Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Muvua Yezu mutumbishe buakane bua Nzambi

Muvua Yezu mutumbishe buakane bua Nzambi

Muvua Yezu mutumbishe buakane bua Nzambi

‘Nzambi wakajadika Kristo ku mêsu kua bantu bua kuikalaye mulambu wa kubuikila nawu malu mabi a bantu ku ditabuja dia mashi ende bua kuleja buakane buende.’​—LOMO 3:25.

1, 2. (a) Ntshinyi tshidi Bible utuambila bua nsombelu udi nende bantu lelu? (b) Nkonko kayi ituandamune mu tshiena-bualu etshi?

BANTU bonso mbamanye bimpe muyuki wa mu Bible udi uleja muvua Adama ne Eva batombokele Nzambi mu budimi bua Edene. Tuetu bonso tudi tukenga bua bubi bua Adama anu bu mudibi bileja mu mêyi a ne: ‘Bubi buakalua pa buloba bualu bua muntu umue, ne bu muakalua lufu bua bubi abu, nunku lufu luakafika kudi bantu bonso, bua bonso bakenza malu mabi.’ (Lomo 5:12) Nansha mututu tuditatshisha bua kuenza malu makane, tutu anu tuenza bilema ne tulomba Nzambi bua atubuikidile. Mupostolo Paulo wakadilakana pende wamba ne: ‘Bualu bua muanda muimpe undi musue kuenza, tshiena nguenza, kadi muanda mubi undi tshiyi musue kuenza, eu ngundi ngenza. Meme muena majiya! Wansulula ku mubidi wa lufu eu nnganyi?’​—Lomo 7:19, 24.

2 Bu mutudi bena mapanga, mbimpe tudiele nkonko ya mushinga mukole eyi: Mmunyi muvuabi mua kuenzeka bua Yezu wa ku Nazaleta kuledibua kayi ne bubi? Bua tshinyi wakatambula? Mmushindu kayi uvua nsombelu wa Yezu mutumbishe buakane bua Yehowa? Kadi lukonko lua mushinga mukole ludi ne: Ntshinyi tshidi lufu lua Yezu lukumbaje?

Bakela buakane bua Nzambi mpata

3. Mmushindu kayi uvua Satana mushime Eva?

3 Baledi betu ba kumpala Adama ne Eva bakabenga bumfumu bua Nzambi ku bukole bua kuditeka ku bukokeshi bua ‘nyoka wa kale, yeye udi muinyikibue ne: Diabolo ne Satana.’ (Buak. 12:9) Tangila muvua bualu ebu buenzeke. Satana wakamba ne: Nzambi udi ukokesha mu mushindu mubi. Wakenza nunku pakebejaye Eva ne: ‘Nzambi wakamba ne: kanudi mamuma a mitshi yonso idi mu budimi anyi?’ Eva wakamuambuluila bimpe mukenji wa Nzambi uvua uleja mutshi musunguluke uvuabu kabayi ne bua kulenga anyi kudia bua kabafu. Ke Satana kumuambila mudi Nzambi muena dishima wamba ne: “Kanuena nufua bulelela.” Wakatungunuka ne kushima Eva bua afike ku ditaba ne: Nzambi uvua mubasokoke tshintu kampanda tshimpe, ne yeye mudie tshimuma tshia mutshi au, nealue bu Nzambi ne kutuadija kudienzela malu mudiye musue.​—Gen. 3:1-5.

4. Mmushindu kayi udi bantu bonso bafike ku dikala ku bukokeshi bubi bua Satana?

4 Mu kuamba kuimpe, Satana uvua musue kuamba ne: bantu badi mua kuikala ne disanka bobu bikale badienzela malu kabayi ku bulombodi bua Nzambi. Pamutu pa kushala balamate Nzambi ne kuleja mudiye mukumbane bua kulombola bantu, Adama wakalonda tshivua mukajende mumuambile ne kudiaye pende tshimuma tshia mutshi mukandika. Nunku, Adama wakanyanga malanda makane tshishiki avua pankatshi pende ne Nzambi ne kudibueja ku bukokeshi bua bubi ne lufu. Kutuadijila anu pine apu, bantu bonso bakalua ku bukokeshi bubi bua Satana udi muikale “nzambi wa tshikondo etshi.”​—2 Kol. 4:4; Lomo 7:14.

