Badikilai Bidi Kusaka “Boloke Bwandi”

“Nanshi badikilai bidi kusaka bulopwe bwa Leza, ne boloke bwandi kumo, ebiya nankyo ne byabyo byonso bikemutentekelwapo.”​—MAT. 6:33.

1, 2. Lelo boloke bwa Leza i bika, ne bwimanine pa bika?

 “BADIKILAI bidi kusaka bulopwe.” (Mat. 6:33) Uno musoñanya wāletele Yesu Kidishitu mu bwandi Busapudi bwa ku Lūlu uyukilwe biyampe na Batumoni ba Yehova dyalelo. Mu ngikadilo yonso ya būmi bwetu, tuloñanga bukomo bwa kulombola amba tusenswe buno buludiki bwa Bulopwe ne tusakanga kwibukōkela. Ino tufwaninwe kadi kulama mu ñeni ne kipindi kya bubidi kya bino binenwa, kinena amba, “ne boloke bwandi kumo.” Lelo boloke bwa Leza i bika, ne kubadikila kwibusaka kushintulula bika?

² Bishima bya mu ludimi lubajinjibajinji byalamwinwe bu “boloke” bikokeja ne kwalamunwa bu “bululame” nansha “kubulwa kakoba.” Nanshi, boloke bwa Leza i bwampikwa kakoba, bulondanga misoñanya ne ndudi yandi. Byadi Umpangi, Yehova ye udi na lupusa lwa kutūla misoñanya ya kuyuka biyampe nansha bibi, byoloke nansha byampikwa koloka. (Kus. 4:11) Inoko, boloke bwa Leza kebwakubulwapo kulangila bantu, bwa kasumalomo ka kutūdilañana bijila nansha mbila ne misoñanya keibadika. Inoko, bwimanine pa bumuntu bwa Yehova ne pa ngikadila yandi mikatampe ya boloke, yendela pamo na  ngikadila mikwabo mikatampe, buswe, tunangu, ne bukomo. O mwanda mwine, boloke bwandi bukwatañene na kiswa-mutyima kyandi ne mpango yandi. Mu buno boloke mubadilwa ne byobya byasaka ku boba badi na mutyima wa kumwingidila.

3. (a) Lelo kubadikila bidi kusaka boloke bwa leza kushintulula bika? (b) Mwanda waka tufwaninwe kulonda misoñanya myoloke ya Yehova?

³ Lelo kubadikila kusaka bidi boloke bwa Leza kushintulula bika? I bipēla’tu, kushintulula kulonga kiswa-mutyima kya Leza mwanda wa kumusangaja. Mu kusaka boloke bwandi mubadilwa ne kulonga bukomo bwa kwikala na būmi bukwatañene na ndudi ne misoñanya yandi mibwaninine, ke na misoñanya ya batwe benepo. (Tanga Loma 12:2.) Būmi bwa uno muswelo bwitulomba kupwana bininge na Yehova. Ke mwandapo utala kukōkela bijila byandi mwanda wa kutyina mfuto. Ino buswe botuswele Leza bwitukomejanga tulonge bukomo bwa kumusangaja na kulonda misoñanya yandi, pa kyaba kya kwitūdila’ko ya batwe bene. Tuyukile amba kino kyo kintu kiyampe kulonga, kine kyo twapangidilwe kulonga. Pamo bwa Yesu, Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza, tufwaninwe kusanswa boloke.​—Bah. 1:8, 9.

