“Mini’ e Manang e Lem” rok Jehovah?

“‘Mini’ e manang e lem rok Somol? Me mini’ e rayog rok ni nge fonownag?’ Machane gadad e laniyan’ Kristus e ba’ rodad.”​—1 KOR. 2:16.

1, 2. (a) Mang magawon e ma pirieg boor e girdi’? (b) Mang e dab da paged talin u murung’agen e lem rodad nge lem rok Jehovah?

 GA MA pirieg ni bay yu ngiyal’ nib mo’maw’ ni ngam nang rogon e lem rok be’, fa? Sana kafin mu mabgol ma ga be guy nib mo’maw’ ni ngam nang rogon laniyan’ e en mabgol rom. Riyul’ ni pumoon nge ppin e ba thil rogon ni yad ma lem nge rogon ni yad ma non. Mang fan? U boch e yalen e ba thil e thin ni ma yog e pumoon nge ppin. Bochan nib thilthil e yalen nge thin ma aram fan nib thilthil laniyan’ e girdi’ nge ngongol rorad. Machane faan ga ra nang boch e girdi’ nib fel’ rogon, ma aram e rayog ni ngam nang rogon lanin’rad.

² Ere dab da gingad ngay nib gel e thil ko lem rodad nge lem rok Jehovah. I non ngak piyu Israel u daken Isaiah ni profet ni gaar: “Lem rog e de bod e lem romed, ma tirog e kanawo’ e ba thil ko tiromed.” Miki gaar: “Rogon feni tolang lan e lang u puluwon e fayleng nga lang, e aram feni thil e tirog e kanawo’ nge lem rog ko tiromed.”​—Isa. 55:8, 9. 

3. Mang l’agruw e kanawo’ nrayog ni ngad m’ag ‘fagergad’ ngak Jehovah riy?

³ Ere gur, re n’ey e be yip’ fan nde t’uf ni ngad nanged rogon ni ma lem Jehovah? Danga’, ya yugu aram rogon ma dabiyog ni ngar da nanged rogon ni ma lem Jehovah. Machane be pi’ e Bible e athamgil nga lanin’dad ni ngad m’ag ‘fagergad’ ngak Jehovah. (Mu beeg e Psalm 25:14; Proverbs 3:32.) Reb e kanawo’ ni ngad chugurgad ngak Jehovah riy e aram e ngaud tedan’dad ko pi n’en ni ma rin’ nge Thin rok ni bay u Bible. (Ps. 28:5) Maku reb e kanawo’ e ngad gayed rogon ni ngad nanged “laniyan’ Kristus” ni ir e “taareb rogon yaan ngak Got.” (1 Kor. 2:16; Kol. 1:15) Faan gad ra tay ba ngiyal’ ni ngaud filed e Bible ma gad be fal’eg i lemnag e thin riy, ma aram e rayog ni ngad nanged rarogon Jehovah nge rogon ni ma lem.

Ngan Kol Ayuw u Ban’en nib Kireb nib Mom Nra Buch

4, 5. (a) Mang e ba t’uf ni ngad siyeged? Mu weliy. (b) Mang e n’en nde fel’ rogon ni lemnag piyu Israel?

⁴ Nap’an ni gad be fal’eg i lemnag ban’en ni ke rin’ Jehovah, ma susun e dab da turguyed fan ni ke rin’ ni bod rogon ni ma turguy e girdi’ ban’en. Ba tamilang e re n’ey ko thin ni yog Jehovah ni bay ko Psalm 50:21, BT ni gaar: “Kam lemnaged ni taab rogog ngomed.” Maku bod rogon e n’en ni yog be’ ni boor ban’en u murung’agen e Bible ni manang ni ke pag 175 e duw ni ke yan ni gaar: “Girdi’ e ba ga’ ni yad ma turguy fan ni ke rin’ Got ban’en nrogon ni yad ma lemnag, maku yad ma lemnag ni susun e ngki fol Got ko motochiyel ni ma fol e girdi’ riy.”

