Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

‘Nlomboli Yenu Wumu Hohu, Diyi Kristu’

‘Nlomboli Yenu Wumu Hohu, Diyi Kristu’

‘Nlomboli Yenu Wumu Hohu, Diyi Kristu’

“Bayi ayitenaña nawa nawu anlomboluku, muloña nlomboli yenu wuduku wumu hohu, diyi Kristu.”—MAT. 23:10.

1. Hinyi elukawu aYinsahu jaYehova nawu diyi Nlomboli yawu, nawa muloñadi?

 MACHAACHI aKristendomu ekala nawanlomboli awantu, adi neyi papa waRoma, nialomboli amachaachi ashiyashana niansakililu. A Yinsahu jaYehova hiyekala nanlomboli wamuntuku. Hiyekala atumbanji twamuntu wudi wejimaku. Awa mazu anesekani namazu aYehova awuprofwetu ahosheliyi hadi Mwanindi nindi: “Tiya, namuhani ekali chinsahu chanyuza yawantu, ekali nlomboli yanyuza yawantu, nimukwakuyileja mwakwila.” (Isa. 55:4) Chipompelu chawakwaKristu awayishewa chamukaayi kejima niakwawu “anyikoku acheñi” hiyakeñaña nlomboli wudi wejimaku, chiña wayinkawu kudi Yehova. (Yow. 10:16) Etejaña mazu ahosheliyi Yesu nindi: “Nlomboli yenu wuduku wumu hohu, diyi Kristu.”—Mat. 23:10.

Kalamba wawaIsarela wakuSpiritu

2, 3. Mudimwinyi walema wakoñeliyi Mwana kaNzambi muIsarela?

2 Kumashiita kwakweni henohu chipompelu chawakwaKristu kanda chikaluku, Yehova watemesheli kañelu kulonda yekali nlomboli yawantu jindi aIsarela. Chafumishiliyi aIsarela muEjipitu, Yehova wayilejeli nindi: “Tala, ami hinukutemeshela kañelu kumbidi kuwukuya, kulonda akakuhembaña munjila, akakushikiji kuna kunakuloñesheli. Mushenu kumuchima, mutiyilili mwizu dindi; bayi mumuvulokaku; muloña yena hakayanakena nyiloña yenuku; muloña ijina dami dekala mudi yena.” (Kwid. 23:20, 21) Kwesekeja nachitwatañaña muBayibolu, iwu kañelu, ‘wadiña nejina daYehova,’ diyi wedi Mwana kaNzambi.

3 Henohu kanda yavwaliki neyi muntu, Mwana kaNzambi watela wadiña nejina daMikeli. Mumukanda waDanyeli, Mikeli amutenaña nawu ‘kalamba kawantu jaDanyeli,’ aIsarela. (Dan. 10:21) Kambanji Yuda wasonekeli nindi Mikeli wadiña nakulombola aIsarela henohu Danyeli kanda yekaluku. Chafwiliyi Mosi, Satana watela wakeñeleña kuzatisha chibimbi munjila yindi yatama, hadaha wakeñeleña kukokola aIsarela atachiki kupesha. Mikeli wamukañesheli kwila mwenimu. Yuda walumbulula nindi: “Hakwila mukulumpi wawañelu Mikeli, hafwiliyi ntadi nadiyabolu hansañu yamujimba waMosi, hatwesheli kumuhosha chatama nakumwinka muloñaku; wakuminini dakwila nindi, Yehova akuhosholi.” (Yuda 9) Chimwahitili mpinji, henohu Yeriku kanda amukuchiki, chakadi kujina, Mikeli “mukulumpi wanjita yaYehova,” wayili kudi Yoshuwa nakumuleja nindi Nzambi wukumukwasha. (Tañenu Yoshuwa 5:13-15.) Ndemoni wañovu chesekeliyi kukañeshayi kañelu atuminuwu kuya nakushimuna nsañu yalema kudi kaprofwetu Danyeli, Mikeli mukulumpi wawañelu wamukwashili iwu kañelu.—Dan. 10:5-7, 12-14.