4. Mwanda waka kidi na mvubu kusaka boloke bwa Leza?

⁴ Mwanda waka kidi na mvubu kusaka boloke bwa Yehova? Tala uno mwanda: Ditompo dibajinji dya mu budimi bwa Edena dyādi dimanine pa kuyuka shi Adama ne Eva bādi ba kwitabija nansha kupela lupusa lwa Yehova lwa kutūla’ko misoñanya. (Ngal. 2:17; 3:5) Kukomenwa kobākomenwe kulonga namino kwetuletele musala ne lufu batwe lutundu lwabo. (Loma 5:12) Ku mutamba mukwabo kadi, Kinenwa kya Leza kinena amba: “Yewa ulondelela boloke ne kanye utana būmi ne boloke ne bulēme.” (Nk. 21:21) Bine, kusaka bidi boloke bwa Leza kulengejanga muntu ekale mu kipwano kilumbuluke na Yehova, mfulo mfulō kwetutwala ku lupandilo.​—Loma 3:23, 24.

Kyaka kya Kwimona bu Moloke

5. Le i kyaka’ka kyotufwaninwe kwepuka?

⁵ Polo pa kusonekela Bene Kidishitu ba mu Loma, wānenene ukoma kyaka kyotufwaninwe batwe bonso kwepuka shi tusaka kubwanya kusaka bidi boloke bwa Leza. Polo pa kwisambila pa banababo Bayuda, wanene amba: “Nebētabija bu-kamoni byo badi ne bukankamane bwa kusaka Leza, ino kebwendelepo mu ñeni, mhm. Mwanda abo, pa kubulwa kuyūka boloke bwa Leza, ne mwanda wa kusaka kukankamika boloke bwabo abo bene, kebēkōkejepo abo bene ku boloke bwa Leza, mhm.” (Loma 10:2, 3) Mungya Polo, bano batōtyi kebādipo bevwanije boloke bwa Leza, mwanda bādi baputumina bininge mu kukankamika boloke bwabo abo bene. *

6. Le i ngikadila’ka yotufwaninwe kwepuka, ne mwanda waka?

⁶ Muswelo umo otubwanya kuponena mu dino dikinga i na kumona mwingilo otwingidila Leza bu wa kwitaka, twidingakanya na bakwetu. Ino ngikadila ibwanya kwitutwala bukidibukidi ku kwikulupila bipitepite pa byotulonga. Ino na bubine, shi tulonga namino, kuno i kwilwa mwikadile boloke bwa Yehova. (Ngat. 6:3, 4) Kuswa Yehova ko kwine kwitutonona tulonge byoloke. Shi tukimba kwimwekeja ku bantu bwi boloke, kino kikalengeja buswe bwetu kwadi bwikale bwa bitupu.​—anga Luka 16:15.

7. Lelo Yesu wānene bika pa bitala kwimona bu moloke?

⁷ Yesu wēsambile pa bantu “bakwikulupila abo bene bapunika bakwabo’mba, twi boloke.” Wānenene pa mwanda wa boba bemona bu boloke na kuleta kino kyelekejo, amba: “Bāna-balume [babidi] bakandile mu njibo ya Leza kulombela, au muFadiseo, mukwabo usonkeja-musonko. Kūmvwana kudi muFadiseo kwimana bunka, kalombela’mba: Abe  Leza, nakufwijapo byo nkīfwenepo pamo ne bangi basompola byakusompola, nansha na bakubulwa koloka, nansha na bamakoji, nansha pamo ne uno usonkeja-musonko uno’u, mhm. Kadi ami nshikilwanga ne nzala ku yenga mafuku abidi, ku yenga mafuku abidi, kadi kulambula nako nambulanga byakujikija ku dikumi bya byonso byo mpetele. Ino usonkeja-musonko waimene kulampe, kasakilepo kutalula nansha meso kūlu, ino kēpapa ponka pa mutyima’mba: Abe Leza bamfwile lusa, ami kipya-mambo. Nemusapwila’mba: Uno waendele ku njibo yandi mupebwe nsambu, ino mukwabo, mhm. Mwanda yewa wakwilemeka aye mwine ukapelulwa, kadi wakwipeleka aye mwine ukalemekwa.”​—Luka 18:9-14.

Kyaka Kikwabo—Kwimona bu ‘Moloke Kutabuka’

8, 9. Lelo kwimona bu ‘moloke kutabuka’ kushintulula bika, ne kubwanya kwitutwala kwepi?

