Mu Zwelepili ku Bata Pili “Ku Luka Kwa Hae”
Mu Zwelepili ku Bata Pili “Ku Luka Kwa Hae”
“Mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae, mi linto zeo kamukana mu ka li ekelezwa kwateñi.”—MAT. 6:33.
1, 2. Ku luka kwa Mulimu ku kopanyelezañi?
“MU BATE pili mubuso.” (Mat. 6:33) Kelezo yeo ye ne i filwe ki Jesu Kreste mwa ngambolo ya hae ya fa lilundu i izibelwa hande ki Lipaki za Jehova kacenu. Mwa bupilo bwa luna kaufela lu ikataza ku bonisa kuli lwa lata Mubuso wo mi lu bata ku sepahala ku ona. Kono hape lu swanela ku hupula kalulo ya bubeli ya pulelo yeo, ye li, “ni Ku Luka kwa Hae.”
2 Ka ku ba Mubupi, Jehova u na ni swanelo ya ku toma likuka ze lu tusa ku ziba se sinde ni se si maswe, se si lukile ni se si si ka luka. (Sin. 4:11) Nihakulicwalo, ku luka kwa Mulimu ha ku mu tahisezi kuli a lu tomelange milao ye taata ili ye miñata-ñata. Ku luka kwa Jehova ku bonisa mwa inezi luli, mi ku zamaelela ni lilato la hae, butali bwa hae, ni maata a hae. Kacwalo, ku luka kwa Mulimu ku zamaelela ni tato ya hae ni mulelo wa hae. Ku kopanyeleza za tokwa ku ba ba lakaza ku mu sebeleza.
3. (a) Ku talusañi ku bata pili ku luka kwa Mulimu? (b) Ki kabakalañi ha lu latelela likuka za Jehova ze lukile?
3 Ku talusañi ku bata pili ku luka kwa Mulimu? Ku talusa ku eza tato ya Mulimu kuli lu mu tabise. Ku bata ku luka kwa hae hape ku talusa ku lika ku pila ka ku latelela likuka za hae ze petehile, isi za luna. (Mu bale Maroma 12:2.) Kuli lu pile bupilo bo bu cwalo, lu tokwa hahulu ku ba ni bulikani ni Jehova. Ku bata ku luka kwa Mulimu haki ku utwa feela milao ya hae kabakala ku saba ku fiwa koto. Kono ku lata Mulimu kwa luna ku lu susumeza ku ikataza ku latelela likuka za hae kuli lu mu tabise, isi ku itomela likuka za luna. Lwa ziba kuli yeo ki yona nto ye lu swanela ku eza, mi ne lu bupilwe kuli lu ezange cwalo. Lu swanela ku lata ku luka sina mwa naa ezelize Jesu Kreste, Mulena wa Mubuso wa Mulimu.—Maheb. 1:8, 9.
4. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli lu bate ku luka kwa Mulimu?
4 Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli lu bate ku luka kwa Jehova? Mu nahanisise taba ye: Mulelo wa tiko ye ne ba likilwe ka yona bo Adama ni Eva mwa simu ya Edeni ne li wa kuli ku bonwe haiba ne ba ka lumela kuli Jehova u na ni swanelo ya ku ba tomela likuka kamba ku tokwa. (Gen. 2:17; 3:5) Bakeñisa ku palelwa ku eza cwalo, ba lu tiselize manyando ni lifu luna bana bona. (Maro. 5:12) Kono Linzwi la Mulimu li bulela kuli: “Ya tundamena ku pila ka ku luka, ni ka sishemo se si tomile fa lilato, u ka fumana bupilo, ku luka, ni kanya.” (Liprov. 21:21, NW) Kaniti, ku bata pili ku luka kwa Mulimu ku tahisa kuli lu be bukaufi hahulu ni Jehova, mi ku eza cwalo ku ka lu tusa kuli lu piliswe.—Maro. 3:23, 24.
