Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Kukalakala Mudimu Wunakuyilaku Hambidi Chikupu Muyinu Mpinji

Kukalakala Mudimu Wunakuyilaku Hambidi Chikupu Muyinu Mpinji

Kukalakala Mudimu Wunakuyilaku Hambidi Chikupu Muyinu Mpinji

WASHIMWINI HARLEY HARRIS

Mwadiñi muchaaka cha 1950, haSeptember 2, mumusumba waKennett, Missouri, mu U.S.A. Twadiña hakupompa kwañinza, nawa atunyeñumukili kudi izanvu dawantu aleteleña ndombu. Mukulumpi wamusumba waleteli Atulama Etuña nakutukiña kunidi izanvu dawayiluwañimbi. Amashidika emeni namatawu nijimpoku jakumata mumukwakwa. Iku tunakuwela matuka, twanyamukili nakukandama munyotoka yetu nakuya kumusumba waCape Girardeau, Missouri, nakumanishilaku yibalu yashaliluku yakupompa. Kuniwu musumba dikunapapatisheweli henohu nindi nayaaka 14 yakusemuka. Wundenu ntahi niyileji chinatachikili kumukalakela Yehova muniyi mpinji yakala.

MUYAAKA yatachi yamuma 1930, nkanka weyala niwamumbanda nianyanawu atanu nasatu atiyili mpanji jaMana kwetu Rutherford jakukwatila hamaseleti nawa elukili chikupu nawu awanini chalala. Anvwali jami, aBay niMildred Harris, ayipapatishili muchaaka cha 1935 hakupompa kwankambi kwadiñileña mumusumba waWashington, D.C. Azañaleli nankashi hakwikala hakachi ‘kezaza deneni,’ delukiluwu haniku kupompa!—Chim. 7:9, 14.

Ami navwalikili muchaaka chalondeleluhu. Nawa chimwahitili chaaka chimu, anvwali jami abuukilili kwiluña dekala kwakulehi daMississippi. Chitwashakamini munidi iluña, hiyatwendeleluhu kudi nkoñi wendañaku. Chisaka chami chasonekeleleña nyikanda kuBeteli kulonda eluki mpinji yakupompa nawa twayileña kukupompa kwamaneni, iyi diyi mpinji hohu yitwahanjekeleña nawamana kwetu.

Kuumika Hampinji Yamakabisha

Hampinji yikwadiña Njita Yamukaayi Yamuchiyedi, aYinsahu jaYehova ayiyandishili chikupu hamuloña wakubula kudiñija munsañu jamatuña. Twabuukilili cheñi kwiluña daMountain Home, Arkansas. Ifuku dimu, nadiña nakushimwina nawatata mumukwakwa. Kukasumuka iyala wumu hakuyisompola atata magazini nakuyochela mumeswetu. Watwilili nindi tudi asawoma hakubula kuya nakulwa njita. Chineli nadiña hohu nayaaka yitanu, natachikili kudila. Ilaña atata amutalili hohu chakadi kuhosha niizu nichayiliyi ona iyala.

Muniwu musumba mwadiñi antu amakwawu atukeñeli. Ifuku dimu, chelili izanvu dawayiluwañimbi dikuchiki motoka yetu, ihaku wamunidi iluña wenjili kutwadiña. Hakwihula nindi, “Chumanyi chinakumwekana kunu?” Iyala wumu wakwili nindi, “Awa aYinsahu jaYehova anakukaana kulwila ituña dawu!” Iwu ihaku chachitiyiliyi wakilukili nakushakama kunsa yamotoka yetu nakubidika nindi: “Ami nasiluku Njita yaKaayi Yatachi, nawa nukwasa nimuniyi njita! Yilekenu awantu adiyili kwawu. Hiyanakuyandisha antuku.” Hohenohu izanvu denidi ditachika nikupuloka wumweneni. Wenowu muzañalu wutwatiyili chelili awantu atutiyili luwi!—Yil. 27:3.

