Buñwi Bwa Bakreste bu Kanyisa Mulimu

“Mu tundamene mwa ku buluka buñwi bwa moya.”—MAEF. 4:3.

1. Bakreste ba mwa Efese ne ba kanyisize cwañi Mulimu?

BUÑWI bwa puteho ya Bakreste ba mwa Efese wa ikale ne bu kanyisize Mulimu wa niti, Jehova. Ku bonahala kuli mwa sibaka sa mileko seo, ne ku na ni Bakreste be ne ba fumile ili be ne ba na ni batanga, kono ba bañwi ne ba li batanga mi mwendi ne ba shebile hahulu. (Maef. 6:5, 9) Ba bañwi ne li Majuda be ne ba itutile niti mwa likweli ze talu za naa kutalize Paulusi mwa sinagoge ya bona. Mi ba bañwi ne ba lapelanga Diana sapili, mi ne ba ezanga mabibo. (Lik. 19:8, 19, 26) Kaniti, Bukreste bwa niti ne bu kopanyize hamoho batu be ne ba shutana-shutana. Paulusi naa lemuhile kuli buñwi bwa puteho ne bu kanyisa Jehova. Naa ñozi kuli: “Ku Yena ku be kanya mwa Keleke.”—Maef. 3:21.

2. Ki lika mañi ze ne kona ku kauhanya Bakreste ba mwa Efese?

² Nihakulicwalo, puteho ya mwa Efese yeo ye ne swalisani ne i li mwa kozi ya ku kauhanywa. Paulusi naa lemusize maeluda kuli: “Mwahalaa mina luli, ku ka zwa baana ba ba ka bulela litaba ze kopami, kuli balutiwa ba ba latelele.” (Lik. 20:30) Mi hape mizwale ba bañwi ne ba sa bonisanga moya o kauhanya wa naa lemusize Paulusi kuli u “sebeza mwa bana ba ba ikanyisa.”—Maef. 2:2; 4:22.

 Liñolo le li Koñomeka Buñwi

3, 4. Liñolo la naa ñolezi Maefese Paulusi li koñomeka cwañi buñwi?

³ Paulusi naa lemuhile kuli Bakreste kaufela ne ba tokwa ku ikataza ku sebelisana hande kuli ba zwelepili ku pila mwa buñwi. Mulimu naa susumelize Paulusi kuli a ñolele Maefese liñolo le ne li bulela hahulu za buñwi. Ka mutala, Paulusi naa ñozi ka za mulelo wa Mulimu wa ku ‘kubukanyeza linto kamukana ku Kreste.’ (Maef. 1:10) Hape naa bapanyize Bakreste ni macwe a itusiswa kwa ku yaha ndu. “Ndu kaufela i kopani hande, mi inze hula ku ba Tempele ye kenile ya Mulena.” (Maef. 2:20, 21) Mi hape Paulusi naa koñomekile buñwi bo ne bu li teñi mwahalaa Bakreste ba Majuda ni Bakreste bamacaba mi naa hupulisize mizwale kuli kaufelaa bona ne ba bupilwe ki Mulimu. Naa talusize Jehova kuli ki “ka Yena ku shikulwa lusika ni lusika lo lu li teñi mwa lihalimu ni mwa lifasi.”—Maef. 3:5, 6, 14, 15.

⁴ Ha lu nze lu nyakisisa kauhanyo ya 4 ya Maefese, lu ka utwisisa libaka ha lu swanela ku ikataza kuli lu be ni buñwi, lu ka bona mwa lu tuseza Jehova kuli lu swalisane, mi lu ka ituta ka za tulemeno to tu ka lu tusa ku zwelapili ku ba ni buñwi. Mu ipalele kauhanyo yeo kaufelaa yona ilikuli mu tusiwe hahulu ha lu nze lu ituta yona.

Ki Kabakalañi ha lu Tokwa ku Ikataza Kuli lu be ni Buñwi?

