‘Tuin Nge Jehova Rilru Hria?’
‘Tuin Nge Jehova Rilru Hria?’
“Tuin nge Lalpa rilru hre tawha amah chu zirtîr thei ang? Keini erawh chuan Krista rilru kan pu a ni.”—1 KOR. 2:16.
1, 2. (a) Eng harsatna nge mi tam takin an tawh? (b) Kan thil ngaihtuah dân leh Pathian Jehova thil ngaihtuah dân chungchâng eng nge kan hriat reng ngai?
MI DANGTE thil ngaihtuah dân hriat thiam harsa tih châng i nei em? Nupui pasal nei hlim pawh i ni mai thei a, i kawppui thil ngaihtuah dân chu hriat thiam vek ngaihna awm hlawl lo niin i hre mai thei. A nihna takah chuan mipa leh hmeichhiate thil ngaihtuah dân chu a inang lo va, an ṭawng dân thlengin a inang lo va. Hnam ṭhenkhatah phei chuan ṭawng thuhmun hmang reng siin mipa leh hmeichhiate ṭawng dân phung chu a hrang daih zu nia! Chu bâkah, hnam leh ṭawng hman a hranna chuan thil ngaihtuah dân leh chêt dân a tihrang bawk a ni. Mahse, mi dangte i hriat chian poh leh an thil ngaihtuah dân chu hre thiam chho tûrin hun remchâng i nei lehzual a ni.
2 Chuvângin, kan thil ngaihtuah dân chu Pathian Jehova ngaihtuahna nêna a inmil loh pawhin mak kan ti tûr a ni lo. A zâwlnei Isaia hmangin, Pathian Jehova chuan Israelte hnênah: “Ka ngaihtuahte hi i ngaihtuahte a ni si lo va, i awm dânte chu ka awm dân a ni hek lo,” tiin a hrilh a. Tichuan, tehkhin thu hmangin heti hian a sawi zawm a ni: “Vân khi lei aia a sâng zâwk angin, ka awm dânte hi in awm dânte aiin a sâng zâwk si a, ka ngaihtuahte pawh hi in ngaihtuahte aiin a sâng zâwk bawk a ni,” tiin.—Is. 55:8, 9.
3. Pathian Jehova nêna inṭhianna kan neih theih dân kawng hnihte chu engte nge ni?
3 Mahse, chu chu Pathian Jehova thil ngaihtuah dân hriat thiam kan tum tûr a ni lo tihna a ni em? Ni lo ve. Pathian Jehova ngaihtuahna zawng zawng chu hre kim vek thei ngai dâwn lo mah ila, Bible chuan amah nêna inṭhianna hnai nei tûrin min fuih a ni. (Thufingte 3:32 chhiar rawh.) Pathian Jehova kan hnaih theih dân kawng khat chu a Thu, Bible-a chhinchhiah a thiltihte hlutna leh ngaihsakna hmangin a ni. (Sâm 28:5) Kawng dang leh chu “hmuh theih loh Pathian anpui,” “Krista rilru” hriatna hmangin a ni a. (Kol. 1:15; 1 Kor. 2:16) Bible thuziakte zir leh chhût ngun nâna hun pein, Pathian Jehova miziate leh a thil ngaihtuah dânte chu kan hre thiam chho thei a ni.
Rilru Awn Lam Dik Lo Lakah Fîmkhur Rawh
4, 5. (a) Eng rilru âwn lam dik lo nge kan pumpelh ang? Hrilhfiah rawh. (b) Israelte khân eng ngaihtuahna dik lo nge an neih?
4 Pathian Jehova thiltihte kan chhût ngun hian, mihring tehna hmanga Pathian chungchâng ngaih dân siam duhna rilru âwn lam dik lo chu kan pumpelh a ngai a. Sâm 50:21-a chhinchhiah Pathian Jehova thu: “Nangmah ang diakah mi ruat ṭhîn,” tih hian chu rilru âwn lam chu a sawi thawi a ni. Kum 175 chuang kal ta khân Bible scholar pakhat chuan: “Mihringte hian anmahni tehna milin Pathian chungchângah ngaih dân an siam duh mai ṭhîn a, Pathian chu mihringte zawm tûr dân leh hraite zâwm ve tûrah an ngai ṭhîn a ni,” tiin a sawi.
