“Kamachiqniykichisqa ch’ullallan, chaymi Cristo”

“Amallataq ‘Kamachikuq’ nisqapas kaychischu, kamachiqniykichisqa ch’ullallan, chaymi Cristo.” (MAT. 23:10.)

1. ¿Pillan Jehová Diospa testigonkunaq Kamachiqnin, imarayku?

“CRISTIANON kayku” niq religionkunaqqa kanmi kamachiqninku, hukninmi Roma llaqtapi papa. Askha religionkunapin kallantaq pay hina huk kamachikuqkunapas. Jehová Diospa testigonkunan ichaqa mana pi runatapas qhawarinkuchu kamachiqninkuta hina, paykunaqa Diospa Churintan qatikunku. Paymantan Jehová Diosqa nirqan: “Ñoqan [...] hatun suyukunata kamachinanpaq umallinanpaq churarqani, paypa kawsayninpin atiyniyta llaqtakunaman rikuchirqani”, nispa (Isa. 55:4). Hanaq pachapaq akllasqakunapas ‘wak ovejakunapas’ Jehová Diospa churasqan Kamachikuqllatan kasukunchis (Juan 10:16). Bibliaq nisqan hina, “kamachiqni[n]chisqa ch’ullallan, chaymi Cristo” (Mat. 23:10).

Huk angelmi Israel runakunata umallirqan

2, 3. ¿Imaynatan Diospa Churin yanaparqan Israel llaqtata?

² Cristianokunaq tiemponmanta ñawpaqtaraqmi Jehová Diosqa huk angelta churarqan llaqtanta umallinanpaq. Egiptomanta horqomusqan qhepamanmi Israel runakunata nirqan: “Ñoqan angelniyta ñawpaqeykita kachasaq ñanpi waqaychanasuykipaq, qanpaq wakichisqay suyuman pusaykunasuykipaqwan. Makilla payta uyariy, simintapas kasukuy. Ama mana kasukuqchu kay, payqa manan mana kasusqaykitaqa pampachanqachu, payqa sutiypin kamachikushan”, nispa (Éxo. 23:20, 21). ¿Pitaq chay angelri karqan? Diospa phiwi Churinmi kanman karqan, chayraykuchá nirqan: “Sutiypin kamachikushan”, nispa.

³ Manaraq kay pachaman hamushaspaqa Diospa Churinqa Miguel sutiwanmi reqsisqa kanman karqan. Paytan Daniel libropi sutichakun: “[Israel llaqtata] kamachiq”, nispa (Dan. 10:21). Judaspa willakusqanman hinapas Miguelqa Diospa llaqtanraykun imaymanataña ruwarqan. Moisés wañukapuqtinmi  Satanasqa ayanta hap’ikapuyta munarqan, yaqapas idolota hina Israel runakunawan yupaychachinanpaq. Chaymi Miguelqa payta hark’arqan. Judasmi chaymanta nin: “Kikin Arcángel Miguelpas saqrawan churanakushaspa, Moisespa ayanta qechunakushaspanqa, manan saqrata k’amispa huchacharqanchu, aswanmi nirqan: Señormi anyasunki, nispalla”, nispa (Jud. 9). Chay qhepallamanmi “Señor Diospa ejercitonpa umallin” Miguelqa, Jericó llaqta manaraq thunichisqa kashaqtin, Josueman rikhurirqan ‘Diosmi qanwan kashan’ ninanpaq (leey Josué 5:13-15). Danielpa tiemponpipas arcángel Miguelmi allin willakuyta Danielman apaq angelta yanaparqan huk atiyniyoq supay hark’aqtin (Dan. 10:5-7, 12-14).

Paymi karqan “Diospa akllasqan Kamachikuq”

4. ¿Imatan huk ángel willarqan Danielman?

⁴ Manaraq Miguel chay angelta yanapashaqtinmi, Jehová Diosqa Gabriel sutiyoq angelta Danielman kachamurqan ‘Diospa akllasqan Kamachikuqpa’ hamunanmanta willananpaq (Dan. 9:21-25). * Chay willasqanmi hunt’akurqan 29 watapi, chay watapin Jesusqa santo espirituta chaskirqan Juan bautizaqtin, chhaynapin Cristo otaq Diospa Akllasqan kapurqan (Mat. 3:13-17; Juan 1:29-34; Gál. 4:4). Payqa ancha allin Kamachikuqmi kanan karqan.

5. ¿Imaynatan Jesús rikuchirqan allin Kamachikuq kasqanta?