⁵ Ere ba t’uf ni ngad kol ayuwgad ndab ud lemnaged e pi n’en ni ma rin’ Jehovah nrogon ni ma lemnag e girdi’. Mang nib ga’ fan e re n’ey? Bochan ni yu ngiyal’ e gad ra beeg murung’agen ban’en u Bible ni ke rin’ Jehovah, ma dabi puluw u wan’dad ya dawor da flontgad. Aram e n’en ni buch rok piyu Israel kakrom ma aram ma rogned nib kireb rogon ni be ayuwegrad Jehovah. Mu tay fanam i yan ko n’en ni yog Jehovah ngorad ni gaar: “Bay lungumed, ‘N’en ni be rin’ Somol e de mat’aw.’ Gimed piyu Israel, mu telmed ngog. Mogned, gimed be finey ni rogon ni gu be rin’ e tin ni gu be rin’ e de  mat’aw? Rogon ni gimed be rin’ ban’en e ir e de mat’aw.”​—Ezek. 18:25.

6. Mang e ke fil Job, ma mang angin ngodad?

⁶ Reb e ban’en nrayog ni nge ayuwegdad ni nge dab kud turguyed fan ni ke rin’ Jehovah ban’en nrogon ni gad be lemnag, e ngad nanged ni lem rodad e bay e gin ni ma mus riy ma yu ngiyal’ e de puluw. Ireray e n’en ni rin’ Job. Nap’an ni yib e gafgow ngak nib gel me par ni yigoo magawon rok e be lemnag ma ke pagtalin e bin nib ga’ e magawon. Yugu aram rogon me ayuweg Jehovah ni nge thilyeg e lem rok. Medlip i ragag e deer nib thilthil ni fith Jehovah ngak Job, ma dariy reb ni yog ni nge fulweg, me tamilangnag Jehovah ngak ni bay e gin ni nge mus riy. I sobut’nag Job laniyan’ nge thilyeg e lem rok.​—Mu beeg e Job 42:1-6.

Rogon ni Ngad Nanged “Laniyan’ Kristus”

7. Faan gad ra fal’eg i lemnag e pi n’en ni i rin’ Jesus, ma mang fan nra ayuwegdad ni ngad nanged rogon ni ma lem Jehovah?

⁷ Rib fel’ rogon ni i folwok Jesus rok e Chitamangin u gubin ban’en ni i yog nge tin i rin’. (John 14:9) Aram fan ni gad ra fal’eg i lemnag e n’en ni i rin’ Jesus, ma ra ayuwegdad ni ngad nanged rogon ni ma lem Jehovah. (Rom. 15:5; Fil. 2:5) Ere ngad fal’eged i lemnag l’agruw ban’en ni bay ko Gospel.

8, 9. Rogon ni bay ko John 6:1-5, mang e buch me fith Jesus reb e deer ngak Filip, ma mang fan ni fith e re deer nem?

⁸ Mu lemnag e n’en ni buch u m’on ko Paluk’af ko duw ni 32 C.E. Ka fini sul e pi apostal rok Jesus ko machib u ga’ngin yang u Galile. Kar ra magargad, ere fekrad Jesus nga bang ni goo yad ni bay ko lel’uch ni ngek u dap’e l’ay u Galile. Yugu aram rogon, ma pire’ ni pire’ e girdi’ ni lekrad ngaram. Tomuren ni ke golnag Jesus fapi girdi’ ni aram urngirad miki fil boch ban’en ngorad, ma aram me sum boch e magawon. Uw e gin ni nge fek fapi girdi’ ban’en riy ngar ked ko gi n’em ndariy ban’en riy? Manang Jesus e n’en nib t’uf rorad, me fith Filip ni be’ ko gi n’em ni gaar: “U uw e gadad ra chuw’iy e ggan riy nra gaman urngin e pi girdi’ ney riy?”​—John 6:1-5.

⁹ Mang fan ni fith Jesus Filip ko re n’ey? Gur, de nang Jesus ko mang e nge rin’? Danga’. Ere mang e ri be lemnag? Apostal John ni immoy u rom e weliy ni gaar: “I yog Jesus e re bugithin ney ni nge skengnag Filip; machane bin riyul’ riy e ke nang e tin ni nge rin’.” (John 6:6) Be skengnag e michan’ rok pi gachalpen, ere i fith e re deer ney, ya nge nang e n’en ni yad be lemnag nge gelngin ni ke michan’rad ko tin nrayog ni nge rin’. Machane, de puluw e lem rorad, ya yad be lemnag ni dabiyog ni nge rin’ Jesus ban’en ni aram rogon. (Mu beeg e John 6:7-9.) Ma aram me dag Jesus ngorad nrayog ni nge rin’ ban’en ndarur lemnaged nrayog rok. Ma aram me fal’eg e maang’ang nge duruw’iy bokum biyu’ e girdi’.​—John 6:10-13.

