Mutindu Yezu Kekumisaka Lunungu ya Nzambi

“Nzambi pesaka Yesu Kristo bonso makabu ya menga sambu na kukatula masumu [na nzila ya lukwikilu na menga na yandi. Yandi salaka yo sambu na kusonga lunungu na yandi mosi, NW].”​—ROMA 3:25.

1, 2. (a) Biblia kelongaka beto inki na yina metala nkadilu ya bantu? (b) Inki bangyufula beto tatadila na disolo yai?

DISOLO ya Biblia ya ketubila kukolama yina kusalamaka na masamba ya Edeni mezabanaka mbote. Beto yonso kekutanaka ti malanda ya disumu ya Adami mutindu bangogo yai ketendula yo: “Masumu me kotaka na nsi-ntoto sambu na mbi ya muntu mosi yai Adami, ebuna masumu me kwisaka kunata lufwa. Yo yina, bantu yonso ke fwaka sambu bo yonso ke salaka masumu.” (Roma 5:12) Ata beto kesalaka ngolo mpenza sambu na kusala mambu ya mbote, beto kesalaka bifu, ebuna beto kevandaka na mfunu nde Nzambi kulolula beto sambu na yo. Nkutu ntumwa Polo kudilaka nde: “Mambu ya mbote yina ya mono ke zolaka kusala, mono ke salaka yo ve, kansi mambu ya mbi yina ya mono ke zolaka ve na kusala, mono ke salaka yo. A, mono kele muntu mosi ya mawa!”​—Roma 7:19, 24.

² Nkadilu na beto ya kukonda kukuka kebasisa bangyufula yai ya mfunu: Inki mutindu Yezu ya Nazareti lendaka kubutuka kukonda disumu ya bantu kebakaka na Adami mpi sambu na nki yandi bakaka mbotika? Inki mutindu luzingu ya Yezu kukumisaka lunungu ya Yehowa? Ngyufula ya kuluta mfunu yo yai, inki mambu lufwa ya Kristu kulungisaka?

Bo Tulaka Ntembe na Lunungu ya Nzambi

3. Inki mutindu Satana kukusaka Eva?

³ Bibuti na beto ya ntete, Adami ti Eva, kubuyaka luyalu ya Nzambi na buzoba yonso mpi bo ndimaka nde ‘nioka ya ntama, ya bo kebingaka Satana’ kuyala bo. (Kus. 12:9) Beto tadila mutindu dyambu yai kusalamaka. Satana kutulaka ntembe na lunungu ya luyalu ya Yehowa Nzambi. Yandi salaka yo na kuyulaka Eva nde: “Keti ya kieleka, Nzambi songaka beno nde beno dia ve bambuma ya konso nti yina kele na kati ya kilanga?” Eva kuvutukilaka ntuma ya pwelele ya Nzambi yina ketuba nde bo fwete simba ve nti mosi ya sikisiki, kana ve bo tafwa. Na nima Satana kutubaka nde Nzambi kukusaka. Yandi tubaka nde: “Luvunu! Beno ta fwa ve.” Na nima yandi kusaka Eva na kundima nde Nzambi vandaka kuyimina yandi kima mosi ya mbote mpi nde kana yandi dya mbuma yina, yandi takuma bonso Nzambi, ti kimpwanza ya kupona yandi mosi mambu yina kele mbote mpi mbi.​—Kuy. 3:1-5.

4. Inki mutindu bantu kumaka na nsi ya luyalu ya Satana?

⁴ Satana kutubaka nde bantu zolaka kuvanda mpenza na kyese kana bo vandaka na dipanda na ntwala ya Nzambi. Na kisika ya kukotila lunungu ya luyalu ya Nzambi, Adami kuwidikilaka nkento na yandi mpi kuvukanaka ti yandi na kudya mbuma yina Nzambi kubuyisaka. Na mutindu yina, Adami kuvandaka dyaka ve muntu ya kukuka na meso ya Nzambi mpi yandi tulaka beto na nsi ya vangu ya nku ya disumu mpi lufwa. Na ntangu yina mosi, bantu kumaka na nsi ya luyalu ya Satana, “nzambi ya nsi-ntoto yai.”​—2 Kor. 4:4, King James Version; Roma 7:14.

5. (a) Inki mutindu Yehowa kusalaka mambu na kuwakana ti ndinga na yandi? (b) Inki kivuvu Nzambi kupesaka bantekolo ya Adami ti Eva?

