Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Wenu muludiki udi anu umue, ke Kristo”

“Wenu muludiki udi anu umue, ke Kristo”

“Wenu muludiki udi anu umue, ke Kristo”

“Kabanubikidi ne: Muludiki. Bualu wenu Muludiki udi anu umue, ke Kristo.”​—MAT. 23:10, MMM.

1. Bantemu ba Yehowa batu bangata nganyi bu muludiki wabu? Bua tshinyi?

BATU balombola bitendelelu bia mu bukua buena Kristo kudi bantu bu mudi pape wa ku Lomo, ba patriarche ne ba metropolite ba mu bitendelelu bia Ortodokse ne bamfumu bakuabu ba bitendelelu. Kadi Bantemu ba Yehowa bobu kabatu bangata muntu nansha umue bu mulombodi wabu. Ki mbayidi ba muntu nansha umue to. Bualu ebu budi buvuangana ne mulayi wa Yehowa uvua utangila Muanende wa ne: ‘Monayi, ngakamusungula bu mumanyi wanyi kudi bantu, bu mukokeshi wabu ne kapitene ka bantu.’ (Yesh. 55:4) Tshisumbu tshia bela manyi ba pa buloba bujima ne ‘mikoko mikuabu’ benzejanganyi nabu ba mudimu kabena bitaba mulombodi mukuabu anu eu uvua Yehowa mubapeshe. (Yone 10:16) Badi balonda mêyi a Yezu aa: “Wenu Muludiki udi anu umue, ke Kristo.”​—Mat. 23:10, MMM.

Muanjelu uvua ulombola bena Isalele

2, 3. Mmudimu kayi wa mushinga uvua Muana wa Nzambi muenze mu Isalele?

2 Bidimu bia bungi kumpala kua Yehowa kuenza tshisumbu tshia bena Kristo, uvua ne muanjelu uvua ulombola tshisamba tshiende tshia Isalele. Panyima pa Yehowa mumane kubapatula mu Ejipitu, wakabambila ne: ‘Mona, ndi ntuma muanjelu kumpala kuebe, bua kukulama mu njila ne bua kulua nebe mu muaba ungakakulongoluela. Udimuke kumpala kuende, umvue dîyi diende, kumufuishishi tshiji; yeye kena ukubuikidila bubi buebe bualu bua dîna dianyi didi munda muende.’ (Ekes. 23:20, 21) Bidi bimueneka ne: muanjelu uvua ‘ne dîna dia Yehowa munda muende’ uvua Muanende muanabute.

3 Bidi bimueneka ne: bavua babikila Muana wa Nzambi eu ne: Mikaele kumpala kua kuledibuaye pa buloba. Mu mukanda wa Danyele, badi babikila Mikaele ne: ‘Muanjelu-mulami’ wa Isalele tshisamba tshia ba Danyele. (Dan. 10:21) Muyidi Yuda udi uleja ne: Mikaele uvua ulama bena Isalele bidimu bia bungi kumpala kua Danyele kuledibuaye. Bidi bimueneka ne: pavua Mose mufue, Satana uvua musue kukuata mudimu ne tshitalu tshiende bua kuenza natshi malu avuaye musue bu mudi kusaka bena Isalele bua kutendelela mufue eu. Kadi Mikaele wakamupangisha bua kuenza bualu ebu. Yuda udi wamba ne: ‘Mikaele, muanjelu mutambe bakuabu bunene, pakadiye ufuilakana ne Diabolo muelangane nende mpata bua mubidi wa Mose, kakadi ne dikima dia kulua ne bipendu bia kumupisha nabi, kadi wakamba ne: Mukalenge akubele.’ (Yuda 9) Matuku makese panyima pa bualu ebu ne kumpala kua kukuatabu tshimenga tshia Yeleko, bidi bimueneka ne: Mikaele ‘Mukalenge wa musumba wa Yehowa’ wakamuenekela Yoshua bua kumushindikila ne: Nzambi uvua nende. (Bala Yoshua 5:13-15.) Pavua mfumu kampanda wa ba demon ukeba kupangisha muanjelu mukuabu bua kuambila muprofete Danyele mukenji wa mushinga, Mikaele mfumu wa banjelu wakalua kuambuluisha muanjelu au.​—Dan. 10:5-7, 12-14.

