Yani kulokufunako

Yani kulokucuketfwe

“Teluleko Temusa” Atilawule Indlela Lokhuluma Ngayo

“Teluleko Temusa” Atilawule Indlela Lokhuluma Ngayo

“Teluleko Temusa” Atilawule Indlela Lokhuluma Ngayo

“Ukhuluma kuhlakanipha, lulwimi lwakhe lugcwele teluleko temusa.”—TAGA 31:26.

1, 2. (a) Nguyiphi imfanelo tikhonti taJehova letikhutsatwa kutsi tiyikhombise? (b) Yini lesitawucoca ngayo kulesihloko?

 UMLAYETO iNkhosi Lemuweli leyawutfola kunina, bewufaka ekhatsi timfanelo lokufanele tikhonjiswe ngumfati sibili. Naku latjelwa kona: “Ukhuluma kuhlakanipha, lulwimi kwakhe lugcwele teluleko temusa.” (Taga 31:1, 10, 26) Umusa lomkhulu uchazwa ngekutsi uselulwimini lwemfati sibili kuhlanganise nabo bonkhe labafuna kujabulisa Nkulunkulu Jehova. (Fundza Taga 19:22.) Tonkhe tikhonti taNkulunkulu teliciniso kufanele tibe nemusa lomkhulu ekukhulumeni kwato.

2 Uyini umusa lomkhulu? Kufanele uboniswe kubobani? Yini letasisita kute “teluleko temusa” tigcwale elulwimini lwetfu? Kwenta kwetfu kanjalo kutawuba nayiphi indzima ekubhobokelaneni kwetfu nemalunga emndeni kanye nemaKhristu?

Umusa Lomkhulu Uhlobene Nelutsandvo

3, 4. (a) Uyini umusa lomkhulu? (b) Umusa lomkhulu wehluke njani emseni nje lovamile nobe emseni lovamise kuboniswa bantfu?

3 Umusa lomkhulu uhlobene nelutsandvo kanye nemusa. Ufaka ekhatsi umusa ngobe wenta kutsi umuntfu abe nelilukuluku kulabanye futsi akukhombise loko ngemavi nangetento. Njengobe lutsandvo nalo lungematse nelulwimi nemusa lomkhulu, loko kubitela kutsi ube nesifiso sekwati ngemphilo yalabanye. Nobe kunjalo, umsuka longuwo mbamba waleligama lelitsi umusa lomkhulu, usho lokungetulu nje kwemusa lovela elutsandvweni. Kukhombisa umusa lomkhulu kusho kubonisa umuntfu lotsite umusa ngekutitsandzela. Loko kwenta lomuntfu ayibone ngewakhe emehlo injongo yekubonisa lowo musa.

4 Kunalenye indlela futsi umusa lomkhulu lowehluke ngayo emseni nje lovamile. Umusa bantfu labavamise kuwubonisa, ungaboniswa ngisho nakubantfu bekuhamba. Bantfu basesichingini saseMaltha, babonisa umusa kuPawula kanye nebantfu labangu-275 labekahamba nabo ngalesikhatsi bephukelwe ngumkhumbi. Labantfu baseMaltha bebacala ngca kubona Pawula nalabantfu labangu-275 labekahamba nabo. (Imis. 27:37–28:2) Kantsi ngakulolunye luhlangotsi, umusa lomkhulu uhambisana nebudlelwane losebuvele buphembekile emkhatsini webantfu lababili. Nguloko kanye phela lokwaboniswa bantfu besive semaKheni ‘lababanesihe kuma-Israyeli nakaphuma eGibhithe.’—1 Sam. 15:6.

Kuzindla Kanye Nemthandazo Kubalulekile

5. Yini letasisita kutsi silawule lulwimi lwetfu?

5 Kungaba lukhuni kubonisa umusa lomkhulu endleleni lesikhuluma ngayo. Akhuluma ngelulwimi, umphostoli Jakobe wabhala: “Kodvwa kute longatsambisa lulwimi; lububi lobuyalukako, lugcwele shevu lobulalako.” (Jak. 3:8) Yini lengasisita kutsi sikwati kulawula lulwimi? Emavi aJesu lawasho kubafundisi ngalesikhatsi alapha emhlabeni, asinika kuhlakanipha. Watsi: “Ngobe umlomo ukhuluma loko lokugcwele enhlitiyweni.” (Mat. 12:34) Kuba nemusa lomkhulu, kulawula lulwimi lwetfu. Nangabe sifuna kubonisa umusa lomkhulu kuloko lesikukhulumako, kufanele sibe nemusa lomkhulu etinhlitiyweni tetfu. Ase sibone kutsi kuzindla kanye nemthandazo kusisita njani kulendzaba.