Mu Pime Mukwa wa ku Ikolwa Kuli mu ba ba Lukile
5. Ki mukwa ufi o lu swanela ku pima?
5 Muapositola Paulusi ha naa ñolela Bakreste ba mwa Roma, naa bulezi ka za mukwa o kona ku lu kenya mwa kozi ili o lu swanela ku pima haiba lu tokwa ku bata ku luka kwa Mulimu. Ha naa bulela kwa Majuda ka yena, Paulusi naa ize: “Na ba paka, ni li, ba tukufalezwi za Mulimu, kono isi ka ku utwiseza. Kakuli ka ku sa ziba ku luka kwa Mulimu, ni ka ku ipeela ku luka kwa bona, ha ba si ka ipeya kwatasaa ku luka kwa Mulimu.” (Maro. 10:2, 3) Ka ku ya ka za naa bulezi Paulusi, balapeli bao ne ba sa utwisisi ku luka kwa Mulimu kakuli ne ba patehile hahulu ku lika ku ipeela ku luka kwa bona.
6. Ki moya o cwañi o lu swanela ku ambuka, mi ki kabakalañi?
6 Nto ye ñwi ye kona ku lu tahiseza kuli lu ikolwe kuli lu ba ba lukile ki moya wa ku kangisana mwa sebelezo ya luna ku Mulimu, ili ka ku ibapisa ni ba bañwi. Moya wo u kona ku tahisa kuli lu ipone kuli lu butali hahulu ni kuli lu lukile. Kono ha ne lu ka eza cwalo, ne lu ka libala ku luka kwa Jehova. (Magal. 6:3, 4) Nto ye swanela ku tahisa kuli lu eze se si lukile ki lilato la luna ku Jehova. Ku lika ku ikolwa kuli lu ba ba lukile ku ka lwanisana ni manzwi a luna a kuli lwa lata Mulimu.—Mu bale Luka 16:15.
7. Jesu naa buleziñi ka za moya wa ku ikolwa ku ba ya lukile?
7 Jesu naa bilaezwa ki batu be ne “ba ikolwa kuli ki ba ba lukile, mi [ne] ba shwaula ba bañwi.” Jesu naa bulezi ka za moya wo mwa nguli ye: “Batu ba babeli ne ba kambamezi kwa Tempele ku yo lapela; yo muñwi ki mufalisi, yo muñwi ki mutelisi. Mufalisi a yema, mi a ikezeza tapelo, a li: Mulimu, na itumela ku Wena, kakuli na, ha ni swani sina batu ba bañwi ba ba na ni busholi, ni bupumi, ni bubuki; hape ha ni swani sina mutelisi yo. Ni itimanga lico habeli ka sunda, ni zwisa koleko ya nto i liñwi ku ze lishumi za ze ni fumile kaufela. Mutelisi yena naa yemi kwahule, a saba ni ku lubukela kwa lihalimu, kono naa inata fa sifuba inzaa li: Mulimu, u ni utwele butuku, na ni li muezalibi.” Jesu naa unguzi ka ku bulela kuli: “Ni li ku mina: Yo u shetumukezi kwa ndu ya hae a beilwe ya lukile, ku fita yani. Kakuli mutu kaufela ya ikulisa u ka kokobezwa; mi ya ikokobeza u ka huliswa.”—Luka 18:9-14.
Mu Pime Mukwa wa ku ba ba ba ‘Lukile ku Feleleza’
8, 9. Ku ‘ikeza ya lukile ku feleleza’ ku talusañi, mi ku eza cwalo ku kona ku tahisañi?
8 Mukwa o muñwi o kona ku lu kenya mwa kozi ili o lu tokwa ku pima u bulezwi kwa liñolo la Muekelesia 7:16, le li li: “U si ke wa ikeza ya na ni niti [“ya lukile,” NW] ku feleleza, mi u si ke wa italifisa ka ku tula tikanyo; ku tusañi kuli u isinyeze?” Muñoli wa Bibele ya naa susumelizwe ki moya wa Mulimu, u zwelapili ku fa libaka le lu swanela ku pimela moya wo mwa timana ya 20, ye li: “Luli ha ku na mutu ya lukile mwa lifasi, ya nzaa eza hande feela a sa fosi.” Mutu ya ‘ikeza ya lukile ku feleleza’ u itomela likuka za nga kuli li lukile ni ku atula ba bañwi ka zona. Kono u palelwa ku lemuha kuli ka ku eza cwalo, u pahamisa likuka za hae fahalimwaa za Mulimu, mi kacwalo u ikeza ya si ka luka mwa meeto a Mulimu.