⁵ Predicayta qallarisqanmantapachan Jesusqa sut’ita rikuchirqan ‘Diospa akllasqan kamachikuq’ kasqanta. Bautizakusqan qhepallamanmi payqa wakin runakunata akllarqan qatikuqnin kanankupaq, huk milagrotapas ruwarqanmi (Juan 1:35–2:11). Yachachisqankunawan kuskan hinantin Israel llaqtanta purirqan allin willakuykunata willaspa (Luc. 8:1). Ejemplonwanmi yachachirqan imayna predicanankuta yachachinankutapas (Luc. 9:1-6). Kaqllatataqmi cristiano umallikunapas Diospa llaqtanpi ruwananku.

6. ¿Imata ruwaspan Jesús rikuchirqan allin Michiq, Kamachikuq kasqanta?

⁶ Jesusmi nirqan: “Ñoqan allin michiqqa kani”, nispa. Jesuspa purisqan llaqtakunapi michiqkunaqa kunankamapas ovejankuq ñawpaqentan purinku. Huk libron chaymanta nin: “Michiqkunaqa chayta ruwanku allin ñanninta pusanankupaqmi. [...] Varankuwantaq allinta michinku, q’omer pastoman pusanku, atoqkunamantapas hark’anku”, nispa. Chhayna Michiqmi, Kamachikuqmi Jesuspas karqan, chaymi nirqan: “Ñoqan allin michiqqa kani. Allin michiqqa ovejankunaraykun wañuytapas mana manchanchu. Ovejaykunaqa kunkaytan uyarinku, ñoqapas paykunataqa reqsinin, qhepaytataq purinkupas”, nispa (Juan 10:11, 27). Chaypi nisqan hinan Jesusqa ovejankunarayku wañurqan, Jehová Diostaq kawsarichimpurqan hinaspa ‘Kamachikuqninchis Qespichiqninchis’ kananpaq churarqan (Hech. 5:31, MR; Heb. 13:20).

Iñiq t’aqatan qhawarishan

7. ¿Iman Jesusta yanapan iñiq t’aqata umallinanpaq? ¿Pikunan yanapallankutaq?

⁷ Hanaq pachaman wichapunanpaq pisillaña kashaqtinmi Jesusqa qatikuqninkunata nirqan: “Diosmi qowarqan tukuy atiyta hanaq pachapipas kay pachapipas”, nispa (Mat. 28:18). Diosmi payta kamachirqan santo espirituta qatikuqninkunaman qomunanpaq, chhaynapi iñiyninkupi allin takyasqa kanankupaq (Juan 15:26). Chaytan apachimurqan 33 wata Pentecostés fiestapi, chhaynapin qallarirqan cristiano iñiq t’aqa (Hech. 2:33). Chaymantapas Jesustan Jehová Diosqa “iglesiapi” otaq iñiq t’aqapi Uma kananpaq churarqan (leey Efesios 1:22; Colosenses 1:13, 18). Chaymantapachan payqa hanaq pachamanta iñiq t’aqata umallimushan santo espirituwan, ‘kasukuq’ angelkunaq yanapayninwan ima (1 Ped. 3:22).

8. ¿Pikunawanmi ñawpaq tiempopi Cristo umallirqan cristianokunata? ¿Pikunawanmi kunan umallishan?

 ⁸ Cristoqa santo espirituwanmi iñiq t’aqaman “atiykunata [“runakunata”, NM]” qorqan regalota hina, “hukkunata pastor [otaq michiq] kananpaq, hukkunatataq yachachiq kananpaq” (Efe. 4:8, 11). Cristiano umallikunatan apóstol Pablo nirqan: “Cuidakuychis kikiykichista, hinallataq lliw iñiqkunatapas cuidaychis, paykunata cuidaqpaqmi Santo Espíritu churarqasunkichis”, nispa (Hech. 20:28). Chay tiempopiqa llapa umallikunan hanaq pachapaq waqyasqa karqanku. Chaymantapas Jerusalenpin kasharqanku apostolkuna huk umallikunapiwan, paykunawanmi Cristoqa llapan kay pachapi ‘wawqenkunata’ umallirqan (Heb. 2:11; Hech. 16:4, 5). Kay tiempopipas Reyninchis Jesusqa kay pachapi “tukuy kaqninkunata” qhawanankupaqmi churarqan “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi[ta]”, paykunata representaq Umalli T’aqatawan (Mat. 24:45-47). Hanaq pachapaq akllasqakunapas ‘wak oveja’ t’aqamanta kaqkunapas allintan yachanku Umalli T’aqaq nisqanta kasukuspankuqa Kamachiqninku Cristota kasukushasqankuta.

