Sia Ngolo mu vwa Nsambu za Yave
Sia Ngolo mu vwa Nsambu za Yave
“[Nzambi] nsendi awana bekumvavanga.”—AYIB. 11:6.
1, 2. (a) Wantu ayingi aweyi bevavilanga e nsambu za Nzambi? (b) Ekuma konso muntu mu yeto kafwete sila e ngolo mu vwa e nsambu za Yave?
“YAMBULA Nzambi kasambula!” Muna nsi zayingi, wantu bevovanga e mvovo miami kwa muntu ubavangidi e mbote. Mfumu za mabundu mayingi besambulanga wantu, bulu ye lekwa yakondwa moyo. Wantu ayingi bekwendanga kingula fulu ina mfumu za mabundu bezingilanga kimana basambulwa. Nkumbu miayingi e mfumu za tuyalu belombanga kwa Nzambi kasambula e nsi zau. Nga zambote e ndomba zazi? Nga nluta kikilu zitwasanga? Nani kieleka olenda vwa e nsambu za Nzambi? Ekuma?
2 Yave wavova vo muna lumbu yayi yambaninu, ovelelesa yo twasa luvuvamu kwa wantu a zula yawonso ana besamunanga nsangu zambote za Kintinu yakuna nsuk’a nza, kana una vo besaulwanga yo siwa kitantu. (Yes. 2:2-4; Mat. 24:14; Lus. 7:9, 14) Oyeto twatambulwila e mbebe ya sala e salu kiaki, nsambu za Nzambi tuvwidi o mfunu, kadi kondwa kwa nsambu zandi, ke tulendi sikila nkutu ko mu salu kiaki. (Nku. 127:1) Kansi, aweyi tulenda vwila e nsambu za Nzambi?
Awana Besonganga o Lemvo Besambulwanga
3. Kele vo Aneyisaele balemvokela Nzambi nkia nluta badi tambula?
3 Tanga Ngana 10:6, 7. Una zula kia Isaele ke kiakotele ko muna Nsi a Nsilu, Yave wabavovesa vo besambulwa yo taninwa kele vo balemvokele e nding’andi. (Nsi. 28:1, 2) Ka lukatikisu ko vo e nsambu za Yave ‘ziluakila’ kikilu awana besonganga o lemvo wakieleka.
4. Adieyi divavwanga muna songa lemvo wakieleka?
4 Aneyisaele aweyi babadikila diambu dia lemvokela Nzambi? Nsiku a Nzambi wasonganga vo Nzambi okendalala kele vo nkangu andi ke bansadidi ko “kuna kiese yo wete wa ntima.” (Tanga Nsiku 28:45-47.) Kafwete lemvokela Yave mpasi lemvoka kaka ko, nze una uvanganga e bulu ye nkwiya. (Maku 1:27; Yak. 3:3) O lemvo wakieleka kuna kwa Nzambi, mu zola utukanga. Lemvo wau uzayilwanga muna kiese yo kwikila vo nkanikinu mia Yave ke miampasi ko. O muntu kafwete mpe kwikila vo Nzambi i “nsendi awana bekumvavanga.”—Ayib. 11:6; 1 Yoa. 5:3.
5. O kwikila muna nsilu a Yave aweyi dilenda sadisila muntu mu lemvokela nkanikinu una muna nkand’a Nsiku 15:7, 8?
5 Yambula twabadika una lemvo wakieleka ulenda kututwasila nluta avo tulende o nsiku wasonama muna nkand’a Nsiku 15:7, 8. (Tanga.) O lemvokela kwa nkatu nsiku wau, dilenda sadisa mu vevola muntu muna usukami. Kansi, nga dilenda siamisa e ngwizani ambote vana ven’o nkangu a Nzambi? Edi disundidi o mfunu, nga o lemvo wau usonga lukwikilu lweto muna nkum’a Yave wa lunga-lunga selo yandi? Nga ulenda kutufila mu yangalela elau dia tanginina fu kia Yave kia kaya kuna mvevo? Ve kikilu! Nzambi otomene zaya ntima mi’awana bekayanga kuna mvevo ye osianga o nsilu wa kubasambula mu kuma kia mavangu ye salu yau. (Nsi. 15:10) O kwikila muna nsilu wau dilenda kutufila mu kayila akaka yo tambula nsambu zayingi.—Nga. 28:20.
