Сӕйраг ӕрмӕгмӕ рахиз

Сӕргӕндтӕм рахиз

Рынчын ӕмбалӕн куыд ис баххуыс кӕнӕн?

Рынчын ӕмбалӕн куыд ис баххуыс кӕнӕн?

МЫЙЙАГ де ’мбӕлттӕй исчи уӕззау рынчын у? Афтӕ-иу никуы уыди, ӕмӕ-иу дӕ фӕндыди дӕ рынчын ӕмбалӕн зӕрдӕтӕ бавӕрын, фӕлӕ-иу цы загътаис, уый дӕр нӕ зыдтай? Кӕд о, уӕд маст ма кӕн. Цӕуылнӕ? Уымӕн ӕмӕ дӕ бон у уӕддӕр цыдӕр саразын. Кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, се ’ппӕтӕн иу хос нӕй. Алы адӕмтӕм дӕр алыхуызон ӕгъдӕуттӕ ис. Стӕй адӕм сӕхӕдӕг дӕр иухуызон не сты, ӕмӕ иуӕн цы баххуыс кӕна, уый иннӕмӕн нӕ баххуыс кӕндзӕн. Зӕгъын ма хъӕуы уый дӕр, ӕмӕ рынчын адӕймагӕн йӕ уавӕртӕ ӕмӕ йе ’нкъарӕнтӕ бонӕй-бонмӕ ивынц.

Цӕмӕй рынчынӕн баххуыс кӕнай, уый тыххӕй дӕхи йӕ бынаты сӕвӕр, ӕмӕ йӕ афтӕмӕй базондзынӕ, дӕуӕй йӕ ӕцӕгдӕр цы ӕххуыс хъӕуы, уый. Фӕлӕ йын дӕ бон цӕмӕй у баххуыс кӕнын? Ӕркӕсӕм-ма, дӕлдӕр Библийӕ цы уынаффӕтӕ ис, уыдонмӕ.

Лӕмбынӕг хъус

УЫНАФФӔТӔ БИБЛИЙӔ:

«Алы адӕймаг дӕр хъуамӕ рӕвдз уа байхъусынмӕ, дзурынмӕ... та тагъд ма кӕна» (ИАКОВЫ 1:19).

«Ис рӕстӕг хъусӕй лӕууынӕн ӕмӕ рӕстӕг дзурынӕн» (ЕККЛЕСИАСТ 3:1, 7).

▪ Де ’мбалмӕ рынчынфӕрсӕг куы ’рбцӕуай, уӕд-иу ӕм лӕмбынӕг ӕмӕ зӕрдиагӕй байхъус. Исты уынаффӕ йын радтай, ууыл ма тагъд кӕн. Стӕй-иу дӕхи афтӕ ма ӕвдис, цыма алыхатт дӕр фӕзоныс, цы аразын хъӕуы, уый. Исты зӕгъыныл куы тагъд кӕнай, уӕд ын, чи зоны, де ’нӕрхъуыды ныхасӕй йӕ зӕрдӕ скъахай. Дӕ рынчын ӕмбалы алыхатт дзуаппытӕ нӕ фӕхъӕуы, фӕлӕ йӕ фӕхъӕуы, цӕмӕй йӕм исчи зӕрдиагӕй байхъуса.

Де ’мбалы-иу бауадз, цӕмӕй йӕ хъуыдытӕ сӕрибарӕй дзура. Дӕхи ӕнӕрхъуыды ныхӕстӕй хиз, цӕмӕй афтӕ ма ахъуыды кӕна, ӕмӕ йын йӕ низмӕ уӕлӕнгай цӕстӕй кӕсыс. Эмилио * зӕгъы: «Грибковый менингитӕй кӕй фӕрынчын дӕн, уый тыххӕй бакуырм дӕн. Ӕмӕ хатт мӕхимӕ ныхъхъусын, ӕмӕ мӕ уӕд ме ’мбӕлттӕ сабыр кӕнын райдайынц, зӕгъгӕ, зындзинӕдтӕ алкӕмӕн дӕр ис. Кӕнӕ мын фӕзӕгъынц, дӕуӕй фыддӕр уавӕры чи ис, ахӕмтӕ дӕр ис, зӕгъгӕ. Фӕлӕ йӕ уыдон амбаргӕ дӕр нӕ бакӕнынц, афтӕмӕй мын ӕххуыс нӕ кӕнынц, фӕлӕ мын мӕ ныфс кӕй асӕттынц».