⁸ Kyaka kikwabo kyotufwaninwe kwepuka i kilombolwe mu Musapudi 7:16 amba: “Mu boloke kokatabukapo pakatampe pene, nansha kwimwekeja abe mwine kodi bu-wañeni byamwiko; lelo mwanda ka o weonakenya abe mwine?” Uno mulembi wa Bible wapelwe bukomo bwa mushipiditu, wendelela na kwitupa bubinga bwa kwepukila ino ngikadilo mu vese wa 20 amba: “Binebine panopanshi kepadipo moloke, ulonga biyampe ne kulonga bubi mpika.” Muntu wimona bu ‘moloke kutabuka’ utūlanga misoñanya ya aye mwine ya boloke ne kutyibila nayo bakwabo mambo. Ino, wakomenwa kuyuka amba kulonga namino i kuzunzula misoñanya ya aye mwine peulu pa ya Leza, kadi kuno i kwikala wampikwa koloka ku meso a Leza.

⁹ Kwimona bu ‘moloke kutabuka’ nansha mungya malamuni amo a Bible, kwimona bu “moloke bipitepite” nansha “kukila pa koloka,” kukokeja enka ne kwitulengeja tutatane muswelo upwija Yehova myanda. Inoko tufwaninwe kuvuluka amba, shi twiipangula na kukimba kuyuka shi butyibi bwa Yehova i boloke nansha bufwe, nankyo tubashilula kutūla misoñanya yetu ya boloke peulu pa ya Yehova. Bidi pamo bwa batwe batompa Yehova ne kumutopeka na misoñanya ya batwe bene miyampe nansha mibi. Ino Yehova ye umo kete udi na lupusa lwa kutūla misoñanya ya boloke, ke batwepo!​—Loma 14:10.

10. Pamo bwa Yoba, le i bika bibwanya kwitulengeja tutopeke Leza?

¹⁰ Nansha byokekudipo muntu nansha umo motudi usakanga kutopeka Leza, kubulwa kubwaninina kwetu kukokeja kwitutwala ku kulonga namino. Kino kikokeja kulongeka kitatyi kyotutala kintu kampanda kyotumona bu kyoloke nansha shi kitususula. Enka ne Yoba muntu wa kikōkeji nandi wālongele kino kilubo. Yoba wātelelwe dibajinji bu “mubwaninine moloke, kadi wādi wakaminwe Leza, ne kutyina bintu bibibibi.” (Yoba 1:1) Ino Yoba pa kutanwa na bimpengele bishileshile, wamwekele’nka na moloke. Kino kyālengeje Yoba ebingīje “aye mwine pakatampe, Leza patyetye.” (Yoba 32:1, 2) Yoba wādi ufwaninwe kulemununa mumweno wandi. O mwanda ketufwaninwepo kutulumuka shi kyaba kimo twikalanga na uno mumweno. Ino shi tubaikala nao, lelo i bika biketukwasha tujadike milangwe yetu?

 Ketuyukilepo Myanda Yonso

11, 12. (a) Shi tubamone amba kintu kampanda ke kyolokepo, le i bika byotufwaninwe kuvuluka? (b) Mwanda waka bamo bakokeja kulanga amba mu lukindi lwa Yesu lwa ba mingilo mu budimi bwa mañanza mudi kubulwa boloke?

¹¹ Kintu kibajinji kya kuvuluka i kino amba, ketuyukilepo myanda yonso. Ye mwādi mwikadile ne Yoba. Kādipo uyukile kwibunga kwa bana baleza momwa mulu mwine mwakamubepele Satana bubela. (Yoba 1:7-12; 2:1-6) Yoba kādipo uyukile amba Satana ye umuletele makambakano. Nanshi ketukokejapo kunena na bubine amba Yoba wādi uyukile Satana biyampe! Ino wētupile pa kutwika Leza masusu andi. Bine, i bipēla kuponena mu kino kilubo shi ketuyukilepo myanda yonso senene.

