“Koai oki Tei Kite i te Manako o Iehova?”

“‘Koai oki tei kite i te manako o Iehova, e e apii atu aia iaia?’ Inara tei ia tatou te manako o Karaiti.”​—1 KORI. 2:16, NW.

1, 2. (a) Eaa te tu ngata ta te maataanga o te tangata e kite ra? (e) Eaa ta tatou ka akamaara no runga i to tatou manako e to Iehova manako?

KUA kite ana ainei koe i te ngata i te marama i te aerenga manako o tetai tangata ke? Penei koi akaipoipo ua akenei koe, e te manako ra e kare koe e marama tikai ana i te manako o toou tokorua. E tika rai, tukeke te manako e te tu e komunikeiti ana te au tane e te au vaine. I roto ra i tetai au peu, tukeke te aerenga tuatua a te au tane e te au vaine i roto rai i taua reo ra! Kapiti mai, no te tukeke o te peu e te reo, ka tupu mai te aerenga manako e te tu tukeke. Inara, te maata atu taau ka kite no runga i tetai ke, maata atu taau ka marama mai i to ratou aerenga manako.

² No reira, kare tatou e poitirere ana e e tuke tikai to tatou manako mei to Iehova. Na roto i tana peroveta ko Isaia, kua akakite a Iehova ki te ngati Iseraela e: “Kare oki toku ra au manako i to kotou ra au manako, kare oki to kotou ra au aerenga i toku ra au aerenga.” E te akatutu mai anga i teia tikaanga, kua tuatua a Iehova e: “Mei te rangi nei oki e teitei maata tona i to te enua, koia katoa toku ra au aerenga e teitei i to kotou ra au aerenga, e toku ra au manako i to kotou ra au manako.”​—Isa. 55:8, 9.

3. Eaa te nga mataara ka tauta tatou kia rauka tetai pirianga vaitata kia Iehova?

³ Ko te aiteanga ainei teia e kare rava tatou e tauta kia marama i to Iehova aerenga manako? Kare. Noatu e kare rava tatou e marama tikai i te au manako ravarai o Iehova, te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou kia rauka tetai pirianga vaitata kia Iehova. (Sala. 25:14; Mase. 3:32.) Tetai mataara e akavaitata atu ei tatou kia Iehova koia oki, na te akangateitei anga e te akamanako anga i tana au angaanga tei rekotiia i roto i tana Tuatua, te Pipiria. (Sala. 28:5) Tetai mataara ke, koia oki te kite anga “i te manako o Karaiti,” koia ‘te tu tikai o te Atua akara koreia.’ (1 Kori. 2:16, NW; Kolo. 1:15) Na te akapou anga i tetai taime te apii i te au papaanga Pipiria e te akamanako oonu anga i te reira, ka marama atu tatou i te au tu o Iehova e tona aerenga manako.

Matakite i te Manako Tarevake

4, 5. (a) Eaa te manako tarevake ka anoanoia tatou kia kopae? Akamarama mai. (e) Kua o atu te ngati Iseraela ki teea manako tarevake?

⁴ Ia tatou e akamanako oonu ra i ta Iehova au angaanga, ka anoanoia tatou kia kopae i te manako akava i te Atua kia tau ki to te tangata turanga. Te tou ra teia manako ki ta Iehova au tuatua tei rekotiia i roto ia Salamo 50:21: “Te manako ra koe e mei ia koe katoa na au.” Mei tei akakiteia e tetai tangata apii Pipiria e 175 tuma mataiti i topa: “E akava ana te tangata i te Atua kia tau ki to ratou uaorai turanga, e te manako ra e kua kotingaia te Atua e taua au ture e manako ra ratou kia aru te tangata.”

