Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Gúninu stipa para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá

Gúninu stipa para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá

Gúninu stipa para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá

«Rulabi [Dios] cani uyubi laabe.» (HEB. 11:6)

1, 2. 1) Xi runi binni para ganda guicaa ndaayaʼ stiʼ Dios. 2) Xiñee naquiiñeʼ guizaaláʼdxinu guicaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá.

 «¡DIOS cuʼ ndaayaʼ lii!» Stale binni riquiiñeʼ diidxaʼ riʼ para gabi ni sti binni ora chiguiree sti ladu. Peru ca xaíque stiʼ stale de ca religión ca riguucaʼ ndaayaʼ binni, maniʼ dede né xcaadxi cosa. Dede nuu tu laa rié ti lugar zitu para guicaa xiixa ndaayaʼ de guibáʼ. Ne chupa chonna de ca binni ni nuu lu política rinábacaʼ uguu Dios ndaayaʼ xquídxicaʼ. Ñee jneza nga guiráʼ ni runi ca binni riʼ la? Ñee ricaacabe ndaayaʼ la? Tuu nga riguu Jiobá ndaayaʼ ne xiñee.

2 Jiobá guníʼ zapa ti guidxi lu ca últimu dxi riʼ ne guiráʼ binni de guidxi ca ziuucaʼ tobi si ne zácacaʼ nayá de lade guiráʼ guidxi. Guidxi riʼ zucheeche diidxaʼ lu guidubi naca Guidxilayú, neca gaca nanalaʼdxiʼ binni laacaʼ ne sanándacabe laacaʼ (Isa. 2:2-4; Mat. 24:14; Apo. 7:9, 14). Dxandíʼ, guiráʼ xixenu maʼ gudixhe íquenu guibáninu casi na ca diidxaʼ riguixhená ca. Peru para ganda gúninu ni la? caquiiñenu uguu Dios ndaayaʼ laanu (Sal. 127:1). Yanna, xi zanda gúninu para guicaanu ndaayaʼ stibe yaʼ.

Dxandipeʼ zaguube ndaayaʼ cani guzuubaʼ stiidxabe

3. Xi nicaa ca israelita que pa nuzuubacaʼ diidxaʼ.

3 (Biindaʼ Proverbios 10:6, 7.) Ante chuʼ ca israelita que lu Layú ni Bizabiruaa Dios gudii laacabe, gudxi Jiobá laacabe zaguu ndaayaʼ laacabe ne zapa laacabe pa guzuubacabe stiidxaʼ (Deu. 28:1, 2). Lu textu riʼ cadi gúdxisibe guidxi que: «napa xidé gueeda guiráʼ ca ndaayaʼ riʼ luguialuʼ», sínuque laaca gúdxibe laacaʼ: «napa xidé [...] ugaanda cani lii», zacá bisihuínnibe dxandíʼ zaguube ndaayaʼ laacaʼ.

4. Ximodo zusihuínninu ruzúʼbanu diidxaʼ de guidubi ladxidoʼno.

4 Ximodo naquiiñeʼ nuzuubaʼ ca israelita que stiidxaʼ Dios yaʼ. Ley que na naquiiñeʼ ñúnicabe ni nabe ne guendanayecheʼ ne de guidubi ladxidóʼcabe, pacaa qué ziuuláʼdxibe ni gúnicaʼ (biindaʼ Deuteronomio 28:45-47). Dxandíʼ, naquiiñeʼ guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá de guidubi ladxidoʼno, ne cadi pur gucaacabe laanu gúninu ni, purtiʼ dede ca maniʼ ne ca demonio zanda gúnicaʼ ni guni mandárcabe laacaʼ (Mar. 1:27; Sant. 3:3). Cani dxandíʼ ruzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá, rúnicaʼ ni purtiʼ nadxiicaʼ laabe ne nuucaʼ nayecheʼ, ne nánnacaʼ qué rudiibe laacaʼ mandamientu ni qué zanda gúnicaʼ ne nánnacaʼ «rulabi be cani uyubi laabe» (Heb. 11:6; 1 Juan 5:3).