Kupompa Kweneni Kwatukoleshaña

Kupompa kweneni kwadiñuku muchaaka cha 1941 mumusumba wa St. Louis, Missouri, kwatukolesheli nankashi. Antu awanikiluku atela adiña 115,000 neyi mukwesekeja. Antu amavulu nankashi akushika ku 3,903 ayipapatishili! Nanukaña chikupu mpanji yahanini Mana kwetu Rutherford yahosheleña nawu “Anyana kaMwanta.” Wahosheli hadi etu atwansi, nawa wejima wetu twatambwili mukanda wumu wumu wawuwahi wawulombu wawusombu wahosheleña nawu Children. Iku kupompa kwankwashili kuumika kukala kwamwekeni muchaaka chahiñiluhu, chaaka chinateleli kutachika shikola. Ami nimusonyami atuhañili kushikola hamuloña wakubula kubuzwila mpandelu. Ifuku niifuku twafuntileña kushikola netu hadaha akulumpi jashikola anafuntishi muchima mwivumu. Hadi mafuku amavulu nantetemena twaketwileña mavunda hakuya kushikola, chitwashika kuna atufuntishileña. Ilaña, namweni nami yadiña njila yakumwekeshelamu netu twovwahila Wanta waNzambi.

Hashimbwili wanyi, Chota Chanyiloña Cheneni chamuUnited States chahakwili nawu muntu yomweni nateli kufuukulahu neyi nakukeña kubuzwila mpandelu hela nehi. Nkumininaku, twatachikili cheñi kuya kushikola. Ntañishi yetu wadiña namuchima wawuwahi nawa watukwashili kwiluka yuma yadiziluwu akwetu. Akwetu akashikola niwena atulemesheleña.

Cheñi nanukaña kupompa kweneni kwamu 1942 muCleveland, Ohio, Mana kwetu Nathan H. Knorr waheni mpanji yahosheleña nawu “Komana Kuwunda Kwamba Katwalekahu?” Iyi mpanji yasandujoleleña mukanda waChimwekeshu kapetulu 17 yashimwini nawu kwakekala mpinji yakuwunda hanyima yaNjita yamuKaayi Yamuchiyedi. Dichi, twadiñi nakukuhwelela netu kukekala kuyilaku hambidi. Hakwila nawu mudimu wunakuyilaku hambidi wakazatiki chiwahi, Shikola yaGiliyadi ayenzunwini mu 1943. Nelukili wanyi nami kumbidi iyi shikola yakahimpa chihandilu chami. Chelili njita yinamani dehi, kwadiñi kuwunda nimakabisha akehañeni. Ilaña, chatachikili Njita yamuKorea mu 1950, hohenohu ikañesha daholokeleli cheñi hamudimu wetu wakushimwina, neyi chitwashimuna dehi.

Kudikita Chikupu muMudimu Wunakuyilaku Hambidi

Mu 1954, namanishili shikola, nawa chimwahitili kakweji natachikili wupayiniya. Hanyima yakuzatila mumusumba waKennett, Missouri, mwatunyeñumukiluwu kudi ayiluwañimbi mu 1950, antambikili kuBeteli muMarch 1955. Chipompelu munapompeleleña chadiñi mwiluña datenañawu nawu Times Square, hakachi kaNew York City, nidena dadiñi iluña dakushimwinamu. Mwalala, chihandilu chahimpikili nankashi munidi ituña. Natwesheleña kukokola antu amumusumba waNew York abula mpinji yakuhosha nawantu kuhitila mukubakula magazini hachibaaba chikuyiletela ikoku, nawa nahosheleña nami, “Mwadihulahu dehi lwihu lwamuchidiwu?” Antu amavulu atambwileña magazini.

Kudifukula kwantetemena dikwanzañalesheleña nankashi haBeteli, kwalombweleñawu kudi Mana kwetu Knorr. Wadiñi nakulumbulula mavasi amuBayibolu munjila yatiyakana nikuyikunjika kudi etu munjila yatela kutukwasha. Watulejeleña etu anyikwenzi ajiki neyi tata yawantu chalejañayi mwanindi, nawa wavulileña kutufumba chakushakama nawahela.