Kwinza kwaNlomboli Washimwinuwu Dehi

4. Wuprofwetwinyi washimwinuwu kutalisha hakwinza kwaMesiya?

4 Henohu ichi chuma chinashimuniwu hewulu kanda chimwekani, Yehova watemesheli kañelu Gabireli kuya kudi kaprofwetu Danyeli nakumuleja wuprofwetu wakwinza ‘kwaMesiya, yowu Kalamba.’ (Dan. 9:21-25) * Chashikili mpinji yashimwinuwu dehi, muchaaka cha 29 C.E., Yesu amupapatishili kudi Yowanu. Spiritu yajila ayichilili hadi Yesu, nakumwilisha yekali Mesiya, Kristu Wawayishewa. (Mat. 3:13-17; Yow. 1:29-34; Ŋal. 4:4) Chekaliliyi Mesiya, wekalili Nlomboli wabadika chikupu.

5. Kristu wazatili ñahi neyi Nlomboli hampinji yadiña nakushimwinayi hamaseki?

5 Kufuma tuhu hakutachika kwamudimu windi wakushimwina hamaseki, Yesu wadimwekesheli yomweni nindi diyi ‘Mesiya, yowu Kalamba.’ Chimwahitili mafuku antesha, watachikili kupompesha atumbanji twindi, nawa wakoñeli chihayamisha chatachi. (Yow. 1:35–2:11) Atumbanji twindi amulondeleli hampinji yayileñayi nakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta mwahita iseki dejima. (Luka 8:1) Wemikili chakutalilahu chachiwahi hakuyidizisha mudimu wakushimwina, nikuyilombola hakushimwina nihakutañisha. (Luka 9:1-6) Aeluda akwaKristu makonu atela kwimbujola chakutalilahu chindi hakushimwina nihakutañisha.

6. Munjilanyi mwamwekesheliyi Kristu nindi hiKabiña nawa hiNlomboli?

6 Yesu wahosheli cheñi hanjila yikwawu yawunlomboli windi kuhitila mukudesekeja nakabiña wamuwahi. Atubiña akumatuña akumusela alombolaña yimuna yawu. W. M. Thomson wasonekeli mumukanda windi waLand and the Book, nindi: “Atubiña atwaminañaku, bayi neyi atwaminañaku kulonda alomboli anyikoku jawu kwiluña kwakuyawuku, ilaña akeñaña kwiluka neyi hiiluña dadiwahi nikumona neyi anyikoku anateli kwenda chachiwahi. . . . Wazatishaña nkobu [yindi] hakubiña nihakulombola nyikoku kumatahu amunyenvu, nawa wayikiñaña kudi ayilumbu.” Hakumwekesha nindi hiKabiña walala nawa hiNlomboli, Yesu wahosheli nindi: “Ami yami kabiña walala; kabiña walala wukutula wumi windi hadi anyikoku. Anyikoku ami atiyaña izu dami, ami nayiluka, niwena anlondaña.” (Yow. 10:11, 27) Yesu wafwili kukola anyikoku indi neyi chochahosheliyi, nawa Yehova “wasañwili kabiña kawanyikoku.”—Yil. 5:31; Heb. 13:20.