5. Pa ñuni cré ca israelita que ni gudxi Jiobá laacaʼ, ximodo ñacané ngue laacabe ñúnicabe ni na Deuteronomio 15:7, 8.

5 Ñanda nusihuinni ca israelita que runi crecaʼ cani guníʼ Jiobá ora ñúnicaʼ ni gúdxibe laacaʼ de guidubi ladxidoʼcaʼ. Guidúʼyanu tobi de cani biʼniʼ mandarbe ca israelita gúnicaʼ lu Deuteronomio 15:7, 8 (biindaʼ ni). Dxandíʼ, ñanda ñúnicabe ni canabaʼ Dios laacabe que neca niguiche ruaacabe ne zacá ñacanécabe tuuxa binni pobre. Peru ora ñúnicabe zaqué, ñee ñacané ngue laacabe ñuucabe tobi si la? Ne ni jma risaca, ñee nusihuínnicabe runi crécabe zudii Jiobá laacabe guiráʼ ni iquiiñecabe la? Ñee nusihuínnicabe zaqué riuuláʼdxicabe gudiicabe cásica rudii Dios laacabe la? Coʼ. Laabe biiyabe xi nuu ndaaniʼ ladxidoʼcaʼ, ne pa dxandíʼ riuuláʼdxicaʼ gudiicaʼ para gacanecaʼ stobi la? gúdxibe laacaʼ zaguube ndaayaʼ laacaʼ lu guiráʼ ni gúnicaʼ (Deu. 15:10). Pa dxandíʼ ñuni crécabe ni gudxi Dios laacabe que la? nucaa ngue laacabe ñúnicabe ni jneza ne niguu Jiobá ndaayaʼ laacabe (Pro. 28:20).

6. Xi cusihuinni Hebreos 11:6 dxandíʼ zuni Jiobá.

6 Hebreos 11:6 cusihuinni caquiiñeʼ gápanu fe Dios ni rulabi, o ni riguu ndaayaʼ binni, peru laaca cusihuínnini caquiiñeʼ gúninu stiʼ cosa para uguube ndaayaʼ laanu. Racá na rulábibe «cani uyubi laabe». Ca diidxaʼ ca riníʼcani lu diidxaʼ griegu caquiiñeʼ guni binni stipa pur guicaa xiixa. Nga runi, versículo ca riguixhedxí ladxidoʼno purtiʼ cusihuinni dxandipeʼ zaguu Dios ndaayaʼ laanu pa gúninu stipa. Ti Dios ni qué rusiguii nga cayabi ni laanu (Tito 1:2). Lu guiráʼ ca mil de iza ni maʼ gudiʼdiʼ ca, maʼ bisihuínnibe zanda guni crenu guiráʼ cani maʼ guniʼbe ne dxandíʼ zúnibe cani. Ne qué huayuudxí guiniʼbe xiixa sin qué gúnibe (Isa. 55:11). Nga runi naquiiñeʼ ganna dxíchinu zaguu Jiobá ndaayaʼ laanu pa gusihuínninu dxandíʼ nápanu fe.