⁵ Kia matakite e auraka e akatika i to tatou manako no runga ia Iehova kia akatereia e to tatou uaorai au turanga e te au anoano. Eaa ra teia i puapinga ai? Ia tatou e apii ra te au Tuatua Tapu, penei kare tetai au angaanga a Iehova e tano meitaki ana ki to tatou  manako apa ua tei kotingaia. Kua o atu te ngati Iseraela i taito ki taua aerenga manako e kua manako tarevake i ta Iehova komunikeiti anga kia ratou. Akara ana i ta Iehova i akakite kia ratou: “E te karanga na oki kotou e, Kare te tuatua o te Atu [Iehova] nei i tau. E akarongo mai ana, e te ngutuare o Iseraela nei: Ko taku ainei te tuatua kare i tau? kare ainei ko ta kotou te tuatua kare i tau?”​—Ezeki. 18:25.

6. Eaa te apiianga ta Iobu i kite, e akapeea tatou e puapingaia ai mei tei tupu kiaia?

⁶ Tetai mataara ka tauturu ia tatou kia kore e akava ia Iehova kia tau ki to tatou uaorai au turanga, koia oki, kia kite kua kotingaia to tatou manako e e tarevake tikai ana i tetai au taime. Kua anoanoia a Iobu kia kite i teia apiianga. Te tuatau e mamae ra aia, kua taitaia tikai a Iobu e kua manako maata iaia uaorai. Kua ngaropoina iaia te au tumu maata atu. Inara kua tauturu aroa mai a Iehova iaia kia akamaora atu i tona manako. Na te uianga e 70 tuma uianga tukeke kia Iobu, kare i rauka ia Iobu i te pau atu, kua akaari a Iehova e kua kotingaia to Iobu maramaanga. Kua ariu akaaka atu a Iobu, na te akatikatika anga i tona manako.​—E tatau ia Iobu 42:1-6.

Rauka Anga “te Manako o Karaiti”

7. Eaa tatou i tauturuia ai kia marama i to Iehova manako me akara meitaki tatou i te au angaanga a Iesu?

⁷ Kua aru apa kore a Iesu i tona Metua i te au mea ravarai tana i tuatua e i rave. (Ioa. 14:9) No reira, ka tauturu te akara meitaki anga i te au angaanga a Iesu ia tatou kia marama i to Iehova aerenga manako. (Roma 15:5; Phili. 2:5) Ka akara meitaki tatou i reira e rua papaanga Evangeria.

8, 9. Mei tei rekotiia i roto ia Ioane 6:1-5, eaa te turanga tei taki atu ia Iesu kia ui i tetai uianga kia Philipa, e eaa ra a Iesu i akapera ai?

⁸ E akamanako ana i tei tupu. Ko te tuatau i mua ua ake i te Pasa i te 32 T.N. Koi oki ua maira te au apotetoro a Iesu mei to ratou tere tutu aere umere i Galilea. I te mea kua roiroi ratou no teia au angaanga, kua taki atu a Iesu ia ratou ki tetai ngai mamao i te tuanga itinga tokerau i te pae taatai o te Tai Galilea. Inara, tauatini ua atu tei aru ia ratou ki reira. I muri ake i to Iesu akaora anga i teia urupu tangata e kua apii maata atu ia ratou, kua tupu tetai manamanata. Akapeea e rauka ai tetai kai na teia au tangata i taua ngai mamao ra? Te kite anga e eaa te anoanoia ra, kua ui a Iesu kia Philipa, no te reira ngai mai e: “Eiea tatou ka oko ei i te kai, ei angai anga i teia aronga?”​—Ioa. 6:1-5.

