Go na content

Go na table of contents

Suma kan frulusu den wan di e bari suku yepi?

Suma kan frulusu den wan di e bari suku yepi?

Suma kan frulusu den wan di e bari suku yepi?

„Mi Gado, mi e begi yu, leri a kownu den wet fu yu . . . Bika a o frulusu den pôtisma di e bari suku yepi.”—PS. 72:1, 12.

1. Fa a tori fu David e yepi wi fu kon si taki Gado abi sari-ati nanga sma?

DEN wortu dati e naki wi ati trutru! Soleki fa a sori, dan na Kownu David fu owruten Israel ben skrifi den wortu dati. Wan tu yari bifo a ben skrifi den sani dati, a ben sori berow fu a sondu di a ben du nanga Batseiba. Na a ten dati, David ben begi Gado: „Figi den sondu fu mi puru, fu di yu abi sari-ati pasa marki. . . . Doronomo mi e prakseri a sondu fu mi. . . . Luku, nanga sondu èn nanga furu pen mi mama meki mi. Mi ben abi sondu kaba, di mi bigin gro na ini mi mama bere” (Ps. 51:1-5). Fu di Yehovah abi sari-ati nanga wi, meki a e hori na prakseri taki wi na sondusma.

2. San wi e leri fu Psalm 72?

2 Yehovah e frustan a sari situwâsi di wi de na ini. Ma soleki fa Bijbel e taki, dan a salfu Kownu fu Gado „o frulusu den pôtisma di e bari suku yepi, sosrefi ala den mofinasma, nanga iniwan sma di no abi yepiman. A o firi sari gi den mofinasma èn gi den pôtisma èn a o frulusu den pôtisma” (Ps. 72:12, 13). Fa libisma o kisi frulusu? Psalm 72 e sori wi fa dati o pasa. A singi disi di abi fu du nanga a tiri fu David en manpikin, Salomo, e sori wi pikinso fa a tiri fu Gado en Manpikin, Yesus Krestes, o frulusu libisma fu ala problema.

A fasi fa Krestes o tiri

3. San Salomo ben aksi Gado, èn san Gado gi en?

3 Di David ben kon owru kaba, dan a taki dati Salomo musu tron kownu. Bakaten, a sori Salomo krin san a ben musu du, èn Salomo du ala den sani dati (1 Kow. 1:32-35; 2:1-3). Bakaten, Yehovah sori ensrefi na Salomo na ini wan dren, èn a taigi en: „Taigi mi san mi musu gi yu.” Salomo aksi en a wan-enkri sani disi: „Meki mi gi yesi na den wet fu yu, so taki mi kan koti krutu gi a pipel fu yu. Na so fasi mi sa man si krin san bun noso san ogri.” A sani disi di Salomo ben aksi Gado, ben sori taki a ben abi sakafasi. Fu dati ede Gado gi en san a aksi, èn a gi en moro leki dati srefi.—1 Kow. 3:5, 9-13.

4. San wan umakownu ben taki fu a tiri fu Salomo?

4 Fu di Yehovah ben blesi Salomo, meki a tiri fu en ben de a moro bunwan di oiti ben de na grontapu. Iya, na a ten dati, trutru vrede ben de èn sani ben e waka bun (1 Kow. 4:25). Wan fu den sma di ben kon luku fa Salomo ben e tiri, na a umakownu fu Skeiba, di ben kon nanga furu fu en futuboi. A ben taigi Salomo: „Di mi ben de na mi kondre, mi yere sma e taki fu den sani di yu du. . . . Now mi sabi taki ala den sani disi tru. . . . Soleki fa mi si, sma no fruteri mi afu srefi fu a koni fu yu! Yu koni èn yu gudu moro leki san sma ben taigi mi” (1 Kow. 10:1, 6, 7). Na a ten di Yesus ben de na grontapu, a sori taki a ben koni omeni tron moro Salomo. Fu dati ede a ben kan taki a sani disi fu ensrefi: „Wan sma di bigi moro Salomo de dya.”—Mat. 12:42.