Де ’мбал дын, йӕ зӕрдӕйы цы ис, уыдӕттӕ куы дзура, уӕд-иу ӕм лӕмбынӕг байхъус, ӕмӕ-иу ӕй ма фефсӕрмы кӕн. Афтӕ куы дзура, тӕрсын, зӕгъгӕ, уӕд ын-иу ма дзур, ныр цӕмӕй тӕрсыс, зӕгъгӕ. Лянӕ у ракӕй рынчын ӕмӕ дзуры: «Мӕ низӕй куы стыхсын ӕмӕ мӕхи мӕ цӕссыгтӕй куы фехсын, уӕд уый ууыл дзурӕг нӕ вӕййы, ӕмӕ Хуыцауыл нал ӕууӕндын». Йӕ бон цы у, уымӕй фылдӕр дзы ма дом. Рох дӕ ма уӕд, ныр де ’мбал тыхст кӕй у ӕмӕ йӕхи ӕндӕрхуызон кӕй дардзӕн. Фӕразон у. Байхъус-иу ӕм, кӕд ӕдзух уыцыиу ныхӕстӕ фӕкӕны, уӕддӕр (1 Паддзӕхты 19:9, 10, 13, 14). Чи зоны йӕ демӕ фӕнды аныхас кӕнын, цы йӕ тыхсын кӕны, ууыл.

Иннӕты зын ӕмбар ӕмӕ ӕрхъуыдыджын у

УЫНАФФӔТӔ БИБЛИЙӔ:

«Цин чи кӕны, уыдонимӕ цин кӕнут, кӕугӕ чи кӕны, уыдонимӕ та кӕут» (РОМӔГТӔМ 12:15).

«Алы хъуыддаджы дӕр уӕ куыд фӕнды, цӕмӕй уын адӕм уой, афтӕ сын ут уӕхӕдӕг дӕр» (МАТФЕЙЫ 7:12).

▪ Дӕхи рынчыны бынаты сӕвӕр. Кӕд, мыййаг, йӕхи операцимӕ цӕттӕ кӕны кӕнӕ йын исты хостӕ кӕнынц кӕнӕ анализтӕм ӕнхъӕлмӕ кӕсы, уӕд, чи зоны, тынг тыхса ӕмӕ алцыдӕр йӕ зӕрдӕмӕ хӕстӕг иса. Уымӕ гӕсгӕ-иу хатт ӕвзӕр зӕрдӕйы уагыл дӕр уыдзӕн, фӕлӕ-иу ӕм мӕсты ма кӕн, бамбар-иу ӕй. Уыцы рӕстӕг-иу ӕй фарстаты бын ма фӕкӕн, уӕлдайдӕр та ӕрмӕст уымӕ чи хауы, ахӕмты.

Иу психолог, Аннӕ Каталифос, зӕгъгӕ, афтӕ зӕгъы: «Рынчын дын йӕ низы кой куы кӕна, уӕд-иу ӕм байхъус. Дзурын ӕм куы цӕуа, уӕд-иу йемӕ дзур, цӕуыл ӕй бафӕнда, ууыл. Фӕлӕ йӕм дзурын куы нӕ цӕуа, уӕд та-иу ӕнӕуи йӕ фарсмӕ хъусӕй бад ӕмӕ йын йӕ къухыл хӕц, ӕмӕ уӕд йӕ зӕрдӕйы рыст дӕр фӕсабырдӕр уыдзӕн. Кӕнӕ та, чи зоны, фӕхатай, кӕй йӕ фӕнды йӕ тыппыртӕ суадзын».