⁵ Na kuwakana ti ndinga na yandi ya kelunganaka kaka, Yehowa kuzengilaka Adami ti Eva nkanu ya lufwa. (Kuy. 3:16-19) Kansi yo tendulaka ve nde lukanu ya Nzambi kubebaka. Yo bebaka ve ata fyoti! Ntangu Yehowa kuzengilaka Adami ti Eva nkanu, yandi pesaka bantekolo na bo kikuma ya kitoko ya kuvanda na kivuvu. Yandi salaka yo na kumonisaka lukanu na yandi ya kubasisa “nkuna” yina zolaka kutatika Satana na kisingini.  Kansi, Nkuna yina ya lusilu zolaka kubeluka na mputa na yandi mpi ‘kutatika [Satana] na ntu.’ (Kuy. 3:15, NW) Biblia ketuba mambu mingi na disolo yai na kutubaka mambu yai ya melanda sambu na Yezu Kristu: “Mwana-Nzambi kwisaka awa na nsi-ntoto sambu na kufwa bisalu yina ya Satana ke salaka.” (1 Yoa. 3:8) Kansi, inki mutindu bikalulu mpi lufwa ya Yezu kukumisaka lunungu ya Nzambi?

Ntendula ya Mbotika ya Yezu

6. Inki mutindu beto mezaba nde Yezu kubakaka ve disumu ya bantu kebakaka na Adami?

⁶ Ntangu Yezu kumaka mbuta, yandi zolaka kufwanana mpenza ti Adami ntangu yandi vandaka ntete ya kukuka. (Roma 5:14; 1 Kor. 15:45) Yo ketendula nde, yo lombaka nde Yezu kubutuka muntu ya kukuka. Inki mutindu yo lendaka kusalama? Wanzyo Gabriele kupesaka ntendula yai ya pwelele na Maria, mama ya Yezu: “Mpeve ya Nzambi ta kwisa kulumuka na zulu na nge; ngolo ya [Muntu ya Kuluta Kuzanguka, NW] ta kwisa kufika nge. Yo yina, mwana yina ta butuka bo ta binga yandi muntu ya santu ti Mwana-Nzambi.” (Luka 1:35) Na luyantiku ya luzingu ya Yezu, yo kemonana nde Maria kuzabisaka yandi mwa mambu ya metala lubutuku na yandi. Yo yina, kilumbu mosi ntangu Maria mpi Yozefi, tata ya lundi ya Yezu, kumonaka yandi na tempelo ya Nzambi, Yezu, yina kuvandaka leke, kuyulaka bo nde: “Beno zabaka ve nde mono fweti vanda na Nzo ya Tata na mono?” (Luka 2:49) Yo kele pwelele nde banda na kileki na yandi, Yezu kuzabaka nde yandi vandaka Mwana ya Nzambi. Yo yina, kukumisa lunungu ya Nzambi kuvandaka mfunu mingi sambu na yandi.

7. Inki bima ya mfunu Yezu kuvandaka na yo?

⁷ Yezu kumonisaka dikebi ya ngolo na mambu ya kimpeve na kukwendaka mbala na mbala na balukutakanu sambu na kusambila Nzambi. Ti mabanza na yandi ya kukuka, yo fwete vanda nde yandi vandaka kubakisa mambu yonso ya yandi waka mpi kutangaka na Masonuku ya Kiebreo. (Luka 4:16) Yandi vandaka mpi ti kima yankaka ya mfunu​—nitu ya kukuka yina yandi lendaka kutambika sambu na mambote ya bantu. Ntangu yandi bakaka mbotika, Yezu vandaka kusamba mpi ziku yandi vandaka kuyindula bangogo ya mbikudulu yina kele na Nkunga 40:7-9.​—Luka 3:21; tanga Baebreo 10:5-10. *

8. Sambu na nki Yoane-Mbotiki kumekaka kubuyisa Yezu na kubaka mbotika?

⁸ Na luyantiku Yoane-Mbotiki zolaka kubuyisa Yezu na kubaka mbotika. Sambu na inki? Sambu Yoane vandaka kubotika Bayuda na masa sambu na kumonisa nde bo mebalula ntima na masumu ya bo salaka na kutadila Nsiku ya Moize. Sambu yandi vandaka mpangi ya Yezu na kinsuni, yo fwete  vanda nde Yoane kuzabaka nde Yezu kuvandaka muntu ya lunungu mpi yandi vandaka ve na mfunu ya kubalula ntima. Yezu kundimisaka Yoane nde yo fwanaka nde yandi baka mbotika. Yezu kutendulaka nde: “Sambu mutindu yai beto ta lungisa luzolo ya Nzambi.”​—Mat. 3:15.