9 Ku ‘ikeza ba ba lukile ku feleleza’ ku kona ku tahisa kuli lu kakanye mwa ezezanga lika Jehova. Kono lu swanela ku hupula kuli ku kakanya ku luka kwa likatulo za Jehova ku swana sina ku pahamisa likuka za luna fahalimwaa likuka za hae. Nto yeo i swana inge kuli lu lika Jehova ni ku mu atula ka ku ya ka likuka za luna za mo lu ngela se si lukile ni se si si ka luka. Kono Jehova ki yena ya na ni swanelo ya ku toma likuka za se si lukile ni se si si ka luka, isi luna.—Maro. 14:10.
10. Sina mo ne ku bezi ku Jobo, ki lika mañi ze kona ku tahisa kuli lu atule Mulimu?
10 Nihaike kuli ha ku na ni yo mukana ku luna ya lata ku atula Mulimu ka mabomu, ku sa petahala kwa luna ku kona ku tahisa kuli lu eze cwalo. Lwa kona ku eza cwalo haiba ku ezahala nto ye ñwi ye lu bona kuli ha i si ka luka kamba haiba luna kasibili lu tahelwa ki butata. Nihaiba Jobo ya naa lukile naa ezize mafosisa a cwalo. Sapili Jobo naa talusizwe kuli ne li muuna ya “lukile hahulu, ne li mutu ya sepahala, ya saba Mulimu, mi naa ipulukile kwa bumaswe kaufela.” (Jobo 1:1) Kono hasamulaho, Jobo naa tahezwi ki likozi za naa nga kuli ne li sa swaneli ku mu tahela. Nto yeo ne i tahisize kuli Jobo a ipulele kuli “moyo wa hae u lukile ku fita Mulimu.” (Jobo 32:1, 2, NW) Jobo naa tokwa ku sikululwa. Kacwalo, ni luna lwa kona ku ba mwa muinelo o swana. Haiba nto yeo i ezahala, ki nto mañi ye kona ku lu tusa ku sikulula munahano wa luna?
Hañata ha lu Zibangi Lika Kaufela
11, 12. (a) Ki nto mañi ye lu swanela ku hupula haiba lu ikutwa kuli nto ye ñwi ha i si ka luka? (b) Ki kabakalañi ba bañwi ha ba kona ku nga muñaa ndu ya bulezwi mwa nguli ya Jesu kuli naa si ya lukile?
11 Nto ya pili ye lu swanela ku hupula kikuli hañata ha lu zibangi lika kaufela. Jobo ni yena naa sa zibi lika kaufela. Naa sa zibi za mikopano ya bana ba Mulimu mwa lihalimu ili ko Satani naa tamile Jobo litaba. (Jobo 1:7-12; 2:1-6) Jobo naa si ka lemuha kuli likozi ze ne mu tahezi ne li tahisizwe ki Satani. Mane ha lu zibi haiba Jobo naa ziba hande kuli Satani ki mañi! Kacwalo, a hupula ka mafosisa kuli manyando a hae naa tahisizwe ki Mulimu. Kaniti, ha lu sa zibi lika kaufela lwa kona ku ba ni muhupulo o fosahezi.
12 Ka mutala, ha mu nyakisise nguli ya Jesu ya babeleki be ne ba belekela mwa simu ya likota za veine. (Mu bale Mateu 20:8-16.) Mwa nguli yeo, Jesu u bulela ka za muñaa ndu ya lifa babeleki ba hae kaufela tuwelo ye swana ku si na taba kuli ba belekile lizazi mukatumbi kamba ka hola i liñwi feela. Mu ikutwa cwañi ka za taba yeo? Kana i lukile? Mwendi pili mu shwela makeke babeleki be ne ba sebelize lizazi mukatumbi mwa kalengelenge. Mu kona ku ikutwa kuli ne ba swanelwa ku fiwa pene ye ñata! Ha lu ba ni mubonelo wo, lu kona ku nga muñaa ndu yo kuli naa si na lilato ni kuli naa si ka eza ka ku luka. Nihaiba kalabo ya hae kwa babeleki be ne ba bilaezi i konwa ku ngiwa kuli naa ba hatelela. Kono kana lwa ziba lika kaufela ze ne tisize cwalo?