10-12. (a) Mang fan nde rin’ Jesus e n’en ni yog fare pin nu Greece ni ka chingiyal’ nem? Mu weliy e n’en ni buch. (b) Mang e ngad weliyed e chiney?

¹⁰ Re n’ey e rayog ni nge ayuwegdad ngad nanged rogon laniyan’ Jesus u reb e ban’en ni ki buch. Dawori n’uw nap’an ni ke mu’ Jesus i duruw’iy fa ulung i girdi’, mi yad yan e pi apostal rok ko lel’uch ko mathil u Israel nib chugur nga Tyre nge Sidon. Nap’an ni yad bay u rom me yib be’ nib pin nu Greece i wenig ngak Jesus ni nge golnag bochi pin ni fak. Som’on e de motoyil Jesus ngak fare pin. Machane faan yig i sul nga i wenig, ma aram me gaar Jesus ngak: “Som’on e ngaan duruw’iy e piin ni bitir; ya de mat’aw ni ngan fek gan e piin ni bitir nga nin’ ko pilis.”​—Mark 7:24-27.

¹¹ Mang fan nde ayuweg Jesus fare pin ni ka chingiyal’ nem? Gur, be skengnag fare pin ni bod ni rin’ ngak Filip ya nge guy ko mang e ra rin’, miki guy ko bay e michan’ rok, fa? Yugu aram rogon nder tamilangnag e Bible rogon ni non ngak, machane thin rok e de warnag laniyan’. Piyu Jew e yad ma sap ngak e piin gathi yad piyu Jew ni bod e pilis, machane i fanay Jesus fare bugithin ni “pilis” u reb e kanawo’ nib sumunguy  lingan. Ere sana be ngongol Jesus ni bod reb e gallabthir nra rin’ e n’en ni ke yog fak ngak, machane der dag ngak fare tir ni bochan e nge guy ko rriyul’ e n’en ni be yog fa danga’. Yugu aram rogon, ma nap’an ni m’ug ni bay e michan’ rok fare pin, ma aram me rin’ Jesus e n’en ni ke yog.​—Mu beeg e Mark 7:28-30.

¹² N’en ni buch ni bay ko gal Gospel ney e be tamilangnag ngodad rogon “laniyan’ Kristus.” Ere ngad guyed rogon nra ayuwegdad e pi n’ey ni nge tamilangan’dad u rogon e lem rok Jehovah.

Rogon e Ngongol rok Jehovah ngak Moses

13. Faan gad ra nang rogon ni ma lem Jesus, ma uw rogon nra ayuwegdad?

¹³ Faan gad ra nang rogon ni ma lem Jesus, ma ra ayuwegdad ni ngad nanged fan boch e thin nu Bible nib mo’maw’ ni ngan nang fan. Am lemnag rogon e thin ni yog Jehovah ngak Moses u nap’an ni ngongliy piyu Israel fare fak e garbaw ni gol ngar liyorgad ngay. I gaar: “Gu manang fan e pi girdi’ nu Israel ney, yad e girdi’ nib gelan’rad. Ere mpageg nggu thang e pogofan rorad u fithik’ e damumuw rog ni kari gel. Mu gu ngongliyem nge piin ni bay ra bad ni owchem ngar manged girdien reb e nam ni ba ga’.”​—Ex. 32:9, 10.