⁹ Eaa ra a Iesu i ui ei i teia uianga kia Philipa? Te manamanata ra ainei a Iesu eaa te ka raveia? Kare. Eaa tikai tana e manako ra? Kua akamarama mai te apotetoro ko Ioane, koia katoa tetai i reira, e: “I akapera atura [a Iesu] i te timata anga iaia; kua kite oki aia uaorai i tana ravenga.” (Ioa. 6:6) Te timata ra a Iesu i te tu pakari pae vaerua o tana au pipi. Na te uianga i teia uianga, kua akarongo mai ratou iaia e kua rauka tetai atianga kia akaari i to ratou irinakianga no runga i tana ka rave. Inara kare i rauka ana ia ratou teia atianga e kua akaari mai e kua kotinga tikaiia to ratou manako. (E tatau ia Ioane 6:7-9.) Kua akaari atu i reira a Iesu kia ratou e ka rauka iaia i te rave i tetai apinga kare rava ratou i manako atu ana. Kua angai temeio aia i taua aronga matepongi ra e tauatini ua atu.​—Ioa. 6:10-13.

10-12. (a) Eaa a Iesu kare i akatika vave ana i te patianga a te vaine Ereni? Akamarama mai. (e) Eaa ta tatou ka akamanako i teianei?

¹⁰ Penei ka tauturu mai teia papaanga kia marama tatou i to Iesu manako i tetai atianga ke mai. Muri ua ake te angai anga i teia urupu tangata, kua aere atu a Iesu e tana au apotetoro ki te tua tokerau, i vao atu i te kotinga o Iseraela, vaitata mai ia Turia e Sidona. I reira, kua aravei ratou i tetai vaine Ereni tei pati akatenga mai kia akaora a Iesu i tana tamaine. Te akamataanga, kua kopae a Iesu i taua vaine ra. Inara tona pati ua anga, kua tuatua atu a Iesu kiaia e: “Kia pangia na te tamariki e tikaʼi: kare e tika kia apai atu i te kai a te  tamariki, e akaruke atu ei na te puakaaoa.”—Mare. 7:24-27.

¹¹ Eaa a Iesu i kopae ei i te akamataanga i te tauturu i teia vaine? Te timata ra ainei a Iesu iaia mei tana i rave kia Philipa, kia kite eaa tana ka rave, te oronga anga i tetai atianga kiaia kia akaari i tona akarongo? Kare te tangi o tona reo i akaparuparu i teia vaine, noatu kare i akakiteia i roto i te irava tei tataia. Tona taangaanga anga i te tuatua “puakaaoa” me kore punua puakaaoa te akamaru ra aia i tana tuatua akaaiteanga. Penei mei te metua rai a Iesu e inangaro ra i te akatika i te patianga a te tamaiti, inara kare i akaari mai i tana ka rave kia papu roa e mei teaa tikai te inangaro o te tamaiti. Noatu te turanga, te akakite anga te vaine i tona irinakianga, kua akatika puareinga ua a Iesu i tana patianga.​—E tatau ia Mareko 7:28-30.

¹² Te oronga maira teia nga papaanga Evangeria i te puapinga kia kite “i te manako o Karaiti.” Ka akara ana tatou i teianei e akapeea teia nga papaanga me tauturu ia tatou kia marama meitaki i to Iehova uaorai manako.

Ta Iehova Komunikeiti Anga kia Mose

13. Akapeea te kite oonu anga i to Iesu aerenga manako te tauturu anga ia tatou?

¹³ Te kite oonu anga i to Iesu aerenga manako ka tauturu ia tatou kia marama i te au irava i roto i te au Tuatua Tapu kare e maramaia ana. Ei akaraanga, akamanako ana te au tuatua a Iehova kia Mose, muri ake te maani anga te ngati Iseraela i te punua puakatoro auro ei akamorianga. Kua akakite te Atua e: “Kua akara au i taua iti-tangata nei, e i na, e au tangata kaki ketaketa ratou: E teianei, e vaoo ua ana iaku, kia otooto ua ana toku riri ia ratou, kia pou ratou iaku; e ko koe taku e akariro ei iti-tangata maata.”​—Exo. 32:9, 10.