5 Kan tehna leh duhnate’n Pathian Jehova kan thlîr dân a thunun loh nân kan fîmkhur tûr a ni a. Chu chu engvângin nge a pawimawh? Aw le, Bible kan zir hian Pathian Jehova thiltih dân chu kan thil thlîr dân ṭha famkim lo tak aṭang chuan dik hlel deuh niin a lang mai thei a. Hmân lai Israelte khân chutiang ngaihtuahna an neih avângin Pathian Jehova’n anmahni a dâwr dân chungchângah thu tâwp dik lo tak an siam a ni. An hnêna Pathian Jehova thusawi hi lo chhinchhiah teh: “‘Lalpa tih dân hi a inang fo lo ve,’ in ti ṭhîn a. Israel chhûngte u, ngai rawh u khai: ka tih dân a inang fo lo vem ni? In tih dân chu a inang lo fo zâwk a ni lâwm ni?” tih hi.—Ezek. 18:25.
6. Joba’n eng nge a zir a, a thiltawn chu engtin nge kan hlâwkpui theih?
6 Kan tehna hmanga Pathian Jehova chungchâng ngaih dân siamna pumpelh tûra min ṭanpui thei thil pakhat chu kan thil thlîr dân chu a famkim lo va, a châng chuan nasa takin a sual thei tih pawm hi a ni. Joba khân chu chu a zir a ngai a. Hrehawm a tawrh lai khân, Joba chu a beidawngin, engemaw ti takin mahni ringawt a inngaihtuah a. Buaina lian zâwk chu a hmaih a ni. Mahse, Pathian Jehova chuan thlîr dân zau zâwk nei tûrin hmangaih takin a ṭanpui a. Joba chhân theih miah loh zawhna chi hrang 70 lai zâwtin, Pathian Jehova chuan Joba’n thil a hriat kim lohzia chu a tilang a. Joba chuan inngaitlâwm takin a thil thlîr dân chu a siam ṭha ta a ni.—Joba 42:1-6 chhiar rawh.
“Krista Rilru” Neih Theih Dân
7. Engvângin nge Isua thiltihte bih chianna chuan Pathian Jehova rilru hre tûra min ṭanpui?
7 Isua chuan a Pa chu a thusawi leh a thiltihah sawisêl bovin a entawn a. (Joh. 14:9) Chuvângin, Isua thiltihte bih chianna chuan Pathian Jehova thil ngaihtuah dân, a nih loh leh a rilru hre thiam tûrin min ṭanpui ang. (Rom 15:5; Phil. 2:5) Chuti chu, Chanchin Ṭha ziak pahnih i lo bih chiang ang u.
8, 9. Johana 6:1-5-a chhinchhiah angin, eng dinhmunin nge Isua chu Philipa hnêna zawhna zawhtîr a, engvângin nge Isua’n chu zawhna chu a zawh?
8 He thilthleng hi han mitthla teh. C.E. 32 Kalhlên Kût hma lawk a ni a. Isua tirhkohte chu thu hrilhna ropui tak neia Galili ram an fanna ata an rawn kîr leh chiah a ni. Chu an rawngbâwlnaa an chauh êm avângin, Isua chuan Galili dîl kam hmâr chhak lam hmun fianrialah anni chu a hruai a. Mahse, chutah chuan mi a sâng têlin an zui a ni. Isua’n chûng mipuite a tihdam a, thil tam tak a zirtîr hnu chuan, thil engemaw tih dân tûr chungchângah harsatna a chhuak a. Chûng mipui zozaite chuan chu hmun fianrial takah chuan engtin nge ei tûr an neih theih ang? Isua chuan chu mamawh chu hriain, chu mi hmuna awm ṭhîn Philipa hnênah: “Hêngho ei tûr chhang khawi ata nge kan lei ang?” tiin a zâwt a ni.—Joh. 6:1-5.
