Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Ekomefeemɔ Ni Yɔɔ Kristofoi Ateŋ Lɛ Woɔ Nyɔŋmɔ Hiɛ Nyam

Ekomefeemɔ Ni Yɔɔ Kristofoi Ateŋ Lɛ Woɔ Nyɔŋmɔ Hiɛ Nyam

Ekomefeemɔ Ni Yɔɔ Kristofoi Ateŋ Lɛ Woɔ Nyɔŋmɔ Hiɛ Nyam

‘Nyɛbɔa mɔdɛŋ nyɛtoa mumɔ ekomefeemɔ lɛ.’—EFE. 4:3.

1. Mɛɛ gbɛ nɔ Kristofoi ni hi Efeso yɛ klɛŋklɛŋ afii 100 lɛ mli lɛ wo Nyɔŋmɔ hiɛ nyam?

EKOMEFEEMƆ ni hi mɛi ni yɔɔ Kristofoi asafo lɛ mli lɛ ateŋ yɛ blema Efeso lɛ wo Yehowa, ni ji anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ hiɛ nyam. Yɛ nakai jarayeli maŋ ni shika yɔɔ jɛmɛ waa lɛ mli lɛ, eka shi faŋŋ akɛ Kristofoi ni hi jɛmɛ lɛ ateŋ mɛi komɛi ji niiatsɛmɛi ni yɔɔ tsuji, ni amɛteŋ mɛi komɛi hu ji tsuji ni ji ohiafoi butuu. (Efe. 6:5, 9) Amɛteŋ mɛi komɛi ji Yudafoi ni kase anɔkwale lɛ beni bɔfo Paulo yatsɔɔ nii yɛ amɛkpeehe lɛ nyɔji etɛ lɛ. Kulɛ amɛteŋ mɛi komɛi jáa Artemi ni amɛyeɔ ŋkunyaa hu. (Bɔf. 19:8, 19, 26) Eyɛ faŋŋ akɛ, anɔkwa Kristofoi lɛ ajamɔ lɛ fee mɛi ni jɛ shihilɛi srɔtoi amli lɛ ekome. Paulo yɔse akɛ ekomefeemɔ ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ wo Yehowa hiɛ nyam. Bɔfo lɛ ŋma akɛ: ‘Lɛ áŋɔ anunyam aha yɛ asafo lɛ mli!’—Efe. 3:21.

2. Mɛni ha shwɛ fioo ni ekomefeemɔ ni yɔɔ Kristofoi ni hi Efeso lɛ ateŋ lɛ afite lɛ?

2 Shi shwɛ fioo ni ekomefeemɔ ni nɔ bɛ ni yɔɔ Efeso asafo lɛ mlibii lɛ ateŋ lɛ afite. Paulo bɔ asafoŋ onukpai lɛ kɔkɔ akɛ: “Nyɛ diɛŋtsɛ nyɛteŋ hu lɛ, hii ni wieɔ nii ni ejaaa aaate shi, ni amɛaakpala kaselɔi lɛ amɛshwie amɛsɛɛ.” (Bɔf. 20:30) Agbɛnɛ hu, nyɛmimɛi lɛ ateŋ mɛi komɛi kwako su ni kɛ mligbalamɔ baa ni Paulo bɔ kɔkɔ akɛ ‘etsuɔ nii yɛ toigbele bii amli lɛ’ kɛmɔko shi.—Efe. 2:2; 4:22.

Wolo ko ni Maa Ekomefeemɔ Nɔ Mi

3, 4. Te Paulo wolo ni eŋma kɛmaje Efesobii lɛ ma ekomefeemɔ nɔ mi eha tɛŋŋ?