7. Ximodo riguu Dios ndaayaʼ laanu pur binni «ni za» de Abrahán que.

7 Jiobá guníʼ zaguu ndaayaʼ binni guidxilayú pur tuuxa «ni za» de Abrahán. Jesucristu nga binni ni jma risaca ni za de Abrahán, ne laaca nuu xcaadxi binni ni za de laabe, nga nga ca xpinni Cristu ni bibí pur espíritu santu. Cani bibí pur espíritu santu ca nga gucuaa dxiiñaʼ riʼ: «Gabi[cabe] binni rihuinni pabiáʼ nandxóʼ be pur ni runi be, purti ulee be laatu de lu guelacahui ne uluu be laatu lu biaani sicarú stibe» (Gál. 3:7-9, 14, 16, 26-29; 1 Ped. 2:9). Nga runi, qué zanda chuʼnu gaxha de Jiobá pa qué chinándanu ni gabi cani bibí pur espíritu santu ca laanu, cani zeeda gaca «mozo ni nuu xpiaani ne ni runi jneza», cani bisaanané Jesús guiráʼ ni napa (Mat. 24:45-47). Pa qué ñacané cani bibí pur espíritu santu ca laanu la? qué ñanda ñene chaahuinu Stiidxaʼ Dios ne qué ñánnanu ximodo ñúninu ni nani lu xquendanabáninu. Pa gúninu stipa pur chinándanu guiráʼ ni cazíʼdinu lu Biblia, zaguu Dios ndaayaʼ laanu.

Naquiiñeʼ gúninu ni na Dios primeru

8, 9. Xi stipa biʼniʼ Jacob para gunda biʼniʼ ni canabaʼ Dios laa.

8 Ora guieeteʼ caquiiñeʼ gúninu stipa para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Dios, zándaca guiníʼ íquenu ni bizaaca Jacob que. Qué liica gánnabe ximodo zaca ni gudxi Dios bixhozebídabe Abrahán, peru gunna dxíchibe zutale Jiobá ca xiiñiʼ bixhozebídabe ne zeeda gácacaʼ ti guidxi naroʼbaʼ. Nga runi, lu iza 1781 ante de ca dxi stiʼ Jesús, guyé Jacob ndaaniʼ guidxi Harán para chiyubi xheelaʼ. Cadi yeyúbibe ti gunaa ni chuláʼdxisibe guibáninebe, sínuque yeyúbibe ti gunaa ni runi ni na Dios, tobi ni ganda gusiniisi ca xiiñibe.

9 Laanu nánnanu binibiáʼ Jacob tobi de ca binnilidxi ni láʼ Raquel, ne guyuuláʼdxibe laa. Para ganda guichaganabe laa la? gunabe gúnibe xhiiñaʼ Labán gadxe iza, bixhoze baʼdudxaapaʼ que. Peru historia riʼ cadi rusihuínnisini pabiáʼ nadxii ti hombre ti gunaa. Laabe nánnabe ni gudxi Jiobá bixhozebídabe Abrahán ne laaca nánnabe gudxi Jiobá ni bixhózebe, Isaac (Gén. 18:18; 22:17, 18; 26:3-5, 24, 25). Despué gudxi Isaac ca diidxaʼ riʼ Jacob: «Dios ni jma Nandxóʼ zaguu ndaayaʼ lii ne zudii lii stale xiiñiluʼ ne zadálecabe, ne dxandipeʼ zeeda gácaluʼ ti neza binni ridagulisaa stiʼ stale guidxi. Ne zaguube ndaayaʼ lii cásica bíʼnibe ne Abrahán, lii ne cani za de lii, para guicaaluʼ ca layú stiluʼ ra gulézaluʼ, ni maʼ bidii Dios Abrahán» (Gén. 28:3, 4). Nga runi, stipa ni biʼniʼ Jacob pur guidxela gunaa ni caquiiñepeʼ ne ni gapanebe xiiñibe, bisihuínnini runi crebe zuni Jiobá cani guníʼ.

10. Xiñee bicaadiaga Jiobá ni gunabaʼ Jacob laa ne guluube ndaayaʼ laa.

10 Dxi maʼ gupa Jacob familia, qué nicá ique nuyubi bidxichi para binnilidxi, sínuque jma bicaa ique gusisaca ca xiiñiʼ cani chigudii Jiobá laacabe. Ni jma bisaca para laabe nga gúnibe ni na Dios. Para ganda guicaabe ndaayaʼ stiʼ Dios, gudixhe íquebe gúnibe stale stipa ne gudxiilube intiica guendanagana gápabe. Ne zacá bíʼnibe dede dxi bióʼxhobe, ne guluu Jiobá ndaayaʼ laabe pur ngue (biindaʼ Génesis 32:24-29).