14. Akapeea a Mose i te ariu anga ki ta Iehova au tuatua?

¹⁴ Te karanga katoa ra te papaanga e: “Pure iorā Mose i tona Atua ia Iehova, na ko atura, Eaa ka otooto ei to riri, e Iehova, i toou au tangata nei, i taau i arataki mai mei te enua maira mei Aiphiti, ma te mana maata, e ma te rima marōrō? Eaa e tikaʼi kia tuatua to Aiphiti, i te na ko anga e, I arataki aia ia ratou kia rokoia e te kino, kia ta aia ia ratou ki runga i te au maunga, e kia pou roa ratou i te ao nei? E akaruke i taua riri otooto noou na, ruri ke ake koe i toou manako i te kino no to au tangata nei. E akamaara i to au tavini ia Aberahama ra, e ia Isaaka, e ia Iseraela, taau i taputou atu ia koe uaorai, e kua karanga atu kia ratou e, E akamaata au i to kotou uanga e mei te etu o te rangi ra te maata, e taua enua katoa ra, taku i karanga ra, e oronga ïa au no to kotou na uanga, e na ratou e noo e tuatau ua atu. E kua ruri ke akerā Iehova i tona manako i te kino tana i tuatua e, e apai ki rungao i tona au tangata.”​—Exo. 32:11-14. *

15, 16. (a) Eaa te atianga tei orongaia kia Mose no ta Iehova i akakite? (e) Na roto i teea tu i “ruri ke akerā Iehova i tona manako”?

 ¹⁵ Ka anoano tikaiia ainei a Mose kia akatikatika i to Iehova manako? Kare! Noatu kua akakite a Iehova i tana e inangaro ra i te rave, kare ko teia tana akavaanga openga. Te tikaanga, te timata nei a Iehova ia Mose, mei ta Iesu i timata ia Philipa raua ko te vaine Ereni i muri mai. Kua orongaia tetai atianga kia Mose kia akakite i tona manako. * Kua iki a Iehova ia Mose ei arai i rotopu Iaia Uaorai e Iseraela, e kua akangateitei a Iehova i Tana ikianga ia Mose no taua angaanga ra. Ka akatika ainei a Mose i te manako taitaia kia tamanamanata i tana au angaanga? Ka rave ainei aia i teia atianga i te akamaroiroi ia Iehova kia akangaropoina ia Iseraela e kia akariro i tetai iti tangata maata mei to Mose uanga?

¹⁶ Kua akaari mai ta Mose pauanga i tona akarongo e te irinaki anga i to Iehova tu tika. Kua akaari mai tana i rave e te manako ra aia i to Iehova ingoa, kare i tona uaorai. Kare aia i inangaro kia akakinoia te reira. No reira kua akaari a Mose e kua marama aia “i te manako o Iehova” no runga i teia. (1 Kori. 2:16, NW) Eaa tei tupu mai? No te mea e kare a Iehova i akamou tikai i tona manako ki runga i tana ka akatupu, te karanga ra te rekoti akauruia e ‘kua ruri ke akerā tona manako.’ I te reo Epera, te aiteanga kare a Iehova i tuku mai ana i te tumatetenga tana e inangaro ra i te tuku ki rungao i te iti tangata katoa.

Ta Iehova Komunikeiti Anga kia Aberahama

17. Akapeea a Iehova te akaari anga i te akakoromaki maata no te au manamanata o Aberahama?

¹⁷ Tetai akaraanga e akapeea a Iehova te oronga anga i te atianga no tona au tavini kia akaari i to ratou akarongo e te irinakianga te o maira ta Aberahama patianga no runga ia Sodoma. I roto i taua papaanga, kua akaari a Iehova i te akakoromaki maata na te tuku anga ia Aberahama kia ui e varu uianga. I tetai atianga, kua pati akatenga a Aberahama e: “Auraka roa oki koe e akapera, e ta katoaia te tangata tuatua-tika e te akono kore i te Atua; e kia okotai katoa arite i te tangata tuatua-tika e te akono kore i te Atua, auraka rava ïa. Kare ainei e mea tika ta te Akava i to te ao katoa nei e rave?”​—Gene. 18:22-33.