3 Paulo yɔse akɛ kɛ́ ekomefeemɔ baaya nɔ ahi Kristofoi lɛ ateŋ lɛ, belɛ esa akɛ amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ abɔ mɔdɛŋ afee nibii ni baaha ekomefeemɔ ahi amɛteŋ. Nyɔŋmɔ kɛ mumɔ tsirɛ Paulo ni eŋma wolo eyaha Efesobii lɛ, ni efãi komɛi wieɔ ekomefeemɔ he waa. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Paulo wie Nyɔŋmɔ yiŋtoo akɛ ‘eeeŋɔ nibii fɛɛ eto yitso kome shishi yɛ Kristo mli’ lɛ he yɛ mli. (Efe. 1:10) Agbɛnɛ hu, ekɛ Kristofoi ni afɔ amɛ mu lɛ to tɛi srɔtoi ni akɛma tsu he. “Atsɛ̃ tsu muu lɛ fɛɛ awoŋ afee ekome, ni eeda eefee sɔlemɔtsu krɔŋkrɔŋ yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli.” (Efe. 2:20, 21) Kɛfata he lɛ, Paulo ma bɔ ni Kristofoi ni ji Yudafoi kɛ Jeŋmajiaŋbii lɛ fɛɛ efee ekome lɛ nɔ mi, ni agbɛnɛ hu lɛ ekai nyɛmimɛi lɛ akɛ amɛ fɛɛ amɛjɛ mɔ kome mli. Etsɛ Yehowa akɛ, “Tsɛ lɛ, ni ji mɛi fɛɛ ni atsɛ amɛ akɛ bii yɛ ŋwɛi kɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ atsɛ krɔŋŋ lɛ.”—Efe. 3:5, 6, 14, 15.

4 Beni wɔsusuɔ Efesobii lɛ Awolo lɛ yitso 4 lɛ he lɛ, wɔbaana nɔ hewɔ ni ekomefeemɔ biɔ mɔdɛŋbɔɔ, bɔ ni Yehowa yeɔ ebuaa wɔ koni wɔfee ekome, kɛ sui ni baaha wɔya nɔ wɔhi shi yɛ ekomefeemɔ mli. Mɛni hewɔ okaneee yitso muu lɛ fɛɛ, koni oná nikasemɔ nɛɛ he sɛɛ jogbaŋŋ?

Nɔ Hewɔ ni Ekomefeemɔ Biɔ Mɔdɛŋbɔɔ

5. Mɛni hewɔ Nyɔŋmɔ bɔfoi lɛ baanyɛ afee ekome kɛsɔmɔ Nyɔŋmɔ lɛ, shi mɛni hewɔ nakai feemɔ baanyɛ awa kɛha wɔ lɛ?

5 Paulo wo enyɛmimɛi ni yɔɔ Efeso lɛ hewalɛ ‘ní amɛbɔ mɔdɛŋ amɛto mumɔ ekomefeemɔ lɛ.’ (Efe. 4:3) Bɔni afee ni wɔna nɔ hewɔ ni esa akɛ wɔbɔ enɛ he mɔdɛŋ lɛ, susumɔ Nyɔŋmɔ bɔfoi lɛ ahe okwɛ. Shikpɔŋ lɛ nɔ wala bɔɔnii lɛ ateŋ eko kwraa bɛ ni je amɛhe pɛpɛɛpɛ, no hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔmu sane naa akɛ Yehowa bɔ ŋwɛi bɔfoi akpekpei abɔ lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ kɛ su ni yɔɔ srɔto. (Dan. 7:10) Shi amɛbaanyɛ amɛfee ekome kɛsɔmɔ Yehowa ejaakɛ amɛ fɛɛ amɛboɔ lɛ toi ni amɛfeɔ esuɔmɔnaa nii. (Nyɛkanea Lala 103:20, 21.) Ŋwɛi bɔfoi anɔkwafoi lɛ yɛ sui srɔtoi, nakai nɔŋŋ hu Kristofoi yɔɔ sui srɔtoi, shi Kristofoi yɛ fatɔi srɔtoi hu. Enɛ baanyɛ eha ewa kɛha Kristofoi akɛ amɛbaafee ekome.