Кӕд де ’мбалы нӕ фӕнды, цӕмӕй йын йӕ низы тыххӕй исчи базона, уӕд ын йӕ хъуыдыйӕн аргъ кӕн. Дыууӕ хатты ракӕй кӕй сдзӕбӕх кодтой, иу ахӕм сылгоймаг, Розанна Калик, зӕгъгӕ, ныффыста: «Рынчын адӕймаг дын йӕ низы тыххӕй исты куы радзура, уӕд-иу ӕй макӕмӕн зӕгъ. Кӕд, мыййаг, бинонты номӕй дзурыс, уӕд-иу цы нӕ хъӕуы, уый ма дзур. Рынчыны-иу бафӕрс, цы ис дзурӕн, цы та – нӕй». Эдсон (уыди ракӕй рынчын) афтӕ загъта: «Ме ’мбал иннӕтӕн радзырдта, ракӕй рынчын кӕй дӕн ӕмӕ мын бирӕ кӕй нал баззад. Зонгӕ та йӕ хорз кодта, хӕрзӕрӕджы мын операци кӕй скодтой. Рак мӕм кӕй уыд, уый зыдтон, фӕлӕ ма ӕнхъӕлмӕ кастӕн мӕ анализтӕм [биопсиямӕ]. Ӕмӕ куыд рабарӕг ис, афтӕмӕй мын мӕлӕтӕй тӕссаг нал уыди, рак метастазӕтӕ нӕ ауагъта. Фӕлӕ афтӕ кӕй ахъӕр ис, бирӕ мын нал баззади, зӕгъгӕ, уый мын тынг зын уыд. Уыцы ӕнӕрхъуыды ныхӕсты ӕмӕ фарстаты тыххӕй мӕ бинойнаг дӕр зӕрдӕхӕлд фӕци».

Де ’мбал йӕхи куыд дзӕбӕх кӕндзӕн, уый куы нӕма равзара, уӕд-иу ын ма дзур, ды йӕ бынаты куыд бакодтаис, уый. Ракӕй рынчын чи уыди, иу ахӕм фыссӕг Лори Хоуп, зӕгъгӕ, ныффыста: «Ракӕй рынчын чи у, кӕнӕ дзы чи фервӕзти, уыдонӕн цалынмӕ сӕ низы тыххӕй исты информаци бацагурай, уӕдмӕ уал сын сӕхи бафӕрс, хъӕуы сӕ ӕви нӕ. Дӕ хорззӕрдӕйӕ дӕр куы архайай, уӕддӕр ӕй никуы базондзынӕ, де ’мбалмӕ хъыг цы фӕкӕсдзӕн, уый». Цавӕр хостӕй ис низтӕ дзӕбӕхгӕнӕн, уый тыххӕй цы бирӕ информаци ис, уый алкӕй зонын нӕ фӕфӕнды.

Кӕд рынчынӕн йӕ хорз ӕмбал дӕ, уӕддӕр-иу ӕм ӕгӕр ма бафӕстиат у. Кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, де ’мбалӕн дӕ фенд ӕхсызгон куыннӕ уыдзӕн. Фӕлӕ йӕм, чи зоны, иуӕй-иу хатт дзурын дӕр ма цӕуа. Чи зоны, фӕллад у кӕнӕ йӕм дзурыны фаг тыхтӕ дӕр нӕй, стӕй ӕрмӕст дзурыны нӕ, фӕлӕ ма хъусыны фаг дӕр. Стӕй дӕхи афтӕ дӕр ма дар, цыма дӕ не ’вдӕлы кӕнӕ тагъд кӕныс, уымӕн ӕмӕ де ’мбал хъуамӕ уына, зӕрдиагӕй йыл кӕй тыхсыс, уый.

Иннӕтыл чи тыхсы, уыцы адӕймаг вӕййы ӕрхъуыдыджын. Зӕгъӕм, дӕ рынчын ӕмбалӕн хъавыс хӕринаг скӕнын йе та йын дидинджытӕ ӕрбахӕссын, уӕд уал ӕй базон, истӕмӕ йӕм алергийӕ ис, ӕви нӕй. Дӕхӕдӕг рынчын куы уай, дзырдӕн, хъым-хъым куы кӕнай, уӕд хуыздӕр уыдзӕн, цалынмӕ дӕхӕдӕг нӕ адзӕбӕх уай, уӕд уал де ’мбалмӕ куы нӕ бацӕуис.