13. Ki mubonelo ufi o muñwi o lu kona ku ba ni ona ka za babeleki ba ba bulezwi mwa nguli ya Jesu?
13 Ha lu nyakeñi nguli yeo ka tokomelo. Muñaa ndu yo naa ziba hande kuli babeleki bao kaufela ne ba tokwa ku fepa mabasi a bona. Mwa miteñi ya Jesu, babeleki ba mwa simu ne ba lifiwanga ka zazi ni zazi. Mabasi a bona naa itingile fa tuwelo ye ne ba lifiwanga yeo. Kacwalo, mu nahane ka za muinelo wa batu ba naa fumani muñaa ndu manzibwana ili be ne ba belekile feela hola i liñwi. Mwendi ne ba si ke ba kona ku fepa mabasi a bona ha ne ba ka fiwa tuwelo ya hola i liñwi feela; kono ne ba lata ku beleka mi ne ba libelezi lizazi mukatumbi kuli ba kenyiwe musebezi. (Mat. 20:1-7) Ne si tato ya bona kuli ba si ke ba beleka lizazi mukatumbi. Ha ku na bupaki bo bu bonisa kuli ne ba sa lati ku beleka. Mu nge kuli kambe ne li mina be ne ba libelezi lizazi mukatumbi inge mu ziba kuli ba bañwi ne ba itingile fa pene ye ne mu ka fumana lizazi leo. Ne mu ka itumela hahulu ku fumana musebezi, mi ne mu ka tabela hahulu ha ne mu ka fiwa tuwelo ye kwanisa ku fepa lubasi lwa mina.
14. Ki tuto mañi ye lu ituta mwa nguli ya simu ya likota za veine?
14 Cwale ha lu nyakeñi za naa ezize muñaa ndu. Na si ka putelela mubeleki ni yo mukana. Naa nga babeleki kaufela kuli ba swanela ku fumana tuwelo ye ne kona ku ba tusa hamoho ni mabasi a bona. Bakeñisa kuli batu be ne ba bata musebezi ne li ba bañata, muñaa ndu yo naa kona ku ba putelela. Kono naa si ka eza cwalo. Babeleki ba hae kaufela ne ba filwe tuwelo ye ne ka ba tusa ku fepa mabasi a bona. Ku nyaka lisupo zeo ku kona ku lu tusa ku utwisisa hande za naa ezize muñaa ndu yo. Za naa ezize ne li bonisa kuli naa na ni lilato mi naa ezize ka ku luka. Lu kona ku itutañi kwa taba yeo? Lu ituta kuli ku nyakisisa lisupo li sikai feela ka za nto ye ñwi ye ne ezahezi ku kona ku tahisa kuli lu be ni mubonelo o fosahezi ka za nto yeo. Kaniti, nguli yeo i bonisa kuli ku luka kwa Mulimu ku ipitezi, mi ha ku si ka toma feela fa milao ni liswanelo za batu.
Mubonelo wa Luna U Kona ku ba O Kopami Kamba wa Makutela-Kaufi
15. Ki kabakalañi mubonelo wa luna wa se lukile ni se si si ka luka ha u kona ku ba o kopami kamba wa makutela-kaufi?
15 Nto ya bubeli ye lu swanela ku hupula haiba lu bona kuli nto ye ñwi ha i si ka luka, kikuli mubonelo wa luna u kona ku ba o kopami kamba wa makutela-kaufi. U kona ku kopamiswa ki ku sa petahala, saluluti, kamba ku shutana kwa lizo. Hape mubonelo wa luna ki wa makutela-kaufi kakuli ha lu koni ku lemuha milelo ya batu ni ze mwa lipilu za bona. Kono Jehova ni Jesu ha ba swani ni luna.—Liprov. 24:12; Mat. 9:4; Luka 5:22.