5. (a) Mmushindu kayi uvua Nzambi mukumbaje mêyi ende? (b) Nditekemena kayi divua Nzambi mupeshe bana ba Adama ne Eva?

5 Yehowa wakakosela Adama ne Eva tshibawu tshia lufu anu mukavuaye mubambile. (Gen. 3:16-19) Kadi abi kabivua biumvuija ne: dilongolola dia Nzambi diakaya mu mâyi to. Pavua Yehowa ukosela Adama ne Eva tshibawu tshia lufu, wakamba bualu buimpe bua dikema buvua ndelanganyi yabu ne bua kutekemena. Wakenza nanku pakamanyishaye disua diende dia kupatula “muana” uvua Satana ne bua kusuma ku tshikankanyi. Kadi mputa uvua Muana mulaya eu ne bua kupeta pavuabu bamusuma uvua ne bua kuuma ne yeye uvua ne bua ‘kukuma Satana ku mutu.’ (Gen. 3:15) Bible udi umvuija bimpe bualu ebu padiye wamba bua Yezu Kristo ne: ‘Bua bualu ebu Muana wa Nzambi wakamueneshibua bua kubutulaye midimu ya Diabolo.’ (1 Yone 3:8) Kadi mmushindu kayi uvua bienzedi bia Yezu ne lufu luende mua kuleja buakane bua Nzambi?

Tshidi ditambula dia Yezu diumvuija

6. Bua tshinyi tudi tuamba ne: Yezu kavua mupiane bubi bua kudi Adama?

6 Pavua Yezu ulua muntu mukole, uvua ne bua kuikala anu bu Adama patshivuaye mupuangane. (Lomo 5:14; 1 Kol. 15:45) Bualu ebu buvua bumvuija ne: Yezu uvua ne bua kuledibua mupuangane. Mmunyi muvuabi mua kuenzeka nanku? Muanjelu Gabaliele wakambila Mariya mamuende wa Yezu patoke ne: ‘Nyuma muimpe nealue kuudi, ne bukole bua udi Mutambe Bunene wa mu diulu nebukubuikile. Nebabikile muana wa tshijila uwalela ne: Muana wa Nzambi.’ (Luka 1:35) Bidi bimueneka ne: patshivua Yezu muana, Mariya wakamuambila amue malu avua atangila diledibua diende. Ke bualu kayi dituku dikuabu pavua mamuende Mariya ne tatuende mudishi Yosefe bamusangane mu ntempelo patshivuaye muana, Yezu wakabakonka ne: ‘Kanuena bamanye ne: Bundi nabu mbua kuikala mu malu a Tatu wanyi anyi?’ (Luka 2:49) Kakuyi mpata, Yezu uvua mumanye ne: uvua Muana wa Nzambi kutuadijila anu ku buana buende. Nunku kutumbisha buakane bua Nzambi kuvua ne mushinga wa bungi ku mêsu kuende.

7. Mbintu kayi bimpe bivua nabi Yezu?

7 Yezu wakaleja muvuaye munange malu a Nzambi ne muoyo mujima bualu uvua ne tshibidilu tshia kubuela mu bisangilu bua kutendelela. Bu muvuaye ne meji mapuangane, uvua ne bua kuikala mulonge ne mumvue malu onso avuaye umvua ne ubala mu mikanda ya mu Bible ivuabu bafunde mu tshiena Ebelu. (Luka 4:16) Tshintu tshikuabu tshia mushinga mukole tshivuaye natshi ke mubidi wende mupuangane uvuaye mua kulambula bua kusungila bantu. Yezu uvua usambila pavuabu bamutambuisha ne pamuapa uvua wela meji ku mêyi a mulayi adi mu Musambu wa 40:6-8.​—Luka 3:21; bala Ebelu 10:5-10. *

8. Bua tshinyi Yone Mubatiji kavua musue bua kutambuisha Yezu?

8 Pavua Yezu muye kudi Yone Mubatiji bua kutambula, Yone wakanji kubenga. Bua tshinyi? Bualu Yone uvua utambuisha bena Yuda bua kuleja muvuabu banyingalala bua mibi ivuabu benze pa kubenga kutumikila mikenji ya Mose. Bu muvua Yone mulela wa Yezu, uvua ne bua kuikala mumanye ne: Yezu kavua muena mibi ne kabivua bikengela bua kutambulaye bua kuleja muvuaye munyingalale to. Yezu wakajadikila Yone ne: bivua bimpe bua yeye kutambula pakamuambilaye ne: ‘Bualu bua mbimpe tukumbaje buakane buonso nunku.’​—Mat. 3:15.