5. Ki kabakalañi mangeloi a Mulimu ha kona ku mu sebeleza ka ku swalisana, kono ki kabakalañi ku buluka buñwi ha ku kona ku lu bela taata?

⁵ Paulusi naa kupile mizwale ba hae ba Maefese kuli ba “tundamene mwa ku buluka buñwi bwa moya.” (Maef. 4:3) Kuli mu utwisise butokwa bwa ku ikataza mwa ku buluka buñwi, ha mu nyakisise mutala wa mangeloi a Mulimu. Mwa lifasi ha ku na linto ze peli ze pila ze swana ka ku tala, kacwalo lwa kona ku kolwa kuli Jehova naa bupile le liñwi ni le liñwi la mangeloi a hae a mañata-ñata ka ku shutana ni a mañwi. (Dan. 7:10) Nihakulicwalo, mangeloi ao a kona ku sebeleza Jehova ka ku swalisana kakuli kaufelaa ona a teeleza ku yena mi a eza tato ya hae. (Mu bale Samu 103:20, 21.) Mangeloi a sepahala a na ni tulemeno to tu shutana-shutana, mi Bakreste ni bona ba cwalo. Kono hape Bakreste ba na mifokolo ye fitana-fitana. Nto yeo i kona ku tisa kuli ku buluka buñwi ku be taata.

6. Ki tulemeno tufi to tu ka lu tusa ku sebelisana hande ni mizwale ba ba na ni mifokolo ye shutana ni ya luna?

⁶ Batu ba ba si ka petahala ha ba sebelisana, ba kona ku ba ni matata kapili. Ka mutala, ku kona ku ezahalañi haiba muzwale ya musa kono ili ya liyehanga a sebeleza Jehova hamoho ni muzwale yo muñwi ya sa liyehangi kono ili wa kacimacima? Mañi ni mañi wa bona u  kona ku ikutwa kuli yo muñwi ha ezi hande, kono u kona ku libala kuli ni yena ha ezi hande mwa nto ye ñwi. Mizwale ba ba cwalo ba kona ku sebelisana cwañi hande? Ha mu bone mo tulemeno twa bulela Paulusi mwa manzwi a hae a tatama tu kona ku ba tuseza. Kihona mu ka nahana mo lu kona ku ezeza kuli lu zwisezepili buñwi ka ku ba ni tulemeno to. Paulusi naa ñozi kuli: “Na mi lapela . . . kuli mu zamaye ka mukwa o swanela pizo ye mu bizizwe; mwa ku ishuwa kaufela, mwa ku ba ni musa ni pilu-telele, inze mu swalelana ka lilato. Mu tundamene mwa ku buluka buñwi bwa moya ka tamo ya kozo.”—Maef. 4:1-3.

7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ikataza kuli lu swalisane ni Bakreste ba bañwi ba ba si ka petahala?

⁷ Ki kwa butokwa ku ituta ku sebeleza Mulimu ka swalisano ni batu ba bañwi ba ba si ka petahala kakuli ku na ni feela sikwata si li siñwi sa balapeli ba niti. Bibele i li: “Mubili ki u li muñwi, ni Moya ki u li muñwi, sina ha mu bizelizwe sepo i liñwi mwa ku bizwa kwa mina. Mulena ki a li muñwi, tumelo ki i liñwi, kolobezo ki i liñwi. Mulimu ki a li muñwi, ili Ndatahe ba ba pila kamukana.” (Maef. 4:4-6) Moya wa Jehova ni limbuyoti za hae, li fahalimwaa kopano i liñwi ya mizwale ya itusisa Mulimu. Yo muñwi mwa puteho niha ka lu filikanya, ki kakai ko lu kona ku ya? Ha ku na ku sili ko lu kona ku utwa manzwi a bupilo bo bu sa feli.—Joa. 6:68.