14. Mang e rin’ Moses ko fapi thin ni yog Jehovah?

¹⁴ Miki gaar e Bible: “Me wenig Moses ngak Somol ni Got rok ni gaar, ‘Somol, mang ni ngari gel e damumuw rom ngak e girdi’ rom, ni gur e mu chuwegrad u tan pa’ yu Egypt nga paam nib gel nge nga gelngim nib gel? Mang ni ngam pag piyu Egypt nge yog ni lungurad, “I fekrad nga wuru’ yu Egypt ya ke lemnag ni nge li’rad u fithik’ e burey nge thang e pogofan rorad ni yad gubin”? Mpag e damumuw rom nib gel ngam thilyeg lanin’um, ngam pag ndab mfek e binir e riya’ i yib ngak e girdi’ rom. Mu lemnag fapi tapigpig rom i Abraham nge Isak nge Israel, nge rogon ni mog ngorad e tin ni bay mu rin’ ngorad, ni fithingam e mmicheg ngay ni lungum ngorad, Bay gu pi’ e girdi’ ni owchemed nge yib ni bod feni yoor e t’uf ni bay u lan e lang. Bay gu pi’ ngak pi owchemed e re nam ney ni ga’ngin ni kug micheg ngomed ni bay gu pi’ ngomed; ma bayi par ni taferad ndariy n’umngin nap’an.’ Ma aram me thilyeg Somol laniyan’, ma de fek fare riya’ i yib ngak e girdi’ rok ni faani yog ni nge rin’.”​—Ex. 32:11-14. *

15, 16. (a) Mang e ke mab kanawoen ngak Moses nrayog ni nge rin’ ni bochan e n’en ni yog Jehovah? (b) Uw rogon ni ‘thilyeg Jehovah laniyan’’?

¹⁵ Riyul’ nib t’uf ni nge yal’uweg Moses e lem rok Jehovah, fa? Danga’! Yugu aram rogon ni ke yog Jehovah e n’en nra rin’, machane de rin’. Ya n’en ni be rin’ Jehovah e be skengnag Moses ni bod e n’en ni rin’ Jesus ngak Filip nge fare pin nu Greece. Kan pag Moses ni nge weliy  laniyan’. * Ke dugliy Jehovah ni Moses e nge mang tamaaf u thilrad piyu Israel, mab ga’ fan e maruwel rok u wan’ Jehovah. Ra pag Moses e kankanan’ rok ni nge gagiyegnag e ngongol rok, fa? Ma gur, ra yog ngak Jehovah ni nge pagtalin piyu Israel ya nge yog ni mang pi fak reb e nam nib ga’?

¹⁶ N’en ni yog Moses e be dag gelngin e michan’ nge pagan’ rok nga feni mat’aw Jehovah. N’en ni rin’ e be dag ni be lemnag fithingan Jehovah ndabun ni ngan darifannag. Ki dag ni manang rogon e “lem rok” Jehovah u murung’agen e re n’ey. (1 Kor. 2:16) Ere, mang e buch? Bochan nder lemnag Jehovah ni ngari rin’ ban’en, ma aram fan ni be yog e Bible ni ‘thilyeg laniyan’.’ Rogon ko thin ni Hebrew, e re bugithin ney e be yip’ fan nde rin’ Jehovah e n’en ni yog nra rin’ ngak fare nam.

Rogon e Ngongol rok Jehovah ngak Abraham

17. Uw rogon ni gum’an’nag Jehovah ir u nap’an ni be weliy Abraham e tin ke magafan’ ngay?

¹⁷ Ku reb e kanawo’ ni ki pag Jehovah e tapigpig rok ni nge dag e michan’ nge pagan’ rok ngak e bod e n’en ni wenignag Abraham ndab ni rin’ ngak yu Sodom. N’en ni buch e be dag gelngin e gum’an’ ni tay Jehovah ni bochan e ke pag Abraham ni nge fith meruk ban’en. Ma bay ba ngiyal’ ni gaar Abraham: “Rib mudugil ndab mu thang e fan rok e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ngam chagiyrad ko piin ni yad ba kireb. Dabiyog! Dabiyog ni ngam rin’ ni er rogon. Ya ra yodor, me ere bay ni gechignag e piin ndawor ra ngongliyed e kireb ntaareb rogon ngak e piin ni kar ngongliyed e kireb. Dabiyog ni nge dor. Tapufthin ko fayleng ni polo’ e nge ngongol nib yal’uw.”​—Gen. 18:22-33.