Nlomboli waChipompelu chawakwaKristu

7. Chumanyi chazatishañayi Yesu hakulombola chipompelu chawakwaKristu?

7 Henohu kunashali mafuku antesha nakuya mwiwulu, Yesu wasañwiluwu walejeli atumbanji twindi nindi: “Ñovu jamwiwulu nijahamaseki jejima anajinyinki.” (Mat. 28:18) Yehova wamulejeli Yesu kuyinka atumbanji twindi spiritu yajila kulonda akoleli muchalala chawakwaKristu. (Yow. 15:26) Yesu wechilili spiritu hadi akwaKristu akusambila haPentekosta 33 C.E. (Yil. 2:33) Hampinji yechililuwu spiritu yajila diyi mpinji yatachikili chipompelu chawakwaKristu. Yehova wamukunjikili Mwanindi kwikala nlomboli mwiwulu wakutalaña chipompelu chaheseki. (Tañenu Aefwesesa 1:22; Akolose 1:13, 18.) Yesu walombolaña chipompelu chawakwaKristu naspiritu yajila yaYehova, nawa wakalakalaña nawañelu ‘amwovwahishililuwu.’—1 Pet. 3:22.

8. Anyi azatishiliyi Kristu hamaseki muyaaka nkulakaji yakusambila hakulombola atumbanji, nawa anyi anakuzatishayi makonu?

8 Kuhitila cheñi muspiritu yajila, Kristu waheni ‘yamukunkulu mudi antu,’ amakwawu “ekali atubiña, amakwawu akwakuleja antu” muchipompelu. (Efwes. 4:8, 11) Kapostolu Pawulu wakonkomweneni ankoñi akwaKristu nindi: ‘Dihembenu enu aweni, hembenu ninyikoku yejima yanayikunjikuwu kudi spiritu yajila kwikala atubiña, mudiishi chachiwahi chipompelu chaNzambi.’ (Yil. 20:28) Hampinji yatachikili chipompelu chawakwaKristu, awa ankoñi ejima adiña amayala awayishewa naspiritu. Apostolu niaeluda amuchipompelu chamuYerusalema diwadiña izaza dalombolaña. Kristu wazatishili idi izaza dalombolaña kutwaminina izanvu dejima ‘dawana kwindi’ awayishewa hamaseki. (Heb. 2:11; Yil. 16:4, 5) Munanu mafuku akukuminina, Kristu nakunjiki “yuma yindi yahetayi yejima,” yaheseki yejima yaWanta, kudi ‘nduñu wamaana nikashinshi’ niañimenu awu Ezaza Dalombolaña, dikwila nawu izanvu dawamayala akwaKristu awayishewa. (Mat. 24:45-47) Awayishewa niana kwawu anyikoku acheñi eluka nawu neyi alondelaña wunlomboli Wezaza Dalombolaña makonu, dikwila nawu anakulondela Nlomboli yawu, Kristu.

Kristu Watachikili Mudimu Wakushimwina

9, 10. Indi Kristu walombweli ñahi mudimu wakutiyakesha nsañu yayiwahi yaWanta?

9 Kufuma tuhu hatachi, Yesu yomweni walombweleña mudimu wakushimwina nikutañisha mukaayi kejima. Waheni nshimbi yakulondela hakushimwina nsañu yayiwahi yaWanta mwahita iseki dejima. Hampinji yakalakeleñayi mudimu windi wakushimwina, walejeli apostolu indi nindi: “Bayi muya munjila jawaJentili, hela kwiñila mumukala wawaSamariyaku; chiña kuya kudi anyikoku amutaña waIsarela ajimbala. Chimukuya, muyaña nakushimuna nenu, Wanta wamwiwulu wudi kwakwihi.” (Mat. 10:5-7) Akoñeli mwenimu neyena dadeni kudi aYudeya nikudi antu abalumukili nakwikala aYudeya, sweje-e hanyima yaPentekosta 33 C.E.—Yil. 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7.

