Diospa llaqtanman yapakusqan tiempopim kawsani

Kaytam willakun Harley Harris

2 de septiembre 1950 watapim, 2 punchaw asambleapi Kennett lawpi karqaniku (Misuri, Estados Unidos). Piñasqa runakunam muyuriramuwarqaku. Alcaldem guardiakunata kamachimusqa cuidawanankupaq, soldadokunañataq armankupi cuchilloyoqkama calleta muyurirurqaku. Insultawaptinkupas carroykupa kasqankama lliw rispaykum Cape Girardeau (Misuri) lawman pasakurqaniku asambleata hinalla uyarinaykupaq. Chaypim bautizakurqani 14 wataypi. Willasqaykichikyá sasachakuy tiempopi Dios serviyta qallarisqaymanta.

ABUELOYKUNAWAN 8 churinkunam Rutherford iñiqmasinchikpa grabasqa discursonta uyarirqaku, chayqa karqa 1930 watapim, chaymi cheqap kasqanmanta convencekurqaku. Bay hinaspa Mildred Harris tayta-mamaykum 1935 watapi Washington llaqtapi apakusqan asambleapi bautizakurqaku, hinaspa kusikurqakum ‘achkallaña runakunapa’ parten kasqankumanta chay asambleapi yacharuspanku (Apo. 7:9, 14).

Ñoqam nacerqani 1936 watapi, huk watamantañataqmi ripukurqaniku mana Testigokunapa kasqan Misisipi lawman. Chaypi yachachkaptiykuqa manam huk kutillapas congregacionkuna watukuq ancianoqa watukamuwarqakuchu. Betelwanmi cartanakuq karqaniku hinaspa asambleakunamanpas riq kaniku, huk tiempom iñiqmasinchikkunawanqa chay kutikunallapi tupaq kaniku.

Qatikachasqa kasqaykutam aguantarqaniku

Allpantinpi iskay kaq guerrapim, Testigokunaqa mana pimanpas sayapakusqaykurayku qatikachawasqankuta aguantarqaniku. Familiaymi astakururqa Mountain Home lawman (Arkansas). Huk punchawmi taytaywan callepi predicachkaptiyku, huk runa revistanta qechuruspan chaypi kañaykurqa. Guerraman mana risqaykuraykum manchatikuna niwarqaku. Ñoqaqa 5 watachayoqmi karqani chaymi waqayta qallaykurqani. Taytayqa mana imatapas nispanmi qawaspan hawkalla karqa, chay runa muyurispan pasakunankama.

Defiendewaqniyku allin runakunapas karqam. Huk kutipi achka runakuna carroykupa kasqanman muyuriramuptinkum, chay llaqtapi fiscal asuykamuwaspanku tapurqa: “¿Imataq kaypi pasakuchkan?”, nispa. Huk runam contestarqa: “Kay Testigokunam nacionninpaq peleayta mana munankuchu”, nispa.  Chayllam fiscalqa carroman seqanapi sayaykuspan qaparispa nirqa: “Punta kaq guerramanmi rirqani kunanpas peleamusaqmi. Hawkallata saqeychik kay runakunata. Paykunaqa manam pitapas imanankuchu”, nispa. Chaymi runakunaqa upallalla cheqerurqaku. ¡Anchatam agradecekurqaniku chayna sumaq sonqo runakunata! (Hech. 27:3.)

Asambleakunam kallpanchawarqaku

Kimsa punchaw asambleam apakurqa San Luis (Misuri) lawpi 1941 watapi, chaytapunim necesitachkarqaniku. 115.000 runakunam huñunakurqaniku, bautizakurqañataq 3.903. Allintam yuyachkani Rutherford iñiqmasinchikpa “Reypa Churinkuna” sutiyoq discurso qosqanta. Mozo-sipaskunatawan warmachakunatam rimapayawarqaku hinaspa lliw chaskirqaniku Hijos sutiyoq azul sumaq librota. Chay asambleam kallpanchawarqa qatiqnin watapi sasachakuyta aguantanaypaq. Chay watapim escuelaman riyta qallarirqani, hinaptinmi primaykunatawan qarqoramuwarqaku banderata mana saludasqaykumanta. Chaywanpas, sapa punchawmi rirqaniku ichapas dirigeqkuna piensasqankupi cambiarunku nispayku. Sapa madrugawmi escuelaman montenta rirqaniku, chayaruptiykum ichaqa wasiykuman kutichiwaqku. Entienderqanim chaynata Diospa Gobiernonta kasukusqayta.