9 Engvângin nge Isua’n Philipa hnênah chu zawhna chu a zawh? Thiltih tûr chungchâng a lungkham vâng a ni em? Ni lo ve. A thil ngaihtuah chu eng nge ni? Chuta awm ve tirhkoh Johana chuan heti hian a hrilhfiah a ni: “[Isua’n] chûng thu chu amah fiah nân a sawi a ni, a tih tûr chu amahin a hre reng si a,” tiin. (Joh. 6:6) Hetah hian Isua chuan a zirtîrte thlarau lama an hmasâwn dân chu a fiah a. Chu zawhna a han zawh chuan zirtîrte chuan an rawn ngaihsak a, Isua thiltihtheihna an rinzia târ lan theihna hun remchâng an nei a ni. Mahse, anni chuan chu rinna lantîr theihna hun remchâng chu hmaihin, Isua thiltihtheihna an rin belh a ngaihzia an târ lang a. (Johana 6:7-9 chhiar rawh.) Tichuan, Isua chuan a ngaih pawh an ngaihtuah phâk loh thil engemaw chu a ti ta a. Mipui rilṭâm sâng tam takte chu mak tak maiin a hrai puar ta a ni.—Joh. 6:10-13.
10-12. (a) Engvângin nge Isua khân Grik hmeichhe thil dîl chu a phalsak nghâl loh? Hrilhfiah rawh. (b) Tûnah eng nge kan ngaihtuah ang?
10 He thuziak hian ṭum danga Isua rilru hre thiam tûrin min ṭanpui thei a. Mipui tam tak a hrai puar hnu chuan Isua leh a tirhkohte chu hmâr lam Israel ramri pêlin, Tura leh Sidon bial lamah an kal a. Chuta an awm lai chuan Isua hnêna a fanu tidam tûra ngên chiam Grik hmeichhia an tâwk a. Atîrah chuan, Isua chuan chu hmeichhia chu a ngaihthah a. Mahse, a ngen zawm zêl chuan, Isua’n a hnênah: “Fate chu lo puar hmasa rawh se; fate chhang lâksaka uite hnêna paih chu a mawi lo ve,” a ti a ni.—Mk. 7:24-27.
11 Engvângin nge Isua chuan chu hmeichhia chu a ṭanpui nghâl mai loh? A chhân lêt dân tûr hriat nân leh rinna târ lan theihna hun remchâng pêk nân Philipa ang bawk khân a fiah ve a ni thei ang em? A aw phawi chu thuziakah târ lan theih ni lo mah se, a thusawi chuan chu nu chu a tilunghnual lo. Bible ziak nâna hman atîra ṭawnga ui sawina chu hmangin, chu nu chipuite ui nêna a tehkhinna chu ngaihhuat theih vak loh tûrin a sawi si a. Isua chu fate thil dîl phalsak tum reng chunga an rilru fiah nâna phalsak duh lo der pa ber angah a inchan a ni thei ang. A enga pawh chu ni se, chu nu chuan a rinna a târ lan hnu chuan, Isua chuan a thil dîl chu a phalsak ta a ni.—Marka 7:28-30 chhiar rawh.
12 Hêng Chanchin Ṭha ziak pahnihte hian “Krista rilru” hriat thiamna hlu tak chu min pe a. Tûnah chuan hêng thuziak pahnihte’n Pathian Jehova rilru hre thiam lehzual tûra min ṭanpui dân i lo en tawh ang u.
Pathian Jehova’n Mosia A Dâwr Dân
13. Isua rilru hriat thiamna chuan engtin nge min ṭanpui?
13 Isua rilru hriat thiamna chuan Pathian Lehkha Thua thuziak hriat thiam harsate hre thiam tûrin min ṭanpui a. Entîr nân, Israelte’n rangkachak bâwng no lem an siam hnua Mosia hnêna Pathian Jehova thusawi hi han ngaihtuah teh. Ani chuan: “Hêng miteho hi ka enthla reng a, ngai teh, hnam luhlul tak an lo nih hi: tichuan lo ngawi rawh, anmahni kângral zo vek khawpin an chungah ka thinur chu ling hle teh se: tin, nang hi chi ropui takah ka siam ang che,” a ti a ni.—Ex. 32:9, 10.