Mulombodi uvuabu balaye udi ulua

4. Mmulayi kayi uvua wakula bua dilua dia Masiya?

4 Kumpala kua bualu ebu kuenzekabu, Yehowa wakatuma muanjelu Gabaliele kudi muprofete Danyele bua kumupesha mulayi uvua utangila dilua dia Masiya anyi ‘muntu muedibue manyi pa mutu, mukokeshi mene.’ (Dan. 9:21-25) * Pakakumbana dîba divuabu balaye mu tshidimu tshia 29, Yone wakatambuisha Yezu. Nyuma wa Nzambi wakatulukila Yezu, kuluaye muela manyi mmumue ne: Kristo anyi Masiya. (Mat. 3:13-17; Yone 1:29-34; Gal. 4:4) Nunku wakalua mulombodi mutambe bakuabu.

5. Mmunyi muvua Yezu muenze mudimu wa mulombodi pavuaye uyisha pa buloba?

5 Kubangila anu ku ntuadijilu kua mudimu wa Yezu wa kuyisha, wakaleja muvuaye Masiya anyi ‘muntu muedibue manyi, mukokeshi mene.’ Matuku makese pashishe, wakatuadija kusungula bayidi bende ne kuenzaye tshishima tshiende tshia kumpala. (Yone 1:35–2:11) Bayidi bende bakamulonda pavuaye wenza ngendu mu ditunga dijima, uyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi. (Luka 8:1) Wakabalongesha mudimu wa diyisha ne kubashila tshilejilu tshimpe bualu yeye muine uvua wa kumpala mu diyisha bantu ne dibalongesha. (Luka 9:1-6) Mbimpe bakulu bena Kristo balonde tshilejilu tshiende lelu.

6. Mmalu kayi avua Kristo muenze bua kuleja ne: uvua Mulami wa mikoko ne Muludiki?

6 Yezu wakaleja bualu bukuabu buvuaye wenza mu mudimu wende wa muludiki pakadifuanyikijaye ne: mulami wa mikoko muimpe. Balami ba mikoko ba mu Asia bavua balombola mikoko yabu. William Thomson wakafunda ne: “Mulami wa mikoko utu upita kumpala kua mikoko yende, ki nganu bua kuyileja njila to, kadi bua kumanya bikala njila mmuimpe ne mikoko idi mua kuendelamu bimpe. . . . Udi uyilombola ne dikombo diende ku bisuku bimpe ne uyisungila kudi nyama ya luonji.” (La terre et le Livre) Yezu wakaleja mudiye mulombodi ne mulami muimpe wa mikoko pakambaye ne: ‘Ndi mulami muimpe wa mikoko; mulami muimpe udi ufuila mikoko. Mikoko yanyi idi yumvua dîyi dianyi, ndi muyimanye, idi indonda.’ (Yone 10:11, 27) Bilondeshile mêyi ende aa, Yezu wakafila muoyo wende bua mikoko yende, kadi Yehowa ‘wakamubisha bua kuikalaye Mukalenge ne Musungidi.’​—Bien. 5:31; Eb. 13:20.