9. Ditambula dia Yezu divua diumvuija tshinyi?

9 Bu muvua Yezu muntu mupuangane, uvua mua kuikala mudiambile ne: anu bu Adama, uvua ne mushindu wa kulela bana bapuangane. Kadi Yezu kakajinga nansha kakese bua kuenza bualu bua mushindu eu to, bualu ki ntshivua Yehowa musue bua yeye kuenza to. Nzambi uvua mumutume pa buloba bua kukumbaja mudimu wa Muana uvuaye mulaye anyi Masiya. Mmumue ne: Yezu uvua kabidi ne bua kulambula muoyo wende mupuangane. (Bala Yeshaya 53:5, 6, 12.) Bushuwa, ditambula dia Yezu kadivua ne diumvuija dia muomumue ne ditambula dietu to. Yezu kavua ne bua kudilambula kudi Yehowa to, bualu uvua muledibue mu tshisamba tshia Isalele tshikavua tshidilambule kudi Nzambi. Kadi ditambula dia Yezu divua dileja muvuaye udifila bua kuenza disua dia Nzambi bu mukavuadi dileja mu Bible bua Masiya.

10. Ntshinyi tshivua Yezu ne bua kuenza mu mudimu wende wa Masiya bua kukumbaja disua dia Nzambi? Yezu uvua umona bualu abu bishi?

10 Yehowa uvua mulongolole bua Yezu ayishe lumu luimpe lua Bukalenge buende, avuije bantu bayidi ne abalongeshe bua kuluabu pabu kuenza mudimu wa kuvuija bantu bayidi. Didifila dia Yezu divua kabidi dileja muvuaye muitabe bua kutantamena makenga ne lufu lua tshikisu bua kutua bumfumu buakane bua Yehowa Nzambi nyama ku mikolo. Bu muvua Yezu munange Tatuende wa mu diulu ne muoyo umue, uvua ne disanka dia kuenza disua diende ne kufila mubidi wende bu mulambu. (Yone 14:31) Bivua kabidi bimuenza disanka pavuaye umanye ne: kulambula mubidi wende kuvua kupetesha Nzambi mushindu wa kutupikula ku bupika bua bubi ne lufu. Nzambi uvuaku muitabe didifila dia Yezu bua kuambula majitu onso aa anyi? Eyowa.

11. Mmunyi muvua Yehowa muleje ne: uvua muitabe muvua Yezu Masiya anyi Kristo?

11 Mukanda wa Matayo, Mâko, Luka ne Yone idi ileja patoke muvua Yehowa muleje dianyisha diende pavua Yezu mupatuke mu mâyi a musulu wa Yadene pakatambulaye. Yone Mubatiji udi utujadikila ne: ‘Ngakamona nyuma upueka mu diulu bu nyunyi wa nkutshi, wakikila Yezu. Ngakamona bualu ebu, ne ngakamanyisha bantu ne: Eu udi Muana wa Nzambi.’ (Yone 1:32-34) Anu muaba au, Yehowa wakamba ne: ‘Eu udi Muananyi munanga, yeye udi unsankisha bimpe.’​—Mat. 3:17; Mâko 1:11; Luka 3:22.

Wakashala ne lulamatu too ne ku lufu

12. Mmalu kayi avua Yezu muenze mu bidimu bisatu ne tshitupa panyima pa ditambula diende?

12 Mu bidimu bisatu ne tshitupa biakalonda, Yezu wakadifila mu mudimu wa kulongesha bantu malu a Tatuende ne kubaleja mudi bukokeshi bua Nzambi buakane. Kuenza ngendu lua makasa bua kuya mu nseke yonso ya buloba bulaya kuvua kumutshiokesha, kadi kakuvua tshintu nansha tshimue tshivua mua kumupangisha bua kuyisha bantu bulelela to. (Yone 4:6, 34; 18:37) Yezu uvua ulongesha bantu malu a Bukalenge bua Nzambi. Pakenzaye bishima bua kuondopa bantu bavua basama, kudisha bisumbu bia bantu bavua ne nzala ne kubisha too ne bafue, uvua uleja malu ikala Bukalenge bua Nzambi ne bua kuenzela bantu.​—Mat. 11:4, 5.

