Skip to content

Skip to table of contents

Kukamantana Kwa Banakristo Kupa Kuti Leza Alemekwe

Kukamantana Kwa Banakristo Kupa Kuti Leza Alemekwe

Kukamantana Kwa Banakristo Kupa Kuti Leza Alemekwe

“Kamucisolesya kulondola lujatano luzwa ku-Muuya kucaanzyo caluumuno.”—EF. 4:3.

1. Ino Banakristo bamumwaanda wamyaka wakutaanguna baku Efeso mbuti mbubakamulemeka Leza?

KUKAMANTANA kwambungano ya Banakristo bansiku mu Efeso kwakali kupa kuti Leza wakasimpe Jehova alemekwe. Mubusena oobu mwakali kucitilwa makwebo, kulibonya kuti bakwesu Banakristo bamwi bakalijisi bazike, kakuli bamwi bakali bazike alimwi ambweni bakali bacete kapati. (Ef. 6:5, 9) Bamwi bakali bama Juda ibakayiisyigwa amwaapostolo Paulo mumyezi yotatwe naakali mucikombelo cabo. Bamwi kaindi bakali kukomba Leza waku Atemi alimwi bakali kusonda. (Inc. 19:8, 19, 26) Pele, Bunakristo bwakasimpe bwakabakamantanya bantu boonse bakazwa mubukkale bwiindene-indene. Paulo wakazyiba kuti Jehova wakali kulemekwa akaambo kakukamantana kwambungano. Mwaapostolo wakalemba kuti: “Kulinguwe akube bulemu mumbungano.”—Ef. 3:21.

2. Ino ncinzi cakanyonganya lukamantano ku Banakristo baku Efeso?

2 Nokuba boobo, imbungano yabana Efeso yakakongwa akaambo kukamantana. Paulo wakacenjezya baalu kuti: “Akati kanu nobeni bayoobuka bantu abaamba zintu zyakulengawida kuti balikwelele basikwiiya.” (Inc. 20:30) Alimwi bamwi bakwesu bakacijisi muuya wakwaandaanya Paulo ngwaakaamba kuti “u[la]beleka sunu mumyoyo yabana bakasampusampu.”—Ef. 2:2; 4:22.

Ilugwalo Lwaamba Kukamantana

3, 4. Ino lugwalo Paulo ndwaakalembela bana Efeso lulukankaizya buti lukamantano?

3 Paulo wakazyiba kuti, kutegwa Banakristo bazumanane kubandika kabotu beelede kukamantana. Leza wakamulongezya Paulo kuti abalembele lugwalo bana Efeso lwakajisi mutwe wakali kwaamba kukamantana. Mucikozyanyo Paulo wakalemba kuti nkuyanda kwa Leza kuti “zintu zyoonse, . . . [z]ibikwe antoomwe muli-Kristo.” (Ef. 1:10) Alimwi wakakozyanyisya Banakristo kumabwe aindene-indene aabelesyegwa mukuyaka ŋanda. “Iŋanda yoonse ili mukuyakwa ndendendende akuya bukomena kuba cikombelo cisalala icili mu-Mwami [Jehova].” (Ef. 2:20, 21) Kuyungizya waawo, Paulo wakakankaizya kukamantana kwakali akati kabama Juda a Bamasi Banakristo alimwi wakabayeekezya bakwesu kuti boonse bakalengwa a Leza. Wakaamba Jehova kuti ngu “Wisi, mulinguwe coonse ciinga niciba cili mujulu niciba cili ansi caliulikidwe.”—Ef. 3:5, 6, 14, 15.

4 Notuya bubala caandaano 4 cabbuku lya Ba-Efeso, tulabona mbociyandika kukamantana, Jehova mbwatugwasya kutegwa katukamantana akubona ciyakutugwasya kutegwa tuzumanane kukamantana. Tweelede kucibala caandaano coonse kutegwa citugwasye cibalo eeci.

Kubelekela Antoomwe Ncokuyandika Kuti Tukamantane

5. Ino nkaambo nzi bangelo ba Leza ncobabelekela antoomwe, pele nkaambo nzi ncocitukatazya kukamantana?

5 Paulo wakaambila banyina baku Efeso kuti bakeelede ‘kusoleka kutegwa kabakamantana.’ (Ef. 4:3) Kutegwa tuzyibe mbokuyandika kusolekesya, atubone bangelo ba Leza mbobabeleka. Kunyina zyintu zyobilo zipona anyika izikozyanya cakumaninina, aboobo tulakonzya kubona kuti abalo bangelo nokuba kuti mbanji, Jehova wakabalenga kabaindene. (Dan. 7:10) Nokuba boobo, balakonzya kumubelekela Jehova cakukamantana akaambo kakuti boonse balamuswiilila akucita kuyanda kwakwe. (Amubale Intembauzyo 103:20, 21.) Bangelo basyomeka balijisi bube bwiindene-indene, abalo Banakristo balijisi tumpenda twiindene-indene. Eeci cilakonzya kupa kuti kukamantana kakukatazya.