18. Eaa ta tatou i kite mei te tu i akono ei a Iehova ia Aberahama?

¹⁸ Mei teia papaanga, eaa ta tatou i kite no runga i to Iehova manako? Te anoano ra ainei a Iehova kia uriuri manako a Aberahama kiaia kia rave i te ikianga tau? Kare. E tika rai, ka rauka ua ia Iehova i te akamataanga, te akakite i te au tumu no tana ikianga. Inara na roto i teia au uianga, kua oronga a Iehova i te tuatau no Aberahama kia ariki i te ikianga e kia marama i Tona manako. Kua akatika katoa te reira ia Aberahama kia marama i te oonu o to Iehova tu tangi aroa e te tu tika. Ae, kua akono a Iehova ia Aberahama ei oa.​—Isa. 41:8; Iako. 2:23.

Au Apiianga no Tatou

19. Akapeea tatou te aru anga ia Iobu?

¹⁹ Eaa ta tatou i kite no runga “i te manako  o Iehova”? Ka anoanoia tatou kia tuku i te Tuatua a te Atua kia akatikatika i to tatou marama no runga i to Iehova manako. Auraka tatou e maro atu i to tatou au turanga kotingaia ki runga ia Iehova e te akava iaia kia tau ki to tatou au turanga e te manako. Kua akakite a Iobu e: “Kare oki [te Atua] i te tangata mei iaku nei, ka karanga atu ei au kiaia, e kia aravei katoa maua i te akavaanga.” (Iobu 9:32) Mei ia Iobu rai, me akamata tatou i te marama i to Iehova manako, ka akakeuia tatou kia tuatua e: “I na, ko tetai pae teia o tona ra au aerenga. Ko te tuatua koumuumu ua nei tei rongoia nona! ko te mangungu ra o tona mana, koai ra te ka kite?”—Iobu 26:14.

20. Eaa ta tatou ka rave me kare tatou e marama ana i tetai irava Tuatua Tapu?

²⁰ Ia tatou e tatau ra i te au Tuatua Tapu, eaa ta tatou ka rave me kare tatou e marama i tetai irava, no runga tikai i te manako o Iehova? I muri ake i te kimikimi anga e kare rai tatou e marama ana, e akara tatou i teia ei timataanga i to tatou irinakianga ia Iehova. Akamaara e tetai au taime, tetai au tuatua te oronga ra i te atianga no tatou kia akaari i to tatou irinaki i to Iehova au tu. E ariki akaaka tatou e kare tatou i marama i te au mea ravarai tana e rave ra. (Kohe. 11:5) Ka akakeuia tatou kia ariki i teia au tuatua a te apotetoro ko Paulo e: “Aue te oonu o te apinga nui o te pakari e te kite i te Atua e! e te kimi anga taea kore o tana akatauanga e, tona au aerenga i te kitea kore kia kimi e! ‘Koai oki tei kite i te ngakau o te Atu? e koai ïa tana tumu korero?’ Koai oki tei oronga atu i tetai apinga nana, ka o maiia ïa te tutaki kiaia? Nona mai oki, e nana, e nona te au mea katoatoa nei: ei iaia te kakā mutu kore. Amene.”—Roma 11:33-36.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa te ka tauturu ia tatou kia kopae i te manako akava ia Iehova kia tau ki to tatou uaorai au turanga?

• Akapeea te marama anga i ta Iesu au angaanga te tauturu anga ia tatou kia rauka tetai pirianga vaitata kia Iehova?

• Eaa te au apiianga taau i kite mei te komunikeiti anga a Iehova kia Mose e kia Aberahama?

[Au Uianga Apii]

[Au Tutu i te kapi 5]

Eaa ta tatou i kite i to Iehova manako te komunikeiti anga aia kia Mose e kia Aberahama?