Wi o kisi frulekti te a moro Bigi Salomo e tiri

5. San Psalm 72 e tyari kon na krin, èn san a e meki wi kon frustan pikinso?

5 Meki wi luku wan tu pisi fu Psalm 72 now, fu kon sabi sortu blesi sma o kisi na ondro a tiri fu Yesus Krestes, a moro Bigi Salomo. (Leisi Psalm 72:1-4.) A psalm disi e tyari kon na krin fa Yehovah feni en taki en Manpikin, Yesus Krestes, noso a „Granman fu Vrede”, o du „a wroko fu wan granman” (Yes. 9:6, 7). Gado sa tiri a moro Bigi Salomo fu ’krutu den tori fu den mofinawan èn fu frulusu den pikin fu den pôtiwan’. Te a o tiri, dan vrede nanga retidu o de. Di Yesus ben de na grontapu, a ben sori pikinso san a Dusun Yari Tiri fu en o du.—Openb. 20:4.

6. Fa Yesus sori pikinso sortu blesi sma o kisi te a Kownukondre e tiri?

6 Wi sa poti prakseri na wan tu sani di Yesus Krestes du, èn di e sori wi pikinso san a o du gi libisma leki wan kontru fu Psalm 72. A no de fu taki, dati a e naki wi ati fu si taki a ben e sori trutru sari-ati gi den wan di ben e nyan pina (Mat. 9:35, 36; 15:29-31). Fu eksempre, wan man di ben abi gwasi ben kon na Yesus, èn a begi en: „Efu yu wani nomo, yu kan meki mi kon krin.” Yesus piki en: „Mi wani. Kon krin.” Èn a man kon betre! (Mark. 1:40-42) Bakaten, Yesus miti wan uma di ben lasi en masra na ini dede, èn now en wan-enkri manpikin ben kon dede tu. Fu di Yesus ben e „firi sari” gi na uma, meki a taki „Opo!”, èn wantewante a manpikin opo. A ben e libi baka!—Luk. 7:11-15.

7, 8. Fa Yesus sori taki a ben abi a makti fu dresi sma?

7 Yehovah gi Yesus a makti fu du wondru. A tori fu ’wan uma di ben e lasi brudu twarfu yari kaba’, e sori dati. Aladi „wan lo datra ben pina na uma èn a ben gebroiki ala en gudu kaba”, toku sani ben kon ogri gi en. Na uma ben go na mindri wan bigi grupu sma èn a fasi Yesus. Soleki fa a Wet ben taki, dan wan sma di ben e „lasi brudu”, no ben mag du dati (Lef. 15:19, 25). Yesus firi taki a lasi krakti, èn fu dati ede a aksi suma ben fasi en. Na uma di ’ben e frede èn ben e beifi, trowe ensrefi na Yesus futusei èn a fruteri en ala sani’. Di Yesus kon si taki na Yehovah ben dresi na uma, dan a sori switifasi gi en èn a taigi en: „Mi umapikin, na a bribi fu yu meki yu kon betre. Meki sani waka bun gi yu; tan abi wan bun gosontu, bika yu no abi a takru siki moro.”—Mark. 5:25-27, 30, 33, 34.

8 A krakti di Yesus ben kisi fu Gado fu dresi sikisma, ben musu fu naki na ati fu den sma di ben si san a ben e du. Fu eksempre, bifo Yesus ben hori a pôpi Bergitaki fu en, dan a dresi sma. A ben musu fu de so, taki a sani dati ben naki na ati fu furu sma di ben drape (Luk. 6:17-19). Yohanes a Dopuman seni tu boskopuman fu aksi Yesus efu en na a Mesias. Di den feni en a ben e ’dresi furu sikisma, srefi den wan di ben siki hebi, a ben e puru ogri yeye na sma tapu èn a ben e meki taki furu brenisma kon si baka’. Yesus ben taigi den tu man dati: „Go fruteri Yohanes san unu si èn yere: den brenisma e si baka, den malengrisma e waka, den gwasiman e kon krin, den dofusma e yere, den dedesma kisi wan opobaka, den pôtisma e yere a bun nyunsu” (Luk. 7:19-22). A no de fu taki dati a boskopu disi ben gi Yohanes deki-ati!