“Batu ba ba li Limpo” ba Zwisezapili Buñwi

8. Kreste u itusisa bo mañi kuli a lu tuse ku tiyela lika ze kauhanya?

⁸ Paulusi naa itusisize mutala wa mo ne ba ezezanga masole ba kwaikale, kuli a taluse mo Jesu a fezi “batu ba ba li limpo” kuli ba tuse ku swalisanisa puteho. Lisole ya tuzi mwa ndwa u kona ku tisa sihapwa kwa ndu ya hae kuli si to tusa musalaa hae mwa misebezi ya fa lapa sina mutanga. (Samu 68:1, 12, 18) Ka nzila ye swana, Jesu u tuzi lifasi mi u ipumanezi batu ba ba lata ku ba batanga. (Mu bale Maefese 4:7, 8. *) Jesu naa itusisize cwañi lihapwa za swanisezo zeo? U “file ba bañwi kuli ba be baapositola, ba bañwi ba be bapolofita, ba bañwi ba be babuleli, ba bañwi ba be balisana ni baluti; ili ku hulisa balumeli mwa bupetehi, ku eza sebelezo ya bulisana, ni ku yahisa mubili wa Kreste; ku isa fo lu ka yo fitela kamukana fa buñwi bwa tumelo.”—Maef. 4:11-13.

9. (a) “Batu ba ba li limpo” ba lu tusa cwañi ku buluka buñwi? (b) Ki kabakalañi mañi ni mañi mwa puteho ha swanela ku tusa ku zwisezapili buñwi?

⁹ Ka ku ba balisana ba ba lilato, “batu ba ba  li limpo” bao ba lu tusa ku buluka buñwi. Ka mutala, haiba eluda wa mwa puteho a lemuha mizwale ba babeli ba ba “ishemaeta,” kamba ku kangisana, u kona ku tusa hahulu ku zwisezapili buñwi bwa puteho ka ku eleza mizwale bao kwa mukunda kuli a ba kutiseze mwa nzila ye lukile “ka moya o musa.” (Magal. 5:26–6:1) Ka ku ba baluti, “batu ba ba li limpo” bao ba lu tusa ku ba ni tumelo ye tiile ili ye tomile fa lituto za mwa Bibele. Ka ku eza cwalo ba zwisezapili buñwi mi ba lu tusa ku ba Bakreste ba ba hulile. Paulusi naa ñozi kuli mulelo kikuli “lu [si ke lwa] ba bana ba ba zukuzeha, ba ba iswa kai ni kai ki moya o muñwi ni o muñwi wa tuto ye nca, ka bupumi bwa batu ni ka mano a bona a ku kelusa ba bañwi.” (Maef. 4:13, 14) Mukreste kaufela u swanela ku tusa ku zwisezapili buñwi bwa puteho, sina silama ni silama sa mubili ha si yahisa lilama ze ñwi ka ku tusa ku eza nto ye tokwahala.—Mu bale Maefese 4:15, 16.

Mu be ni Tulemeno to Tunde

10. Muzamao o maswe u kona ku lu kauhanya cwañi?

¹⁰ Kana mu lemuhile kuli kauhanyo ya bune ya liñolo la naa ñolezi Maefese Paulusi i bonisa kuli ku lata ba bañwi ku lu tusa hahulu ku pila mwa buñwi sina Bakreste ba ba hulile? Ku tuha fo, kauhanyo yeo i talusa mo lu kona ku boniseza lilato. Ka mutala, ku latelela nzila ya lilato ha ku lumelezi mutu ku eza buhule ni ku ba ni mizamao ye maswe. Paulusi naa susuelize mizwale ba hae kuli ba si ke ba “pila mo ba pilela bamacaba.” Batu bao ne ba “felezwi ki maikuto kaufela” mi ne ba “inezi ku pila ka buhule.” (Maef. 4:17-19) Lu pila mwa lifasi la mizamao ye maswe le li kona ku lu kauhanya. Batu ba ezanga lishea ka za buhule, ku opela ka za teñi, ku itabisa ka ku buha batu ba ba eza buhule, ni ku bu eza kwa mukunda kamba fa nalela. Kono mane nihaiba ku eza linyawe kwa kona ku mi kauhanya ku Jehova ni kwa puteho. Kabakalañi? Kakuli ku eza linyawe ku kona ku tahisa kuli mutu a eze buhule. Hape, ku eza linyawe ko ku tahisa kuli mutu ya nyezi a buke ku kona ku shandaula mabasi. Kaniti luli, linyawe li kauhanyanga batu! Kwa swanela Paulusi ha naa ñozi kuli: “Ha mu si ka ituta [ku] Kreste cwalo”!—Maef. 4:20, 21.