6. Mɛɛ sui baaye abua wɔ koni wɔkɛ nyɛmimɛi ni yɔɔ fatɔi ni yɔɔ srɔto yɛ wɔnɔ lɛ ahe lɛ ahi shi yɛ ekomefeemɔ mli?

6 Kɛ́ adesai ni yeee emuu miibɔ mɔdɛŋ amɛfee ekome lɛ, ewaaa akɛ amɛkɛ naagbai baakpe. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ani nyɛmi nuu ko ni he jɔ, shi bei pii lɛ ekpeɔ sɛɛ, kɛ nyɛmi nuu kroko ni feɔ enii yɛ be naa, shi etsui sháa lɛ lɛ baanyɛ afee ekome kɛsɔmɔ Yehowa? Ekolɛ, amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ baasusu akɛ mɔ kroko lɛ yɛ su ko ni esaaa, shi ehiɛ baakpa nɔ akɛ lɛ diɛŋtsɛ hu eyɛ naagba. Te nyɛmimɛi enyɔ ni tamɔ nɛkɛ lɛ aaafee tɛŋŋ afee ekome kɛsɔmɔ? Kadimɔ bɔ ni sui ni Paulo wie he yɛ ewiemɔi ni nyiɛ sɛɛ nɛɛ mli lɛ baanyɛ aye abua amɛ. No sɛɛ lɛ, susumɔ bɔ ni wɔɔfee wɔha ekomefeemɔ ahi wɔteŋ kɛtsɔ sui nɛɛ ni wɔɔjie kpo lɛ nɔ lɛ he. Paulo ŋma akɛ: “Miikpa nyɛ fai akɛ nyɛnyiɛ bɔ ni sa . . . yɛ heshibaa jwɛŋmɔ kɛ humifeemɔ fɛɛ mli, ní nyɛkɛ tsuishitoo ahiɛhiɛ nyɛhe yɛ suɔmɔ mli, ní nyɛbɔ mɔdɛŋ ní nyɛto mumɔ ekomefeemɔ lɛ yɛ hejɔlɛ kpãa lɛ mli.”—Efe. 4:1-3.

7. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔkase bɔ ni wɔɔfee wɔkɛ Kristofoi krokomɛi ni yeee emuu lɛ afee ekome kɛsɔmɔ Nyɔŋmɔ lɛ?

7 Esa akɛ wɔkase bɔ ni wɔkɛ mɛi krokomɛi ni yeee emuu tamɔ wɔ nɔŋŋ lɛ baafee ekome kɛsɔmɔ Nyɔŋmɔ, ejaakɛ anɔkwa jálɔi akuu kome pɛ yɔɔ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Gbɔmɔtso kome kɛ mumɔ kome, taakɛ bɔ nɔŋŋ ni atsɛ́ nyɛ hu yɛ nyɛtsɛ́mɔ nɔhiɛkamɔ kome lɛ mli lɛ: Nuŋtsɔ kome, hemɔkɛyeli kome, baptisimɔ kome, Nyɔŋmɔ kɛ mɛi fɛɛ atsɛ kome ni yɔɔ.” (Efe. 4:4-6) Yehowa tsɔɔ asafo kome pɛ ni ekɛtsuɔ nii lɛ nɔ ekɛ emumɔ lɛ haa ewebii lɛ, ni ejɔɔ amɛ. Kɛ́ mɔ ko ni yɔɔ asafo lɛ mli wo wɔmli la po lɛ, nɛgbɛ wɔyɔɔ yaa? He ko he ko bɛ ni wɔbaanyɛ wɔnu naanɔ wala wiemɔi yɛ.—Yoh. 6:68.