9. San den wondru fu Yesus ben sori?

9 A tru taki a frulekti di Yesus ben gi sma na a ten di a ben e dini na grontapu, ben de fu wan pisi ten nomo. Den sma di a ben dresi noso di a ben gi wan opobaka, dede bakaten. Ma den wondru di Yesus ben du di a ben de na grontapu, ben sori taki libisma o kisi frulekti fu têgo te a Mesias e tiri.

Heri grontapu o tron wan paradijs!

10, 11. (a) O langa den blesi fu a Kownukondre o tan, èn fa a tiri fu Yesus o de? (b) Suma o de nanga Krestes na ini Paradijs, èn fa a o man libi fu têgo?

10 Pruberi fu si fa a libi o de na ini a Paradijs na grontapu. (Leisi Psalm 72:5-9.) Anbegiman fu a wan-enkri tru Gado o man libi na ini a Paradijs solanga leki a son nanga a mun de, iya, fu têgo! Kownu Yesus Krestes o gi sma krakti baka ’neleki te alen e saka kon na tapu grasi di ben koti, iya, leki alen di e nati a gron’.

11 Te yu e prakseri a kontru fu a psalm disi, dan yu ati e prisiri fu di yu abi a howpu fu libi fu têgo na ini wan paradijs na grontapu, a no so? A no de fu taki dati na ogriman di ben e anga na a postu, ben breiti srefisrefi di Yesus taigi en: „Yu o de nanga mi na ini Paradijs” (Luk. 23:43). Na a ten fu a Dusun Yari Tiri fu Yesus, a man dati o kisi libi baka. Efu a e saka ensrefi na ondro a tiri fu Krestes, dan a o man libi fu têgo na grontapu, a o de gosontu dorodoro, èn a o de koloku.

12. Sortu okasi sa de gi den onregtfardikiwan di sa kisi wan opobaka na a ten fu a Dusun Yari Tiri fu Krestes?

12 Te Yesus Krestes, a moro Bigi Salomo o tiri, dan „den reti-ati sma o de leki grun grasi di e opo kon” èn dati wani taki dati sani o waka bun nanga den (Ps. 72:7). Na a ten dati, ala sma o kisi wini fu a lobi fu Krestes. A o sorgu bun gi den tu, neleki fa a ben du dati di a ben de na grontapu. Na ini a nyun grontapu di Gado pramisi wi, srefi „onregtfardikiwan” di o kisi wan opobaka sa kisi wan moi okasi fu hori densrefi na den markitiki fu Yehovah, so taki den kan tan na libi (Tori. 24:15). A no de fu taki dati den sma di e weigri fu hori densrefi na den markitiki fu Gado, no sa kisi okasi fu tan na libi, fu di den o pori a vrede fu a nyun grontapu.

13. Te o fara a Kownukondre o tiri, èn fu san ede a vrede fu en noiti o pori?

13 Wi e kon frustan te o fara a Moro Bigi Salomo o tiri, te wi e luku den wortu disi: „A o tiri fu a wan se te go miti a trawan, fu a Gran Liba [Eufraatliba] te go miti den moro farawe presi fu grontapu. Den sma di e libi na den kontren pe watra no de, o boigi gi en. Den feanti fu en o leki a doti nanga den tongo” (Ps. 72:8, 9). Iya, Yesus Krestes o tiri heri grontapu (Sak. 9:9, 10). Den sma di abi warderi gi a tiri fu en èn gi den blesi di den e kisi, sa „boigi gi en”, fu di den de klariklari fu saka densrefi na en ondro. Ma sma di e tan du sondu sondro fu sori berow, no sa kisi okasi fu libi moro langa, awansi den abi „wán hondro yari” (Yes. 65:20). Den sma disi „o leki a doti nanga den tongo”.