11. Bibele i susueza Bakreste ku eza licinceho mañi?

¹¹ Paulusi naa koñomekile kuli lu swanela ku tokolomoha mihupulo ye maswe ni kuli lu swanela ku ba ni mikwa ye kona ku lu swalisanisa ni ba bañwi. Naa ize: “Mu na ni ku tubula bakeñisa mukwa wa mina wa pili, mutu wa kale ya boliswa ki litakazo ze puma; ni ku shemunwa mwa mihupulo ya lipilu za mina, ni ku apala mutu yo munca ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu mwa ku luka, ni mwa ku kena kwa niti.” (Maef. 4:22-24) Lu kona cwañi ku ‘shemunwa mwa mihupulo ya lipilu za luna’? Lu swanela ku nahanisisanga ka buitumelo lika ze lu ituta mwa Linzwi la Mulimu ni kwa mitala ye minde ya Bakreste ba ba hulile. Haiba lu ikataza ku eza cwalo lwa kona ku ba ni mutu yo munca “ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu.”

Mu be ni Mubulelelo O Munde

12. Ku bulela niti ku tahisa cwañi buñwi, mi ki kabakalañi ha ku li taata kuli ba bañwi ba bulelange niti?

¹² Ku bulela niti ki kwa butokwa hahulu kwa batu ba mwa lubasi kamba ba ba mwa puteho. Ku ambolisana ka musa ni ka ku sa pata-pata ku kona ku swalisanisa batu. (Joa. 15:15) Kono ku cwañi haiba mutu a bulela buhata ku yo muñwi? Haiba a lemuha kuli u pumilwe, u  kona ku tuhela ku sepa mutu yo. Ki lona libaka Paulusi ha naa ñozi kuli: “Mutu ni mutu a bulelele wahabo niti; kakuli lu lilama za ba bañwi ku ba bañwi.” (Maef. 4:25) Mutu ya twaezi ku bulela buhata, mwendi ili ya naa kalile ku eza cwalo inzaa sa li mwanana, u kona ku katazeha hahulu ku kalisa ku bulelanga niti. Kono haiba a ikataza ku eza cwalo, Jehova u ka taba mi u ka mu tusa.

13. Lu swanela ku ezañi kuli lu tokolomohe ku itusisanga lipulelo ze maswe?

¹³ Jehova u lu luta ku ba ni likute ni swalisano mwa puteho hamohocwalo ni mwa lubasi ka ku lu fa litaelo za mo lu swanela ku bulelelanga. “Ku si ke kwa zwa linzwi le li maswe mwa milomo ya mina . . . Ze baba kaufela, ni ku nyema, ni buhali, ni komano, ni matapa, ni lunya kaufela li zwiswe ku mina.” (Maef. 4:29, 31) Nto ye ñwi ye kona ku lu tusa ku tokolomoha mubulelelo o maswe ki ku ba ni likute ku ba bañwi. Ka mutala, muuna ya itusisanga lipulelo ze maswe ku musalaa hae u swanela ku cinca, ka ku lumelelana ni za ituta ze bonisa ka mo Jehova a kutekela basali. Mulimu mane wa tozanga basali ba bañwi ka moya o kenile, ili ku ba fa sepo ya ku yo busa ni Kreste sina malena. (Magal. 3:28; 1 Pit. 3:7) Mi musali ya na ni mukwa wa ku tataukelanga muunaa hae ni yena u swanela ku cinca ha nzaa ituta ka za mo Jesu naa iswalezi ha naa shemaetilwe.—1 Pit. 2:21-23.