‘Gbɔmɛi ni Ji Nikeenii’ Haa Ekomefeemɔ Hiɔ Shi

8. Namɛi Kristo kɛtsuɔ nii kɛyeɔ ebuaa wɔ koni sui ni kɛ mligbalamɔ baa lɛ akaba wɔteŋ?

8 Paulo kɛ bɔ ni Yesu kɛ ‘gbɔmɛi ni ji nikeenii’ eha koni ekɛye ebua ni asafo lɛ afee ekome lɛ to nɔ ko ni blema asraafoi lɛ fɔɔ feemɔ lɛ he. Asraafonyo ni eye kunim lɛ baanyɛ ekɛ maŋsɛɛ nyo ko ni eŋɔ lɛ nom lɛ aba shĩa akɛ tsulɔ koni ebaye ebua eŋa kɛ shĩa nifeemɔ. (Lala 68:2, 13, 19) Nakai nɔŋŋ hu je lɛ nɔ kunim ni Yesu ye lɛ ha ená tsuji babaoo ni miisumɔ ni amɛsɔmɔ lɛ. (Nyɛkanea Efesobii 4:7, 8.) Te ekɛ nakai tsuji lɛ tsu nii eha tɛŋŋ? ‘Eha mɛi komɛi tsɔmɔ bɔfoi, ni mɛi komɛi gbalɔi, mɛi komɛi hu sanekpakpa jajelɔi, ni mɛi komɛi hu nɔkwɛlɔi kɛ tsɔɔlɔi, koni aŋɔsaa hetselɔi lɛ aha sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ, kɛ Kristo gbɔmɔtso lɛ tswaa; kɛyashi beyinɔ ni wɔ fɛɛ wɔɔshɛ hemɔkɛyeli ekomefeemɔ lɛ he.’—Efe. 4:11-13.

9. (a) Mɛɛ gbɛ nɔ ‘gbɔmɛi ni ji nikeenii’ lɛ yeɔ buaa ni ekomefeemɔ ni yɔɔ wɔteŋ lɛ yaa nɔ ehiɔ shi? (b) Mɛni hewɔ esa akɛ wɔteŋ mɔ fɛɛ mɔ afee nibii ni baaha ekomefeemɔ aya nɔ ahi asafo lɛ mli lɛ?

9 Ákɛ nɔkwɛlɔi ni yɔɔ suɔmɔ lɛ, ‘gbɔmɛi ni ji nikeenii’ nɛɛ yeɔ buaa ni ekomefeemɔ ni yɔɔ wɔteŋ lɛ yaa nɔ ehiɔ shi. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ asafoŋ onukpa ko yɔse akɛ nyɛmimɛi enyɔ komɛi ‘miiwowoo amɛhe mlila’ loo amɛkɛ amɛhe miishi akaŋ lɛ, ebaanyɛ etsɛ amɛ ni ewo amɛ ŋaa ni ‘ekɛsáa amɛ ekoŋŋ yɛ mlijɔlɛ mumɔ mli’ bɔni afee ni ekomefeemɔ ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ aya nɔ ahi shi. (Gal. 5:26–6:1) Ákɛ tsɔɔlɔi lɛ, ‘gbɔmɛi ni ji nikeenii’ nɛɛ damɔɔ Biblia mli tsɔɔmɔi anɔ amɛwajeɔ wɔhemɔkɛyeli lɛ. No hewɔ lɛ, amɛhaa ekomefeemɔ yaa nɔ ehiɔ wɔteŋ, ni amɛyeɔ amɛbuaa wɔ koni wɔdara yɛ mumɔŋ akɛ Kristofoi. Paulo ŋma akɛ nɔkwɛlɔi lɛ feɔ enɛ “koni wɔkakã he wɔfee abifabii ni tsɔɔmɔ kɔɔyɔɔ fɛɛ tsɔɔmɔ kɔɔyɔɔ hosoɔ amɛ, ni ekpalaa amɛ kɛyaa kɛbaa yɛ gbɔmɛi aŋaa fɔŋ too mli, yɛ shishiumɔ ŋaa lɛ mli kutumpɔo naa.” (Efe. 4:13, 14) Esa akɛ Kristofonyo fɛɛ Kristofonyo afee nibii ni baaha ekomefeemɔ aya nɔ ahi nyɛmimɛi lɛ ateŋ, tamɔ bɔ ni wɔgbɔmɔtso lɛ henii srɔtoi lɛ yeɔ buaa amɛhe kɛtsuɔ nii yɛ ekomefeemɔ mli lɛ.—Nyɛkanea Efesobii 4:15, 16.