11. Xi stipa naquiiñeʼ gúninu purtiʼ mayaca gaca ni maʼ gudixhe ique Dios guni.

11 Cásica Jacob que la? laaca qué ganna chaahuinu ximodo nga chigaca ni maʼ gudixhe ique Dios guni. Peru ora guidúʼndanu Biblia ruxuíʼlunu ximodo nga dxi stiʼ Jiobá ne xi guiráʼ zazaaca dxi ca (2 Ped. 3:10, 17). Qué gánnadinu padxí gueeda dxi ca, peru nánnanu mayaca gueeda ni. Laaca runi crenu ni na Biblia, pa gucheechenu diidxaʼ biaʼ gándatiʼ lu xcaadxi dxi cayaadxaʼ riʼ, zalanu ne zaqueca zalá ca binni ni gucaadiaga laanu (1 Tim. 4:16).

12. Xi nánnanu zuni Jiobá.

12 Nánnanu ora tiica si zanda guedandá dxi stiʼ Jiobá. Dios maʼ gudixhe padxí gueeda ni ne qué zabézabe dede ora maʼ bicheechenu diidxaʼ ra nuu cada binni ni nuu lu guidxilayú (Mat. 10:23). Peru Jiobá maʼ bisiidiʼ laanu xi zanda gúninu para gucheechenu diidxaʼ jma jneza. De guidubi ladxidoʼno rúninu dxiiñaʼ bidii Dios laanu ca ne riquiiñenu guiráʼ ni nápanu para gúninu ni. Ñee zaná stale binni guiziidiʼ de Dios neza ra rucheechenu diidxaʼ la? Qué zanda diʼ gánnanu ni (biindaʼ Eclesiastés 11:5, 6). Dxiiñaʼ stinu nga gucheechenu diidxaʼ ne runi crenu zaguu Jiobá ndaayaʼ ni (1 Cor. 3:6, 7). Naquiiñeʼ gánnanu dxandíʼ ruuyabe pabiáʼ stipa cayúninu ne riquiiñebe espíritu stibe para gusiidibe laanu ni caquiiñeʼ gánnanu para gúninu dxiiñaʼ ca (Sal. 32:8).

Guinábanu espíritu santu

13, 14. Ximodo maʼ bisihuinni Dios zanda gusiidiʼ ca xpinni ne espíritu stiʼ.

13 Yanna, xi naquiiñeʼ gúninu pa guni sentirnu qué zanda gúninu xiixa dxiiñaʼ ndaaniʼ xquidxi Dios o qué zanda gucheechenu diidxaʼ yaʼ. Pa guni sentirnu zacá, naquiiñeʼ guinábanu Jiobá gudii laanu espíritu stiʼ ti gacané laanu gúninu cani jma neza (biindaʼ Lucas 11:13). Ne riquiiñebe espíritu santu stibe para gusiidibe ca xpínnibe ti gúnicaʼ intiica dxiiñaʼ ni gápacaʼ ndaaniʼ xquídxibe neca nánnacabe gúnicabe xiixa dxiiñaʼ o intiica ni biziidicabe gúnicabe dxiqué. Casi dxi biree ca israelita que de Egipto, gucané espíritu santu stiʼ Dios laacabe para gunda biʼniʼ ganárcabe ca xhenemígucabe neca qué niziidicabe nidíndecabe casi ridinde soldadu, purtiʼ pastor ne esclavu laacabe (Éxo. 17:8-13). Despué, laaca espíritu santu stiʼ Dios gucané Bezalel ne Oholiab para gúnicaʼ caadxi dxiiñaʼ ni zeeda lu planu ra biluíʼ Dios modo gaca tabernáculo que (Éxo. 31:2-6; 35:30-35).