14. Engtin nge Mosia chuan Pathian Jehova thusawi chu a chhân lêt?
14 Thuziak chuan heti hian a sawi zawm a ni: “Mosian LALPA a Pathian hnênah, ‘LALPA, thiltihtheihna nasa tak leh, kut chak taka i mi, Aigupta ram ata i rawn hruai chhuahte chungah hian engah nge i thinurna chu a lin hle le? Aigupta miten engah tehlul nge, “An tâna ṭha lo tûr tlângahte thah tûr leh lei chung ata kângral vek tûrin a hruai chhuak a lo nih hi,” an la rawn tih ang le? I thinur nasa tak hi han tireh la, i mite chunga he thil ṭha lo tih i tum hi han lamlêt leh ang che. I chhiahhlawh Abrahama te, Isaaka te, Israela te hnêna, “Vâna arsi zâtin i thlahte chu ka la tipung ang a, he ram ka lo sawi tawh zawng zawng hi i thlahte ka la pe bawk ang a, tichuan kumkhuain an luah hlen tawh ang,” tia nangmah ngei inchhâla chhia i lo chham tawhnate kha hre reng ang che,’ tiin a ngên chiam a. Tichuan LALPAN, ‘Ka mite chungah thil ṭha lo ka ti ang,’ a tih chu a lamlêt ta a,” tiin.—Ex. 32:11-14. *
15, 16. (a) Pathian Jehova thusawi avângin Mosia chuan eng hun remchâng nge a neih? (b) Eng kawngin nge Pathian Jehova chu a “lamlêt”?
15 Mosia chuan Pathian Jehova rilru a thlâktîr a ngai tak zet em? Ngai hauh lo ve! Pathian Jehova chuan a thil tih duh chu sawi lang mah se, chu chu a thu tlûkna a ni lo. A nihna takah chuan, a hnua Isua’n Philipa leh Grik hmeichhia a fiah angin, Pathian Jehova chuan Mosia chu a fiah a. A hnênah a thil thlîr dân sawi chhuahna hun remchâng a pe a ni. * Pathian Jehova chuan Mosia chu Amah leh Israelte inkâra palaiah a ruat a, chu Mosia hnêna a chanvo pêk chu a zah a ni. Mosia chu a lunghnual mai ang em? He hun remchâng hi Israelte theihnghilh tûr leh ama thlahte aṭanga hnam ropui siam tûra Pathian Jehova nawr nân a hmang ang em?
16 Mosia chhân lêtna chuan Pathian Jehova rorêlna a rinzia a târ lang a. Mahni hmakhua ni lovin, Pathian Jehova hming a ngaihtuahzia a târ lang bawk a. Pathian hming sawichhiata a awm tûr chu a duh lo a ni. Chutiang chuan Mosia chuan he mi chungchângah Pathian Jehova “rilru” a hriatzia a târ lang a ni. (1 Kor. 2:16) Chu chuan eng nge a rah chhuah? Thu tlûkna nghet a la siam loh avângin, thlarau thâwk khum thuziak chuan Pathian Jehova chu a “lamlêt” tih a sawi a ni. Hebrai ṭawngah chuan, he thu hian Pathian Jehova’n hnam pum pui chunga thlentîr a duh chhiatna chu a thlentîr ta lo tihna mai a ni thei a ni.
Pathian Jehova’n Abrahama A Dâwr Dân
17. Engtin nge Pathian Jehova chuan Abrahama thil lungkham chungchângah dawhtheihna nasa tak a târ lan?
17 Pathian Jehova’n a chhiahhlawhte hnêna amah an rinna târ lan theihna hun remchâng a pêkzia entîrna dang leh chu Sodom khaw chungchânga Abrahama dîlna hi a ni a. Chu thuziakah chuan, Abrahama’n dîlna inzawm pariat a dîl chu phalsakin, a dawhtheihna nasa tak a târ lang a ni. A dîlna pakhatah phei chuan, Abrahama chuan heti hian a dîl ngut ngut a ni: “Nang êm chuan chutiang chuan mi felte chu mi sualte anga an awm vena tûra mi felte chu mi sualte zînga tihhlum ve mai te chu i ti âwm êm si lo va; nang êm chuan i ti âwm êm si lo: lei chung zawng zawng Rorêltu chuan fel takin a ti dâwn lâwm ni?,” tiin.—Gen. 18:22-33.