6. Nkia vuvu tuvewanga muna sono kia Ayibere 11:6?
6 Vana ntandu a kwikila vo Yave osendanga selo yandi, e sono kia Ayibere 11:6 kiyikanga fu kiakaka tufwete songa muna vwa nsambu za Nzambi. Sungamena vo Yave osendanga awana “bekumvavanga.” O mvovo wau usonganga vo muntu kafwete si’e ngolo muna vwa e nsambu za Nzambi. Kieleka, e sono kiaki kikutuvananga kikilu e vuvu kia nsambu za Nzambi. O Nzambi aludi “ona kalendi vuna ko” yandi i tuku dia nsambu. (Tito 1:2) Tuka kuna nz’ankulu osonganga e ziku vo mawonso kasil’o nsilu lungana melungana. E mvovo miandi ke mifunganga ko; lungana kaka milungananga. (Yes. 55:11) Muna kuma kiaki, tulenda kala ye vuvu vo avo tukala ye lukwikilu lwakieleka, Yave okala Nsendi eto.
7. Aweyi tulenda kadila vwila e nsambu zitwasa “mbongo” ya Abarayama?
7 Yesu Kristu i wantete muna “mbongo” ya Abarayama. Akristu akuswa, yau i yikwa yakaka muna “mbongo” yasilw’o nsilu. Bavewa e salu kia ‘zayisa mana mansongi ma ndiona wabakatula muna tombe yo kubakotesa muna ntemo andi esivi.’ (Ngal. 3:7-9, 14, 16, 26-29; 1 Pet. 2:9) Ka tulendi kala ye ngwizani ambote ko yo Yave avo ke tulemvokele ko awana kasola o Yesu mu lunga-lunga e salanganu yandi. Kondwa kwa lusadisu lwa “ntaudi akwikizi yo lulungalalu,” ke twadi bakula ko mana tutanganga muna Nkand’a Nzambi ngatu zaya una tulenda mo sadila muna zingu kieto. (Mat. 24:45-47) Muna sadila mana tulongokanga muna Nkand’a Nzambi, tulenda kala ye ziku kia vwa e nsambu za Nzambi.
Sianga Luzolo lwa Nzambi va Fulu Kiantete
8, 9. Yakobo kuna nz’ankulu aweyi kazingil’e ngwizani ye dina kalomba?
8 Yakobo kuna nz’ankulu nanga wazaya wo vo ngolo zivavwanga muna vwa e nsambu za Nzambi. Kazaya wo ko una wadi lunganena e nsilu kasia Nzambi kwa Abarayama, kansi wakwikilanga vo Yave osayanesa mbongo ya nkak’andi yo kubakitula se zula kiampwena. Muna kuma kiaki, muna mvu a 1781 vitila tandu kieto, Yakobo wayenda vava nkento kuna Karani. Kavava kaka nkento ona okunyangidika ko, kansi wavava nkento wasambilanga Yave, ona wadi kala se ngudi ambote kwa wan’andi.
9 Tuzeye wo vo Yakobo wasolola Rakele ona wakala yitu kiandi. Watoma zolanga Rakele yo sadila Labani wa s’andi mu mvu nsambwadi kimana kasompana yandi. Olwalu ke mpasi lusansu lwa nzola ko luna bafwete sungamena o wantu. Yakobo wazaya o nsilu kasia Nzambi wa Mpungu-ngolo kwa Abarayama wa nkak’andi, owu kazayisa diaka kwa Isaki wa s’andi. (Etu. 18:18; 22:17, 18; 26:3-5, 24, 25) I bosi, Isaki wavovesa mwan’andi Yakobo vo: “O Nzambi wa Mpungu-ngolo kàsambula, kàwokesa, kàsayanisa, wakituka s’ebidi dia nkangu; kavana lusambuku lua Abarayama kwa ngeye, ye mbongo aku, wavingila nsi a nangu miaku, ina yavana Nzambi kwa Abarayama.” (Etu. 28:3, 4) Muna kuma kiaki, e ngolo kasia o Yakobo za vava nkento ona okala ngudi ambote kwa wan’andi, zasonga vo wabundang’e vuvu muna dina kavova o Yave.
10. Ekuma Yave kakadila ye kiese kia sambula Yakobo?
10 Yakobo kavavanga kimvwama ko muna lunga-lunga esi nzo andi. Wasungamenanga o nsilu a Yave wa sambula e mbongo andi. Luzolo lwa Yave kasianga va fulu kiantete. Yakobo wakala y’ekani dia vanga mawonso kalenda mu vwa e nsambu za Nzambi kana nkutu nkia diambu diadi kumbwila. Watatidila ekani diadi yamuna kinunu kiandi, muna kuma kiaki o Yave wansambula.—Tanga Etuku 32:24-29.