6. Kungani kufanele sizindle ngemisebenti yaJehova yemusa lomkhulu?

6 LiBhayibheli litsi Nkulunkulu Jehova ‘wandzile ngemusa.’ (Eks. 34:6) Umhlabeli wahlabela watsi: “Simakadze [Jehova], umhlaba ugcwele umusa wakho.” (Hla. 119:64) ImiBhalo icuketse incwaba yetiwombe lapho Jehova abonisa khona umusa wakhe lomkhulu etikhontini takhe. Nangabe sitinika sikhatsi lesenele kute sizindle ngemisebenti yaJehova,’ loko kungasenta kutsi sibe nesifiso sekubonisa timfanelo takhe.—Fundza Tihlabelelo 77:12.

7, 8. (a) Ngusiphi sento semusa lomkhulu Jehova lasibonisa Loti kanye nemndeni wakhe? (b) Wativa njani Davide ngekwemukela umusa lomkhulu waNkulunkulu?

7 Cabanga ngendlela Jehova lakhulula ngayo umshana wa-Abrahama longuLoti kanye nemndeni wakhe ngalesikhatsi abhubhisa lidolobha labebahlala kulo, iSodoma. Njengobe lilanga lalembhubhiso lalisondzela, tingilosi tancenga Loti kutsi aphume aphele kulelidolobha kanye nemndeni wakhe. LiBhayibheli litsi: “Kepha Loti wabina; ngako-ke ngobe Simakadze [Jehova] waba nesihawu kuye, lamadvodza lamabili [tingilosi] ababamba ngetandla, yena nemkakhe kanye nemadvodzakati akhe abakhiphela ngaphandle kwalelidolobha.” Asitsintseki yini etinhlitiyweni nasicabanga ngalendlela labantfu labasindziswa ngayo, futsi loko kusente sibone kutsi leyo bekuyindlela yaNkulunkulu yekubonisa umusa lomkhulu?—Gen. 19:16, 19.

8 Ase uphindze ucabange ngesibonelo seNkhosi Davide yaka-Israyeli. Yahlabela yatsi: “[Jehova] ungitsetselela lonkhe licala letono tami angelaphe tonkhe tifo tami.” Kufanele kube Davide wajabula kakhulu ngalesikhatsi Jehova amtsetselela sono labesente naBhatisheba. Wate watsi kuJehova: “Njengobe emazulu aphakeme ngetulu kwemhlaba, unjalo-ke nemusa wakhe kulabamesabako.” (Hla. 103:3, 11) Kuzindla ngalesibonelo saDavide kuhlanganise naletinye lokudzingidvwa ngato emiBhalweni, kwenta tinhlitiyo tetfu tijabule ngemusa lomkhulu waJehova. Kuphindze kusente kutsi simdvumise futsi simbonge. Kuchubeka kwetfu simbonga ngalokusuka enhlitiyweni, kutasenta kutsi simlingise Nkulunkulu weliciniso.—Ef. 5:1.

9. Ngusiphi sizatfu tikhonti taJehova letinaso sekubonisa umusa lomkhulu emphilweni yamalanga onkhe?

9 ImiBhalo inetibonelo letikhanyisa emaciniso ekutsi Jehova unemusa lomkhulu kubantfu lesebatinikele kuye. Kutsiwani ngalabo labasengakatinikeli kuNkulunkulu? Nkulunkulu unelunya yini kubantfu labanjalo? Akusinjalo. Umbhalo waLukha 6:35, uveta naku ngalendzaba: “Ngobe unemusa kulabangabongi nakulababi.” “Ngobe yena uphumisa lilanga lakhe kulababi nalabahle, anise imvula yakhe kulabalungile nalabangakalungi.” (Mat. 5:45) Kuliciniso kutsi ngembikwekutsi sibe ngemakholwa, sasivele siwutfola umusa waNkulunkulu. Kodvwa kuba tikhonti taJehova kusenta kutsi nyalo sikhombe ngalosekhatsi, ngobe sesitfola umusa lomkhulu. (Fundza Isaya 54:10.) Siyawubonga umusa lonjalo! Kungako sinesizatfu sekubonisa nalabanye umusa lomkhulu, ekukhulumeni nakuletinye tingoni ekuphileni.

10. Kungani umthandazo ulithulusi lelihle lelingasisita kutsi sikhombise umusa lomkhulu?

10 Umthandazo ulithulusi lelihle lelingasisita kutsi sibonise umusa lomkhulu. Umusa lomkhulu uyinhlanganisela yelutsandvo kanye nemusa, lokutincenye tetitselo temoya waJehova longcwele. (Gal. 5:22) Kulawulwa ngumoya longcwele waNkulunkulu kungasisita kute umusa lomkhulu ungene ushone etinhlitiyweni tetfu. Indlela lelula lesingatfola ngayo umoya longcwele waJehova kutsi sithandaze. (Luk. 11:13) Kungumkhuba lomuhle kutsi sithandaze kanyenti kute sitewutfola umoya longcwele futsi sisitsatse ngato totimbili sicondziso lesisitfolako. Kuliciniso kutsi kuzindla nemthandazo kubalulekile kute teluleko temusa tingaphumi emlonyeni wetfu.