6. Ino ncinzi cikonzya kutugwasya kuti katubelekela antoomwe abakwesu bajisi tumpenda twiindene antotujisi?

6 Bantu batalondokede nobasoleka kuti babelekele antoomwe, cilabakatazya. Mucikozyanyo, ino mbuti kuti mukwesu uukkazyika moyo pele uumuka kusika wabelekela antoomwe amukwesu uufwambaana kusika alimwi uufwambaana kunyema? Aumwi ulakonzya kuyeeya kuti mweezinyina taciti kabotu pele ulaluba kuti awalo ulalubizya. Ino mbuti bakwesu bobilo aaba mbobakonzya kubeleka antoomwe? Amubone majwi aatobela ngaakaamba Paulo mbwaakonzya kubagwasya. Mpoonya tubone mbotukonzya kukamantana kwiinda mukucita zyaambwa mulugwalo oolu. Paulo wakalemba kuti: “Ndamukombelezya kuti inzila njimweendelamo ibote . . . Amweende cakulibombya acakulitola ansi. Umwi aumwi akati kanu abe acamba cilemu akukazikila mweenzinyina moyo cakuyandana. Kamucisolesya kulondola lujatano luzwa ku-Muuya kucaanzyo caluumuno.”—Ef. 4:1-3.

7. Ino nkaambo nzi ncotuyandika kukamantana a Banakristoma batalondokede?

7 Kwiiya kubelekela Leza antoomwe abantu batalondokede kulayandika kapati akaambo kakuti kuli buyo mbunga yomwe yabakombi bakasimpe. “Kuli mubili omwe buyo a-Muuya omwe, mbubonya mbuli bulangizi bwabwiite mbumwakaitilwa mbumwi. Alakwe Mwami ngumwi, alusyomo ndumwi, alubapatizyo ndumwi. Nkabela Leza ngumwi, ngonguwe Wisi wabo boonse, uubainda boonse.” (Ef. 4:4-6) Muuya wa Jehova azilongezyo, zijanika buyo mumbunga njabelesya Leza. Ino kuti umwi mumbungano watunyemya nkuli nkotukonzya kuunka? Taaku kumbi nkotukonzya kwaamvwa majwi aabuumi butamani.—Joh. 6:68.

‘Zipego Mubantu’ Zipa Kuti Kube Lukamantano

8. Ino Kristo mbaani mbabelesya kuti batuyumye kutegwa tuzumanane kumvwana?

8 Paulo wakabelesya cikozyanyo cabasikalumamba bakaindi ikutondezya Jesu mbwaakapa ‘zipego mubantu’ kutegwa zigwasye kukamantanya mbungano. Sikalumamba wazunda ulakonzya kuletelezya muzike uukonzya kugwasya mukaintu wakwe milimo yaaŋanda. (Int. 68:1, 12, 18) Mbubwena buyo, awalo Jesu naakazunda anyika wakaba abazike banji bakaliyandila kucita oobo. (Amubale Ba-Efeso 4:7, 8.) Ino mbuti mbwaakababelesya bazike aaba bamaambilambali? “Bamwi wakabapa kuti babe baapostolo, bamwi kuti babe basinsimi, bamwi kuti babe bakambausi, abamwi kuti babe beembeli nanka baiyi, kuti basitikizye bazumini, akoonda milimo ya-Leza, akuyaka mubili wa-Kristo, mane do toonse tube abujatane bomwe bwabuzumini.”—Ef. 4:11-13.

9. (a) Ino mbuti ‘zipego mubantu’ mbozigwasya kuti kube lukamantano? (b) Nkaambo nzi bantu boonse mumbungano ncobeelede kusoleka canguzu kuti kube lukamantano?