Yesus e firi gi wi

14, 15. Fa wi du sabi taki Yesus e frustan fa libisma e firi, èn taki a „o frulusu den pôtisma di e bari suku yepi”?

14 A situwâsi di sondu libisma de na ini, no bun srefisrefi, èn den abi yepi tranga fanowdu. Ma howpu de gi wi. (Leisi Psalm 72:12-14.) Yesus, a Moro Bigi Salomo e firi gi wi, fu di a sabi taki wi na sondu sma. Boiti dati, Yesus ben nyan pina fu di a ben du san reti, èn Gado gi pasi taki a kisi tesi di en wawan ben musu pasa. Fu taki en leti, Yesus ben e nyan pina so te taki „en sweti tron leki dropu brudu di ben e fadon na gron”! (Luk. 22:44) Bakaten, di a ben e anga na a pina postu, dan a bari: „Mi Gado, mi Gado, fu san ede yu gowe libi mi?” (Mat. 27:45, 46) Aladi a ben nyan so furu pina, èn aladi Satan pruberi na ala sortu fasi fu meki a drai baka gi Yehovah, toku Yesus tan gi yesi na Yehovah Gado.

15 Wi kan de seiker taki Yesus e si fa wi e pina èn taki a „o frulusu den pôtisma di e bari suku yepi, sosrefi ala den mofinasma, nanga iniwan sma di no abi yepiman”. Neleki en Papa, Yesus e broko en ede nanga wi fu di a lobi wi, èn fu dati ede a o „arki den pôtisma” èn a o ’dresi den sma di broko saka èn a o tai den soro di e hati den’ (Ps. 69:33; 147:3). Yesus man „frustan den swakifasi fu wi”, fu di a „kisi tesi na ala fasi neleki wi” (Hebr. 4:15). A bun srefisrefi fu sabi taki Kownu Yesus Krestes e tiri now na hemel, èn taki a e angri fu tyari frulekti kon gi libisma di e nyan pina!

16. Fu san ede Salomo ben man firi gi a pipel fu en?

16 Fu di Salomo ben abi koni, èn fu di a ben abi a koni fu man si sani krin, meki trutru a „ben e firi sari gi den mofinasma”. Boiti dati, furu sari sani nanga hati sani ben miti en. En brada Amnon ben didon nanga tranga nanga en sisa Tamar, èn Salomo en brada Absalom meki sma kiri Amnon fu di a ben du na ogri dati (2 Sam. 13:1, 14, 28, 29). Absalom ben teki a kownusturu fu David abra, sondro taki a ben abi a reti fu du dati. Ma a no ben de fu langa, fu di Yoab kiri en (2 Sam. 15:10, 14; 18:9, 14). Bakaten, Adonia, Salomo en brada, pruberi fu teki a kownusturu abra. Efu a ben abi bun bakapisi, dan seiker a ben o kiri Salomo (1 Kow. 1:5). A ben de krin taki Salomo ben e frustan taki libisma e nyan pina. Wi kan si dati te wi e luku san a taki na ini a begi fu en, di a ben e gi a tempel abra na Yehovah. Luku san a kownu ben begi gi a pipel fu en: „Kande ibriwan fu den e fruteri yu san e moro den, èn fa den e pina . . . [Yehovah] gi den pardon fu den sondu fu den èn pai den gi ala den sani di den du.”—2 Kron. 6:29, 30.

17, 18. Sortu sari sani miti wan tu fu den futuboi fu Gado, èn san yepi den fu horidoro?

17 Son leisi te wi „e pina”, dan dati kan kon fu di wi ondrofeni spesrutu sani na ini a libi. Mary, * wan Kotoigi fu Yehovah di abi sowan 30 yari, e skrifi: „Mi abi ala reide fu de koloku, ma nofo tron, den sani di miti mi e meki mi firi syen. Mi e sari srefisrefi, èn mi wani krei fu di a gersi leki na esde-esde den sani dati pasa. Fu di mi no man frigiti den sani dati, meki mi e firi leki mi no warti noti, èn mi e firi leki na misrefi suku en.”