Indlela Umusa Lomkhulu Longalawula Ngayo Kukhuluma Kwebantfu Labashadile

11. (a) Sati ngani kutsi Jehova ugadze kutsi emadvodza aphatse bafati bawo ngemusa lomkhulu? (b) Umusa lomkhulu ungayisita njani indvodza kutsi ibambe emagama nayikhuluma nemfati wayo?

11 Naku umphostoli Pawula lakusho emadvodzeni lashadile: “Tsandzani bafati benu, njengobe naKhristu alitsandza libandla. Wanikela ngekuphila kwakhe ngenca yalo.” (Ef. 5:25) Pawula uphindze awakhumbute nalokwashiwo kubo-Adamu na-Eva. Utsi: “Indvodza iyawushiya uyise nenina inamatsele kumkayo; labo bobabili bayawuba nyamanye.” (Ef. 5:31) Kusebaleni kutsi Jehova ugadze kutsi emadvodza anamatsele kubafati bawo, aphindze ababonise umusa lomkhulu. Indvodza lelawulwa lutsandvo ayikhulumi kabi, ayinekeli ebaleni emaphutsa emfati wayo kuwonkhe wonkhe. Lendvodza iyakujabulela kudvumisa umfati wayo. (Taga 31:28) Nakwenteka kuba nekungaboni ngaso linye kubantfu labashadile, umusa lomkhulu ubangela indvodza kutsi ingawakhulumi emagama lamabi, futsi ingakhweli itehlele ngemagama kumfati wayo.

12. Inkhulumo yemfati ingakhombisa njani kutsi ulawulwa ngumtsetfo wemusa lomkhulu?

12 Umtsetfo wemusa lomkhulu kufanele ulawule kukhuluma kwemfati. Inkhulumo yakhe akukafaneli ifanane nekukhuluma kwebantfu labangakholwa. Kufanele “ahloniphe indvodza yakhe,” akhulume nayo kahle kubantfu kute nalabanye bayihloniphe kakhudlwana. (Ef. 5:33) Lomfati uyakubalekela kuhhwilitisana nendvodza yakhe, ikakhulukati embikwebantfwababo ngobe akafuni kwehlisa sitfunti sendvodza yakhe kubo. Nangabe kunalangakunambitsisisi kahle, ukhuluma nendvodza yakhe ngasense. Naku liBhayibheli lelikushoko: “Umfati lohlakaniphile uyawakha umuti wakhe.” (Taga 14:1) Wenta likhaya libe yindzawo lefudvumele nalejatjulelwa nguwo onkhe emalunga emndeni wakhe.

13. Ngukuphi lapho kufanele kusetjentiswe khona umusa lomkhulu, futsi kungentiwa njani?

13 Ngisho nobe babondvwana ekhaya, indvodza nemfati kufanele bangayekeli kusebentisa emagama lamahle lakhombisa kutsi bayahloniphana. Naku lokwashiwo ngumphostoli Pawula ngalendzaba: “Kulahleni konkhe kutfukutsela, nelulaka nenzondo, nekuhlambalata nekukhuluma emahlazo.” Wachubeka watsi: “Yembatsani bubele benhlitiyo, nesisa, nekutitfoba, nebumnene, nekucinisela. . . . Yembatsani lutsandvo, lolusibopho sekuphelela.” (Khol. 3:8, 12-14) Nangabe kuyinsaka vukela kusebentisa kwebatali inkhulumo lekhombisa umusa lomkhulu, nebantfwana bangakukhandza kumelula kukhuluma ngaleyondlela.

14. Tinhloko temndeni tingakhuluma njani kute tidvudvute emalunga emndeni yato?

14 Umhlabeli washo nankha emavi ngaJehova: “Umusa wakho awube yindvudvuto yami.” (Hla. 119:76) Kubancenga nekubaniketa sicondziso kuyindlela ledla lubhedvu layisebentisako Jehova kute advudvute bantfu bakhe. (Hla. 119:105) Yini tinhloko temindeni letingayifundza esibonelweni saBabe wetfu losezulwini kute tisebentise inkhulumo ledvudvutako? Loko tingakwenta ngekuniketa sicondziso nekukhutsata imindeni yato. Akubutwa kutsi Kukhonta kweMndeni kwakusihlwa kuvula litfuba lekutsi kudzingidvwe lwati lolumcoka loluseBhayibhelini.—Taga 24:4.