Ná Sui Hei

10. Mɛɛ gbɛ nɔ jeŋba gbonyo baanyɛ ekɛ ekomefeemɔ ni yɔɔ wɔteŋ lɛ awo oshara mli?

10 Ani okadi akɛ wolo ni Paulo ŋma Efesobii lɛ, yitso ejwɛ lɛ tsɔɔ akɛ nɔ titri ni baaha ekomefeemɔ aya nɔ ahi wɔteŋ akɛ Kristofoi ni edara yɛ mumɔŋ lɛ ji suɔmɔ? Agbɛnɛ etsɔɔ nibii ni kɛ́ wɔfee lɛ, etsɔɔ akɛ wɔyɛ suɔmɔ yɛ yitso nɛɛ mli. Esa akɛ wɔkadi akɛ, kɛ́ mɔ ko yɛ suɔmɔ lɛ, ekɛ ehe woŋ ajwamaŋbɔɔ kɛ nyenyeŋtswibɔɔ mli. Paulo wo enyɛmimɛi lɛ hewalɛ ní ‘amɛkanyiɛ tamɔ bɔ ni jeŋmajiaŋbii krokomɛi lɛ hu nyiɛɔ’ lɛ. Akɛni jeŋmajiaŋbii lɛ, “nɔ ko nɔ ko efeee amɛ hiɛgbele dɔŋŋ hewɔ lɛ amɛŋɔ amɛhe amɛha nyenyeŋtswibɔɔ.” (Efe. 4:17-19) Akɛni wɔyɛ jeŋ ni bɛ eŋɛlɛ nɔ mli hewɔ lɛ, ebaanyɛ ekɛ ekomefeemɔ ni yɔɔ wɔteŋ lɛ awo oshara mli. Mɛi wieɔ ajwamaŋbɔɔ he kɛyeɔ fɛo, amɛkɛfoɔ lalai, amɛkwɛɔ he sini kɛjieɔ amɛhiɛtserɛ, ni amɛbɔɔ ajwamaŋ kɛteɔ loo egbaaa amɛnaa kɛ́ mɛi le akɛ amɛbɔɔ ajwamaŋ po. Ni kɛ́ mɔ ko feɔ enii tamɔ eyɛ mɔ ko he suɔmɔ, shi yɛ anɔkwale mli lɛ jeee eyiŋtoo ji akɛ ekɛ mɔ lɛ baabote gbalashihilɛ mli lɛ, no baanyɛ aha etse ehe kɛjɛ Yehowa kɛ asafo lɛ he. Mɛni hewɔ? Ejaakɛ ewaaa akɛ mɔ ni feɔ nakai lɛ aaabɔ ajwamaŋ. Agbɛnɛ hu, kɛ́ mɔ ko ni ebote gbalashihilɛ mli fee nakai ni no ha eyabɔ ajwamaŋ lɛ, no baanyɛ atse gbekɛbii kɛjɛ amɛfɔlɔi ahe, loo eha gbãla lɛ mli atse, ni enɛ baaye gbekɛbii lɛ kɛ hefatalɔ ni yeee fɔ lɛ awui. Hɛɛ, su ni tamɔ nɛkɛ lɛ kɛ mligbalamɔ baa! Ebɛ naakpɛɛ mɔ akɛ Paulo ŋma akɛ: “Jeee nakai nyɛkase Kristo lɛ”!—Efe. 4:20, 21.