Mutangidi wa tshisumbu tshia bena Kristo

7. Yezu udi ulombola tshisumbu tshia bena Kristo ku diambuluisha dia tshinyi?

7 Pakabika Yezu ku lufu ne matuku makese kumpala kua kuyaye mu diulu, wakambila bayidi bende ne: ‘Bakumana kumpa bukokeshi buonso mu diulu ne pa buloba.’ (Mat. 28:18) Yehowa wakapesha Yezu nyuma wende bua kukoleshaye bayidi bende mu bulelela. (Yone 15:26) Yezu wakitshikijila bena Kristo ba kumpala nyuma eu mu dituku dia Pentekoste wa mu 33. (Bien. 2:33) Tshisumbu tshia bena Kristo tshiakatuadija ne ditshikija dia nyuma edi. Yehowa wakapesha Muanende bukokeshi bua kulombola tshisumbu tshia pa buloba bujima. (Bala Efeso 1:22; Kolosai 1:13, 18.) Yezu udi ulombola tshisumbu tshia bena Kristo ku diambuluisha dia nyuma wa Yehowa, ne banjelu ‘bakavuijibua kunyima kuende’ badi bamuambuluisha mu mudimu eu.​—1 Pet. 3:22.

8. Ntshintu kayi tshia pa buloba tshivua Yezu muenze natshi mudimu bua kulombola bayidi bende ba kumpala? Mbanganyi badiye wenza nabu mudimu lelu?

8 Ku diambuluisha dia nyuma wa Nzambi, Kristo wakafila kabidi ‘mapa’ mikale bantu bua kuikalabu ‘bampasata ne bayishi’ mu tshisumbu. (Ef. 4:8, 11) Mupostolo Paulo wakambila bakulu bena Kristo ne: ‘Nuditangile bienu bimpe, ne tshisumbu tshionso tshiakanutekelabu batangidi kudi nyuma muimpe, nudishe ekeleziya wa Mukalenge wakasumbaye.’ (Bien. 20:28) Pakatuadija tshisumbu tshia bena Kristo, bakulu bonso bavua bela manyi. Bapostolo ne bakulu ba mu tshisumbu tshia Yelushalema bavua benza kasumbu kaludiki. Kristo wakenza nabu mudimu bua kulombola tshisumbu tshia ‘bana babu’ bela manyi ba pa buloba bujima. (Eb. 2:11; Bien. 16:4, 5) Mu matuku aa a ku nshikidilu, Kristo mmufile ‘bintu biende bionso’ anyi malu onso adi atangila Bukalenge bua Nzambi mu bianza bia ‘mupika wa lulamatu ne wa budimu’ ne Kasumbu kende kaludiki kadi kenza ne bamue bakulu bela manyi. (Mat. 24:45-47, NW) Bela manyi ne mikoko mikuabu mbamanye ne: padibu balonda buludiki bua Kasumbu Kaludiki ka matuku etu aa, badi balonda Kristo muludiki wabu.

Kristo udi ulombola mudimu wa diyisha

9, 10. Mmunyi muvua Kristo mulombole malu adi atangila dimanyisha dia lumu luimpe lua Bukalenge?

9 Anu ku ntuadijilu, Yezu nkayende wakalombola mudimu wa diyisha ne dilongesha pa buloba bujima. Wakalongolola mushindu uvua bayidi bende ne bua kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi kudi bantu ba pa buloba bujima. Pavuaye uyisha wakambila bapostolo bende ne: ‘Kanuyi mu njila wa ku bisamba bia bende, kanubuedi mu musoko wa bena Samalea; kadi nuye kudi mikoko idi mijimine ya nzubu wa Isalele. Panutshidi nuya, nubambile ne: Bukalenge bua mu diulu budi pepi.’ (Mat. 10:5-7) Bakayisha ne tshisumi munkatshi mua bena Yuda ne bantu bavua bitaba tshitendelelu tshia bena Yuda, nangananga panyima pa Pentekoste wa mu 33.​—Bien. 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7.