13. Ntshinyi tshivua Yezu mulongeshe pa bidi bitangila disambila?

13 Pamutu pa kuditumbisha bua malu avuaye ulongesha ne bua bishima bivuaye wenza, Yezu wakashiya tshilejilu tshimpe tshia didipuekesha bualu uvua utumbisha Yehowa bua malu onso au. (Yone 5:19; 11:41-44) Yezu wakatuleja kabidi malu a mushinga atudi ne bua kulomba mu masambila etu. Tudi ne bua kulomba bua dîna dia Yehowa divuijibue dinsantu ne bua bukokeshi buakane bua Nzambi bupingane pa muaba wa bukokeshi bubi bua Satana bua ‘benze pa buloba mudiye musue bu mudibu benza mu diulu.’ (Mat. 6:9, 10) Yezu wakatubela kabidi bua kuenza malu adi umvuangana ne masambila etu pa ‘kukeba diambedi bukalenge bua Nzambi ne buakane buende.’​—Mat. 6:33.

14. Nansha muvua Yezu muntu mupuangane, bua tshinyi uvua ne bua kudienzeja bua kukumbaja mudimu udiye nawu mu malu adi Nzambi mulongolole?

14 Pakavua Yezu pa kufua bua kulambula muoyo wende, wakatuadija kumona bunene bua bujitu buvua pa makaya ende. Bua Nzambi kukumbajaye malu avuaye mulongolole ne kupeta lumu, Yezu uvua ne bua kutantamena dikenga dibi divuaye ne bua kukenga kayi ne bualu ne kufua lufu lubi lutambe. Matuku atanu kumpala lua kufuaye, wakasambila wamba ne: ‘Katataka mutshima wanyi udi utata, nengambe tshinyi? Tatu, unsungile mu dikenga dia dîba edi. Kadi ngakuluila ku dîba edi bua bualu ebu.’ Yeye mumane kuamba mêyi aa atu muntu yonso mua kuamba padiye mu dikenga, Yezu kakatangila diakalenga diende to, kadi wakatuishila mêsu ende pa bualu buvua ne mushinga wa bungi ne kusambila wamba ne: ‘Tatu, utumbishe dîna diebe.’ Diakamue Yehowa wakandamuna ne: ‘Ngakaditumbisha, nenditumbishe kabidi.’ (Yone 12:27, 28) Bushuwa, Yezu uvua muitabe bua kutantamena diteta dikole dia muoyo mutoke ditu muntu nansha umue kayi muanji kutantamena. Kadi pakumvuaye mêyi a Tatuende wa mu diulu aa, wakashindika ne: neakokeshe bua kutumbisha bumfumu bua Yehowa ne kububingisha. Ke tshiakenzaye.

Tshidi lufu lua Yezu lukumbaje

15. Bua tshinyi Yezu wakamba kumpala kua kufuaye ne: “Bionso mbikumbane”?

15 Pavua Yezu ukengakana pa mutshi wa makenga kumpala kua kukulaye muoyo, wakamba ne: “Bionso mbikumbane.” (Yone 19:30, MMM) Mu bidimu bisatu ne tshitupa patupu bivua Yezu muenze panyima pa yeye mumane kutambula too ne ku lufu luende, Nzambi wakamuambuluisha bua kuenza malu a kukema. Pakafua Yezu, buloba buakakanka bikole ne biakafikisha munene wa basalayi ba bena Lomo uvuabu bapeshe bujitu bua kumushipesha ku diamba ne: “Bulelela, eu wakadi Muana wa Nzambi.” (Mat. 27:54) Mbimueneke ne: munene wa basalayi uvua mua kuikala mumone pavuabu baseka Yezu bua muvuaye udiamba mudiye Muana wa Nzambi. Nansha muvuaye mukenge bikole, Yezu wakalama muoyo wende mutoke ne kuleja patoke mudi Satana muena dishima wa kalanda musenga. Satana udi ushiminyina bantu bonso badi balamate bumfumu bua Nzambi wamba ne: ‘Bionso bidi muntu nabi yeye neabifile bua kusungila muoyo wende.’ (Yobo 2:4) Lulamatu lua Yezu luakaleja ne: Adama ne Eva bavua pabu mua kushala balamate Nzambi mu diteta dikese menemene divuabu bapete. Kadi bualu budi ne mushinga wa bungi budi ne: malu avua Yezu muenze pavuaye ne muoyo ne lufu luende mbileje mudiye mulamate ku bumfumu bua Yehowa ne muleje patoke mudi Yehowa mukumbane bua kukokesha. (Bala Nsumuinu 27:11.) Lufu lua Yezu ndukumbajaku bualu bukuabu anyi? Eyowa.