11. Mɛɛ tsakemɔ Biblia lɛ woɔ Kristofoi hewalɛ ni amɛfee?

11 Paulo ma nɔ mi akɛ esa akɛ wɔkwa susumɔi ni kɛ mligbalamɔ baa, ni wɔná sui ni baaha wɔkɛ mɛi krokomɛi ahi shi yɛ ekomefeemɔ mli. Eŋma akɛ: ‘Nyɛshɛa nyɛsá jeŋba lɛ naa gbɔmɔ momo ni efite yɛ shishiumɔ sɛɛdii lɛ anaa lɛ nyɛfɔa, ni nyɛtsɔmɔ mɛi hei yɛ nyɛjwɛŋmɔ mumɔ lɛ mli, ni nyɛwo gbɔmɔ hee ni abɔ yɛ Nyɔŋmɔ subaŋ nɔ yɛ anɔkwa jalɛ kɛ hetsemɔ mli lɛ.’ (Efe. 4:22-24) Te wɔɔfee tɛŋŋ ‘wɔtsɔmɔ mɛi hei yɛ wɔjwɛŋmɔ mumɔ lɛ mli’ lɛ? Kɛ́ wɔkɛ hiɛsɔɔ jwɛŋ nɔ ni wɔkaseɔ kɛjɛɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ mli, kɛ nɔkwɛmɔnɔ kpakpai ni Kristofoi ni edara yɛ mumɔŋ lɛ feɔ lɛ nɔ, ni wɔmia wɔhiɛ lɛ, wɔbaanyɛ wɔwo gbɔmɔ hee ni “abɔ yɛ Nyɔŋmɔ subaŋ nɔ” lɛ.

Kasemɔ Gbɛi Hei ni Atsɔɔ nɔ Awieɔ

12. Mɛɛ gbɛ nɔ anɔkwale wiemɔ haa ekomefeemɔ hiɔ shi, ni mɛni hewɔ ewa kɛha mɛi komɛi akɛ amɛaakase anɔkwale wiemɔ lɛ?

12 Esa akɛ weku mlibii loo asafoŋbii kɛ amɛhe awie anɔkwale ejaakɛ gbɔmɔtso kome henii ji amɛ. Kɛ́ mɛi jɛ mlihilɛ mli amɛkɛ amɛhe wie anɔkwale ni amɛshiuuu sane nɔ lɛ, no baanyɛ aha amɛfee ekome. (Yoh. 15:15) Shi kɛ́ mɔ ko male etsɔɔ enyɛmi hu? Kɛ́ enyɛmi lɛ yoo sɛɛ lɛ, hekɛnɔfɔɔ ni eyɔɔ yɛ emli lɛ baagbɔjɔ. Enɛ hewɔ ni Paulo wie akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ kɛ enaanyo awie anɔkwale, ejaakɛ gbɔmɔtso kome henii ji wɔ” lɛ. (Efe. 4:25) Ebaanyɛ ewa kɛha mɔ ni fɔɔ malemɔ akɛ eeekase bɔ ni awieɔ anɔkwale, titri lɛ kɛ́ ebɔi malemɔ kɛjɛ egbekɛbiiashi. Shi kɛ́ ebɔ mɔdɛŋ akɛ eeefee tsakemɔ lɛ, Yehowa hiɛ baasɔ lɛ ni ebaaye ebua lɛ.