9. Mbotika ya Yezu kumonisaka inki?

⁹ Bonso muntu ya kukuka, Yezu lendaka kuyindula nde yandi, bonso Adami, kuvandaka ti makuki ya kukuma tata ya bantu ya kukuka. Kansi, Yezu kuvandaka ve ata fyoti ti mpusa ya makwisa ya mutindu yai sambu yo vandaka ve luzolo ya Yehowa sambu na yandi. Nzambi kutindaka Yezu na ntoto sambu na kulungisa mukumba ya Nkuna to Mesia ya lusilu. Yo vandaka kulomba mpi kutambika luzingu na yandi ya kimuntu ya kukuka. (Tanga Yezaya 53:5, 6, 12.) Ya kyeleka, mbotika ya Yezu kuvandaka ve ti ntendula ya mutindu mosi ti ya beto. Yo lombaka ve kudipesa na Yehowa, sambu Yezu kuvandaka na kati ya dikanda ya Izraele yina kudipesaka dezia na Nzambi. Kansi, mbotika ya Yezu kuvandaka kudimonisa yandi mosi sambu na kusala luzolo ya Nzambi mutindu Masonuku kutendulaka yo sambu na Mesia.

10. Kusala luzolo ya Nzambi bonso Mesia vandaka kulomba inki, mpi nki mutindu Yezu kudiwaka sambu na yo?

¹⁰ Luzolo ya Yehowa sambu na Yezu vandaka kulomba kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi, kukumisa bantu balongoki, mpi kubongisa bo sambu na kisalu ya kukumisa bantu balongoki yina zolaka kusalama na makwisa. Kudimonisa ya Yezu yandi mosi kutadilaka mpi luzolo na yandi ya kukanga-ntima na mbangika mpi lufwa ya nku sambu na kupesa maboko na luyalu ya lunungu ya Yehowa Nzambi. Sambu Yezu kuzolaka mpenza Tata na yandi ya zulu, yandi vandaka kusepela na kusala luzolo ya Nzambi mpi kumonaka kyese mingi na kupesa nitu na yandi bonso kimenga. (Yoa. 14:31) Yo sepedisaka yandi mpi na kuzaba nde mbalu ya luzingu na yandi ya kukuka lendaka kupesama na Nzambi bonso nkudulu sambu na kukatula beto na kimpika ya disumu mpi lufwa. Keti Nzambi ndimaka kumonisa yina Yezu kudimonisaka yandi mosi sambu na kubaka mikumba yai ya nene? Ee, yandi ndimaka yo!

11. Inki mutindu Yehowa kumonisaka nde yandi ndimaka Yezu bonso Mesia ya lusilu, to Kristu?

¹¹ Bansoniki yonso ya Baevanzile iya kendimisa nde na ntangu Yezu vandaka kubasika na masa ya Nzadi ya Yordani, Yehowa Nzambi kutubaka pwelele nde yandi kundimaka Yezu. Yoane-Mbotiki kundimisaka nde: “Mono monaka mpeve-santu ke katuka na zulu, yandi ke kwisa kukulumuka bonso pizio, ebuna yandi kwisa kuvanda na zulu ya ntu ya Yesu. . . . Mono monaka mambu yina, mono mpi ke zabisa beno nde yandi kele Mwana-Nzambi.” (Yoa. 1:32-34) Dyaka, na dibaku yina Yehowa kutubaka nde: “Nge kele Mwana na mono ya mono ke zolaka mingi. Mono ke na kiese mingi sambu na nge.”​—Mat. 3:17; Mar. 1:11; Luka 3:22.

Kwikama tii na Lufwa

12. Inki mambu Yezu kusalaka na nsungi ya bamvula tatu ti ndambu na nima ya mbotika na yandi?

¹² Na bamvula tatu ti ndambu yina kulandaka, Yezu kudipesaka yandi mosi na kulonga bantu mambu ya metala Tata na yandi mpi lunungu ya luyalu ya Nzambi. Kutambula na Ntoto ya Lusilu ya mvimba na makulu kulembisaka yandi, kansi ata kima mosi ve lendaka kukanga yandi nzila ya kuta kimbangi mbote-mbote na kyeleka. (Yoa. 4:6, 34; 18:37) Yezu kulongaka bankaka mambu ya metala Kimfumu ya Nzambi. Na kusalaka bimangu sambu na kubelula bambefo, kudisa bibuka ya vandaka na nzala, mpi nkutu kufutumuna bafwa, yandi monisaka mambu yina Kimfumu zolaka kulungisa sambu na bantu.​—Mat. 11:4, 5.