¹² Tala kimfwa kya lukindi lwa Yesu lwa ba mingilo mu budimi bwa mañanza. (Tanga Mateo 20:8-16.) Pano Yesu walombola muledi kupala bengidi bonso mpalo ya lupeto lwa muswelo umo, bekale bengile difuku dituntulu nansha nsaa umo. Le umona namani uno mwanda? Lelo i kubulwa boloke? Padi waivwanine lusa bantu bowamwene bengila difuku dituntulu mu dyuba kapuwe. Bine badi bafwaninwe kupebwa mfutwa mivule! Shi ufule ku ino mvuyo, nankyo muledi ukamweka bu kādipo na lusa ne boloke. Nansha ke mulondolwelo wandi ku bano ba mingilo badi batompola pa mfutwa wādi ukokeja kumweka bu wa kaningampo. Ino, le tuyukile myanda yonso?

13. Le i mumweno’ka otufwaninwe kwikala nao pa lukindi lwa Yesu lwa ba mingilo mu budimi bwa mañanza?

¹³ Tubandaulei luno lukindi mu muswelo mukwabo. Na bubine muledi wa mu lukindi wādi uyukile amba bano bantu basakilwa kudisha bisaka byabo. Mu mafuku a Yesu, ba mingilo ya budimi bādi bafutwa ku difuku. Bisaka byabo byādi bimanine pa mfutwa ya difuku ne difuku. Na uno mulangwe mu ñeni, langulukila pa mobyādi bya kwikadila ku bantu bātenwe na muledi mu bula ba difuku ne boba bāingile nsaa’tu umo enka. Padi kebādipo bakokeja kudisha bisaka byabo na mfutwa ya nsaa umo; koku na mutyima wa kwingila kadi belaije dyuba dyonso mwanda wa kupebwa kaji. (Mat. 20:1-7) Kebādipo na kilubo kya kuleka kupebwa kaji difuku dyonso dituntulu. I kutupu kintu kulombola amba bākimbile kwepuka kaji ku kusaka kwabo. Langa’po bidi shi i abe wādi unenwe kukunga dyuba dyonso, koku uyukile amba shi kwingilepo nankyo bakwabo kebasapo kudya. Mwene wadi wa kufwija’ko pa kumona kaji​—pakwabo ne kutulumuka pa kutambula mfutwa ya kudisha kisaka kyobe!

14. Le i ñeni’ka mine yotuboila ku lukindi lwa budimi bwa mañanza?

¹⁴ Pano tutalei monka byālongele uno muledi. Kātyibilepo muntu nansha umo mfutwa. Ino wālongēle ba mingilo bonso bya muswelo umo mwanda wa bamone byakudya. Nansha byaādi ukokeja kumwena bengidi pa mutwe, mwanda bakimba kaji i bavule, ino aye kebādimbilepo. Ba mingilo bandi bonso bājokele ku mobo na muswelo wa kudisha bisaka byabo. Kubandaula ino myanda kamo ne kamo kukokeja kushinta mumweno obe pa byaālongele. Butyibi bwandi bwādi bwa buswe,  ke bwa kaningampopo. Le i ñeni’ka yotuboila’ko? I ya amba kuyuka kipindi kukokeja kwitweleja kashinga ka bubela. Na bubine, luno lukindi lulombolanga bukatampe bwa boloke bwa Leza, boloke bwampikwa kwimanina pa ndudi ne pa bukomo bwa muntu.

Mumweno Wetu Ukokeja Kwikala

Munyengake Nansha Mwīpi

15. Mwanda waka mumweno wetu ukokeja kwikala munyengakane nansha mwīpi?

¹⁵ Kintu kya bubidi kyotufwaninwe kuvuluka shi tubamone mwanda umweka bu bukondame i amba mumweno wetu ukokeja kwikala munyengakane nansha mwīpi. Ukokeja kunyengakanibwa na kubulwa kubwaninina, mfwatakani, nansha bishiyekulu. Ukokeja kwipipijibwa na kwetu kubulwa bukomo bwa kuyuka kukanina kwa mutyima ne bidi mu mityima ya bantu. Ino ba Yehova ne Yesu kebadipo na ino mikalo.​—Nk. 24:12; Mat. 9:4; Luka 5:22.