Mu 1960, nafuukwiluhu kusumbula, dichi nasonekeleli kasanji kaBeteli nami kunashali mafuku 30 nakufuma muBeteli, ilaña añakwili wanyi. Kukumana kwamafuku 30, hela chakwila natiyileña nsonyi nankashi, nahamukili nakwihula neyi atambwili mukanda wami wunasonekeli nami inakufuma muBeteli. Mana kwetu Robert Wallen diyi wakwili nshiña nawa wenjili kunazatilileña. Wañihwili chinatoñojokeleña hamudimu wakwikala payiniya wadimena hela nkoñi wañinza. Ami namwakwili nami, “Mana kwami Robert, ami nidi hohu nayaaka 24, nawa iyi nyidimu nayiluka wanyi.”

Kutachika Mudimu waÑinza

Nawufuku, nawanini chisweku cheneni mukapeka kami. Mwadiña mafomu ayedi, yimu yakwihwilahu mudimu wawupayiniya wadimena, yikwawu yakwihwilahu mudimu wakwikala nkoñi wañinza. Wenowu muzañalu! Nahayamini nankashi! Dichi nekalili nakukooleka kwakukalakela ana kwami mumudimu wamuñinza kukabeta kambwela kaMissouri nikabeta kamusela kaKansas. Henohu kanda nifumi haBeteli, nawanikili kumitiñi yawankoñi endaña. Hakukunkulula, Mana kwetu Knorr wahosheli nindi: “Chineli mudi ankoñi añinza niankoñi ankambi hichinayi mukwila nawu mweluka yuma yayivulu kubadika amana kwenu amuyipompeluku. Amana kwetu amakwawu eluka yuma yayivulu kubadikenu. Ilaña nshakaminu yawu diyayikañeshaña kuzata mudimu wamuñinza. Mukadizilaku yuma yayivulu.”

Dichuma chamwekeni! Mana kwetu Fred Molohan niñodindi nimana kwindi Charley wakuParsons, Kansas, emikili chakutalilahu chachiwahi. Adizili chalala muyaaka yamuma 1900. Wenowu muzañalu wunatiyili hakunleja yuma yamwenuwu henohu kanda nivwaliki! Mana kwetu mukwawu wadiña John Wristen, manakwa Joplin Missouri wamuwahi wakashinakaji, wazatili wupayiniya hadi yaaka yayivulu. Awa amana kwetu akeñewa alemesheleña nankashi ntanjikilu yateokalatiki. Hakwikala nkoñi yawu wañinza, anlemesheleña hela chakwila nadiñi kansi.

Mu 1962, nasumbwili Cloris Knoche, payiniya wadiñi nansuki yakunduluka. Natwalekeluhu namudimu wamuñinza hamu nañodami Cloris. Hamuloña wakushakama mumatala awamana kwetu chatukwashili kuyiluka. Twakwashili atwansi kutachika mudimu wampinji yejima. Anyikwenzi ayedi muñinza, aJay Kosinski niJoAnn Kresyman, wena adiñi namuchima wakwiteja munayilejeleña. Muloña wakuzata nawu mumudimu nikuyileja hamuzañalu wunukweti hakwikala nachihandilu chakudihana kwayileñeleli kwimika yikonkwanyi. JoAnn wekalili payiniya wadimena, Jay wayili nakuzatila haBeteli. Mukuhita kwayaaka, mwayedi wawu asumbwili, chayinu mpinji anazati neyi ankoñi kwakwihi nayaaka 30.

Mudimu wawuMishonali

Mu 1966, Mana kwetu Knorr watwihwili neyi tunakukeña kuzatila kwituña dacheñi. Twakwili netu, “Kunu kutunakuzatila kudi chiwahi, ilaña neyi kwiluña dikwawu kudi kukankila tunateli kuya.” Chimwahitili mulungu wumu, atutambikili kuShikola yaGiliyadi. Twazañaleli nankashi hakufunta cheñi haBeteli kushikola nakudiwana nawana kwetu itwakeñeli nikuyilemesha! Twakwatili cheñi wubwambu nawakwetu akashikola, achidi kukalakala nihanu nakashinshi.

