Skip to content

Skip to table of contents

Jesu Mbwatondezya Bululami bwa Leza

Jesu Mbwatondezya Bululami bwa Leza

Jesu Mbwatondezya Bululami bwa Leza

“Walo nguwe [Kristo] ngwaakabika Leza kuti abe mulungo, cakulusyomo lwamubulowa bwakwe. Ncitondezyo cabululami bwakwe.”—ROM. 3:25.

1, 2. (a) Ino Bbaibbele lituyiisya nzi kujatikizya bukkale bwabantu? (b) Ino mibuzyo nzi njotutiilange-lange mucibalo eeci?

MAKANI aali mu Bbaibbele aamba buzangi bwakacitika mumuunda wa Edeni alizyibidwe kapati. Toonse tulijatikizyidwe mucibi ca Adamu mbubwenya mbokupandulwidwe mumajwi aaya: “Cibi mbucakanjila munyika kumaanza aamuntu omwe buyo, alwalo lufu nkaambo kacibi, nkabela mbubonya obo lufu mbulwakazida bantu boonse, nkaambo kakuti boonse babisya.” (Rom. 5:12) Nokuba kuti tulasola canguzu kucita cintu cili kabotu, tulalubizya aboobo tuyandika kulekelelwa a Leza. Awalo mwaapostolo Paulo wakati: “Cibotu ncinjanda nsiciciti pe, pele cibi ncintayandi ncico ncincita. Maawe! ndi muntu uusampaukide ncobeni!”—Rom. 7:19, 24.

2 Akaambo kakuti toonse tatulondokede, cilayandika kulibuzya mibuzyo eeyi: Ino cakakonzyeka buti kuti Jesu waku Nazareta azyalwe kalondokede? Ino nkaambo nzi Leza ncaakalekela basinkondonyina Jesu kuti bamupenzye akumujaya? Kwaambisya, ino ncinzi lufwu lwa Kristo ncolwakazuzikizya?

Bululami bwa Leza Bwakazyigwa

3. Ino Saatani wakamweena buti Eva?

3 Bazyali besu bakusaanguna, ba Adamu a Eva bakakaka kweendelezyegwa a Leza, bakasala kweendelezyegwa “[a]muzoka waciindi, uutegwa Diabolosi a-Saatani.” (Ciy. 12:9) Amuyeeye eeci mbocakacitika. Saatani wakazumbauzya bululami bwabweendelezi bwa Jehova Leza. Wakacita oobo kwiinda mukubuzya Eva kuti: “Sa ncobeni Leza wakaamba kuti, Tamweelede kulya misamu yoonse yamumuunda?” Eva wakawiinduluka kuwaamba mulawo wa Leza wakuti kuli cisamu cimwi ncotwakakasyigwa kucijata akaambo kakuti inga twafwa. Saatani mpoonya wakaamba kuti Leza ulabeja. Diabolosi wakati: “Ne! Tamukonzyi kufwa pe.” Wakamweena Eva kuti Leza kuli cintu cimwi cibotu ncaakali kumwiima alimwi akuti kwiinda mukulya mucelo, ulakonzya kuba mbuli Leza, kateendelezyegwi.—Matl. 3:1-5.

4. Ino mbuti bantu mbobakatalika kweendelezyegwa a Saatani?

4 Saatani wakali kwaamba kuti bantu balakonzya kukkomana ikuti kabateendelezyegwi a Leza. Muciindi cakusumpula bululami bwa Leza, Adamu wakamumvwida mukaintu wakwe akulya mucelo wakakasyidwe. Aboobo Adamu wakaleka kumvwana a Jehova akutuletela cibi alufwu. Aciindi ncicona eeco, bantu bakatalika kweendelezyegwa a Saatani, “leza waansi aano.”—2 Bakolinti 4:4, BT; Rom. 7:14.

5. (a) Ino nzyakaamba Jehova zyakaba buti zyamasimpe? (b) Ino mbulangizi nzi Leza mbwaakabapa bana ba Adamu a Eva?