10 Chimwahitili mpinji, kuhitila muspiritu yajila, Yesu waheni mudimu wakushimwina Wanta kudi aSamariya niantu amakwawu abulili kwikala aYudeya. (Yil. 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45) Hamuloña wakukeña kutiyakesha nsañu yayiwahi kunyunza, Yesu wamusañumwini Sawulu wakuTarusa kwikala mukwaKristu. Yesu walejeli kambanji kindi Ananiya nindi: “Nyamukaku, wuyi kumukwakwa wukweti ijina daWoloka, mwihuli muntu mwitala daYuda, ijina dindi Sawulu wakuTarusa. . . . Ilaña Mwanta hakumwila nindi, Yaña kweyi; yena hinsaba yinatondi ami aweni, kulonda atwali ijina dami kudi aJentili, nikudi anyanta ankanu, nikudi aIsarela.” (Yil. 9:3-6, 10, 11, 15) ‘Iwu iyala’ diyi kapostolu Pawulu.—1 Tim. 2:7.

11. Kristu wazatishili ñahi spiritu yajila hakutwala mudimu wakushimwina hambidi?

11 Chashikili mpinji yakutwala mudimu wakushimwina Wanta kunyunza yawantu abulili kwikala aYudeya, spiritu yajila yamulombweli Pawulu halwendu lwawumishonali lwakuya kuAsia Minor nikuEurope. Nsañu yasonekeliyi Luka mumukanda waYililu yahosha nawu: ‘Chadiñi nakudifukulawu [akwaKristu atuprofwetu niantañishi amuchipompelu chamuSiriya wakuAntiyoki] munyichima yawu kudi Mwanta, nakujiña nakuleka kudya, spiritu yajila hakwila nindi, Ñambwilenuku Baranaba naSawulu akeli mudimu wunayitambikili. Chanajiñuwu cheñi nakuleka kudya, hiyakulomba, hiyakuyinañika makasawu, hiyakuyileka nawu ayi.’ (Yil. 13:2, 3) Yesu yomweni wamutambikili Sawulu wakuTarusa kwikala ‘nsaba yatondayi’ kulonda yashimuni ijina Dindi kunyuza, dichi mpwila yakukalakala mudimu wakushimwina yafumini kudi Kristu, Nlomboli wachipompelu. Hampinji yayiliyi Pawulu halwendu lwamuchiyedi lwawumishonali dihamwekeni chikupu nawu Yesu wazatishaña spiritu yajila hakulombola mudimu wakushimwina. Nsañu yashimuna nawu “spiritu yaYesu” dikwila nawu Yesu wazatishili spiritu yajila, hakumulombola Pawulu niakwawu akwakwenda kwiluka mpinji niluña kwateleli kuyawu nawa muchimwenu ayilejeli kuya kuEurope.—Tañenu Yililu 16:6-10.

Yesu Chalombolañayi Chipompelu Chindi

12, 13. Indi mukanda waChimwekeshu wamwekeshaña ñahi nawu Kristu wamonaña chikupu yuma yazatikaña muyipompelu yejima?

12 Yesu wamweneña chikupu yuma yamwekeneña muchipompelu chawatumbanji twindi awayishewa munkulakaji yakusambila C.E. Welukili nankashi yuma yamwekeneña muchipompelu nichipompelu. Tweluka iyi nsañu sweje-e neyi tutaña Chimwekeshi kapetulu 2 ni 3. Wateneni yipompelu yitanu nayiyedi, yejima yekala muAsia Minor. (Chim. 1:11) Tunakuhweleli chikupu netu welukili chahandileña yipompelu yikwawu yawatumbanji twindi kuspiritu hamaseki hayina mpinji.—Tañenu Chimwekeshu 2:23.

13 Yesu wahamekeli yipompelu yikwawu hamuloña wakuumika, nikutwalekahu akashinshi muyihuñu, nihakwovwahila izu dindi, nikukaana akwakasekesha. (Chim. 2:2, 9, 13, 19; 3:8) Kubombelahu, wafumbili chikupu yipompelu yayivulu muloña alekeli kumukeña, atachikili kupesha nikwila wuvumbi, nawa adiña nakwiteja nsañu jamatuña jakudambola. (Chim. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16) Hakwikala nlomboli wakuspiritu wukweti kukeña, Yesu walejeli niantu afumbiliyi chikupu nindi: “Antu ami inakeña nayikonkololaña nakuyifumba; dichi shaku muchima wubalumuki.” (Chim. 3:19) Hela chakwila wadiña mwiwulu, Yesu walombweleña yipompelu yawatumbanji twindi yahamaseki kuzatisha spiritu yajila. Hakukumisha mazu alejeliyi iyi yipompelu, wahosheli nindi: ‘Yowu wukweti matu atiyi mwakuhoshayi spiritu nayipompelu.’—Chim. 3:22.

