Dai Magpadara sa Opinyon kan Publiko

AN MGA ideya mapadapit sa kun ano an puede o dai saka kun ano an kaomaw-omaw o makasusupog nagkakalaenlaen segun sa lugar. Nagbabago man an mga iyan sa paglihis nin panahon. Kun siring, kun nagbabasa nin mga pagkasaysay sa Kasuratan dapit sa mga nangyari kan suanoy na panahon, kaipuhan niatong ikonsiderar an popular na opinyon asin mga bagay na pinapahalagahan kan mga panahon kan Biblia imbes na iaplikar an satong sadiring opinyon dapit sa binabasa niato.

Kuanon niatong halimbawa an duwang konsepto na paorootrong sinambit sa Kristianong Griegong Kasuratan—an onra asin kasupganan. Tanganing mas masabotan an mga teksto na nagsasambit dapit sa onra asin kasupganan, maninigo niatong isip-isipon kun paano iyan minamansay kan mga tawong nabubuhay kaidto.

Mga Bagay na Pinapahalagahan kan Enot na Siglo

“An onra asin kasupganan pinapahalagahan na marhay sa kultura kan mga Griego, Romano, asin Judeano,” an sabi nin sarong iskolar. “An mga tawo nabuhay asin nagadan sa pagmamaigot na magkamit nin onra, reputasyon, kabantogan, pag-oyon, asin paggalang.” Huling minawot nin mga tawo na kamtan iyan, madali sindang naapektaran kan mga opinyon nin iba.

An kamugtakan sa buhay, posisyon, asin onra an pinakaimportante sa sarong sosyedad na sobra an pagpahalaga sa ranggo, poon sa pagigin noble sagkod sa pagigin oripon. An onra nakabasar bako sanang sa pagheling nin saro sa sadiri nia kundi sa pagheling man sa saiya nin iba. An pagtao nin onra sa saro nangangahulogan nin pagmidbid sa publiko na sia minagawe segun sa inaasahan sa saiya. Iyan nangangahulogan man nin paghanga sa saro huli sa saiyang kayamanan, katongdan, o pagigin noble asin huli kaiyan tinatawan sia nin atension na parate nang linalaoman. An onra puedeng makamtan paagi sa kaomaw-omaw na mga gibo o sa pagigin nakakalabi sa iba. Sa kabaliktaran, an kasupganan, o kawaran nin onra, kaiba sa pagpasupog o pag-olog-olog sa publiko. Iyan labi pa sa personal na namamatean nin saro o reaksion kan konsensia nia; resulta iyan kan pagkondenar nin sosyedad.

Kan si Jesus magtaram manongod sa pag-asignar sa saro “sa pinakanangongorog na lugar” o “sa pinakahababang lugar” sa sarong punsion, nangangahulogan iyan nin onra o kasupganan segun sa kultura kan panahon na idto. (Luc. 14:8-10) Sa kisiera duwang pangyayari, an mga disipulo ni Jesus nagdiriskutiran “kun baga siisay sa sainda an garo baga pinakadakula.” (Luc. 9:46; 22:24) Ipinapabanaag ninda an sarong mayor na pinapahalagahan kan sosyedad na kinabubuhayan ninda. Mientras tanto, sa pagmansay kan mapalangkaw asin mahilig makipagdaogan na mga Judiong namomoon sa relihion, an paghuhulit ni Jesus nakakaina sa saindang onra asin autoridad. Minsan siring, pirmeng dai nagigin mapanggana an mga pagprobar ninda na patunayan na mas matibay sinda kisa sa saiya sa pampublikong mga debate sa atubangan nin mga kadaklan.—Luc. 13:11-17.