16, 17. Kiñi Jehova ha naa si ka atula Davida ni Bati-Sheba ka ku ya ka mulao wa hae o bulela za bubuki?
16 Ha lu nyakisiseñi taba ye bulela za bubuki bwa Davida ni Bati-Sheba. (2 Sam. 11:2-5) Ka ku ya ka mulao wa Mushe batu bao ne ba swanelwa ku bulaiwa. (Liv. 20:10; Deut. 22:22) Nihaike kuli Jehova naa ba file koto, naa si ka ba bulaya. Kana Jehova naa ezize ka ku sa luka? Kana naa bonisize ketululo, ni ku loba likuka za Hae ze lukile? Babali ba bañwi ba Bibele ba nahanile cwalo.
17 Kaniti, Jehova naa file mulao o bulela za bubuki kwa baatuli ba ba si ka petahala, ili be ne ba sa koni ku ziba ze mwa lipilu za batu. Ku si na taba ni kuli ne ba na ni mubonelo wa makutela-kaufi, mulao wo ne u ba konisize ku atulanga ka mukwa o swana ka nako ni nako. Kono Jehova yena wa ziba ze mwa lipilu za batu. (Gen. 18:25; 1 Makol. 29:17) Kacwalo, Jehova ha konwi ku tamwa ki mulao o no lukiselizwe baatuli ba ba si ka petahala. Ha naa ka eza cwalo ne ku ka swana inge ku hapeleza mutu ya bona hande kuli a tine mangilasi a lukiselizwe ku tusa mutu ya sa boni hande. Jehova naa zibile ze mwa lipilu za bo Davida ni Bati-Sheba mi naa boni kuli ne ba bakile luli. Kabakaleo, naa ba atuzi ka sishemo ni ka lilato.
Mu Zwelepili ku Bata ku Luka Kwa Jehova
18, 19. Ki lika mañi ze kona ku lu tusa ku sa atula Jehova ka ku ya ka likuka za luna?
18 Kacwalo, haiba ka nako ye ñwi lu ikutwa kuli Jehova naa si ka eza nto ye ñwi ka ku luka—ibe kuli lu i balile mwa Bibele kamba i lu ezahalezi—lu si ke lwa atula Jehova ka ku ya ka likuka za luna. Mu hupule kuli ha lu zibangi lika kaufela mi mubonelo wa luna u kona ku ba o kopami kamba wa makutela-kaufi. Mu si ke mwa libala kuli “buhali bwa mutu ha bu sebezi ku luka kwa Mulimu.” (Jak. 1:19, 20) Kacwalo, lipilu za luna ha li na ku “nyemela Muñaa Bupilo.”—Liprov. 19:3.
19 Ka ku likanyisa Jesu, lu swanela ku ziba kuli Jehova ki yena feela a nosi ya na ni tukelo ya ku toma likuka za se si lukile ni se sinde. (Mare. 10:17, 18) Mu ikataze ku ba ni “zibo ya ku ziba” likuka za hae. (2 Tim. 3:7; Maro. 10:2) Ka ku amuhela likuka zeo ni ku pila ka ku lumelelana ni tato ya Jehova, lu bonisa kuli lu bata pili “Ku Luka kwa Hae.”—Mat. 6:33.
Kana Mwa Hupula?
• Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli lu bate ku luka kwa Jehova?
• Ki mikwa ifi ye mibeli ye kona ku lu tahiseza kozi ili ye lu swanela ku pima?
• Lu kona cwañi ku bata pili ku luka kwa Mulimu?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 9]
Lu itutañi kwa nguli ya Jesu ye bulela za baana ba babeli be ne ba lapela mwa tempele?
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Kana ne ku si ka luka ku lifa babeleki be ne ba belekile hola i liñwi tuwelo ye swana ni ya be ne ba belekile lizazi mukatumbi?