja i u wan or ikyo yô ka u or shon gban we kwagh tsung. Kwagh ne ngu a na yô, u wa mbamnenge mba or shon sha ada kua mbamgbe mba nan man akaa a a sar nan la cii, saa di gba keng keng u ú er nahan ga ve ú de ye. Kape i doo u nom nana eren a kwase u nan je la.
16. Ka icintan i nyi Mkaanem ma Aôndo ma te noov sha mwe u wan kasev vev ikyo laa?
16 Peteru yange kaan a noov ér ve waan kasev vev ikyo been cii yô, a seer tan icin ér, “sha u i̱ de vende mbamsen enev ga yô.” (1 Pet. 3:7) Kwagh la tese ér, Yehova nenge gbenda u or nan eren kwagh a kwase u nan la ér ka beerkwagh ga. Aluer or wa kwase u nan ikyo ga yô, a venda mbamsen mba nan. Heela tseegh ga, kasev kpa noov vev ka vea waan ve ikyo yô, ve ungwan imo i noov vev.
17. Gba u kwase u or a doo nan ishima a kighir nan je?
17 Hide sha gbaa u kwase u or doon nan ishima la yô, Mkaanem ma Aôndo wa noov kwagh ér: “Noov kpaa, kasev vev ve̱ doo ve ishima keng er ayol a ve nahan . . . . Gadia mayange ma or nana kôr iyol i nan ihyom ga kpa nan koson i shi nan kor i kpaa di er Kristu kpaa A eren a nongo Na nahan . . . . Hanma or kwase u nan a̱ doo nan ishima er iyol i nan nahan.” (Ef. 5:28, 29, 33) Gba u kasev vea doo noov vev ishima a kighir nan je? Paulu nger ér: “Ne noov, kasev enev ve̱ doo ne asema di er Kristu kpaa, nongo Na u doo Un ishima man A ne iyol Na sha ci u u nahan.” (Ef. 5:25) Sha kpôô yô, doo u nom kpa nana lumun u nan uma u nan sha ci u kwase u nan, di vough er Kristu kpa a ne uma na sha ci u mbagenev nahan. Nom u nan lu Orkristu ka nana eren a kwase u nan kundu kundu shi nana waan nan ikyo shi nana keghen ato a nan shi nana tangen iyol u eren kwagh sha ci u kwase u nan ga yô, i hemba lun kwase u nan ican ga u dondon hemen u nan.
18. Ka iwasen i nyi nomso ve zough a mi sha u kuren ityom ve ken ivesee?
18 Mwe u noov wan kasev vev ikyo nahan ne ka kwagh u ganden ve agee ken inyaa? Ei, mayange je Yehova una kaa ér ve er kwagh u a hembe ve agee ken inya ga. Heela tseegh ga, mbacivir Yehova mba a ian i zuan a tahav mbu hemban sha won cii, ka icighan jijingi u Aôndo je la. Yesu kaa ér: “Aluer ne mba ne lu mbaaferev je kpaa ne fa u nan ônov enev uiyua mba dedoo yô, man hire Ter wen u A lu Sha Una kera na mba ve sen Un la Icighan Jijingi ga yee?” (Luka 11:13) Noov vea fatyô u sônon Yehova ken mbamsen vev ér a na ve jijingi na sha er una wase ve u eren a mbagenev, kua kasev vev cii doo doo yô.—Ôr Aerenakaa 5:32.
19. Kwaghhenen wase u a dondo ne una time sha nyi?
19 Sha kpôô yô, nomso mba a tom u vesen u henen u dondon hemen u Kristu shi kaven gbenda u a hemen la kpaa. Nahan kpa, hide sha kwagh u kasev, man hemban je yô, kasev mba yaav di ye? Kwaghhenen u a dondo ne una tese se er i doo u kasev vea nengen tom u Yehova a ne ve la yô.
U Umbur Kpa?
• Ka aeren a Yesu a nyi i doo u se kavaa?
• Gba u mbatamen vea eren a iyôngo nena?
• Gba u nom nana eren a kwase u nan nena?
[Mbampin Mba Ngeren u Henen]
[Ufoto u sha peeji 10]
Kav nen Kristu sha u wan mbagenev ikyo