Paymi qallarichirqan predicay llank’ayta

9, 10. ¿Imatan Cristo ruwarqan allin willakuykunata mast’arichinanpaq?

⁹ Jesusmi predicaytaqa qallarichirqan, chaymi pay kikin nirqan imaynatachus pachantinpi predicanata yachachinatapas. Apostolninkunatan nirqan: “Mana judío runakunaq hallp’antaqa aman rinkichischu. Samaria provinciapi kaq llaqtakunamanpas aman haykunkichischu, aswanpas Israel runakunaman riychis, paykunaqa chinkasqa ovejakuna hinan kashanku. Rispataq willamuychis: Hanaq pacha qhapaqsuyun sispaykamun”, nispa (Mat. 10:5-7). Paykunataq kasukuspa tukuy sonqowan predicarqanku judío runakunaman, judío runaman t’ikrapuq runakunamanpas; chaytan astawan ruwarqanku 33 wata Pentecostés fiestamantapacha (Hech. 2:4, 5, 10, 11; 5:42; 6:7).

¹⁰ Chaymantataq Jesusqa santo espirituwan allin willakuykunata astawan mast’arichirqan, ñawpaqta Samaria runakunaman, chaymantataq wak nacionniyoq runakunaman (Hech. 8:5, 6, 14-17; 10:19-22, 44, 45). Mana judío runakunaman allin willakuykunata chayachinanpaqmi Jesusqa akllarqan Tarso llaqtayoq Saulo runata. Chaymi huk rikhuriypi qatikuqnin Ananiasta kamachirqan: “Sayariy, hinaspa ‘Cheqan’ nisqa calleta rispa Judaspa wasinpi Tarso llaqtayoq Saulo runata maskhamuy, [...] payqa serviwananpaq akllakusqaymi, chaymi ñoqamanta willanqa wak suyu runakunaman, reykunaman, Israel runakunamanpas”, nispa (Hech. 9:3-6, 10, 11, 15). Chay runan apóstol Pablo kapurqan (1 Tim. 2:7).

11. ¿Ima ruwananpaqmi Jesús utilizarqan santo espirituta?

 ¹¹ Cristoqa munarqanmi huk nacionkunamanpas allin willakuykuna chayananta, chaymi santo espirituwan Pablota kamachirqan Asia Menorman Europaman ima rinanpaq. Lucasmi nin: “[Cristiano profetakuna, Siria provinciapi Antioquía llaqtayoq yachachiqkuna] yupaychaspa ayunashaqtinkutaq, Santo Espirituqa nirqan: –Bernabeta Saulotawan t’aqapuwaychis, allin willakuykunata willanankupaqmi paykunata akllakurqani, nispa. Chaymi ayunasqanku mañakusqanku qhepata Bernabeman Saulomanwan makinkuta churaykurqanku, hinaspa paykunata kacharparirqanku”, nispa (Hech. 13:2, 3). Ñawpaqpi rikusqanchis hina, kikin Jesusmi Tarso llaqtayoq Saulota akllakurqan paymanta wak nacionniyoq runakunaman willamunanpaq. Chaywanmi yachanchis iñiq t’aqaq Kamachiqnin Cristoqa allin willakuykuna mast’arikunanpaq yanapakusqanta. Pabloq iskaykaq kuti viajasqanpin rikukurqan Cristoqa santo espirituwan predicay llank’ayta umallisqanta. Bibliaq nisqan hinaqa chay kutipin ‘Jesuspa espiritun’ otaq paypa utilizasqan santo espíritu Pablota puriysiqmasinkunatawan nirqan mayninta purinankuta, chaymantataq huk rikhuriypi yacharqanku Europa hallp’aman rinanku kasqanta (leey Hechos 16:6-10).

Paymi iñiq t’aqata kamachishan

12, 13. ¿Imatan Jesusmanta yachanchis Apocalipsis libropi?

¹² Jesusqa makillan qhawamuq cristianokunaq ruwasqanta, chaymi allinta yacharqan sapanka iñiq t’aqapi cristianokuna imaynapi tarikusqankuta. Apocalipsis 2, 3 capitulokunapin Asia Menorpi qanchis iñiq t’aqamanta rimarqan (Apo. 1:11). Payqa allintachá yacharqan huk llaqtakunapi kaq iñiqkunaq imaynapi tarikusqanmantapas (leey Apocalipsis 2:23).

