Ang Kabuhi sang mga Cristiano sang Unang Siglo

“Ang Panday”

“Indi bala sia ang anak sang panday?”—MATEO 13:55.

KILALA si Jesus indi lamang nga “anak sang panday” kundi “ang panday” mismo. (Marcos 6:3) Mahimo nga natun-an niya ang pagpamanday sa iya amay-amay nga si Jose.

Ano ang kinahanglan ni Jesus para mangin isa ka maayo nga panday? Ano nga mga kagamitan kag mga ulubrahon ang ginhimo niya para sa mga taga-Nazaret? Kag paano ang paghanas sa iya subong panday nakabulig sa iya sang ulihi?

Negosyo sang Pamilya Makita naton diri ang isa ka amay nga nagatudlo sa iya kamagulangan nga bata kon paano gamiton ang bow drill ukon isa ka sahi sang barina. Ang manghod naman nagapamati sing maayo kag nagapanilag.

Ginatudluan ang mga bata nga lalaki sa pagpamanday kon mag-12 asta 15 anyos sila. Ang ila amay amo ang masami nga nagatudlo sa ila sa sulod sang malawig nga tinuig. Dapat magtuon gid sing maayo ang mga bata kon  gusto nila nga mangin eksperto nga panday. Handurawa kon daw ano kasadya sanday Jose kag Jesus samtang nagapamanday kag nagaistoryahanay. Amo ini ang tion nga ginatudlo ni Jose kay Jesus ang tanan niya nga nabal-an. Sigurado gid nga nalipay si Jose samtang amat-amat nga nagasagad si Jesus sa pagpamanday!

Kinahanglan ang Ihibalo, Kusog, kag Ikasarang Dapat kabisado sang isa ka panday ang klase sang kahoy nga iya gamiton. Mahimo pilion niya ang kahoy nga sipre, oak, sedro, sicomoro, ukon olibo. Pero sang unang siglo, wala pa sang mga balaligyaan sing naserahe nga kahoy. Gani, nagakadto pa ang panday sa kagulangan kag nagapangita sing kahoy nga iya gamiton. Sia man ang nagapulod sini kag nagahakot sa iya ginapamandayan.

Ano ang himuon sang panday sa kahoy nga iya ginpulod? Mahimo gamiton niya ini sa pagpatindog sing balay. Puede man niya ini sirahion para himuon nga balayan, hagdanan, puertahan, bintana, kag solera sang dingding.

Posible nga nagahimo man sia sing mga muwebles. Makita sa masunod nga ilustrasyon ang pila sa sini—ang kabinet (1), bangkito (2), bangko (3), kag lamesa (4) nga lainlain ang kadakuon kag korte; kag kuna para sa bata. Ginabutangan niya ang pila ka muwebles sing matahom nga mga desinyo. Para magdugay kag magtahom pa gid ini, nagabutang man sia sing beeswax, varnish, ukon lana.

Nagahimo man ang panday sing mga kagamitan para sa pagpanguma—gota (5) nga ginkorte halin sa matig-a nga kahoy, dalagku nga tinidor, rake, kag pala (6). Ang arado (7) dapat mabakod gid kay ang mga salsalon sa punta sini amo ang nagabungkal sa matig-a kag batuhon nga duta. Nagahimo man sia sing mga karito kag karo (8) nga may mga ruweda. Sia man ang nagakay-o sang mga muwebles, kagamitan, kag karo nga iya ginhimo.

Ano ayhan ang itsura ni Jesus subong panday? Mahimo nga mapulapula ang iya panit bangod sa init sang adlaw kag dalagku ang iya mga maskulo bangod sa grabe nga pagpangabudlay. Mahimo may mga kibol man ang iya mga kamot kay nagakapot sia pirme sing magaras nga kahoy, wasay, martilyo, kag lagari.

Gingamit nga Ilustrasyon Maayo si Jesus maggamit sing simple kag pamilyar nga mga ilustrasyon para itudlo ang madalom nga mga kamatuoran. May mga ilustrasyon bala sia parte sa pagpamanday? Binagbinaga ang pila ka posibilidad. Ginsilingan niya anay ang iya mga tagpalamati: “Ngaa ginatan-aw mo ang dagami sa mata sang imo utod, apang wala mo ginasapak ang balayanon sa imo mismo mata?” Nahibaluan gid sang panday kon daw ano kadaku ang balayan. (Mateo 7:3) Sang ulihi, ginsilingan niya ang isa naman ka grupo: “Wala sing tawo nga nagaarado kag nagabalikid ang takus sa ginharian sang Dios.”  Posible nga nakahimo man sia sing mga arado. (Lucas 9:62) Sa isa sa pinakamatahom nga pangagda ni Jesus, gingamit niya ang gota. “Itakod ang akon gota kag magtuon kamo sa akon,” siling ni Jesus. “Ang akon gota mahapos pas-anon kag ang akon lulan mamag-an.” (Mateo 11:29, 30) Posible nga makahibalo gid si Jesus maghimo sing gota nga “mahapos pas-anon” ukon komportable sa liog kag abaga.

Mahimo nga ginpakanubo si Jesus sang iya mga kaaway paagi sa pagtawag sa iya nga “anak sang panday.” Pero halin sang unang siglo asta subong, kadungganan gid sang mga Cristiano nga sundon ining mapainubuson nga panday.

[Kahon/Mga Retrato sa pahina 26]

Ang mga Gamit sang Panday

Pareho kay Jesus, ang panday sang unang siglo, dapat makahibalo maggamit sang mga kagamitan nga makita diri. Ang iya lagari (1) may kalaptan nga kahoy kag may unto nga salsalon. Ginagamit niya ang eskuala (2) sa pag-lay-out kag ang tunton (3) sa pagtadlong sang iya ginaobra. Makita man sa iya toolbox ukon bulutangan sang kagamitan ang libel (4), metros (5), sapiyo (6), kag wasay (7) para sa pagpulod sang kahoy.

Ginagamit sang panday ang carpenter’s bow lathe ukon demano nga turnuhan (8) kag lukob (9) sa pag-utod kag pagkorte sa kahoy. Sa takop sang toolbox, makita mo ang maso (10), nga ginagamit sa pagdasok sang punson ukon sa pagpalpag sang tigib. Makita man diri ang sirutso (11), binangon (12), kag pila ka lansang (13). Sa atubangan sang toolbox makita mo ang martilyo (14) kag labra (15) nga ginagamit sa pagkorte sang kahoy. Sa kilid makita mo man ang sundang (16) kag mga tigib (17) nga may lainlain nga kalaparon. Ara man ang isa ka sahi sang barina (18) nga nagasandig sa toolbox.