18. Pathian Jehova’n Abrahama a dâwr dân aṭangin eng nge kan hriat?
18 He thu aṭang hian, Pathian Jehova rilru eng nge kan hriat? Ani chuan thu tlûkna dik siam tûrin Abrahama ṭanpuina a mamawh em? Mamawh lo. Pathian Jehova chuan a thu tlûkna siam chhan chu atîrah a sawi nghâl thei ngei mai a. Mahse, hêng zawhnate hmang hian Pathian Jehova chuan Abrahama chu a thu tlûkna pawm tûr leh A rilru ngaihtuah dân hre thiam tûrin hun a pe a ni. Chu chuan Abrahama chu Pathian Jehova khawngaihna leh rorêl dikna nasatzia a hriat thiamtîr bawk. Ni e, Pathian Jehova chuan Abrahama chu ṭhian angin a dâwr a ni.—Is. 41:8; Jak. 2:23.
Kan Zir Tûr Chu
19. Engtin nge Joba chu kan entawn theih?
19 ‘Pathian Jehova rilru’ chungchângah eng nge kan zir? A rilru hriat thiamna dik min pe tûrin Pathian Thu kan inthununtîr a ngai a. Kan thlîr dân, tehna, leh ngaihtuahna ṭha famkim lo hmangin Pathian Jehova chungchângah ngaih dân kan siam ngai tûr a ni lo. Joba chuan: “Rorêlna hmaa ding dûna ka chhân tûrin [Pathian] chu kei anga mihring a ni si lo,” tiin a sawi. (Job. 9:32) Joba anga Pathian Jehova rilru kan hriat thiam chhoh hian: “Ngai teh, hêng hi a kawng pâwn lam lek a ni, a chanchin kan hriat hi a va beitham êm! A thiltihtheihna ri thâwm chu tunge hre zo thei ang?” tia sawi lo thei lo dinhmunah kan ding a ni.—Job. 26:14.
20. Pathian Lehkha Thua hriat thiam harsa tihna lai kan neih chuan eng nge kan tih ang?
20 Pathian Lehkha Thu kan chhiar hian, a bîk takin Pathian Jehova rilru ngaihtuahna chungchânga hriat thiam harsa tihna lai kan neih chuan eng nge kan tih ang? Zir bingna kan neih hnu pawha chhânna fiah tak kan la hmu lo a nih chuan, chu chu Pathian Jehova kan rinna fiahna angin kan thlîr thei a ni. A châng chuan thu engemaw chuan Pathian Jehova miziate kan rinna târ lan theihna hun remchâng min pe a ni tih hre reng ang che u. A thiltih engkim chu kan hre thiam vek lo tih inngaitlâwm takin i pawm ṭheuh vang u. (Thur. 11:5) Chutiang chuan tirhkoh Paula thu: “Pathian finna leh hriatna ngahzia chu a va thûk êm! A rorêlnate chu hriat theih rual leh, a kawngte chu chhui theih rual a va ni lo êm! Lalpa rilru chu tuin nge hria? Tunge a remruatsaktuah pawh ṭang tawh? A rulh leh tûr pawhin a hnênah tuin nge thil pe hmasa? Amah aṭang leh, amah avâng leh amah atân thil zawng zawng a lo awm a ni si a; ama hnênah chuan chatuanin ropuina chu awm rawh se. Amen,” tih pawmpui tûra chêttîrin kan awm ang.—Rom 11:33-36. (w10-E 10/15)
[Footnote-te]
^ par. 14 Chu mi chanchin chu Number 14:11-20-ah a chuang bawk.
^ par. 15 Mi thiam ṭhenkhat sawi dân chuan, Exodus 32:10-a Hebrai ṭawng upa “lo ngawi rawh” tia lehlin chu Israel leh Pathian Jehova inkâra Mosia lo inrawlh tûr, a nih loh leh lo “ding” tûra sâwmna leh rawtna ang pawha lâk theih a ni. (Sâm 106:23; Ezek. 22:30) A enga pawh chu ni se, Mosia’n Pathian Jehova hnênah a ngaih dân chu a hrilh hreh lo tih a chiang hle.
Kan La Hre Thei Em?
• Engin nge kan tehnate mila Pathian Jehova chungchâng ngaih dân siam duhna pumpelh tûrin min ṭanpui ang?
• Engtin nge Isua thiltihte hriat thiamna chuan Pathian Jehova nêna inṭhianna nei tûra min ṭanpui theih?
• Pathian Jehova’n Mosia leh Abrahama te a biak dân a ṭangin eng nge i zir?
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 13-naa milemte]
Mosia leh Abrahama a dâwr dân aṭangin Pathian Jehova rilru chungchâng eng nge kan hriat?