Pisi tiempollamantam, Estados Unidospi Tribunal willamurqa banderata saludanankupaq mana obliganankumanta. Chayraqmi escuelaykuman kutirqaniku. Profesorniykum allin runa karqa, saqewarqakum faltakusqayku tiempopi mana rurasqaykuta ruranaykupaq, estudiaqmasiykupas respetawarqakum.

Cleveland (Ohio) llaqtapim 1942 wata asambleapi, Nathan H. Knorr kayna discursota qorqa: “Hawkayayqa... ¿unaypaqchu kanqa?” Apocalipsis libropa 17 capitulomanta explicaspanmi qawachirqa iskay kaq guerra tukuyta, huk tiempo hawkayay kananmanta hinaspa llamkasqanchik astawan yapakunanmantapas. Chaypaqmi 1943 watapi qallarirqa Galaad Escuela. ¡Manam piensarqanichu Diosta servinaypaq chay Escuela anchata yanapawananmanta! Guerra tukuruptinmi llumpay qatikachayqa manaña karqachu. Ichaqa, Corea lawpi 1950 watapi guerra qallaykuptinmi, qallariypi willasqayman hina rurasqanchikpa contranpi kaqmanta churakurqaku.

Diospa llaqtanman yaykunankupaqmi astawan yanapakuni

Estudiaytam tukurqani 1954 watapi, huk killa qepatañataq precursor kayta qallarirqani. Kennett (Misuri) lawpim servirqani chaypim qallariypi willasqay sasachakuy karqa 1950 watapi, chaymantañam marzo 1955 watapi Betelman invitasqa karqani. Niwarqakum Nueva York llaqtapa chawpinpi kaq ancha reqsisqa Times Square plaza lawpi congregacionman rinaypaq. Chakramanta hamuqpaqqa chaypi kayqa sasam karqa. Chaywanpas, chay llaqtayoqkunamanmi achkaman revistakunata qorqani yachay munasqankumanta qawachispay hinaspa chay yachachikuymanta tapuspay.

Betelpim aswan gustawaq Diosta yupaychanapaq madrugaw huñunakuypi Knorr cristianopa yachachisqan. ¡Bibliatapas rimachichkanman hinam karqa hinaspa yanapawaqku imayna kasukunapaq! Solterokunata churinta hina rimapayawaspankum sapa kuti consejawaqku sipas panikunata respetanamanta.

1960 watapim casarakunaypaq tantearurqani. Betelpi mana qepanayta yachaspaymi willarqaniña 30 punchaw faltachkaptinraq. Ultimo punchawllaña kaptinpas manam imatapas niwarqakuraqchu. Chaymi manchakuq kaspaypas kallpanchakuspa tapukurqani lloqsinaypaq nisqaymanta. Robert Wallen iñiqmasinchikmi telefonota contestawarqa hinaspam hamurqa llamkasqayman. Tapuwarqam precursor especial hinaspa congregacionkuna watukuq anciano kaymanta ima piensasqayta. Nirqanim: “Bob ñoqaqa 24 watayoqllaraqmi kani, mana experienciayoqraqtaq”, nispa.

Congregacionkunata watukusqaypi

Chay tutam hatun sobreta cuartoypi tarirurqani. Iskay solicitudkunam kasqa: hukmi precursor especial kanaypaq, hukninñataq congregacionta watukuq anciano kanaypaq. ¡Manam  suyarqanichu chaytaqa! Niwarqakum Misuri hinaspa Kansas lawpi congregacionkunata watukunaypaq, chaytaqa manam merecerqanichu. Manaraq Betelmanta lloqsichkaspaymi congregacionkunata watukuq ancianokunapaq huñunakuy rurasqankuman rirqani. Tukuruptinmi Knorr iñiqmasinchik nirqa: “Congregacionta watukuq hinaspa superintendente de distrito kasqaykichikqa, manam congregacionpi cristianokunamanta aswan yachayniyoq kasqaykichikraykuchu. Wakinkuqa qamkunamanta aswan experienciayoqmi kanku, ichaqa imayna tarikusqankuraykum qamkuna hina serviyta mana atinkuchu. Achkatam paykunamanta yachawaqchik”, nispa.

¡Cheqapmi nisqanqa karqa! Reqsirurqanim allin ejemplokunata: Fred Molohan cristianota señorantinta hinaspa Parsons (Kansas) lawmanta wawqen Charley sutiyoqtapas. 1900 wata qallariypim Diosmanta yacharqaku, chaymi manaraq nacesqay tiempopi tukuy ima pasasqanmanta willawasqankuta kusisqallaña uyarirqani. Chaynataq John Wristen cristianomantapas achkata yacharurqani, payqa Joplin (Misuri) llaqtamantam karqa, unayñam precursor karqa. Kay kuyasqay cristianokunaqa anchatam respetarqaku Diospa llaqtanpi imakunapas imayna rurakusqanta, paykunam allinta sientechiwarqa mozollaraq kaspaypas congregacionkunata watukuq kasqaymanta.