Watsandze Lamanye EmaKhristu

15. Labadzala labangemaKhristu kanye nalabo labakhulile ngakamoya bangakhuluma njani kute bavikele labanye ebandleni?

15 Inkhosi Davide yathandaza yatsi: “Shangatsi umusa wakho, neliciniso lakho. . . . kungangigcina njalonjalo.” (Hla. 40:11) Labadzala labangemaKhristu kanye nalabakhulile ngakamoya labasebandleni lakini bangamlingisa njani Jehova ngekusebentisa lombhalo? Kukhumbula imininingwane lesemiBhalweni nasikhuluma, kutawubonisa kutsi sinemusa lomkhulu.—Taga 17:17.

16, 17. Ngutiphi tindlela lesingakhombisa ngato kutsi kukhuluma kwetfu kubuswa ngumtsetfo wemusa lomkhulu?

16 Yini lokufanele siyente nangabe sibona umKhristu enta lokutsite lokuphambene netimiso teliBhayibheli? Umusa lomkhulu angeke yini usente sifune kukhuluma kute sisite lomKhristu? (Hla. 141:5) Nangabe sive kutsi lotsite lesikholwa naye wente sono lesibi kakhulu, lutsandvo kufanele lusente sifune kukhutsata lona lowonile. Loko kusho kutsi kufanele ‘abite babonisi belibandla, bamthandazele ngekumgcobisa ngemafutsa egameni leNkhosi [Jehova].’ (Jak. 5:14) Nangabe lona lowonile ehluleka kubita labadzala belibandla, kungayibiki kwetfu lendzaba kutawubonisa kutsi asinawo umusa lomkhulu. Labanye bangahle baphatseke kabi, bative banesitunge, banganakwa nobe badvumele. Kodvwa kute sibonise kutsi umtsetfo wemusa lomkhulu uselulwimini lwetfu, kufanele ‘sibanike sibindzi labaphelelwa ngemandla emoyeni.’—1 Thes. 5:14.

17 Yini lokufanele siyente nangabe siva emahemuhemu lamabi ngalesikholwa nabo achamuka kubantfu labangakholwa? Esikhundleni sekusola kwetsembeka kwaloyo lesikholwa naye, kufanele singakhulumi ngetintfo letinjalo nobe sibute lomuntfu lokhulume loko kutsi unawo yini emaciniso laphatsekako ngalendzaba. Nangabe titsa taNkulunkulu tifuna kwati lokutsite ngemuntfu lesikholwa naye kute timlimate, lutsandvo ngebazalwane betfu lutawusenta kutsi singatitjeli lutfo.—Taga 18:24.

Umuntfu ‘Lonekulunga Nekwetsembeka, Uyawuphila’

18, 19. Kungani kungakafaneli kutsi umusa lomkhulu usuke kitsi nasikhuluma nalamanye emaKhristu?

18 Lutsandvo kufanele lubonakale endleleni lesiphatsa ngayo tikhonti taJehova. Ngisho nalapho sihlangabetane nebumatima, umtsetfo wemusa lomkhulu akukafanele usuke elulwimini lwetfu. Ngalesikhatsi umusa lomkhulu webantfwana baka-Israyeli uba ‘njengematolo asekuseni lanyamalalako,’ Jehova weva buhlungu. (Hos. 6:4, 6) Ngakulokunye, Jehova uyajabula nasiba nemusa lomkhulu ngaso sonkhe sikhatsi. Ase sifundze kutsi ubabusisa njani labo labanemusa lomkhulu.

19 Taga 21:21 titsi: “Umuntfu lowetama kutiphatsa ngekulunga nangekwetsembeka, uyawuphila imphilo lehloniphekile.” Lesinye sibusiso lesitawutfolwa ngumuntfu lowenta lokushiwo ngumBhalo weTaga kuphila lokuphakadze. Jehova utawumsita kutsi atfole ‘kuphila lokunguko sibili.’ (1 Thim. 6:12, 19) Ngako-ke, asichubeke ‘siphatsane ngemusa nangeluvelo kulowo nakulowo.’—Zak. 7:9.

Ungachaza njani?

• Uyini umusa lomkhulu?

• Yini lengakusita kutsi ukhulume ngemtsetfo wemusa lomkhulu?

• Bantfu labashadile bangalubonisa njani lutsandvo endleleni labakhuluma ngayo?

• Yini lebonisa kutsi sinemtsetfo wemusa lomkhulu nasikhuluma nalamanye emaKhristu?

[Imibuto Yesihloko Lesifundvwako]

[Sitfombe ekhasini 25]

Davide ukhuluma ngemusa lomkhulu waJehova

[Sitfombe ekhasini 26]

Ukwenta maviki onkhe yini Kukhonta kweMndeni kwakusihlwa?