5 Kweelana ajwi lwakwe lyamasimpe, Jehova wakabasinganya ba Adamu a Eva kuti bafwe. (Matl. 3:16-19) Pele eeci tacaambi kuti akaalilwa makanze aa Leza. Naakali kubasinganya ba Adamu a Eva, Jehova wakapa bana babo bulangizi bubotu. Wakacita oobu kwiinda mukwaambilizya makanze aakwe aakuleta “lunyungu” lwalo Saatani ndwayakuluma kukasindi. Nokuba boobo, oolu Lunyungu lwakasyomezyegwa luyakuyumya kukasindi ‘akumuuma [Saatani] kumutwe.’ (Matl. 3:15) Bbaibbele lilakasalazya kaambo aaka nilyaamba Jesu Kristo kuti: “Nkabela kaambo nkaakayubunwidwa Mwana a-Leza nkaaka, kuti ajaye milimo ya-Saatani.” (1 Joh. 3:8) Ino bukkale alufwu lwa Jesu zibutondezya buti bululami bwa Leza?

Ncokwaamba Kubbapatizyigwa kwa Jesu

6. Ino tuzyi buti kuti Jesu tanaakakona cibi kuzwa kuli Adamu?

6 Jesu naakakomena wakeelana kapati a Adamu wakalondokede. (Rom. 5:14; 1 Kor. 15:45) Eeci cakali kwaamba kuti Jesu wakazyalwa kalondokede. Ino eeci cakacitika buti? Mungelo Gabriyeli wakaambila banyina Jesu ba Mariya kuti: “Muuya Uusalala uzooza alinduwe, enguzu zya-Sijulu lyamajulu zikuvunikile, ayooyo Uusalala uti tumbukwe uzooambwa kuti Mwana a-Leza.” (Lk. 1:35) Jesu naakacili mwana, ba Mariya beelede kuti bakamwaambila twaambo tumwi kujatikizya mbwaakazyalwa. Nkakaambo kaako, bumwi buzuba ciindi ba Mariya aba Josefa nibakamujana mutempele lya Leza, imwana ooyu wakabaambila kuti: “Sena tamuzi kuti ndileelede kuba muŋanda ya-Taata?” (Lk. 2:49) Kweelede kuti kuzwa kubwana Jesu wakalizyi kuti wakali Mwana wa Leza. Aboobo, kutondezya bululami bwa Leza ncicakali cintu cipati kuli nguwe.

7. Ino ncintu nzi cibotu ncaakajisi Jesu?

7 Jesu wakatondezya kuti ulaziyanda zyintu zyakumuuya kwiinda mukujanika lyoonse kumiswaangano. Akaambo kakuti wakali londokede weelede kuti wakazimvwisya nzyaakali kumvwa akubala mu Magwalo aa Chihebrayo. (Lk. 4:16) Alimwi wakalijisi cintu cimwi cibotu kapati—mubili wakwe uulondokede ngwaakali kukonzya kwaaba kwiiminina bantu. Naakabbapatizigwa, Jesu wakali kupaila alimwi weelede kuti wakali kuyeeya businsimi bulembedwe kulugwalo lwa Intembauzyo 40:6-8.—Lk. 3:21; amubale Ba-Hebrayo 10:5-10. *

8. Ino nkaambo nzi Johane Mubbapatizi ncaakali kuyanda kumukasya Jesu kubbapatizigwa?

8 Johane Mubbapatizi wakali kuyanda kumukasya Jesu kuti abbapatizigwe. Nkaambo nzi? Akaambo kakuti Johane wakali kubbapatizya Bajuda kutondezya kweempwa kuzibi zyabo. Akaambo kakuti wakali musazinyina, Johane weelede kuti wakalimuzyi Jesu kuti uliluleme, aboobo tanaakali kuyandika kweempwa. Jesu wakamwaambila Johane kuti wakaleelede kubbapatizigwa. Jesu wakati: “Mbuboobo mbutweelede kuzulizya ziluleme zyoonse.”—Mt. 3:15.

