۲

به چه کسی باید دعا کرد؟‏

آیا خدا تمام دعاها را می‌شنود؟‏ در دنیای امروز،‏ مردم اغلب بر این عقیده‌اند که خدا تمام دعاها را می‌شنود.‏ این عقیده در میان بسیاری که به ائتلاف ادیان معتقدند و تفاوت‌های بین آنان را قابل قبول می‌دانند،‏ رواج دارد.‏ آیا چنین اعتقادی درست است؟‏

کتاب مقدّس به ما می‌آموزد که بسیاری به خدای حقیقی دعا نمی‌کنند.‏ زمانی که این کتاب نوشته شد،‏ بت‌پرستی در میان مردم رواج داشت.‏ اما خدا همواره در مورد چنین اعمالی هشدار می‌داد.‏ برای نمونه،‏ مزمور ۱۱۵:‏۴-‏۶ در مورد بت‌ها چنین می‌گوید:‏ «آن‌ها را گوش‌هاست و نمی‌شنوند.‏» پس روشن است که دعا کردن به خدایی که نمی‌شنود،‏ بیهوده است.‏

گزارشی زنده از کتاب مقدّس این امر را روشن‌تر می‌سازد.‏ نبی حقیقی خدا،‏ ایلیّا،‏ دعای انبیای بَعْل را زیر سؤال برد و انبیای بَعْل قبول کردند که به خدای خود دعا کنند و ایلیّا نیز به خدای خود.‏ ایلیّا به آنان گفت که خدای حقیقی به دعای او گوش فرا می‌دهد اما خدای آنان دعاهایشان را نمی‌شود.‏ انبیای بَعْل با تمام وجود به مدت طولانی دعا کردند،‏ آنان حتی فریاد زدند،‏ ولی از دعای خود نتیجه‌ای نگرفتند.‏ در کتاب مقدّس در مورد دعایشان چنین آمده است:‏ «ولی پاسخی نیامد و هیچ صدایی شنیده نشد.‏» (‏۱پادشاهان ۱۸:‏۲۹‏،‏ مژده برای عصر جدید‏)‏ اما زمانی که ایلیّا دعا کرد چه اتفاقی افتاد؟‏

خدا فوراً به دعای ایلیّا پاسخ داد و قربانی‌ای را که او بر مذبح قرار داده بود،‏ سوزاند.‏ چه تفاوتی بین دعای ایلیّا و دعای انبیای بَعْل بود؟‏ در دعای ایلیّا،‏ نکتهٔ مهمی را می‌توان یافت که در اوّل پادشاهان ۱۸:‏۳۶،‏ ۳۷ نوشته شده است.‏ دعای او،‏ دعایی کوتاه بود که در زبان عبری قدیم،‏ تنها از ۳۰ کلمه تشکیل شده بود.‏ اما در همین دعای کوتاه،‏ ایلیّا سه بار از نام خدا،‏ «یَهُوَه» استفاده کرد و او را مورد خطاب قرار داد.‏

بَعْل که به مفهوم «مالک» یا «سَرور» است،‏ خدای کنعانیان بود.‏ در سرزمین آنان،‏ اشکال متفاوتی از این خدا وجود داشت.‏ اما یَهُوَه نامی منحصربه‌فرد است و تنها به یک شخص در عالم اشاره می‌کند.‏ خدا به قومش چنین گفت:‏ «من یَهُوَه هستم و اسم من همین است.‏ و جلال خود را به کسی دیگر نخواهم داد.‏» —‏ اِشَعْیا ۴۲:‏۸‏.‏

آیا ایلیّا و انبیای بَعْل به یک سوی دعا می‌کردند؟‏ به این تشبیه فکر کنید:‏ اگر شما نامه‌ای را به آدرس دوستی محترم بفرستید،‏ آیا انتظار دارید که این نامه به دست شخصی با نامی دیگر رسد که از شهرت خوبی مثل دوستتان برخوردار نیست؟‏ حتماً خیر!‏ پرستش بَعْل،‏ مردم را پست و زبون می‌ساخت چرا که با آداب و رسوم غیراخلاقی و قربانی‌های انسانی همراه می‌بود.‏ اما در مقابل،‏ یَهُوَه قومش اسرائیل را محترم می‌شمرد چرا که آنان را از هر گونه امور غیراخلاقی بر حذر می‌داشت.‏

 ما هنگامی که به یَهُوَه دعا می‌کنیم در حقیقت به سوی آفریدگار و پدر بشریت دست به دعا بر می‌داریم.‏ * اِشَعْیا،‏ یکی از انبیای خدا،‏ در دعای خود چنین گفت:‏ ‹تو ای یَهُوَه،‏ پدر ما هستی.‏› (‏اِشَعْیا ۶۳:‏۱۶‏)‏ عیسی مسیح نیز با اشاره به همین خدا،‏ به پیروانش چنین گفت:‏ «نزد پدر خود و پدر شما و خدای خود و خدای شما صعود می‌کنم.‏» (‏یوحنا ۲۰:‏۱۷‏)‏ یَهُوَه،‏ پدر عیسی است؛‏ خدایی که عیسی به او دعا کرد و به پیروانش نیز آموخت که به او دعا کنند.‏ —‏ مَتّی ۶:‏۹‏.‏

آیا کتاب مقدّس به ما می‌آموزد که به عیسی،‏ مریم،‏ مقدّسین یا فرشتگان دعا کنیم؟‏ خیر،‏ تنها باید به یَهُوَه خدا دعا کرد؛‏ به دو دلیل:‏ اوّل این که دعا نوعی پرستش است  و کتاب مقدّس به ما فرمان می‌دهد که پرستش،‏ مختص یَهُوَه است.‏ (‏خروج ۲۰:‏۵‏)‏ دوّم این که کتاب مقدّس او را شنوندهٔ دعا می‌خواند.‏ (‏مزمور ۶۵:‏۲‏)‏ با وجود این که یَهُوَه خدا مسئولیت‌های بسیاری را به دیگران واگذار می‌کند،‏ اما این مسئولیت را به هیچ کس دیگری نسپرده است.‏ او به ما وعده می‌دهد که به دعاهای تک‌تک ما شخصاً گوش می‌کند.‏

بنابراین اگر می‌خواهید خدا دعاهای شما را بشنود،‏ این پند کتاب مقدّس را به خاطر بسپارید:‏ «هر که نام خداوند [یَهُوَه] را بخواند،‏ نجات خواهد یافت.‏» (‏اعمال ۲:‏۲۱‏)‏ اما آیا یَهُوَه بدون هیچ قید و شرطی،‏ همهٔ دعاها را مستجاب می‌کند؟‏ اگر بخواهیم یَهُوَه دعاهای ما را بشنود آیا نیاز به دانستن مطالب دیگری نیز داریم؟‏

‏[پاورقی]‏

‏[تصویر در صفحهٔ ۵]‏

ایلیّا با زیر سؤال بردن دعای انبیای بَعْل،‏ ثابت کرد که تمام دعاها مورد قبول خدا نیست