14 Yanna, ximodo racané espíritu santu laanu ca dxi stinu riʼ yaʼ. Dxi bizulú ca xpinni Cristu guleecaʼ libru ne revista, laaca gucané espíritu santu caadxi de laacaʼ para gánnacaʼ modo gúnicaʼ ni. Lu ti carta ni biree lu iza 1927, Robert J. Martin, ni biʼyaʼ dxiiñaʼ ni raca ra riree libru ne revista, guníʼ ximodo guluu Jiobá ndaayaʼ laacaʼ: «Señor gucané laadu órapeʼ caquiiñedu ni, ne bedandá ti prensa naroʼbaʼ ra nuudu ni qué liica gánnadu ximodo iquiiñedu laa. Peru Señor nanna gusiaaniʼ xquendabiaaniʼ cani riguixhe íquecaʼ gúnicaʼ ni nabe. [...] Gudiʼdiʼ si chupa chonna semana, maʼ cayuninedu máquina que dxiiñaʼ. Ne dede yanna cayuni ni dxiiñaʼ, dede cayuni ni xcaadxi dxiiñaʼ ni qué nuxuiʼlú cani bizáʼ ni guni ni». Ne dede yanna caguu Jiobá ndaayaʼ ni cayuni ca xpinni.

15. Ximodo racané Romanos 8:11 laanu pa cayúninu stipa pur gudxíʼlunu xiixa cosa malu.

15 Gadxé gadxé modo racané espíritu santu laanu. Ne guiranu zanda gacaneni laanu para gudxíʼlunu xiixa guendanagana nabé naroʼbaʼ. Casi pa guidxaagalunu xiixa cosa ni gucaa laanu guchéʼnenu Dios. Xi zanda gúninu pa guni sentirnu qué gápanu stipa para gudxíʼlunu ni yaʼ. Tobi de cani zacané laanu nga guiníʼ íquenu ca diidxaʼ ni bicaa Pablu lu Romanos 7:21, 25 ne 8:11. Casi na ca versículo ca, biquiiñeʼ Dios espíritu stiʼ para bisibani Jesús de lade gueʼtuʼ, ne espíritu ca laaca zanda gudii stipa laanu para gudxíʼlunu ca cosa malu ni gucaa laanu gucheʼnu. Nécapeʼ para ca xpinni Cristu ni bibí pur espíritu santu nga gucuá ca diidxaʼ ca primé la? laaca culuíʼcani zanda gacané espíritu santu guiráʼ ca xpinni Jiobá. Guiranu zacaanu guendanabani ni qué zaluxe pa gusihuínninu nápanu fe Cristu ne pa cayúninu stipa pur cueenu ca cosa malu ni nuu ndaaniʼ ladxidoʼno ne chinándanu ni gusiene espíritu santu laanu.

16. Xi naquiiñeʼ gúninu para guicaanu espíritu santu.

16 Yanna, pa racaláʼdxinu gudii Dios espíritu stiʼ laanu la? laaca caquiiñeʼ gúninu xiixa. Caquiiñeʼ guʼndaʼ chaahuinu Stiidxaʼ Dios ne cadi guinábasinu gudiibe laanu espíritu ca (Pro. 2:1-6). Ne cumu racané espíritu santu stiʼ Jiobá ca neza binni ridagulisaa ca la? cadi naquiiñeʼ guiáʼdxanu nin tobi de ca guendaridagulisaa ca. Zacá rusihuínninu racaláʼdxinu gucaadiáganu «ni cayabi Espíritu Santu ca» neza binni ridagulisaa (Apo. 3:6). Laaca caquiiñeʼ chinándanu guiráʼ cani guizíʼdinu racá ne cadi guni crenu laca laanu. Lu Proverbios 1:23 cudii Jiobá conseju riʼ laanu: «Lagucaadiaga naa ora uguaaʼ jneza laatu. Ne dxandipeʼ zudieeʼ laatu espíritu stinneʼ». Nánnanu qué rusaana Dios de gudii espíritu santu stiʼ cani ruzuubaʼ stiidxabe casi Xaíque sticaʼ (Hech. 5:32).