Casarakurqanim 1962 watapi Cloris Knoche puka chukcha kusisqa precursorawan, paywanmi congregacionkunata hinalla watukurqani. Iñiqmasinchikkunapa wasinkupi qepaspaykum paykunata astawan reqsirqaniku. Achka mozo-sipaskunatam kallpancharqaniku tukuy tiemponkuwan Diosta servinankupaq. Chaytam necesitarqaku watukusqayku congregacionkunapi kaq Jay Kosinski hinaspa JoAnn Kresyman. Ñoqaykuwan predicasqanku hinaspa tukuy kallpaykuwan kusisqa servisqaykum kallpancharqa Diosta astawan servinankupaq. JoAnnmi precursora especial karqa, Jayñataq Betelpi llamkarqa. Chaymantañam casarakuruspanku yaqa 30 wataña congregacionta watukuspa servichkanku.

Misionero kasqayku

Knorr iñiqmasinchikmi 1966 watapi tapuwarqaku huk nacionman riymanta ima piensasqaykuta. Nirqanikum: “Maymi kasqaykupiqa kusisqam kachkaniku, ichaqa huk sitiopi predicaqkuna faltaptinqa listom kachkaniku rinaykupaq”, nispa. Huk semanamantam Galaad Escuelaman rinaykupaq invitasqa karqaniku. Kusichiwarqam chay Escuelapaq Betelman kutisqay hinaspa ancha kuyasqay chaynataq respetasqay iñiqmasiykunawan kaqmanta tupasqay. Chaynataq estudiaqmasiykuwanmi amistadta rurarqaniku, paykunaqa kunankamam Diosta hinalla servichkanku.

Cloristawan ñoqatam Ecuador nacionman kachawarqaku, ñoqaykuwan kuskam rirqaku Denniswan Edwina Crist, Ana Rodríguez hinaspa Delia Sánchez. Denniswan Edwinam rirqaku Ecuadorpa capitalnin Quito llaqtaman. Ñoqaykuñataq Cuenca lawman rirqaniku Anawan hinaspa Deliawan kuska, Cuencaqa kay nacionpa llaqtankunamanta kimsa kaq hatun llaqtam. Iskay provinciapim predicanayku karqa. Cuencapi punta congregacionmi qallarirqa visitakuna chaskinayku cuartopi. Soqtallam  karqaniku hinaspa tapukurqaniku lliw predicanayku lawman imayna chayanaykumanta.

Cuencaqa iglesiakunawan huntasqam karqa, fiestakunapi procesion kaptinmi llaqtaqa huntallaña tarikuq. Chaypi runakunam achkata tapukuqku. Bicicletawan carrerapi ganaq Mario Polo sutiyoqta reqsiruptiymi admirachiwarqa kayna tapuywan: “¿Pitaq Apocalipsis libropa nisqan chuchumikaqa?”, nispa.

Huk tutam Marioqa llumpay preocupasqa wasiykuman chayaramurqa. Evangelistakunapa pastorninmi qoykusqa Testigokunata acusaq qellqata. Nirqanim yanqamanta acusasqakunaqa defiendekunankum nispa. Paqarinnintintam pastortawan ñoqata niwarqaku tupanaykupaq chaynapi acusasqanmanta contestanaypaq. Chaypim nirqani Trinidadmanta rimanaykupaq. Juan 1:1 nisqata pastor leeykuptinmi, kikin Mario explicarqa “Dios” hinaspa “huk dios” griego rimaypi mana chaynalla kasqanta. Yaqa chaynam pasarqa wakin textokuna leesqaykuwanpas. Pastorqa pasakurqam Trinidadmanta explicayta mana atispan. Chaywanmi Mariowan señoranqa convencekurqaku yachachisqayku cheqap kasqanmanta hinaspa Bibliapa yachachisqanta allinta defienderqaku. Cuencapim yapakurqa 33 congregacionman, chayllaraq chayamuspayku enteron predicanaykupiñataq 63 congregacionman: ¡admirakuypaq yapakuymi chayqa karqa!

Betel wasimantam qawani imayna yapakusqanta

1970 watapim niwarqaku Guayaquilpi Betel wasiman Al Schullo sutiyoqwan kuska rinaykupaq. Iskayniykum Betel wasipi llamkayta atienderqaniku, Joe Sekerakñataq wakin punchaw yanapawaqku nacionpi 46 congregacionkunaman qellqakuna apachiypi. Chay tiempopiqa, señoraymi hinalla predicarqa, ñoqañataqmi Betelpi llamkarqani. Bautismokamam aparqa 55 runakunata, manam admirakuypaqchu karqa estudiachisqanmanta huk asambleapi 3 otaq 5 bautizakuyninkuqa.