16, 17. (a) Bua tshinyi bantemu ba kumpala kua Yezu kuluaye pa buloba bavua bakane ku mêsu kua Nzambi? (b) Ntshinyi tshivua Yehowa mufute Yezu bua lulamatu luende? Ntshinyi tshidi Mukalenge Yezu Kristo mutungunuke ne kuenza?

16 Kudi bantu ba bungi bavua batendeledi ba Yehowa kumpala kua Yezu kuluaye pa buloba. Nzambi uvua ubangata bu bantu bakane ne wakabalaya bua kubabisha ku lufu. (Yesh. 25:8; Dan. 12:13) Kadi nku diambuluisha dia tshinyi kuvua Yehowa Nzambi wa tshijila mua kubenesha bantu bapange bupuangane mu mushindu wa dikema eu? Bible udi utumvuija ne: ‘Nzambi wakajadika Yezu Kristo ku mêsu kua bantu bua kuikalaye mulambu wa kubuikila nawu malu mabi a bantu, ku ditabuja dia mashi ende, bualu bua kuleja buakane buende mu dipita diende dia malu mabi akenzabu diambedi bua lutulu lua Nzambi. Wakenza nunku bua kuleja buakane buende mu tshikondo etshi bua yeye kuikala muakane ne mubingishi wa muntu yonso udi witabuja Yezu.’​—Lomo 3:25, 26. *

17 Yehowa wakafuta Yezu pa kumubisha ku lufu ne kumupesha muanzu mupite uvuaye nawu kumpala kua kuluaye pa buloba. Mpindieu Yezu mmuanjelu wa butumbi udi kayi mua kufua. (Eb. 1:3) Bu mudiye muakuidi munene ne Mukokeshi, Mukalenge Yezu Kristo mmutungunuke ne kuambuluisha bayidi bende bua kutumbisha buakane bua Nzambi. Tudi ne dianyisha dia bungi bua mudi Tatu wetu wa mu diulu Yehowa, muikale mufutshi wa bantu bonso badi benza nunku ne bamuenzela mudimu ne lulamatu anu bu muvua Muanende muenze.​—Bala Musambu wa 34:3; Ebelu 11:6.

18. Ntshinyi tshituakonkonona mu tshiena-bualu tshialonda?

18 Bantu bavua ne lulamatu kutuadijila anu ku Abele bakapeta malanda mimpe ne Yehowa bualu bavua ne ditabuja ne bavua beyemena Muana uvuabu balaye. Yehowa uvua mujadike ne: Muanende nealame muoyo wende mutoke, ne lufu luende luvua ne bua kumbusha bimpe ‘bubi bua ba pa buloba.’ (Yone 1:29) Lufu lua Yezu ludi luambuluisha bantu too ne lelu. (Lomo 3:26) Kadi mmabenesha kayi audi mua kupetela ku mulambu wa Kristo? Ke tshituakonkonona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 7 Mu mvese eu mupostolo Paulo udi utela mêyi a mu Musambu wa 40:6-8 bilondeshile Bible wa Septante wa tshiena Greke mudi kabidi mêyi a ne: “wakandongoluela mubidi.” Tshiambilu etshi katshiena mu mifundu ya mu tshiena Ebelu ya kale ya malu a mu Bible idiku lelu eu to.

^ tshik. 16 Bala “Nkonko ya babadi” idi mu dibeji 6, 7.

Newandamune munyi?

• Mmunyi muvuabu bele buakane bua Nzambi mpata?

• Ditambula dia Yezu divua diumvuija tshinyi?

• Ntshinyi tshivua lufu lua Yezu lukumbaje?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 9]

Udiku mumanye tshivua ditambula dia Yezu diumvuija anyi?