18. Mang e gad ra fil ko ngongol rok Jehovah ngak Abraham?

¹⁸ Mang e kad filed u murung’agen e lem rok Jehovah ko n’en ni ke buch? Ba t’uf ni nge non Abraham ni aram urngin yay ya nge yog ni dugliy Jehovah e n’en nib mat’aw ni nge rin’, fa? Danga’, ya rayog ni nge yog Jehovah e n’en ni ke dugliy ni nge rin’ aram ko som’on. Machane, bochan fapi n’en ni fith Abraham ma aram fan ni pi’ Jehovah e tayim ngak ya nge yog ni m’agan’ ko n’en ni ke dugliy ni nge rin’ miki nang rogon e lem rok. Re n’ey e ke bing e kanawo’ ngak Abraham ni nge nang gelngin ni ma runguy Jehovah e girdi’ nge rogon feni mat’aw e ngongol rok. Arrogon, ngongol rok Jehovah ngak Abraham e bod rogon e fager.​—Isa. 41:8; Jas. 2:23.

N’en ni Gad Ra Fil Riy

19. Uw rogon ni ngad folwokgad rok Job?

¹⁹ Mang e kad filed u murung’agen e “lem rok” Jehovah? Ba t’uf ni ngad paged e Thin rok Got ni nge ayuwegdad ngad nanged rogon ni ma lem. Ma susun e dab ud turguyed fan ni ke rin’ Jehovah ban’en nrogon ni gad be lemnag nge rogon nib mat’aw u wan’dad. I gaar Job: “Faan mang e ba girdi’ Got, ma rayog ni nggu fulweg lungun; rayog ni gu warow nga kort nge mudugil e aromow nib kireb e rok.” (Job 9:32) Faanra tamilang u wan’dad rogon ni ma lem Jehovah, ma rayog ni nga dogned fapi thin ni yog Job ni gaar: “Pi n’ey e kemus ni be yip’ fan gelngin, kemus ni kathkath e kad rung’aged. Mini’ e rayog ni nge nang rogon feni gel gelngin Got?”​—Job 26:14, BT.

20. Mang e ngad rin’ed ni faanra kad pirieged reb e thin nu Bible nib mo’maw’ ni ngad nanged fan?

 ²⁰ Nap’an ni gad be beeg e Bible, ma mang e ngad rin’ed ni faanra kad pirieged bang nib mo’maw’ ni ngan nang fan, nib ga’ ni pi n’en ni bay rogon ko lem rok Jehovah? Faanra kad gayed boch ban’en u murung’agen, ma ka dawori tamilang u wan’dad, ma ngad nanged ni yibe skengnag e pagan’ rodad ngak Jehovah. Dab mu pagtalin ni bay yu yang u Bible ni be ayuwegdad ni ngad daged e michan’ rodad ko pi fel’ngin Jehovah. Ere ngad sobut’niged e lem rodad ngad daged ni gathi gubin ban’en ni ma rin’ Jehovah ni gad manang fan. (Ekl. 11:5) Faan gad ra rin’ ni aray rogon ma aram e rayog ni nge m’agan’dad ko fapi thin ni yog apostal Paul ni gaar: “Rib toar e gonop rok nge llowan’ rok! Mini’ e rayog ni nge weliy rogon ni ma turguy Got ban’en? Mini’ e manang rogon kanawoen ni ma maruwel? Ni bod ni be yog e babyor nib thothup ni be gaar: Mini’ e manang laniyan’ Somol? Mini’ e rayog rok ni nge fonownag? Mini’ e kaa pi’ ban’en ngak Somol ni nge fulweg Somol puluwon ngak? Ya gubin ban’en me ir e sunumiy, ma gubin ban’en ni ir e yib rok me ir e fan ngak. I Got e nguun ta’ fan ndariy n’umngin nap’an! Amen.”​—Rom. 11:33-36.

[Footnotes]

Ka Ga Manang?

• Mang e ra ayuwegdad ni nge dab da turguyed fan ni ke rin’ Jehovah ban’en nrogon ni gad be lemnag?

• Faan gad ra nang fan rogon e ngongol rok Jesus, ma uw rogon nra ayuwegdad ni ngad m’ag ‘fagergad’ ngak Jehovah?

• Mang e kam fil ko fapi thin ni yog Jehovah ngak Moses nge Abraham?

[Study Questions]

[Picture on page 13]

Rogon e ngongol rok Jehovah ngak Moses nge Abraham e mang e be fil ngodad u rogon ni ma lem?