18 Furu fu den futuboi fu Gado sabi fa a de fu abi den sortu firi disi. Ma san kan gi den a krakti fu horidoro? Mary e taki: „Mi de koloku now fu di mi abi trutru mati, èn fu di mi abi Kresten brada nanga sisa. Mi e pruberi tu fu poti prakseri na san Yehovah e pramisi wi gi a ten di e kon. Dati e gi mi a frutrow taki mi no sa abi fu bari kari moro fu kisi yepi, ma na presi fu dati mi sa bari fu prisiri” (Ps. 126:5). Wi musu howpu tapu Gado en Manpikin, a sma di a poti leki Tiriman. Bijbel e taki fu en: „A o firi sari gi den mofinasma èn gi den pôtisma èn a o frulusu den pôtisma. A o kibri den libi, so taki tiriman di e kwinsi den èn di e du ogri-ati sani nanga den, no man du den noti moro. A brudu fu den o de wan warti sani gi en” (Ps. 72:13, 14). A sani dati na wan trowstu gi wi trutru!

Wan nyun grontapu pe bogobogo nyanyan o de

19, 20. (a) Soleki fa Psalm 72 e sori, dan sortu problema a Kownukondre tiri sa lusu? (b) Suma na a moro prenspari sma di musu kisi grani gi a tiri fu Krestes, èn fa yu feni den sani di a tiri dati sa du?

19 Pruberi fu si baka fa a libi sa de gi reti-ati sma na ini a nyun grontapu fu Gado te a Moro Bigi Salomo e tiri. Bijbel e gi wi a pramisi disi: „Furu nyanyan o kon de na grontapu. Srefi na tapu den ede fu den bergi nyanyan o de pasa marki” (Ps. 72:16). Fu di nyanyan nofo tron no e gron na tapu den ede fu bergi, meki den wortu disi e sori krin taki grontapu o gi bogobogo nyanyan. A nyanyan dati „o furu leki den bon di e gro na a Libanon”, wan kontren pe bogobogo nyanyan ben e gro na a ten di Salomo ben e tiri. Denki a tori! Nyanyan no sa mankeri moro, ala sma o abi gosontu nyanyan, èn nowan sma sa de nanga angribere! Ala sma sa kisi „nyanyan di meki nanga bun oli”.—Yes. 25:6-8; 35:1, 2.

20 Suma musu kisi a grani fu ala den blesi disi? A moro prenspari sma di musu kisi grani, na a Têgo Kownu èn Tiriman fu hemel nanga grontapu, Yehovah Gado. Fu taki en leti, wi alamala sa prisiri fu singi a lasti pisi fu a moi singi disi: „Meki a nen fu en [a di fu Kownu Yesus Krestes] tan fu ala ten. Meki a kisi bigi nen moro nanga moro, meki sma aksi Gado fu blesi trawan, neleki fa a blesi Kownu. Meki den pipel fu ala kondre winsi soso bun gi en. Blesi fu Yehovah Gado, a Gado fu Israel, bika na en wawan e du bigi sani. Meki a bigi nen fu en kisi blesi fu ala ten. Iya, meki a glori fu en furu heri grontapu. Amen, iya, Amen.”—Ps. 72:17-19.

[Futuwortu]

^ paragraaf 17 Wi kenki a nen.

San yu ben sa piki?

• Sortu sani Psalm 72 e meki wi kon sabi na fesi?

• Suma na a Moro Bigi Salomo, èn te o fara a o tiri?

• San yu feni moi fu den blesi di skrifi na ini Psalm 72?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenki na tapu bladzijde 29]

San a bun libi na a ten fu a tiri fu Salomo ben e prenki?

[Prenki na tapu bladzijde 32]

Wi abi ala reide fu meki muiti fu kisi libi na ini a Paradijs, na ondro a tiri fu a Moro Bigi Salomo