14-16. (a) Indi Yesu wamwekeshaña ñahi nindi hiNlomboli yawantu jaYehova wahamuka hamaseki? (b) Chineli Yesu ‘wudi’ hamu nawatumbanji twindi “mafuku ejima nikwakakumina nyaka,” yumanyi yayiwahi yinafumimu? (c) Yumanyi yitukahanjekahu muchibaaba chinalondeluhu?

14 Tuneluki chikupu netu Mikeli (Yesu) wadiña kañelu wabadika ñovu Nlomboli yawaIsarela. Nkumininaku, Yesu wadiña Nlomboli wahamuka nawa Kabiña kawatumbanji twindi akusambila wukweti kukeña. Hampinji yakalakeleñayi mudimu windi wakushimwina, walombweli mudimu wakushimwina. Nawa chasañukiliyi, watwalekeluhu nakulombola chikupu mudimu wakutandisha nsañu yayiwahi yaWanta.

15 Kuhitila muspiritu yajila, mukuhita kwampinji Yesu wadi kuwanisha mudimu wakushimwina kwakumina iseki. Henohu kanda yayi mwiwulu, Yesu walejeli atumbanji twindi nindi: ‘Chakenza spiritu yajila hadenu, mwakatambula ñovu, mwakekala ayinsahu jami nimuYerusalema, nimwahita Yudeya mwejima, nimuSamariya, nikwakumina maseki.’ (Yil. 1:8; tañenu 1 Petulu 1:12.) Muyaaka nkulakaji yatachi, atumbanji azatili mudimu weneni nankashi wakushimwina kuhitila muwunlomboli waKristu.—Kol. 1:23.

16 Yesu yomweni washimwini nindi iwu mudimu wukatwalekahu kushika nikumpinji yakukuminina. Hanyima yakuleja atumbanji twindi kuya nakushimwina nikwilisha atumbanji munyunza yejima, Yesu wayikanini nindi: “Tiyenu, ami nidi nenu mafuku ejima nikwakakumina nyaka.” (Mat. 28:19, 20) Kufuma hamwinkeluwu ñovu yawanta mu 1914, Kristu ‘wudi’ hamu nawatumbanji twindi chikupu neyi Nlomboli yawu wadikita. Muchibaaba chinalondeluhu tukahanjeka hamudimu wadikitañayi kutachika tuhu mu 1914.

[Tumazu twaheshina]

^ Neyi munakukeña kwilukilahu nsañu yikwawu haniwu wuprofwetu, talenu kapetulu 11 kamukanda waPay Attention to Daniel’s Prophecy! wachibemba.

Tuhitulukenumu

• Indi Mwana kaNzambi wadimwekesheli ñahi kwikala Nlomboli wadikita muIsarela?

• Indi Kristu wazatishañadi hakulombola chipompelu chindi heseki?

• Kristu nakulombola ñahi mudimu wakutandisha nsañu yayiwahi?

• Chumanyi chamwekeshaña nawu Kristu wamonaña chikupu chahandaña yipompelu yejima kuspiritu?

[Malwihu aKuzatisha haKudiza]

[Mwevulu wudi hefu 21]

“Ami hinukutemeshela kañelu kumbidi kuwukuya”

[Mwevulu wudi hefu 23]

Neyi chichadiña kunyima, Kristu wazatishaña ‘yamukunkulu mudi antu’ hakubiña nyikoku yindi