14. Ki kabakalañi ku sa tibela buhali ha ku li ko ku maswe?

¹⁴ Hañata, lipulelo ze maswe li tahanga kabakala ku palelwa ku tibela buhali. Buhali ni bona bwa kona ku kauhanya batu ba ba swalisani. Bu swana sina mulilo. Ha bu sa tibelwi bu kona ku tahisa kozi. (Liprov. 29:22) Mutu ya nyemisizwe u swanela ku ikataza ku tibela buhali bwa hae ilikuli a si ke a fapana ni ba bañwi. Bakreste ba swanela ku no swalelananga, isike ku ba ni ndimbelela ni ku bulelanga litaba ze se felile kale. (Samu 37:8; 103:8, 9; Liprov. 17:9) Paulusi naa elelize Maefese kuli: “Niha mu ka halifa mu si ke mwa eza sibi; mu si ke mwa likelelwa ki lizazi mu nze mu halifile, mi mu si ke mwa fa Diabulosi sibaka.” (Maef. 4:26, 27) Haiba mutu a palelwa ku tibela buhali bwa hae, u fa Diabulosi sibaka sa ku tisa lifapano mwa puteho mane nihaiba mifilifili.

15. Ku nga nto ye lu si ka fiwa ku kona ku tahisañi?

¹⁵ Ku sa nga lika za ba bañwi lu si ka lumelezwa ku zwisezapili swalisano mwa puteho. Lu bala kuli: “Ya naa uzwa, a si ke a uzwa hape.” (Maef. 4:28) Batu ba Jehova ba sepana. Mukreste ha naa ka nga nto ya si ka fiwa, naa ka sinya swalisano ye mwahalaa batu ba Jehova.

Ku Lata Mulimu Kwa lu Swalisanisa

16. Lu kona ku itusisa cwañi lipulelo ze yahisa kuli lu zwisezepili buñwi bwa luna?

¹⁶ Ku lata Mulimu ku susueza bote ku eza ba bañwi hande, mi ku eza cwalo ku tahisa buñwi mwa puteho ya Sikreste. Ku itumela kwa musa wa Jehova ku lu susumeza ku ikataza ku sebelisa kelezo ye: “Mwa milomo ya mina . . . ku zwe taba ye nde feela, ye tusa ku yahisa, kuli i batiseze ba ba i utwa sishemo. Mu ezane ka musa, mu utwelane butuku, mu swalelane, sina Mulimu ni Yena ha mi swalezi ka Kreste.” (Maef. 4:29, 32) Jehova u swalelanga ka sishemo batu ba ba si ka petahala ba ba cwale ka luna. Kana ni luna ha lu swaneli ku swalela ba bañwi ha lu bona mifokolo ya bona?

17. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ikataza hahulu ku zwisezapili buñwi?

¹⁷ Buñwi bwa batu ba Mulimu bu kanyisa Jehova. Moya wa hae u lu susumeza ka linzila ze shutana-shutana kuli lu tuse ku zwisezapili buñwi bwa luna. Kaniti ha lu tabeli ku hanyeza moya o lu zamaisa wo. Paulusi naa ñozi kuli: “Mu si ke mwa swabisa Moya o Kenile wa Mulimu.” (Maef. 4:30) Buñwi ki bwa butokwa hahulu mi lu tokwa ku bu bukeleza. Bu tahisa tabo ku ba ba na ni bona mi bu kanyisa Jehova. Kacwalo, “mu be ba ba likanyisa Mulimu sina bana ba ba latwa; mi mu zamaye mwa lilato.”—Maef. 5:1, 2.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Ki tulemeno tufi to tu tahisa buñwi mwahalaa Bakreste?

• Mizamao ya luna i kona ku tahisa cwañi buñwi mwa puteho?

• Mubulelelo wa luna u kona ku lu tusa cwañi ku swalisana ni ba bañwi?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 17]

Batu ba ba shutana-shutana ba pila mwa buñwi

[Siswaniso se si fa likepe 18]

Kana mwa ziba kuli ku eza linyawe ku kona ku tisa kozi?