11. Wau tuzeye luzolo lwa Nzambi, adieyi tufwete vanga?
11 Nze Yakobo, oyeto mpe ka tuzeye mawonso ko mu kuma kia ndungana ekani dia Yave. Kansi, muna longokang’o Nkand’a Nzambi tulenda zaya mana mesinga bwa muna ‘lumbu kia Yave.’ (2 Pet. 3:10, 17) Muna bong’e nona, ke tuzeye ko e ntangwa kikwiza e lumbu kia Yave, kansi tuzeye wo vo kifinamene. Tukwikilanga dina kevovanga o Nkand’a Nzambi vo avo tusia umbangi una ufwene mu kolo kiaki kiandwelo kisidi, tuvuluzwa kumosi y’awana bekutuwanga.—1 Tim. 4:16.
12. Nkia ziku tulenda kala kiau vava tusalanga e salu kia umbangi?
12 Tuzeye wo vo e mbaninu ilenda kwiza konso ntangwa; kadi Yave kevingila ko vo wantu awonso ova ntoto basilwa umbangi. (Mat. 10:23) Vana ntandu, tuvewanga luludiku lwamfunu lusonganga una tulenda sadila e salu kia samuna nsangu zambote una ufwene. Tusonganga lukwikilu muna sadilanga ngangu ye mavwa meto mu salu kiaki. Nga vekala ye wantu ayingi muna zunga kieto betambulwila e nsangu tusamunanga? Ke tulendi wo zaya ko. (Tanga Kimpovi 11:5, 6.) E salu kieto i samuna e nsangu zambote, tusianga e vuvu vo Yave okutusambula. (1 Kor. 3:6, 7) Tulenda kala ye ziku vo Yave omonanga e ngolo tuvanganga. Muna lusadisu lwa mwand’andi avelela, okutuvana luludiku tuvwidi o mfunu.—Nku. 32:8.
Lombanga Mwand’avelela
13, 14. O mwand’avelel’a Nzambi aweyi usadisilanga selo yandi?
13 Adieyi tuvova kele vo tukibadikilanga vo ke twafwana ko mu sala e salu kia samuna nsangu zambote? Tufwete lomba kwa Yave katuvana o mwand’andi avelela watusadisa mu kala ye ngangu tuvwidi o mfunu muna sala e salu kiandi. (Tanga Luka 11:13.) O mwand’a Nzambi ulenda fwanisa muntu mu lungisa kiyekwa kiandi kana nkutu vo kena ye ngangu zafwana ko. Kasikil’owu, vava Aneyisaele bavaika muna Engipito, o mwand’a Nzambi wasadisa ana bakala vo avungudi ye abundu mu sunda e mbeni zau kana una vo ke bazaya toma nwana vita ko. (Luv. 17:8-13) Ke vavioka kolo ko, mwand’a Nzambi wasadisa Besalele yo Oliabe mu soka salu ya umbangu wa tunga e saba kia Nzambi.—Luv. 31:2-6; 35:30-35.
14 O mwanda wau usadisanga mpe selo ya Nzambi o unu mu lungisa e salu kia nieteka e nkanda kisalwanga muna nkubik’a Nzambi. Muna nkanda kasoneka, mpangi Robert. J. Martin ona wavitang’o ntu muna salu kia nieteka e nkanda, wayika una uvangamenanga e salu kiaki tuka muna mvu wa 1927. Wavova vo: “Muna ntangw’andi, e Mfumu waziula mwelo; twatambula makina mampwena ma nietekena e nkanda, kansi ke twazaya mo sadila ko. Kansi, o Mfumu ozeye una kalenda wokesala e ngangu z’awana bayivene emvimba kwa yandi. . . . Tumingu twakete kaka twavioka, twayiza bakula una e makina mama mesadilanga. Yamu wau e makina mama makinu sala. Mesalanga e salu kina awana basoka mo ke bazaya ko vo malenda sala e salu yayi.” Yamu unu kiaki, Yave wakinu sambula e ngolo bevanganga.