10 Pashishe, ku diambuluisha dia nyuma wa Nzambi, Yezu wakalombola bayidi bende bua bayishe Bukalenge bua Nzambi kudi bena Samalea ne pashishe kudi bantu ba bisamba bia bende. (Bien. 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45) Yezu wakasaka Shaula wa ku Tâso bua kulua muena Kristo bualu uvua musue kutangalaja lumu luimpe munkatshi mua bisamba bikuabu. Wakambila muyidi wende Anania ne: ‘Bika biebe, uye ku njila Mululame, ku nzubu wa Yuda, ukonkeku muntu, dîna diende Shaula, udi biende muena Tâso. Ndaku biebe, bualu bua yeye udi bu lupanza lungakusungula bua kutuala dîna dianyi ku mêsu kua bisamba bia bende, ne kua bamfumu, ne kua bana ba Isalele.’ (Bien. 9:3-6, 10, 11, 15) Muntu eu wakalua mupostolo Paulo.​—1 Tim. 2:7.

11. Mmunyi muvua Kristo mutangalaje mudimu wa kuyisha ku diambuluisha dia nyuma wa Nzambi?

11 Pakafika tshikondo tshia kumanyisha bantu ba bisamba bia bende lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi, nyuma wa Nzambi wakatuma Paulo bua kuya mu Asia Mukese ne ku Mputu bua kuyisha. Luka udi wamba mu Bienzedi ne: ‘Pakadi (baprofete ne bayishi ba mu Antioka wa mu Sulia) benzela Mukalenge mudimu, pakadibu bajila biakudia, nyuma muimpe wakamba ne: Nungumushile Bânaba ne Shaula ku tshisumbu tshienu bua mudimu ungakababikidila. Pakajilabu biakudia, pakatendelelabu Nzambi, pakabatentekejabu bianza pa mitu pabu, bakabatuma.’ (Bien. 13:2, 3) Yezu nkayende ke wakabikila Shaula wa ku Tâso bua kuikalaye ‘lupanza luende’ bua kumanyisha dîna diende kudi bisamba. Nunku, bualu bupiabupia ebu buvua ne bua kutuma mudimu wa kuyisha kumpala buvua bufume kudi Kristo mulombodi wa tshisumbu. Mushindu uvua Yezu wenza mudimu ne nyuma wa Nzambi bua kulombola mudimu wa kuyisha wakamueneka patoke mu luendu luibidi luakenza Paulo bua kuyisha. Bible udi wamba ne: ‘Nyuma wa Yezu,’ mbuena kuamba ne: Yezu ku diambuluisha dia nyuma wa Nzambi wakalombola Paulo ne benzejanganyi nende ba mudimu bua kusungula miaba ivuabu ne bua kuya ne dîba divuabu ne bua kuya ne bakapeta tshikena-kumona bua kuya ku Mputu.​—Bala Bienzedi 16:6-10.

Yezu udi ulombola tshisumbu tshiende

12, 13. Mmunyi mudi mukanda wa Buakabuluibua uleja ne: Kristo udi utangila malu adi enzeka mu tshisumbu tshionso?

12 Yezu uvua utangila ne ntema yonso malu avua enzeka mu bisumbu bia bena Kristo bela manyi ba kumpala. Uvua mumanye bimpe nsombelu wa tshisumbu ne tshisumbu. Bualu ebu budi bumueneka patudi tubala Buakabuluibua nshapita 2 ne 3. Udi utela bisumbu muanda mutekete bia mu Asia Mukese. (Buak. 1:11) Ke bualu kayi tudi tuitaba ne: uvua kabidi mumanye nsombelu uvua mu bisumbu bikuabu bionso bia bayidi bende bia mu tshikondo atshi.​—Bala Buakabuluibua 2:23.