13. Mɛni heguɔgbee wiemɔ ni wɔɔkwa lɛ biɔ ni wɔfee?

13 Yehowa tsɔseɔ wɔ koni wɔkwɛ bɔ ni wɔwieɔ wɔhaa lɛ jogbaŋŋ, ni wɔjie bulɛ kpo yɛ asafo lɛ kɛ wɔwekui amli, ni wɔha ekomefeemɔ ahi wɔteŋ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Wiemɔ sha ko wiemɔ sha ko akaje nyɛnaa kwraa . . . Nyɛhaa mlijoomɔ kɛ mlila kɛ mlifu kɛ bolɔmɔ kɛ musubɔɔ [loo “heguɔgbee wiemɔ,”NW] fɛɛ sɛɛ afoa yɛ nyɛteŋ, kɛ efɔŋ fɛɛ efɔŋ.” (Efe. 4:29, 31) Gbɛ kome ni wɔbaanyɛ wɔtsɔ nɔ wɔkwa wiemɔ sha ji ni wɔkase bɔ ni ajieɔ bulɛ kpo atsɔɔ mɛi krokomɛi. Ákɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, esa akɛ nuu ni gbeɔ eŋa he guɔ lɛ abɔ mɔdɛŋ ni etsake, titri lɛ beni ekaseɔ bɔ ni Yehowa kɛ woo haa yei lɛ he nii lɛ. Nyɔŋmɔ kɛ mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ fɔɔ yei komɛi po mu, ni enɛ haa amɛnáa hiɛnɔkamɔ akɛ amɛkɛ Kristo baaye nɔ akɛ maŋtsɛmɛi. (Gal. 3:28; 1 Pet. 3:7) Nakai nɔŋŋ hu esa akɛ yoo ni fɔɔ bolɔmɔ kɛ ewu yi woo lɛ atsake esu beni ekaseɔ bɔ ni Yesu yeɔ ehe nɔ kɛ́ awo emli la lɛ.—1 Pet. 2:21-23.

14. Mɛni hewɔ oshara yɔɔ he akɛ wɔɔjie mlifu kpo lɛ?

14 Mlifu nɔ ni anyɛɛɛ aye lɛ kɛ heguɔgbee wiemɔ yɛ tsakpãa. No hu baanyɛ aha mɛi ni ji gbɔmɔtso kome henii lɛ amli agbála. Mlifu tamɔ la. Kɛ akwɛɛɛ jogbaŋŋ lɛ, ebaanyɛ efite nii. (Abɛi 29:22) Kɛ́ mɔ ko mli fu yɛ gbɛ ni ja nɔ po lɛ, esa akɛ eye emlifu nɔ koni ekafite wekukpãa kpakpa ni yɔɔ ekɛ mɛi krokomɛi ateŋ lɛ. Esa akɛ Kristofoi akase bɔ ni akɛ tɔmɔi keɔ, shi esaaa akɛ amɛbɛɔ mɛi amɛwoɔ amɛmli, ni esaaa akɛ amɛwieɔ sane ko ni eho lɛ he ekoŋŋ. (Lala 37:8; 103:8, 9; Abɛi 17:9) Paulo wo Efesobii lɛ ŋaa akɛ: “Nyɛmli afũa, shi nyɛkafea esha; hulu akanyɔ shi yɛ nyɛmlila lɛ nɔ, ni asaŋ nyɛkɛ nyɛhe akafɔ̃a shi nyɛhaa abonsam.” (Efe. 4:26, 27) Kɛ́ wɔnyɛɛɛ wɔmlifu nɔ wɔye lɛ, ebaaha Abonsam aná hegbɛ ekɛ mligbálamɔ kɛ béi po aba asafo lɛ mli.

15. Kɛ́ wɔkɔ nɔ ko ni jeee wɔnɔ lɛ, mɛni baanyɛ ajɛ mli kɛba?

15 Kɛ́ wɔná bulɛ kɛha nibii ni mɛi krokomɛi yɔɔ lɛ, no hu haa ekomefeemɔ hiɔ asafo lɛ mli. Wɔkaneɔ akɛ: “Julɔ lɛ ekaju dɔŋŋ.” (Efe. 4:28) Yehowa webii lɛ yɛ hekɛnɔfɔɔ yɛ amɛnyɛmimɛi lɛ amli. Kɛ́ Kristofonyo ko kɔ nɔ ko ni jeee enɔ lɛ, no baafite hekɛnɔfɔɔ nɛɛ, ni ebaafite ekomefeemɔ ni haa anáa miishɛɛ lɛ.