Clorismi Bibliamanta yachachirqa Lucresiata, paypa qosanmi ichaqa mana munaqchu. Chaywanpas Lucresiaqa bautizakururqam hinaspa precursora regular kayta qallarirqa. Wawankunamanmi cheqapmanta yachachirqa: iskay qarikunam anciano kanku, huknin wawanmi precursor especial, warmi kaqñataq precursora. Willkanñataq huk allin cristianowan casarakurqa hinaspa iskayninku precursor especial kachkanku. Kay familiam achka runakunaman cheqapmanta yachachirqaku.

Ecuadorpim 1980 watapi karqa 5.000 predicaqkuna. Taksa Betel wasim manaña haypakurqañachu. Hinaptinmi huk iñiqmasinchik Guayaquilmanta qawa lawpi 32 hectarea masnin allpata ofrecewarqaku. Chaymi 1984 watapi qallarirqaniku mosoq Betel wasi rurayta hinaspa Asambleakuna Rurana Wasitapas, 1987 watapim dedicasqa karqa.

Allin sonqoyoqkunam yanapakunku wiñananpaq

Kusikuypaqmi pasaq watakunapi Diospa Gobiernonmanta willakuypi yanapanankupaq huk nacionniyoqkuna Ecuadorman hamurqaku, wakinkuqa precursormi karqaku. Huk ancha allin ejemplom karqa Canadapi profesor kasqanmanta jubilakuq Andy Kidd, paymi 1985 watapi 70 watanpi Ecuadorman chayamurqa hinaspa Diosta servirqa 2008 watapi wañukunankama. Puntallataraq rikuptiyqa, payllam anciano karqa chayllaraq rikuriq congregacionpi. Castellano rimaywan sasachakustinmi qorqa lliw runakunapaq kaq discursota hinaspa Llaqta Cuidaq Revistamanta Estudiota dirigirqa. Dirigirqataqmi Diosmanta Yachachinapaq Escuelata hinaspa Diosta Servinapaq Huñunakuypi yaqa lliwpi yachachirqa. Kunanmi chaypiqa kachkan achkaman yapakuq 2 congregacionkuna, yaqa 200 predicaqkuna hinaspa chay llaqtayoq achka ancianokunapas.

Ernesto Díaz cristianopas Estados Unidosmantam familiantin hamurqaku, 8 killa Ecuadorpi kachkaspam nirqa: “Kimsan warmaykum kaypi idiomata yacharurqaku hinaspa allin yachachiqña kanku. Ñoqapas hayparunim kunan tiempopi mana piensasqayta: precursor regular kaspaymi aylluywan kuska tukuy tiempoykuwan Diosta serviniku. Llapaykum 25 runakunaman estudiota qoniku. Chayna servisqaykum  yanapawanku huñulla kanaykupaq, astawanqa Jehová Diosman asuykunaykupaq”. ¡Anchatam kuyanchik chayna serviqkunataqa!

Betel wasim huk chaynatawan rurasqa karqa 1994 watapi. 2005 watapim 50.000 masnin predicaqkunaña karqa, chaymi Betel wasiwan Asambleakuna Rurana Wasipas kaqmanta hatunyachisqa karqa, rurakurqataqmi chaypi llamkaqkunapa yachananpaq hinaspa huk rimayman tikranankupaq oficinakunatapas. 31 octubre 2009 watapim dedicasqa karqa.

1942 watapi escuelamanta qarqosqa kaptiymi Estados Unidospi karqa 60.000 Testigokuna. Kunanqa huk millon masninñam. 1966 watapi Ecuadorman chayamuptiykum karqa 1.400 predicaqkuna, kunanñataq kachkan 68.000 masninña. Segurom kachkaniku hinalla yapakunanmanta, Bibliatam 120.000 runakuna estudiachkanku hinaspa 2009 watapim Cristopa wañukusqanta Yuyarinapaq huñunakuyman rirqaku 232.000 runakuna. Jehová Diosmi llaqtanta bendecirqa mana haykapipas piensasqaykuman hina. ¡Mayna kusikunapaqmi Diospa llaqtanman yapakamusqanku sitiopiwan tiempopi kawsayqa! *

[Willakuy]

[5 kaq paginapi dibujokuna]

Hawa pampapi Asamblea (1981) hinaspa Guayaquilpi chay sitiollapi Asambleakuna Rurana Wasi (2009)