13 Yezu wakela bimue bisumbu kalumbandi bualu bivua binanukila, bishale bimulamate mu ntatu, bilamate dîyi diende ne bibenge batontolodi. (Buak. 2:2, 9, 13, 19; 3:8) Kadi wakabela ne dîsu dikole bisumbu bia bungi bualu dinanga diabu divua dikepele, bavua bitaba ditendelela mpingu, masandi ne tusumbusumbu mu malu a Nzambi. (Buak. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16) Bu mudiye mulami muimpe, Yezu wakambila too ne bisumbu bivuaye mubele ne dîsu dikole ne: ‘Bandi munange, ndi mbabela, ndi mbakengesha; nunku, wikale ne lukunukunu ne ukudimune mutshima webe.’ (Buak. 3:19) Nansha mudi Yezu mu diulu, udi ulombola bisumbu bia bayidi bende badi pa buloba ku diambuluisha dia nyuma wa Nzambi. Ku ndekelu kua mêyi avuaye mutumine bisumbu abi, wakamba ne: ‘Udi ne matshi umvue budi nyuma wambila ekeleziya.’​—Buak. 3:22.

14-16. (a) Mmunyi muvua Yezu muleje muvuaye mulombodi wa dikima wa batendeledi ba Yehowa pa buloba? (b) Ntshinyi tshidi tshienzeke bua mudi Yezu muikale ne bayidi bende ‘matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi’? (c) Ntshinyi tshituamona mu tshiena-bualu tshialonda?

14 Tudi bamone ne: Mikaele anyi Yezu mmuleje muvuaye muanjelu wa bukole uvua ulombola Isalele. Pashishe Yezu wakalua mulami wa mikoko muimpe uvua ulombola bayidi bende ba pa buloba ne dikima. Pavuaye uyisha, uvua ntunga mulongo mu mudimu au. Pakabikaye ku lufu, wakatungunuka ne kutangila ne ntema yonso mudimu wa kuyisha lumu luimpe lua Bukalenge bua Nzambi.

15 Yezu uvua ne bua kutangalaja mudimu wa kuyisha pa buloba bujima ku diambuluisha dia nyuma wa Nzambi. Kumpala kua kuyaye mu diulu, wakambila bayidi bende ne: ‘Nenuangate bukole, panupuekela nyuma muimpe pambidi penu; nenuikale bamanyi banyi mu Yelushalema ne mu Yudaya yonso ne Samalea ne kumfudilu kua buloba.’ (Bien. 1:8; bala 1 Petelo 1:12.) Mudimu munene wa kumanyisha lumu luimpe wakenzeka mu bidimu lukama bia kumpala ku bulombodi bua Kristo.​—Kolos. 1:23.

16 Kadi Yezu nkayende wakamba ne: mudimu eu uvua ne bua kutungunuka too ne mu matuku a ku nshikidilu. Yeye mumane kuambila bayidi bende bua kuyisha ne kuvuija bantu ba mu bisamba bionso bayidi, wakabalaya ne: ‘Ndi nenu matuku onso too ne ku nshikidilu kua tshikondo etshi.’ (Mat. 28:19, 20) Katshia watuadija kukokesha mu 1914, Kristo udi uleja ‘mudiye ne’ bayidi bende ne ubalombola. Netuakule bua mudimu munene udiye wenza katshia mu 1914 mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 4 Bua kumanya malu makuabu adi atangila mulayi eu, tangila mukanda wa Tutumayi ntema ku mulayi wa Danyele! mu nshapita wa 11.

Udi muvuluke anyi?

• Mmunyi muvua Muana wa Nzambi muleje muvuaye ulombola bena Isalele?

• Kristo udi ulombola tshisumbu tshiende tshia pa buloba ku diambuluisha dia tshinyi?

• Mmunyi mudi Kristo ulombola mudimu wa kumuangalaja lumu luimpe?

• Ntshinyi tshidi tshileja ne: Kristo udi utangila ne ntema nsombelu wa tshisumbu ne tshisumbu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 21]

‘Ndi ntuma muanjelu kumpala kuebe’

[Tshimfuanyi mu dibeji 23]

Anu bu kale, Kristo udi wenza mudimu ne ‘mapa’ mikale bantu bua kulama mikoko yende