Ныфсы хос у

УЫНАФФӔТӔ БИБЛИЙӔ:

«Зондджыны ӕвзаг... у ӕвдадзы хос» (ӔМБИСӔНДТӔ 12:18).

«Уӕ дзыхыныхас алкӕддӕр уӕд фӕлмӕн ӕмӕ зӕрдӕмӕдзӕугӕ» (КОЛОССӔГТӔМ 4:6).

▪ Де ’мбалмӕ хорз цӕстӕй кӕй кӕсыс, уый бӕрӕг уыдзӕн дӕ ныхӕстӕй ӕмӕ дӕ хъуыддӕгтӕй. Де ’мбал йӕ низы размӕ цы адӕймаг уыд, ахӕмӕй баззад, ӕмӕ дын адджын цӕй фӕрцы сси, уыцы миниуджытӕ йӕм нырма дӕр сты. Йӕ низы тыххӕй йӕм ӕндӕр цӕстӕй кӕсын ма райдай. Де ’мбалимӕ афтӕ куы ныхас кӕнай, цыма йын ницӕмӕйуал ис баххуыс кӕнӕн, уӕд уый дӕр афтӕ хъуыды кӕнын райдайдзӕн. Ритӕ (йӕ туджы рахаста, арӕх чи не ’мбӕлы, ахӕм стджыты низ) афтӕ загъта: «Иннӕтӕм цы цӕстӕй кӕсут, мӕнмӕ дӕр ахӕм цӕстӕй кӕсут. О, инвалид дӕн, фӕлӕ мын уӕддӕр ис мӕхи хъуыды. Тӕригъӕд кӕнын мын нӕ хъӕуы. Цыма мӕ зонд фӕцыд, уыйау мемӕ ма ныхас кӕнут».

Дӕ хъус дар, цы дзурыс, ӕрмӕст уымӕ нӕ, фӕлӕ йӕ куыд дзурыс, уымӕ дӕр. О, дӕ хъӕлӕсы уагӕй дӕр бирӕ кӕнгӕ у. Дохтыртӕ Эрнестомӕ рак куы ссардтой, уӕд ӕм йе ’мбал ӕндӕр бӕстӕйӕ телефонӕй ӕрбадзырдта ӕмӕ йын загъта: «Цӕй рак ӕмӕ дӕм цӕй цыдӕр ис!» Эрнесто уыцы ныхасы тыххӕй афтӕ загъта: «Ме ’мбал мын „дӕм“ ӕмӕ „рак“ куыд загъта, уымӕй арвы цӕфау фӕдӕн».

Фыссӕг Лори Хоуп та загъта ахӕм ныхӕстӕ: «Рынчыны куы бафӕрсай, куыд дӕ, зӕгъгӕ, уӕд ӕрмӕст уыцы ныхасӕй дӕр адӕймаджы ис алыхуызон хъуыдытыл бафтауын. Цы хъӕлӕсы уагӕй йӕ бафӕрсай, куыд ӕй зӕгъай, цы зӕрдӕйӕ йӕ зӕгъай ӕмӕ йӕ кӕд зӕгъай, уымӕй адӕймаджы зӕрдӕ ис фӕфидардӕр кӕнӕн, фӕриссын ӕй кӕнӕн кӕнӕ та йын йӕ зӕрдӕйы тас бауадзӕн».

Рынчын адӕймаджы фӕфӕнды, цӕмӕй йыл тыхсой, ӕмбарой йӕ ӕмӕ йын аргъ кӕной. Дӕ рынчын ӕмбалӕн равдис, зынаргъ дын кӕй у ӕмӕ йӕ фарсмӕ ӕрбалӕууынмӕ цӕттӕ кӕй дӕ. Розӕ, йӕ сӕры опухоль кӕмӕн ис, уый афтӕ зӕгъы: «Ме ’мбӕлттӕ мын афтӕ кӕй дзырдтой, бирӕ дӕ уарзӕм ӕмӕ ныл алкӕддӕр дӕ ныфс дар, зӕгъгӕ, уый мын тынг баххуыс кодта» (Ӕмбисӕндтӕ 15:23; 25:11).