9. Ino kubbapatizigwa kwa Jesu kwakali kwiimina nzi?

9 Jesu weelede kuti wakalizyi kuti mbwalondokede mbuli Adamu, ulakonzya kuzyala bana balondokede akukkala ambabo muparadaiso anyika kukabe kutamani. Pele Jesu tanaakayanda kucita oobo nkaambo aayo tanaakali makanze a Jehova. Leza wakamutuma Jesu anyika kutegwa abe Lunyungu lwakasyomezyegwa naa Mesiya. Eeci cakabikkilizya kwaaba buumi bwakwe bulondokede. (Amubale Isaya 53:5, 6, 12.) Masimpe, kubbapatizigwa kwa Jesu kwakajisi bupanduluzi bwiimpene akubbapatizigwa kwesu ncokwaamba. Tiikwakali kubikkilizya kulyaaba kuli Jehova, akaambo kakuti Jesu wakali muna Israyeli, cisi cakaabidwe kale kuli Leza. Kubbapatizigwa kwa Jesu kwakali kwiiminina kulipa kuli Leza kuti acite kuyanda kwakwe mbuli mbwaamba Magwalo kujatikizya Mesiya.

10. Ino kucita kuyanda kwa Leza kali Mesiya kwakali kubikkilizya nzi, alimwi ino Jesu wakalimvwa buti?

10 Kuyanda kwa Jehova kujatikizya Jesu kwakali kubikkilizya kukambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza, kugwasya bantu kuba basikwiiya alimwi akubayiisya kutegwa abalo bakacite mulimo ooyu kumbele. Kubbapatizigwa kwa Jesu alimwi kwakali kubikkilizya kulisungula kutegwa aliyumye mumasunko akulufwu lwalunya ikutondezya kuti walyaaba kubulelo bwa Jehova Leza bwabululami. Akaambo kakuti Jesu wakali kubayanda ncobeni Bausyi bakujulu, wakalikkomene kucita kuyanda kwabo alimwi wakali lilibambide kwaaba mubili wakwe. (Joh. 14:31) Alimwi cakamukkomanisya kuzyiba kuti buumi bwakwe bulondokede bwakali kukonzya kwaabwa kuli Leza kutegwa atununune kuzwa kubuzike bwacibi alufwu. Sena Leza wakakuzumina kulyaaba kwa Jesu kuti abeleke milimo mipati eeyi? Inzya.

11. Ino Jehova wakatondezya buti kuti wakamuzumina Jesu kuba Mesiya wakasyomezyedwe naa Kristo?

11 Boonse bakalemba Makani Mabotu bakazuminizya kuti Jehova Leza wakamuzumina Jesu naakazwa mumaanzi mu Mulonga wa Jordano. Johane Mubbapatizi wakaamba kuti: “Ndakabona Muuya ulaseluka, uli mbuli nziba iizwa kujulu, wakakala ali [Jesu] . . . Eno ndakabona, ndakalungulula kuti oyu ngo-Mwana a-Leza.” (Joh. 1:32-34) Aciindi ncicona eeci Jehova wakaamba kuti: “Ngooyu mwanaangu uuyandika ngunkondelwa.”—Mt. 3:17; Mk. 1:11; Lk. 3:22.

Wakasyomeka Kusikila Wafwa

12. Ino ncinzi Jesu ncaakacita kwamyaka yotatwe acisela naakamana kubbapatizigwa?

12 Kwamyaka iili yotatwe acisela, Jesu wakalyaaba kuyiisya bantu kujatikizya Bausyi alimwi abululami bwabulelo bwabo. Kweenda amaulu mu Nyika yoonse Yakasyomezyegwa kwakali kumulemya kapati, pele eeci tiicakamulesya kukambauka kasimpe. (Joh. 4:6, 34; 18:37) Jesu wakayiisya bantu kujatikizya Bwami bwa Leza. Kwiinda mukubaponya camaleele baciswa, ikusanina makamu aabantu bafwide nzala akubusya bantu bafwide, wakatondezya ncobuyakucita Bwami bwa Leza.—Mt. 11:4, 5.