15. E sono kia Roma 8:11 aweyi kilenda kasakesela awana bezizidilanga e ntonta?
15 O mwand’a Yave usalanga mu mpila zayingi. O mwanda wau ufwanisanga selo yawonso ya Nzambi yo kubasadisa mu sunda e mpasi. Adieyi tuvova avo tumwene vo ke twafwana zizidila ntonta ko? Tulenda kumikwa muna mvovo mia Paulu miasonama muna Roma 7:21, 25 ye 8:11. Elo, “o mwand’a ndiona wafula Yesu muna mafwa,” usalanga muna wete dieto yo kutusadisa twasunda e zolela ya nitu eto. E mvovo miami miasonekwa mu kuma ki’Akristu akuswa muna mwanda, kansi e nkanikinu una mo wafwanwa mpe sadilwa kwa selo yawonso ya Nzambi. Yeto awonso tuvwil’o moyo muna kwikilanga muna Kristu, yo sia ngolo za venga e zolela yambi yo yambula vo mwanda watufila.
16. Adieyi tufwete vanga muna tambula mwand’avelel’a Nzambi?
16 Nga tulenda vingila vo Nzambi katuvana nkum’andi lembi vanga ngolo? Ve. Vana ntandu a lomba mwanda wau, tufwete sianga ngolo za longoka e Diambu dia Nzambi. (Nga. 2:1-6) O mwand’a Nzambi mpe ukalanga muna nkutakani y’Akristu. O kalanga muna tukutakanu dikutusadisa mu ‘wá dina mwanda uvovanga kwa nkutakani.’ (Lus. 3:6) Vana ntandu, tufwete sadilanga mana tulongokanga. Muna Ngana 1:23 tutanganga vo: “Nuvilukila muna nsemb’ame: Ikunupongwela mwand’ame.” Elo, Nzambi ovananga mwand’andi avelela “kw’awana bekunlemvokelanga.”—Mav. 5:32.
17. E ngolo tuvanganga muna vwa nsambu za Nzambi ye nki tulenda zo tezanesa?
17 Kana una vo e ngolo tuvanganga mu vwa e nsambu za Nzambi mfunu zina, zaya dio vo e mavangu ma nkatu ke mafwana tezaneswa ko ye ulolo wa lekwa yambote kevanang’o Yave kwa nkangu andi. E nluta mitwasanga e nsambu za Yave milenda tezaneswa ye nluta tutambulanga vava tudianga madia mambote. Nzambi wakubika nitu eto kimana twamonanga e ntomo a madia yo kutuvana vimpi wambote. Okutuvananga mpe madia. Ka tutomene zaya ko una madia mebakilanga e vitamina ngatu sasila una nitu eto ibakilanga nkuma utukanga muna madia. Edi kaka tuzeye vo muna kumika e nitu tufwete dia. Avo tudidi madia mambote, tukala ye vimpi wambote. Diau adimosi mpe, Yave wasikidisa mambu mevavwanga muna vwa moyo a mvu ya mvu yo kutusadisa mu lungisa mo. Kieleka, Yave mayingi kevanganga mu kutusadisa. Muna kuma kiaki, tufwete kumvananga nkembo. Muna vwa e nsambu za Nzambi, tufwete sala yandi kumosi yo zingila e ngwizani ye luzolo lwandi.—Kan. 2:18, 19.
18. Nki’ekani una diau? Ekuma?
18 Siang’e ngolo za lungisa una ufwene konso salu oveno. Lumbu yawonso vavanga lusadisu lwa Yave. (Maku 11:23, 24) Avo ovanga wo, kala ye ziku vo “on’ovava, osolola.” (Mat. 7:8) Akuswa muna mwanda, besambulwa ye “kolow’a moyo” kun’ezulu. (Yak. 1:12) “Mameme makaka” ma Kristu ana besiang’e ngolo za tambula e nsambu zitwasa mbongo a Abarayama, bekala ye kiese kia wá nding’a Yesu oku vo: “Nwiza, yeno nwasambulwa kw’Es’ame, nwavwil’e kintinu, kina kianukubamena tuka kun’esemo dia nza.” (Yoa. 10:16; Mat. 25:34) Elo, “ana basambulwa kwa [Nzambi], bevwa nza, . . . besikila vo yakwele mvu.”—Nku. 37:22, 29.
Nga Olenda Sasila?
• Adieyi divavwanga muna songa lemvo wakieleka?
• Adieyi divavwanga muna vwa e nsambu za Nzambi?
• Aweyi tulenda tambulwila mwand’avelel’a Nzambi? Aweyi usadilanga muna wete dieto?
[Yuvu ya Longoka]
[Mafoto zina muna lukaya lwa 9]
Yakobo wanwana ye mbasi kimana katambula nsambu za Yave.
Nga ngeye mpe osianga ngolo mu vwa nsambu za Yave?
[Foto ina muna lukaya lwa 10]
Mwand’avelel’a Nzambi wasadisa Besalele yo Oliabe mu tunga saba kia Yave