9 Mbobali beembezi babotu, eezyi ‘zipego mubantu’ zilagwasya kuti tuzumanane kukamantana. Mucikozyanyo, kuti mwaalu mumbungano wabona kuti bakwesu bobilo baba “abbivwe [kuli] umwi amweenzinyina” ulakonzya kubagwasya kabali balikke kutegwa kube lukamantano mumbungano alimwi beelede kucita oobo “amyoyo iibombede.” (Gal. 5:26–6:1) Mbobali bamayi, eezyi ‘zipego mubantu’ zilatugwasya kuti tuyume kumuuya kababelesya njiisyo zyamu Bbaibbele. Aboobo, balatukamantanya akutungwasya kuti tube Banakristo bayumu. Paulo wakalemba kuti kutegwa tuleke kuba “bacete kukupepaulwa koonse koonse akupupululwa amyuuwo yanjiisyo zyamisyobo misyobo iizwa kukweena-ena kwabantu bapyungi bajisi macenjela aakucita bubeji.” (Ef. 4:13, 14) Banakristo boonse beelede kusoleka kutegwa kube lukamantano akati kabo, mbubwena mbuli zizo zyamubili mbozigwasyanya kwiinda mukutola ciyandika kucizo acimwi.—Amubale Ba-Efeso 4:15, 16.

Amube Abube Bupya

10. Ino mbuti kutalilemeka mbokukonzya kunyonganya lukamantano lwesu?

10 Sena mwabona kuti caandaano cane mulugwalo Paulo ndwaakalembela bana Efeso lutondezya kuti luyando lulayandika kapati kutegwa tukamantane akutondezya kuti tuli Banakristo basimide? Mpoonya, lugwalo oolu lulatondezya luyando ncolubikkilizya. Cakusaanguna, kutobela nzila yaluyando takuzumizyi micito mibi mbuli bwaamu azisusi zibi. Paulo wakakulwaizya banyina kuti “[ba]tanooendi mbuli mbubeenda bamasi.” Bantu baya “ba[ka]ba zitiliba” alimwi “ba[ka]lyaabilila kuzisusi zibi.” (Ef. 4:17-19) Munyika eeyi bantu mobatalilemeki, cilakonzya kutukatazya kukamantana. Bantu balaamba masesya kujatikizya bwaamu, balabwiimba munyimbo, balabweebelela muzipeku-peku alimwi balabucita cakusisikizya naa caantangalala. Nokuba kuyanda muntu ngomutalibambide kukwatana limwi, kulakonzya kumupa kucileka kubelekela Jehova akucileka kuswaangana. Ino nkaambo nzi? Akaambo kakuti cipa kuti muntu acite bwaamu. Alimwi kubbukilwa kulakonzya kwaandaanya mukwasyi. Nkakaambo kaako Paulo ncaakalembela kuti: “Inywe teensi boobo mbumwakaiya makani aa-Kristo, pe.”—Ef. 4:20, 21.

11. Ino nkucinca kuli buti Bbaibbele nkolikulwaizya Banakristo?

11 Paulo wakaamba kuti tweelede kuleka kuyeeya zyintu zyaandaanya pele kuti tube abube bubotu bukamantanya. Wakati: “Muleelede kuleka ziyanza zyanu zyaciindi abuntu bwanu bukulukulu bubisizidwe azisusi zibi zyalweeno, muleelede kubukuluka mumuuya wakuyeeya kwanu, akulisamika buntu bupya bulengulwidwe mucinkozya ca-Leza cabululami acabusalali bwinibwini.” (Ef. 4:22-24) Ino mbuti mbotukonzya “kubukuluka mumuuya wakuyeeya [kwesu]”? Ikuti katuzinzibala kuyeeya nzyotwiiya mu Jwi lya Leza alimwi aku Banakristo basimide, tuyakuba “[a]buntu bupya bulengulwidwe mucinkozya ca-Leza.”

Amujane Nzila Zimbi Zyakubandika

12. Ino kwaamba masimpe kutukamantanya buti alimwi nkaambo nzi bamwi ncocibakatazya kucita boobo?

12 Bantu mumukwasyi naa mumbungano balayandika kwaamba masimpe. Kubandika cakwaanguluka alimwi calubomba kulakonzya kukamantanya bantu. (Joh. 15:15) Pele ino mbuti kuti muntu wacenga munyina mumukwasyi naa mumbungano? Kuti naa wazyiba kuti wacengwa ulacileka kumusyoma. Tulakonzya kuzyiba kaambo Paulo ncaakaambila kuti: “[A]mwaambe lusinizyo umwi aumwi kumweenzinyina, ikuti toonse tuli basizizonyina mumubili omwe.” (Ef. 4:25) Muntu wakazyibila kubeja kuzwa kubwana, cilakonzya kumuyumina kutalika kwaamba masimpe. Kuti naa wacinca muntu ooyu Jehova uyakukkomana alimwi uyakumugwasya.

13. Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukucileka kwaamba majwi mabi?