An saro pang pagmansay na popular sa mga Judio, Griego, asin Romano kan enot na siglo iyo na makasusupog na “arestaron asin akusaran sa publiko dapit sa salang gibo.” Ibinibilang na makasusupog na gaposon o presohon. Huli sa siring na pagtratar, naiinsulto an indibiduwal sa atubangan nin mga katood, kapamilya, asin mga tawo sa komunidad—napatunayan man siang nagkasala o dai. Huli sa maraot na epekto kaiyan sa  saiyang reputasyon, puedeng mawara an paggalang nia sa sadiri asin maraot an relasyon nia sa iba. Mas makasusupog pa sa paggapos an nakakainsultong paghuba o paghampak sa saro. An siring na pagtratar nagreresulta sa pagduhagi asin pag-olog-olog, na nakakahale kan onra nia.

An pinakagrabe sa gabos na posibleng insulto iyo an paggadan sa saro sa hariging pasakitan. An siring na paggadan iyo “an penalidad sa mga oripon,” an sabi kan iskolar na si Martin Hengel. “Sa siring, nagsisimbolisar iyan sa grabeng kasupganan.” An mga kapamilya asin katood nin saro na hinalean nin onra sa paaging ini ginigipit kan komunidad na isikwal sia. Sa siring, huling si Cristo nagadan sa paaging ini, an gabos na gustong magin Kristiano kan enot na siglo C.E. napaatubang sa pag-olog-olog kan publiko. Posibleng marhay na ibinibilang nin kadaklan na tawo na kalolongan na ipamidbid nin saro an saiyang sadiri bilang parasunod nin sarong tawo na ipinako. “Ihinuhulit mi si Cristo na ipinako sa harigi,” an isinurat ni apostol Pablo, na “sa mga Judio sarong singkogan alagad sa mga nasyon kalolongan.” (1 Cor. 1:23) Paano inatubang kan enot na mga Kristiano an situwasyon na ini?

Laen na Pagmansay

An mga Kristiano kan enot na siglo nagkuyog sa ley asin nagmaigot na dai mapasupog huli sa salang paggawe. “Mayo logod nin siisay man sa saindo na magdusa bilang paragadan o parahabon o paragibo nin maraot o parapakilabot sa mga bagay-bagay nin iba,” an isinurat ni apostol Pedro. (1 Ped. 4:15) Minsan siring, ihinula ni Jesus na pepersegiron an saiyang mga parasunod huli sa ngaran nia. (Juan 15:20) “Kun [an saro] nagtitios bilang sarong Kristiano,” an isinurat ni Pedro, “dai sia masupog, kundi padagos niang pamurawayon an Dios.” (1 Ped. 4:16) An dai pakamate nin pagkasupog kun nagsasakit bilang parasunod ni Cristo nangangahulogan nin pagsikwal sa mga pamantayan kan komunidad kan panahon na idto.

 Dai dapat togotan nin mga Kristiano an mga pamantayan nin iba na iyo an magdikta sa saindang paggawe. Kalolongan para sa sosyedad kan enot na siglo na midbidon bilang Mesiyas an saro na ipinako sa harigi. An pagmansay na iyan puedeng nakagipit sa mga Kristiano na sunodon an inaakong kaisipan kaidto. Minsan siring, an pagtubod ninda ki Jesus bilang Mesiyas naghahagad na sunodon ninda sia, dawa kun tinutuya sinda. Si Jesus nagsabi: “Siisay man an ikasupog ako asin an sakong mga tataramon sa parasambay asin makasalan na kapag-arakian na ini, ikakasupog man sia kan Aki nin tawo kun sia dumatong na sa kamurawayan kan saiyang Ama kaiba an banal na mga anghel.”—Mar. 8:38.

Ngonyan, tibaad napapaatubang kita sa mga panggigipit tanganing bayaan niato an Kristianismo. Puedeng hale ini sa mga kaeskuela, kataed, o katrabaho na nagmamaigot na impluwensiahan kitang gumibo nin imoral, madaya, o iba pang kuestionableng aktibidad. Tibaad hingoahon kan siring na mga indibiduwal na ipamate sa sato na nakakasupog an paninindogan niato sa tamang mga prinsipyo. Ano an maninigong magin reaksion niato?