Ami niCloris atutemesheli kuEcuador mwituña daSouth America, hamu niDennis niEdwina Crist, Ana Rodríguez, niDelia Sánchez. Chisaka chawaCrist ayili mumuchima wamusumba, waQuito. Etu, Ana niDelia atutemesheli kuCuenca, musumba weneni wamuchisatu muEcuador. Idi iluña dadiña natubeta tuyedi. Chipompelu chatachi chamuCuenca chatachikilili mukapeka ketu kakuhanjikila. Twadiña awana kushilahu niantu amakwawu ayedi. Hitwelukili chitwatela kuzata mudimu wakushimwinaku.

Mumusumba waCuenca mwadiña mwenzala machaachi, nawa hamafuku ateneneñawu nawu mafuku ajila, mumusumba mwenzeleña nyisululu yawakwansakililu. Hela chochu antu amumusumba waCuenca enhwileña malwihu amavulu. Chakutalilahu, chinadibulakeni naMario Polo katachi, mukwakuvuwa ileñi dankinga wakuluka yitembi muCuenca, wañihwili nindi, “Indi chivumbi ashimunawu mumukanda waChimwekeshu hinyi?”

Mpinji yikwawu, Mario wenjili kwitala detu nawufuku iku nahilashani. Mukulumpi wansakililu wamwinkeli nyikanda yadiña nakutwambila chikupu aYinsahu jaYehova. Nahanjekeli nindi nami muntu anatwambiluwu watela kudikala yomweni. Dichi chikwachili, Mario wamutambikili mukulumpi wachaachi ninami kwitala dindi kulonda nakuli mwatutwambilileñawu. Chitwabulakeni, nayilejeli nami tushinshiki hansañu yaWanzambi Asatu. Mukulumpi wansakililu chatañiliyi Yowanu 1:1, Mario walumbulwili mwatalisha nsona yaYowanu 1:1. Nawa watwalekeluhu kulumbulula mavasi ejima itwateneneña. Dichi, mukulumpi wansakililu wanyamukili chakadi kulumbulula Anzambi Asatu. Ichi chayileñeleli aMario niñodindi kwiteja nawu awanini chalala, nawa atachikili kuhakwilaku chikupu ntañishilu yamuBayibolu. Twazañalalaña chikupu hakumona yipompelu yamumusumba waCuenca yinakuvulilaku nakushika 33 niyipompelu yekala mwiluña deneni mutwatachikilili kuzatila, yejima yashikili 63—iku chalala kwadiña kuyilaku hambidi chikupu!

Namweni Mutayi Chiwatoheleluku

Muchaaka cha 1970, ami niAl Schullo atulejeli kuya kumutayi muGuayaquil. Mwayedi wetu twalombweleña nyidimu yahamutayi. Joe Sekerak waloñejeleña nyikanda hadi mpinji yantesha yakuyipompelu 46 mwituña dejima. Mpinji yikwawu, Cloris wazatileña neyi kamishonali wamwiha iku ami nakuzatila haBeteli. Iwu muhela nakwashi antu 55 apapatishewa, kakavulu hakupompa kweneni atudizi asatu hela atanu ayipapatishileña.

Chakutalilahu, Cloris wadizileña namumbanda wejina daLucresia, wakanishileñawu kudi nfumwindi. Hela chochu, nkumininaku Lucresia wapapatisheweli nawa watachikili kukalakala neyi payiniya wampinji yejima. Wadizishili anyanindi njila jaYehova. Anyanindi ayedi awamayala hiyaeluda chayinu mpinji, nawa mukwawu hipayiniya wadimena; mwanindi wamumbanda hipayiniya wampinji yejima. Mwizukulwindi wamumbanda wasumbukili namana kwetu wamuwahi, nawa hiyapayiniya adimena. Ichi chisaka chinakwashi antu amavulu kudiza chalala.