¹³ Jesusqa chay qanchis iñiq t’aqamanta wakintaqa “allinmi” nirqanmi aguantasqankurayku, Diospaq hunt’aq sonqo kasqankurayku, t’aqanachiy munaqkunata anyasqankurayku ima (Apo. 2:2, 9, 13, 19; 3:8). Wakin iñiq t’aqakunapin ichaqa mana ima niqkupaschu ídolo yupaychaqkunata, qhelli hucha ruwaqkunata, t’aqanachiqkunatapas; munakuyninkupas chiriyapurqanmi, chaymi paykunataqa anyarqan (Apo. 2:4, 14, 15, 20; 3:15, 16). Jesusqa munakunmi ovejankunataqa mayninpiña anyaykun chaypas, chaymi nirqan: “Ñoqaqa llapa munakusqaykunatan anyaykunipas wanachinipas. Chay hinaqa, tukuy sonqo kallpachakuy, huchaykikunata saqepuspataq Diosman kutirikuy”, nispa (Apo. 3:19). Manaña kay pachapiñachu kasharqan chaypas, hanaq pachamantapachan santo espirituq yanapayninwan paykunata umallisharqan. Chayraykun willakuyninta tukunanpaq nirqan: “Ninriyoqqa iñiq t’aqakunaman Santo Espirituq nisqanta uyarichun”, nispa (Apo. 3:22, Edición 1988).

14-16. a) ¿Imaynatan Jesús rikuchirqan Diospa llaqtanpi mana manchakuq Kamachiq kasqanta? b) ¿Iman atikurqan qatikuqninkunawan Jesús tukukuy tiempokama “sapa p’unchay” kasqanwan? c) ¿Imatan yachasunchis qatimuq estudiopi?

¹⁴ Rikusqanchis hina, Diospa Churin Miguelmi Israel runakunata pusaq angelqa karqan. Kay pachaman hamuspataq cristianokunaq mana manchakuq Kamachiqninku, munakuq Michiqninku kapurqan. Paymi qallarichirqan  predicay llank’ayta, hanaq pachaman wichapuspataq pay kikin umallirqan allin willakuykuna mast’arikunanpaq.

¹⁵ Santo espirituq yanapayninwanmi Jesusqa allin willakuykunata pachantinman chayachinan karqan. Chayraykun manaraq hanaq pachaman wichapushaspa, qatikuqninkunata nirqan: “Qankunaman Santo Espíritu hamuqtinmi ichaqa atiyta chaskinkichis, hinaspan testigoykuna kankichis Jerusalén llaqtapi, lliw Judea provinciapi, Samaria provinciapi, kay pachaq k’uchunkunakamaraq”, nispa (Hech. 1:8; leey 1 Ped. 1:12). Chay tiempopiqa Cristoq yanapayninwanmi askha llaqtakunaman allin willakuykuna chayarqan (Col. 1:23).

¹⁶ Ichaqa allin willakuykunataqa tukukuy tiempokaman willakunan karqan. Chaymi Jesusqa predicamunankupaq yachachimunankupaq qatikuqninkunata kamachispa nirqan: “Ñoqaqa qankunawanmi sapa p’unchay kashani kay pachaq p’uchukanankama”, nispa (Mat. 28:19, 20). 1914 watapi Rey churasqa kasqanmantapachan astawan Jesusqa qatikuqninkunata umallishan Kamachiqninku kaspa. Qatimuq estudiopi yuyarisunchis chay watamantapacha maytukuyta llank’ashasqanmanta.

[Uranpi willakuy]

Yuyarisunchis

• Ñawpaq Israel llaqtapi, ¿imaynatan Diospa Churin rikuchirqan allin Kamachiq kasqanta?

• ¿Iman Jesusta yanapan iñiq t’aqata umallinanpaq? ¿Pikunan yanapallankutaq?

• ¿Imakunan rikuchin allin willakuykuna aparikunanpaq Cristo umallisqanta?

• ¿Imaynapin yachanchis Jesusqa iñiq t’aqata allinta reqsisqanta?

[Tapuykuna]

[21 paginapi dibujo]

“Ñoqan angelniyta ñawpaqeykita kachasaq”

[23 paginapi dibujo]

Kunanpas Jesusqa regalo hina kaq runakunawanmi ovejankunata michishan