13. Inki Yezu kulongaka na yina metala kisambu?

¹³ Na kisika ya kudipesa lukumu sambu na malongi na yandi mpi bisalu ya kubelula bantu, Yezu kupesaka mbandu ya mbote mpenza na kupesaka lukumu yonso na Yehowa na kudikulumusa yonso. (Yoa. 5:19; 11:41-44) Yezu kumonisaka mpi mambu ya kuluta mfunu yina beto fwete samba sambu na yo. Na bisambu na  beto, beto fwete sambaka sambu zina ya Nzambi, Yehowa, “kuvanda santu” (NW) mpi sambu luyalu ya lunungu ya Nzambi kuyinga luyalu ya mbi ya Satana na mpila nde ‘luzolo na yandi kusalama awa na ntoto bonso na zulu.’ (Mat. 6:9, 10) Yezu kusyamisaka beto mpi na kusala na kuwakana ti bisambu yai na ‘kusosaka ntete Kimfumu’ mpi lunungu ya Nzambi.​—Mat. 6:33.

14. Ata Yezu vandaka muntu ya kukuka, sambu na inki yo lombaka nde yandi sala kikesa sambu na kulungisa mukumba na yandi na lukanu ya Nzambi?

¹⁴ Sambu ntangu ya lufwa na yandi ya kimenga kukumaka penepene, Yezu yantikaka kubakisa mbote-mbote mukumba ya nene yina yandi vandaka na yo. Lukanu mpi lukumu ya Tata na yandi vandaka kutadila mutindu yandi zolaka kukanga-ntima na lusambisu ya kukonda lunungu mpi lufwa ya nku. Bilumbu tanu na ntwala ya lufwa na yandi, Yezu kusambaka nde: “Ntangu yai mono ke mona mpasi na ntima. Ebuna nki mono lenda tuba? Keti mono ta tuba nde: ‘Tata, katula mono na mambu yai ke kwisila mono na ntangu yai’? Kansi mono kwisaka sambu na kumona mpasi na ntangu yai.” Na nima ya kumonisa mawi yai ya bantu kevandaka na yo, na kukonda bwimi yonso Yezu katulaka dikebi na mambu yina mpi kutulaka yo na mambu ya mfunu mingi, ebuna yandi sambaka nde: “Tata, kumisa zina na nge!” Yehowa kuvutulaka mbala mosi nde: “Mono me kumisa yo, ebuna mono ta kumisa yo diaka.” (Yoa. 12:27, 28) Ee, Yezu kuvandaka ti luzolo ya kukutana ti kumekama ya kwikama ya kuluta nene yina ata muntu mosi ve mekutanaka ti yo. Kansi, ntembe kele ve nde kuwa bangogo yai ya Tata na yandi kupesaka Yezu kivuvu ya ngolo nde yandi zolaka kununga na kukumisa mpi kunungisa luyalu ya Yehowa. Mpi yandi nungaka na kusala yo!

Mambu Yina Lufwa ya Yezu Kulungisaka

15. Ntangu fyoti na ntwala ya kufwa, sambu na nki Yezu kutubaka nde: “Yo melungana”?

¹⁵ Ntangu Yezu vandaka kuvingila na nti ya mpasi na ntwala ya kubasisa mupepe na yandi ya nsuka, yandi tubaka nde: “Yo melungana!” (Yoa. 19:30, NW) Yezu kulungisaka mambu ya nene mpenza na lusadisu ya Nzambi na nsungi ya bamvula tatu ti ndambu banda na mbotika tii na lufwa na yandi! Ntangu yandi fwaka, ntoto kunikanaka ngolo, mpi mfumu ya basoda ya Roma yina vandaka na mukumba ya kufwa yandi kutubaka nde: “Ya kieleka, muntu yai vandaka Mwana-Nzambi!” (Mat. 27:54) Yo kemonana nde mfumu yango kumonaka mutindu bo vandaka kuseka Yezu sambu yandi tubaka nde yandi vandaka Mwana ya Nzambi. Ata bampasi yonso yina yandi monaka, Yezu kutaninaka kwikama na yandi mpi kumonisaka nde Satana kele muntu ya luvunu kibeni. Satana metudilaka bantu yonso yina kekotilaka luyalu ya Nzambi ntembe yai: “Muntu tayambula bima yonso ya yandi kele na yo sambu na kugulusa luzingu na yandi.” (Yobi 2:4, Complete Jewish Bible) Na nzila ya kwikama na yandi, Yezu kumonisaka nde Adami ti Eva lendaka kubikalaka ya kwikama na ntwala ya mumekamu na bo ya pete kuluta. Kima ya kuluta mfunu kele nde, luzingu mpi lufwa ya Yezu kunwaninaka mpi kukumisaka lunungu ya luyalu ya Yehowa. (Tanga Bingana 27:11.) Keti lufwa ya Yezu kulungisaka dyambu yankaka? Ee!