Muchaaka cha 1980 muEcuador mwadiña akwakushimwina 5,000. Kasanji ketu kanyanya kakeheli muloña antu atachikili kuvula. Mana kwetu waheni iluña dakushika ku 80 hekitazi kunsa yamusumba waGuayaquil. Mu 1984 twatachikili kutuña kasanji kamutayi hanidi iluña niItala Deneni Dakupompelamu, dahaninuwu kumesu aNzambi mu 1987.

Antu Amavulu Adihanini Kutwala Iwu Mudimu Hambidi

Yaaka yinahituhu, chatuzañaleshaña nankashi hakumona akwakushimwina niapayiniya amavulu akumatuña acheñi anakwinza kuEcuador nakuzatila kwadiña kukankila kweneni kwawakwakushimwina aWanta. Chakutalilahu chinanukaña nankashi chamana kwetu Andy Kidd, ntañishi washikola waleka dehi nyidimu wakuCanada. Wenjili kuEcuador mu 1985 henohu wudi nayaaka 70 yakuvwalika nawa watwalekeluhu kukalakala nakashinshi nichafwiliyi mu 2008 nayaaka 93. Chinamumweni katachi mumudimu windi, diyi hohu nkoñi wadiña muchipompelu chanyanya. Wahanini mpanji yawantu amavulu niKulombola Kaposhi Kakutalila, hela chakwila idimi daSpanish damukalilileña. Cheñi walombweli Shikola yaMudimu waTeokalatiki nawa wahanini mpanji jikwawu muKupompa kwaMudimu! Chayinu mpinji munidi iluña mudi yipompelu yiyedi yinakuzata chiwahi, mudi akwakushimwina akushika ku 200 niaeluda amavulu.

Mana kwetu mukwawu, Ernesto Diaz, wafumini kwituña daUnited States nachisaka chindi, hanyima yakushakama muEcuador hadi tukweji tutanu natusatu wahosheli nindi: “Anyanetu asatu anadizi idimi nawa anekali dehi antañishi chikupu. Ami tata yawu, nemiki chikonkwanyi chakala chikupu mukanu kaayi, chakuzata wupayiniya wampinji yejima, dikwila nawu kuzatila hamu nachisaka chami mumudimu wampinji yejima. Wonsu wetu tunakulombola atudizi aBayibolu 25. Nyidimu yejimiyi yinaleñeli chisaka chetu kwikala chanuñañana nankashi, nawa tunasweji kukundama kudi Yehova kubadika mpinji yakunyima.” Awa amana kwetu niahela akeñewa twayisakililaña hama!

Muchaaka cha 1994 kwadiña mudimu wakutohesha mutayi chikupu, nakuwutohesha mapampa kayedi. Mu 2005 twabadikili hachipimu chawakwakushimwina 50,000 akeñekeleña, nawa mutayi wakeñekeleña kuwutohesha cheñi. Twatuñili niItala deneni daKupompelamu niitala dadiha mwakukama, kushilahu nitusanji mwabalumwinañawu nyikanda. Awa matala amaha ayihanini kumesu aNzambi haOctober 31, 2009.

Hampinji yanhañiluwu kushikola mu 1942, muUnited States mwadiña aYinsahu akushika ku 60,000. Chayinu mpinji anabadiki hachihita chimu. Chitwenjili kuEcuador mu 1966, mwadiña akwakushimwina aWanta 1,400. Chayinu mpinji anabadiki ha 68,000. Tunakuhweleli netu antu amakwawu akwikala aYinsahu muloña kudi atudizi aBayibolu 120,000 nawa muchaaka cha 2009 antu akubadika ha 232,000 enjili kuChanukishu chakufwa kwaKristu. Eñañi, Yehova nakukiswila nankashi antu jindi. Tudi amuzañalu nankashi hakushakama muniyi mpinji nawa mwituña mudi kukalakala mudimu wunakuyilaku hambidi chikupu! *

[Tumazu twaheshina]

^ Hampinji yaloñesheleñawu chinu chibaaba nawu achisoneki mumukanda, Harley Harris wafwili washinshika kudi Yehova.

[Nyevulu yidi hefu 5]

Kupompa kwadiñi hanji (1981) niItala Deneni Dakupompelamu damuGuayaqui (2009) heluña dodimu