13. Ino ncinzi Jesu ncaakayiisya kujatikizya mupailo?

13 Muciindi cakulilumbaizya akaambo kakuyiisya kwakwe naa akaambo kakuponya bantu, Jesu wakapa cikozyanyo cibotu cakulicesya kwiinda mukubaambila kuti beelede kulumbaizya Jehova kuleka nguwe. (Joh. 5:19; 11:41-44) Alimwi Jesu wakabaambila bantu twaambo tuyandika kupailila. Mipailo yesu yeelede kubikkilizya kulomba kuti zyina lya Leza Jehova “lilemekwe” akuti bulelo bululeme bwa Leza bunjile mubusena bwabulelo bubyaabi bwa Saatani kutegwa “lucitwe luyando [lwakwe] ansi ano mbubonya mbuli kujulu.” (Mt. 6:9, 10) Jesu awalo wakatukulwaizya katucita zyintu kweelana amipailo yesu kwiinda “[mu]kuyandaula Bwami bwa-Leza abululami bwakwe.”—Mt. 6:33.

14. Nokuba kuti Jesu wakali londokede, ino nkaambo nzi ncakali kuyandika kubeleka canguzu kutegwa azuzikizye mulimo wakwe mumakanze a Leza?

14 Nicakalondelela ciindi cakuti aabe buumi bwakwe, Jesu wakabona mbowakali kuyandika mulimo ngwaakapedwe. Kuyanda kwa Bausyi ampuwo yabo zyakayeeme akuliyumya kwa Jesu kulubeta lwalunya akufwa kwakwe. Kakuceede mazuba osanwe kuti afwe Jesu wakapaila kuti: “Eno muuya wangu ulipengede, nandilatinzi? Taata, undivune kuciindi cino. Nokuboobo, ncendazida kuciindi cino.” Nakamana kwaamba mbwakali kulimvwa, Jesu wakabikkila maano kukaambo kayandika kapati akupaila kuti: “Taata, lemya zina lyako.” Mpoonya aawo Jehova wakaamba kuti: “Ndalilemya kale, ndiyoolilemya alimwi.” (Joh. 12:27, 28) Masimpe, Jesu wakalisungula kwiinda mumasunko mapati aatanacitikide kumuntu uuli woonse. Cakutadooneka, ikumvwa majwi aa Bausyi bakujulu kwakayumya Jesu akuti uyakucikonzya kusumpula bweendelezi bwa Jehova. Masimpe, wakazwidilila.

Ncolwakazuzikizya Lufwu lwa Jesu

15. Naakali afwaafwi akufwa, ino Jesu wakaambila nzi kuti: “Kulimanide”?

15 Jesu naakali acisamu cakupenzezya kalaafwaafwi akufwa, wakaamba kuti: “Kulimanide.” (Joh. 19:30) Eelo kaka zyakomena zyintu Jesu nzyaakazuzikizya kwiinda mukugwasyigwa a Leza mumyaka yotatwe acisela kuzwa naakabbapatizigwa kusikila naakafwa! Jesu naakafwa, kwakali muzuzumo mupati wanyika cakuti sikalumamba muna Roma wakeendelezya kujaigwa kwa Jesu wakaamba kuti: “Nkasimpe oyu mwaalumi waliluleme.” (Lk. 23:47) Sikalumamba ooyu wakamubona Jesu naakali kupenzyegwa akaambo kakulyaamba kuti Mwana wa Leza. Nokuba kuti wakapenga kapati, Jesu wakazumanana kusyomeka akutondezya kuti Saatani ngusikubeja mubi. Kujatikizya bantu boonse basumpula bweendelezi bwa Leza, Saatani wakaamba kuti: “Muntu uyakupa zyoonse kuti akabe abuumi bwakwe mwini.” (Job. 2:4) Kwiinda mukusyomeka, Jesu wakatondezya kuti ba Adamu a Eva bakali kukonzya kusyomeka musunko lyabo lyuuba-uba. Icintu cipati kwiinda ncakuti, buumi bwa Jesu alufwu lwakwe zyakasumpula bululami bwabweendelezi bwa Jehova. (Amubale Tusimpi 27:11.) Sena kuli cimbi lufwu lwa Jesu ncolwakazuzikizya? Inzya nkocili.