Ӕххуыс кӕн

УЫНАФФӔ БИБЛИЙӔ:

«Мӕ хъӕбултӕ, уӕдӕ кӕрӕдзийы уарзӕм дзыхыныхасӕй нӕ, фӕлӕ хъуыддагӕй, стӕй уӕд сыгъдӕгзӕрдӕйӕ» (1 ИОАННЫ 3:18).

▪ Цалынмӕ де ’мбал рынчын уа, уӕдмӕ йӕ алыхуызон ӕххуыс хъӕудзӕн. Афтӕ-иу ма дзур, исты дӕ куы хъӕуа, уӕд-иу мӕм ӕрбадзур, зӕгъгӕ, фӕлӕ-иу ын зӕгъ, дӕ бон ын цӕмӕй у баххуыс кӕнын, уый. Зӕгъӕм, дӕ бон ын у хӕринаг скӕнын, бафснайын, гӕрзтӕ ныхсын, иту сӕвӕрын, йӕ бӕсты искуыдӕм ацӕуын, исты балхӕнын кӕнӕ йӕ поликлиникӕмӕ кӕнӕ рынчындонмӕ аласын ӕмӕ йӕ фӕстӕмӕ ӕрбаласын. Адон сты ӕрмӕст цалдӕр цӕвиттоны, дӕ бон ын куыд у хъуыддагӕй равдисын, кӕй йыл тыхсыс, уый. Ма-иу ӕй асай, стӕй-иу алцыдӕр афоныл сараз. Дӕ ныхасӕн хицау у (Матфейы 5:37).

«Цӕмӕй рынчыны уавӕр истӕмӕй фӕрогдӕр кӕнӕм, уый тыххӕй цыфӕнды ма аразӕм, гыццыл хъуыддаг уа ӕви стыр, уӕддӕр ын уый тынг баххуыс кӕндзӕн»,– ныффыста фыссӕг Розаннӕ Калик. Силвия, дыууӕ хатты ракӕй кӕй сдзӕбӕх кодтой, уый зӕгъы: «Алы бон дӕр-иу мӕ ӕндӕр горӕтмӕ ме ’мбӕлттӕ облученитӕ кӕнынмӕ кӕй ластой, уымӕ гӕсгӕ уыдтӕн ныфсджындӕр ӕмӕ къаддӕр тыхстӕн. Фӕндагыл-иу бирӕ цӕуылдӕртыл ныхас кодтам. Стӕй-иу процедурӕты фӕстӕ кафейы дӕр абадтыстӕм. Уый фӕрцы та-иу мӕхимӕ ӕрцыдтӕн».

Фӕлӕ афтӕ хъуыды кӕнӕн дӕр нӕй, цыма де ’мбалы цыдӕриддӕр хъӕуы, уый зоныс. Розаннӕ Калик дзуры: «Хъӕуы фӕрсын, фӕрсын ӕмӕ ма иу хатт фӕрсын. Баххуыс кӕнын дӕ тынг кӕй фӕнды, уый хорз у, фӕлӕ ӕмбаргӕ у, алцӕуыл дӕхи ма схицау кӕн. Хорзӕй дзы ницы рауайдзӕн. Алцыдӕр мӕ бӕсты куы аразай, уӕд афтӕ рауайдзӕн, ӕмӕ мӕ бон бынтон дӕр ницы у. Хъуамӕ мӕхӕдӕг алцыдӕр зонон. Нӕ мӕ фӕнды, цӕмӕй исчи афтӕ хъуыды кӕна, бынтондӕр мӕ бон ницы у, зӕгъгӕ. Баххуыс мын кӕн, цӕмӕй, мӕ бон цы у, уый мӕхӕдӕг аразон».