16, 17. (a) Sambu na nki bambangi ya Yehowa ya ntwala ya ntangu ya Bukristu lendaka kuvanda bantu ya lunungu na meso na yandi? (b) Inki mutindu Yehowa kufutaka kwikama ya Mwana na yandi, mpi nki mambu Mfumu Yezu Kristu kelanda na kusala?

¹⁶ Bansadi ya Yehowa mingi kuzingaka na ntwala nde Yezu kukwisa na ntoto. Bo vandaka bantu ya lunungu na meso ya Nzambi mpi yandi pesaka bo kivuvu ya lufutumuku. (Yez. 25:8; Dan. 12:13) Kansi nki mambu ya kewakana ti nsiku lendaka kupusa Yehowa, Nzambi ya santu, na kusakumuna bantu ya masumu na mutindu yai ya kuyituka? Biblia ketendula nde: “Nzambi pesaka Yesu Kristo bonso makabu ya menga sambu na kukatula masumu [na nzila ya lukwikilu na menga na yandi. Yandi salaka yo sambu na kusonga lunungu na yandi mosi, NW]. Ntete Nzambi vandaka kukanga-ntima, yandi vandaka kupesa bantu ndola ve sambu na masumu na bo. [Na  mpila nde yandi songa lunungu na yandi mosi na ntangu yai, sambu yandi vanda muntu ya lunungu ata ntangu yandi kendima muntu yina kekwikila na Yezu nde yandi kele muntu ya lunungu, NW].”​—Roma 3:25, 26.

¹⁷ Yehowa kufutaka Yezu na kufutumunaka yandi na kisika ya meluta kisika yina yandi vandaka na yo na ntwala ya kukwisa na ntoto. Ntangu yai Yezu kele ti luzingu ya kukonda kufwa bonso kigangwa ya kimpeve ya lukumu. (Baeb. 1:3) Bonso Nganga-Nzambi ya Nene mpi Ntotila, Mfumu Yezu Kristu kelanda na kusadisa balongoki na yandi na kukumisa lunungu ya Nzambi. Mpi beto fwete monisa ntonda mpenza sambu Tata na beto ya zulu, Yehowa, kele Muntu yina kepesaka matabisi na bantu yonso yina kesalaka mutindu yai mpi kesadilaka yandi na kwikama yonso na mbandu ya Mwana na yandi!​—Tanga Nkunga 34:4; Baebreo 11:6.

18. Inki beto tatadila na disolo ya kulonguka ya kelanda?

¹⁸ Bantu yonso ya kwikama banda na Abele kuvandaka ti bangwisana ya ngolo ti Yehowa sambu bo vandaka kumonisa lukwikilu na Nkuna ya lusilu mpi kutudilaka yandi ntima. Yehowa kuzabaka nde Mwana na yandi zolaka kutanina kwikama na yandi mpi nde lufwa na yandi zolaka kufika “masumu ya bantu yonso” na mutindu ya kukuka. (Yoa. 1:29) Lufwa ya Yezu kenata mpi mambote na bantu yina kezinga bubu yai. (Roma 3:26) Yo yina, inki balusakumunu nkudulu ya Kristu lenda natila nge? Yai tavanda ntu-dyambu ya disolo ya kulonguka ya kelanda.

[Banoti na Nsi ya Lutiti]

Inki Mvutu Nge Tapesa?

• Inki mutindu bo tulaka ntembe na lunungu ya Nzambi?

• Mbotika ya Yezu kumonisaka inki?

• Lufwa ya Yezu kulungisaka inki?

[Bangyufula ya Disolo ya Kulonguka]

[Kifwanisu ya kele na lutiti 15]

Keti nge mezaba dyambu yina mbotika ya Yezu kumonisaka?