17. Biquiiñeʼ ti ejemplu para gusiéneluʼ xi ribeendunu ora ricaanu ndaayaʼ stiʼ Jiobá.

17 Dxandíʼ, caquiiñeʼ gúninu stipa para ganda uguu Jiobá ndaayaʼ laanu. Peru cadi naquiiñeʼ guininu pur stipa si stinu nga nápanu guiráʼ cosa galán. Zeeda gácani casi ora ridoʼno. Cásica racané cani ridoʼno ca xcuérpunu la? zaqueca racané ndaayaʼ stiʼ Dios laanu ora rúninu stipa pur gúninu ni nabe. Pur cuerpu ni bidiibe laanu ca riuuláʼdxinu cani bíʼnibe para guidoʼno ne zaqueca ricaanu ca cosa ni racaneni. Qué ganna chaahuinu ximodo ricaa xcuérpunu cani racané laanu lu cani ridoʼno ne laaca qué ganna chaahuinu ximodo racanécani laanu gápanu stipa. Ni nánnanu nga ricaa xcuérpunu cani racané laa ne racanenu ni ora ridoʼno. Ne ora guidoʼno ca cosa ni zanda gacané ni la? jma ziuuni nazaaca. Zacaca nga runi Jiobá, riguíxhebe xi caquiiñeʼ gúninu para guicaanu guendanabani ni qué zaluxe ne racanebe laanu gúninu cani. Dxandíʼ, jma stale nga ni runi Dios, ne pur nga caquiiñeʼ gusisácanu laabe. Peru naquiiñeʼ gacanenu laabe ra gúninu stipa pur gúninu ni nabe; zacatiʼ zacaanu ndaayaʼ stibe (Ageo 2:18, 19).

18. Xi maʼ gudixhe íquenu gúninu, ne xiñee.

18 Nga runi, gúninu stipa de guidubi ladxidoʼno ora gúninu xiixa dxiiñaʼ ni gudiicabe laanu ne cadi gusaananu de guyúbinu gacané Dios laanu ti ganda gúninu cani (Mar. 11:23, 24). Cadi guiaandaʼ laanu, «ni uyubi zadxela» (Mat. 7:8). Cani bibí pur espíritu santu ca zacaacaʼ ti premiu guibáʼ ne laani nga «enda nabani ni qué zaluxe» (Sant. 1:12). Ne cani zeeda gaca casi «xcaadxi dendxu», cani cayuni stipa pur guicaacaʼ xiixa ndaayaʼ pur ni za de Abrahán que nabé nayecheʼ zuni sentircaʼ ora gabi Jesucristu, Pastor sticaʼ laacaʼ: «Ma guluu Bixhoze ndaaya laatu, yanna latáʼ laicaa ra ma nexhe chaahui para laatu dede ante cha guidxilayú» (Juan 10:16; Mat. 25:34). Ca binni ni caguu Jiobá ndaayaʼ zacaacaʼ Guidxilayú ne «zabánicaʼ luni guiráʼ dxi» (Sal. 37:22, 29).

Ximodo nusiénenu cani

• Ximodo zusihuínninu ruzúʼbanu diidxaʼ de guidubi ladxidoʼno.

• Xi naquiiñeʼ gúninu para guicaanu ndaayaʼ stiʼ Dios.

• Ximodo zanda guicaanu espíritu santu stiʼ Dios ne ximodo racaneni laanu.

[Guendarinabadiidxaʼ stiʼ párrafo]

[Ca dibuju/foto ni zeeda lu yaza 9]

Jacob gudindené ti ángel para uguu Jiobá ndaayaʼ laa.

[Ca dibuju/foto ni zeeda lu yaza 9]

Ñee laaca rúninu stipa pur uguube ndaayaʼ laanu la?

[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 10]

Espíritu santu gucané Bezalel ne Oholiab para gúnicaʼ ti dxiiñaʼ nabé sicarú