Де ’мбалы, кӕй зӕгъын ӕй хъӕуы, фӕнды, цӕмӕй исты ӕххуыс уа. Адельсон (у СПИД-ӕй рынчын) зӕгъы: «Адӕймаг рынчын куы вӕййы, уӕд ӕй нӕ фӕфӕнды, цӕмӕй иннӕтӕй истӕмӕй хицӕн кӕна, цыма ницӕмӕн бӕззы ӕмӕ йӕ бон ӕппындӕр ницы у, уый хуызӕн. Фӕфӕнды йӕ, цӕмӕй исты ӕххуыс фӕуа, кӕд йӕ бон уадиссагӕй аразын ницы у, уӕддӕр. Тынг ӕнцон ын вӕййы, исты гыццыл хъуыддаг дӕр куы саразы, уӕд. Уӕд ӕм цӕрын дӕр ӕрцӕуы. Ӕз уарзын, исты хъуыддаг аскъуыддзаг кӕнын куы фӕхъӕуы, уӕд мӕ мӕхи бар кӕй фӕуадзынц ӕмӕ мын мӕ хуыдыйӕн кӕй фӕаргъ кӕнынц, уый. Рынчын кӕй дӕ, уый ууыл дзурӕг нӕу, ӕмӕ дыл дӕ бинонты раз цы хӕстӕ ис, уыдон ӕххӕст кӕнын дӕ бон нал у».

Ма йӕ рох кӕн

УЫНАФФӔ БИБЛИЙӔ:

«Ӕцӕг ӕмбал алкӕддӕр уарзы. Уый у, зын сахат адӕймаджы фарсмӕ ӕрбалӕууынӕн чи райгуыры, ахӕм ӕфсымӕр» (ӔМБИСӔНДТӔ 17:17).

▪ Дард кӕй цӕрыс кӕнӕ ӕндӕр истӕй тыххӕй дӕ бон де ’мбалы бабӕрӕг кӕнын кӕд нӕу, уӕд ӕм телефонӕй бадзур кӕнӕ йӕм писмо ныффыс. Цы йӕм ис ныффыссӕн? Психолог Ален Уолфелт афтӕ зӕгъы: «Раздӕр цы хъӕлдзӕг рӕстӕджытӕ ӕрвыстат, уыдон ын-иу йӕ зӕрдыл ӕрлӕууын кӕн. Ныфс ын бавӕр, тагъд та йӕм ногӕй кӕй ныффысдзынӕ ӕмӕ-иу дӕ ныхас сӕххӕст кӕн».

Де ’мбалы ныфсыл дӕ ныфс бафтауын куы фӕнда, уӕд дӕ ахӕм хъуыдытӕ ма бауромӕнт, цыдӕр раст нӕ зӕгъдзынӕн кӕнӕ фӕрӕдийдзынӕн, зӕгъгӕ. Ӕрмӕст де ’рбацыд дӕр ын ӕхсызгон уыдзӕн. Лори Хоуп йӕ чиныджы ныффыста: «Не ’ппӕтт дӕр хатт ахӕм цыдӕр фӕзӕгъӕм кӕнӕ саразӕм ӕмӕ нӕ иннӕтӕ раст нӕ бамбарынц кӕнӕ искӕй фӕхъыг кӕнӕм, нӕхи дӕр нӕ фӕфӕнды, афтӕмӕй. Уый стыр бӕллӕх нӕу. Бӕллӕх у, исты раст куы нӕ саразӕм, уымӕй куы тӕрсӕм, ӕмӕ афтӕмӕй куы адард уӕм, не ’ххуыс кӕй хъӕуы, уымӕй».

Де ’мбалы де ’ххуыс нырӕй тынгдӕр никуы хъӕудзӕн. «Ӕцӕг ӕмбал» кӕй дӕ, уый хъуыддагӕй равдис. Баххуыс кӕнын дӕ кӕй фӕнды, уый йӕ йӕ низӕй нӕ адзӕбӕх кӕндзӕни, фӕлӕ йын йӕ зын уавӕр фӕрогдӕр кӕндзӕн.

[Фиппаинаг]

^ 9 абз. Иуӕй-иу нӕмттӕ ивд сты.