13 Jehova utuyiisya kuti katulemekana akukamantana mumbungano amumukwasyi kwiinda mukwaambaula kabotu. “Mutazwi ijwi ibi niliba lyomwe kumilomo yanu. . . . Azizwe kulindinywe zintu ezi zyoonse–ndutiluti zili buti, alunyemo, abukali, amaambani, akutuka, alusulo loonse.” (Ef. 4:29, 31) Inzila imwi njotukonzya kuleka kunyemya bamwi nkubalemeka. Mucikozyanyo, imulumi uutaambauli kabotu kumukaintu wakwe weelede kucinca ikapati kuti wamwiiya Jehova mbwabalemeka bamakaintu. Leza ulabananika muuya uusalala bamakaintu bamwi akubapa coolwe cakulela antoomwe a Kristo. (Gal. 3:28; 1 Pet. 3:7) Mbubwenya buyo, imukaintu uulaacilengwa cakubwentela mulumi wakwe weelede kucinca aiya Jesu mbwaakali kulijata kuti bamunyemya bamwi.—1 Pet. 2:21-23.

14. Ino nkaambo nzi kunyema cakwiindilila ncokuli kubi?

14 Icipa kuti bantu kababelesya majwi mabi nkwaalilwa kulijata. Eeci acalo cilakonzya kubaandaanya bantu. Bukali buli mbuli mulilo. Bulakonzya kukomena akunyonyoona kapati. (Tus. 29:22) Nokuba kuti cilalibonya ncaanyemena weelede kulijata kutegwa bazumanane kumvwana. Banakristo beelede kulekelelana, kutali kubikkililana akukabusya kaambo alimwi. (Int. 37:8; 103:8, 9; Tus. 17:9) Paulo wakaambila bana Efeso kuti: “Nimwaba abukali, mutabisyi. Mutabbizyi izuba bukali bwanu. Mutapi Saatani busena abuniini.” (Ef. 4:26, 27) Ikuti twatalijata tulakonzya kupa kuti Diabolosi atwaandaanye akutuzwanganya mumbungano.

15. Ino ncinzi cikonzya kucitika kuti naa twabba?

15 Ikutabba zyintu zyabantu akwalo kupa kuti lukamantano luzumanane mumbungano. Tubala kuti: “Mubbi atabbi limbi.” (Ef. 4:28) Bantu ba Jehova balasyomana. Ikuti Munakristo umwi waleka kusyomeka akaambo kakubba, ulakonzya kupa kuti kutabi lukamantano.

Kumuyanda Leza Kulatukamantanya

16. Ino mbuti mbotukonzya kwaambaula kabotu kutegwa tuzumanane kukamantana?

16 Icipa kuti Banakristo bakamantane mumbungano nduyando ndobajisi kuli Leza lwalo lubapa kuti kabamvwana. Ikulumba Jehova akaambo kalubomba lwakwe citupa kuti katutobela lulayo lwakuti: “Amwaambe kuziindi zyoonse majwi aaelede aakonzya kuyaka, kuti boonse baswiilila bagwasigwe. . . . Amuusilane buuya, mukabe batete moyo, akuba aluzyalo lwakulekelelana milandu, mbubonya mbuli Leza mbwaakalekelela ndinywe muli-Kristo.” (Ef. 4:29, 32) Calubomba Jehova ulabalekelela bantu bali mbuli ndiswe batalondokede. Sena andiswe tatukonzyi kubalekelela bamwi notubona zyintu nzyobacita akaambo kakutalondoka?

17. Ino nkaambo nzi ncotweelede kusolekela kuti tukamantane?

17 Kukamantana kuli akati kabantu ba Leza kulemeka Jehova. Muuya wakwe utupa kuti katuzumanana kukamantana munzila ziindene-indene. Masimpe, tatukonzyi kukaka kusololelwa amuuya uuli boobu. Paulo wakalemba kuti: “Mutapenzyi Muuya Uusalala wa-Leza.” (Ef. 4:30) Atuzumanane kukamantana akaambo kakuti ncintu cibotu. Boonse cilabakkomanisya alimwi Jehova ulalemekwa. Aboobo, “amube basikwiiya ba-Leza mbuli bana bayandwi, alimwi amweende cakuyandana.”—Ef. 5:1, 2.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino nzyintu nzi zipa kuti kube lukamantano akati ka Banakristo?

• Ino kulilemeka kwesu inga kwapa buti kuti kube lukamantano mumbungano?

• Ino mbotwaambaula inga kwatugwasya buti kuti tuzumanane kubandika kabotu abantu?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 17]

Aabo bazwa mubukkale bwiindene-indene balikamantene

[Cifwanikiso icili apeeji 18]

Sena mulaazyi mapenzi aaboola akaambo kakuyandana amuntu ngomutayandi kukwatana limwi?