16, 17. (a) Ino mbuti bakamboni ba Jehova bakali kupona kabutanatalika Bunakristo mbobakacikonzya kuba bantu baluleme mumeso aa Leza? (b) Ino Jehova wakamulumbula buti Mwanaakwe akaambo kakusyomeka, alimwi ino ncinzi Mwami Jesu Kristo ncaazumanana kucita?

16 Babelesi banji ba Jehova bakali kupona Jesu katanaboola anyika. Bakaliluleme mumeso aa Leza alimwi bakajisi bulangizi bwabubuke. (Is. 25:8; Dan. 12:13) Pele ino mbubambe nzi bwamumulawo mbwaakali kukonzya kubelesya Leza uusalala Jehova kulongezya bantu basizibi munzila mbotu boobu? Ibbaibbele lyaamba kuti: “[Jesu Kristo] nguwe ngwaakabika Leza kuti abe mulungo, cakulusyomo lwamubulowa bwakwe. Ncitondezyo cabululami bwakwe, nkaambo kakuleka kwazibi ezyo izyakacitwa kalekale kuciindi cacambacilemu ca-Leza. Alimwi ncicitondezyo cabululami bwakwe kuciindi casunu, citondezya kuti Leza uliluleme, alimwi ulalulamika oyo muntu uumusyoma Jesu.”—Rom. 3:25, 26. *

17 Jehova wakamulumbula Jesu kwiinda mukumubusya akumupa cuuno cipati kwiinda ncaakajisi katanaboola anyika. Jesu lino ncilenge camuuya cabulemu citakonzyi kufwa. (Heb. 1:3) Mbwali Mupaizi Mupati alimwi a Mwami, Jesu Kristo ulazumanana kugwasya basikumutobela kuti batondezye bululami bwa Leza. Eelo kaka tulalumba kuti Taateesu wakujulu, Jehova, Nguupa bulumbu kuli boonse bacita bululami bwakwe alimwi akumubelekela cakusyomeka nobaiya Mwanaakwe!—Amubale Intembauzyo 34:3; Ba-Hebrayo 11:6.

18. Ino ncinzi ncotutiibandike mucibalo citobela?

18 Bantu boonse basyomeka kutalikila kuli Abelo bakali kumvwana a Jehova akaambo kakuti bakali alusyomo mu Lunyungu lwakasyomezyegwa. Jehova wakalizyi kuti Mwanaakwe wakali kuya kusyomeka alimwi akuti lufwu lwakwe lwakali kuyakuba cinunuzyo cilondokede akaambo ‘kacibi canyika.’ (Joh. 1:29) Alimwi lufwu lwa Jesu lulabagwasya bantu bapona mazuba aano. (Rom. 3:26) Aboobo, ino cinunuzyo ca Kristo cimugwasya buti nywebo? Aaka kaambo kalabandikwa mucibalo citobela.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 7 Mwaapostolo Paulo aawa uzubulula kuzwa ku Intembauzyo 40:6-8 kweelana a Bbaibbele lya Greek Septuagint, lyalo libikkilizya amajwi aakuti “wakandibambila mubili.” Majwi aaya taajaniki mu Magwalo aa Chihebrayo aakaindi.

^ munc. 16 Amubone “Mibuzyo Yabasikubala” amapeeji 6 a 7.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino mbuti bululami bwa Leza mbobwakakazyigwa?

• Ino kubbapatizigwa kwa Jesu kwakali kwaamba nzi?

• Ino lufwu lwa Jesu lwakazuzikizya nzi?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Sena mulizyi ncokwakali kwaamba kubbapatizigwa kwa Jesu?