Suɔmɔ ni Wɔyɔɔ Kɛha Nyɔŋmɔ lɛ Feɔ Wɔ Ekome

16. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔkɛ wiemɔi ni haa mɔ nane mɔɔ shi atsu nii koni ekomefeemɔ aya nɔ ahi wɔteŋ?

16 Akɛni suɔmɔ ni Kristofoi asafo lɛ mlibii lɛ yɔɔ kɛha Nyɔŋmɔ lɛ tsirɛɔ amɛ koni amɛjie suɔmɔ kpo amɛtsɔɔ mɛi krokomɛi hewɔ lɛ, ehaa ekomefeemɔ hiɔ amɛteŋ. Hiɛsɔɔ ni wɔyɔɔ yɛ Yehowa mlihilɛ lɛ he lɛ tsirɛɔ wɔ koni wɔbɔ mɔdɛŋ wɔkɛ ŋaawoo nɛɛ atsu nii akɛ: “[Nyɛwiea] wiemɔ ni hi ni ehia, koni eha mɔ nane amɔ shi, ni akɛduro mɛi ni nuɔ lɛ. . . . Nyɛmli ahia ahaa nyɛhe, nyɛmusuŋ atsɔa nyɛ yɛ nyɛhe, nyɛŋɔfafaa nyɛhe, taakɛ bɔ nɔŋŋ ni Nyɔŋmɔ ŋɔfa nyɛ yɛ Kristo mli lɛ.” (Efe. 4:29, 32) Yehowa jɛɔ mlihilɛ mli ekɛ wɔ ni wɔyeee emuu lɛ ahe faa wɔ. Ani esaaa akɛ wɔ hu wɔkɛ mɛi krokomɛi ni yeee emuu lɛ ahe faa amɛ?

17. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ wɔfee nibii ni baaha ekomefeemɔ ahi wɔteŋ lɛ?

17 Ekomefeemɔ ni yɔɔ Nyɔŋmɔ webii ateŋ lɛ woɔ Yehowa hiɛ nyam. Emumɔ lɛ tsirɛɔ wɔ yɛ gbɛi srɔtoi anɔ koni wɔha ekomefeemɔ aya nɔ ahi wɔteŋ. Eka shi faŋŋ akɛ wɔsumɔŋ ni wɔkpoo gbɛtsɔɔmɔ ni mumɔ lɛ kɛhaa lɛ. Paulo ŋma akɛ: “Nyɛkafea Nyɔŋmɔ Mumɔ krɔŋkrɔŋ lɛ nidɔɔ nii.” (Efe. 4:30) Ekomefeemɔ ji jwetri ko ni esa akɛ wɔbaa yi. Ekomefeemɔ woɔ Yehowa hiɛ nyam, ni mɔ fɛɛ mɔ ni feɔ nibii ni kɛ ekomefeemɔ baa lɛ náa miishɛɛ. “No hewɔ lɛ nyɛfea Nyɔŋmɔ kaselɔi, tamɔ bii ni asumɔɔ, ni nyɛnyiɛa yɛ suɔmɔ mli.”—Efe. 5:1, 2.

Te Obaaha Hetoo Oha Tɛŋŋ?

• Mɛɛ sui haa Kristofoi feɔ ekome?

• Mɛɛ gbɛ nɔ wɔbaanyɛ wɔkɛ wɔnifeemɔ aha ekomefeemɔ ahi asafo lɛ mli?

• Mɛɛ gbɛ nɔ wɔwiemɔ baanyɛ aye abua wɔ koni ekomefeemɔ ahi wɔ kɛ mɛi krokomɛi ateŋ?

[Nikasemɔ lɛ he Sanebimɔi]

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 17]

Mɛi ni jɛ shihilɛi srɔtoi amli lɛ efee ekome

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 18]

Esaaa akɛ mɔ ko feɔ nibii ni tsɔɔ akɛ eyɛ mɔ ko he suɔmɔ be mli ni gbalashihilɛ bɛ ejwɛŋmɔ mli