Arogon an mga Hinamak an Kasupganan

Tanganing mapagdanay an saiyang integridad ki Jehova, tinagalan ni Jesus an pinakamakasusupog na kagadanan na posible. “Tinagalan nia an hariging pasakitan, na hinamak an kasupganan.” (Heb. 12:2) Si Jesus sinampaling, linutaban, hinubaan, hinampak, ipinako, asin tinaraman nin maraot kan mga kaiwal nia. (Mar. 14:65; 15:29-32) Pero, hinamak ni Jesus an kasupganan na prinobaran nindang itao sa saiya. Paano? Dai sia suminuko sa ibong kan siring na pagtratar. Aram ni Jesus na dai nawara an dignidad nia sa pagheling ni Jehova, asin dai nia nanggad minawot an kamurawayan hale sa mga tawo. Minsan ngani si Jesus nagadan na siring sa oripon, tinawan sia ni Jehova nin dignidad paagi sa pagbuhay liwat sa saiya asin pagtao sa saiya kan pinakaonorableng posisyon na sunod sa Saiya. Sa Filipos 2:8-11 mababasa niato: “[Si Cristo Jesus] nagpakumbaba asin nagin makinuyog sagkod sa kagadanan, iyo, kagadanan sa hariging pasakitan. Sa mismong dahelan man na ini ilinangkaw sia nin Dios sa sarong superyor na posisyon asin may kabootan na itinao sa saiya an ngaran na halangkaw kisa sa lambang ibang ngaran, tanganing sa ngaran ni Jesus lumuhod an lambang tuhod kan mga nasa langit asin kan mga nasa daga asin kan mga nasa irarom kan daga, asin an lambang dila hayag na magmidbid na si Jesu-Cristo iyo an Kagurangnan para sa kamurawayan nin Dios na Ama.”

Naapektaran man si Jesus kan kasupganan na resulta kan paggadan sa saiya. Ikinahadit nia an posibleng kasupganan na itatao sa saiyang Ama kan pagkondenar sa Aki nin Dios huli sa paglanghad. Hinagad ni Jesus ki Jehova na iligtas Nia sia sa siring na insulto. “Halea an kopang ini sa sako,” an ipinamibi nia. Alagad nagpasakop si Jesus sa kabotan nin Dios. (Mar. 14:36) Linabanan pa man giraray ni Jesus an panggigipit na ginamit tanganing pasukoon sia asin hinamak nia an kasupganan. Total, an makakamate sana kan siring na kasupganan iyo an mga lubos na nag-ako kan mga pamantayan na popular kan panahon nia. Malinaw nanggad na dai iyan ginibo ni Jesus.

An mga disipulo ni Jesus inarestar asin hinampak man. Huli sa siring na pagtratar, nawara an paggalang sa sainda nin dakol. Minenos asin hinamak sinda. Pero, dai iyan nakapadesganar sa sainda. An tunay na mga disipulo dai nagpadara sa opinyon kan publiko asin hinamak ninda an kasupganan. (Mat. 10:17; Gibo 5:40; 2 Cor. 11:23-25) Aram ninda na kaipuhan nindang ‘pasanon an saindang hariging pasakitan asin padagos na sumunod ki Jesus.’—Luc. 9:23, 26.

Kumusta man kita ngonyan? An mga ibinibilang kan kinaban na lolong, maluya, asin makasusupog minamansay nin Dios na madonong, makosog, asin onorable. (1 Cor. 1:25-28) Bako daw na kalolongan na lubos na magpadara sa opinyon kan publiko?

Para sa mga nagmamawot nin onra, mahalaga an pagmansay sa sainda kan kinaban. Sa ibong na lado, arog ni Jesus asin kan mga parasunod nia kan enot na siglo, minamawot niatong magin Katood si Jehova. Kun siring, tatawan niato nin onra an onorable para sa saiya asin ibibilang niatong makasusupog an ibinibilang niang makasusupog.

[Ritrato sa pahina 4]

Si Jesus dai nagpadara sa pagmansay kan kinaban sa kasupganan