16, 17. Davida pa kulonga makoji na Bafesheba, mwanda waka Yehova kāmuningilepo kijila kyandi kipeleja’o?

¹⁶ Tubandaulei pano nsekununi ya makoji ālongele Davida na Bafesheba. (2 Sam. 11:2-5) Mungya Mukanda wa Bijila wa Mosesa, bādi bafwaninwe kwipaibwa. (Levi 20:10; Kup. 22:22) Nansha byēbapele Yehova mfuto, kēbaningilepo bijila byandi. Lelo kino kilombola amba Yehova wābudilwe boloke? Lelo wāsañwine na kuswa Davida ne kujilula misoñanya yandi myoloke? Batangi bamo ba Bible balañanga namino.

¹⁷ Inoko, Yehova wāpēle batyibi bakubulwa kubwaninina kino kijila kya makoji, bantu kebadipo babwanya kuyuka bidi mu mityima. Nansha byobādi na mikalo, bākwashibwe na kino kijila mwa kutyibila nyeke mokyolokele. Ku mutamba mukwabo kadi, Yehova ubwanya kuyuka bidi mu mityima. (Ngal. 18:25; 1 Bil. 29:17) Nanshi ketufwaninwepo kukimba Yehova ekale munshi mwa kijila kyatūdile batyibi bampikwa kubwaninina. Shi byadi namino, mwene ke bidi na batwe baningila muntu wa meso amona biyampe avwale makalashi apungilwe mwanda wa kukwasha boba kebamonepo biyampe? Yehova wādi ubwanya kuyuka bidi mu mutyima wa Davida ne wa Bafesheba ne kumona kwisāsa kwabo kwa binebine. Aye byayukile bino byonso, o mwanda wēbatyibile mobyendele, na lusa ne buswe.

Twendelelei Kusaka Boloke bwa Yehova

18, 19. Lelo i bika biketukwasha tuleke kutopeka Yehova na misoñanya ya boloke ya batwe bene?

¹⁸ Ekale shi tubamone kumutamba wa Yehova kintu kampanda kyotulanga amba i kyampikwa koloka — shi tubatange’kyo mu nsekununi ya Bible nansha kwikitana mu būmi—ketwakatopekai Leza na misoñanya ya boloke ya batwe bene. Tuvulukei amba ketuyukilepo myanda yonso ne amba mumweno wetu ukokeja kwikala munyengakane nansha mwīpi. Ketwakelwai nansha dimo amba, “bukalabale bwa bantu kebulongapo boloke bwa Leza, mhm.” (Yak. 1:19, 20) Mu uno muswelo, mutyima wetu ‘keukajingwepo padi Yehova.’​—Nk. 19:3.

¹⁹ Pamo bwa Yesu, tuyukei amba Yehova kasuku kandi ye udi na lupusa lwa kutūla’ko misoñanya pa byoloke ne pa biyampe. (Mako 10:17, 18) Tulongei bukomo bwa “kuyūkidija byabinebine” nansha kwikala na “buyuki bwinebwine” bwa misoñanya yandi. (Loma 10:2; 2 Tem. 3:7, The Twentieth Century New Testament) Shi twitabije misoñanya ya Yehova ne kukwatañanya būmi bwetu na kiswa-mutyima kyandi, nabya tubalombola amba tubabadikila kusaka “boloke bwandi.”​—Mat. 6:33.

[Kunshi kwa dyani]

Lelo Ubavuluka?

• Mwanda waka kusaka boloke bwa Yehova kudi na mvubu?

• Lelo i byaka’ka bibidi byotufwaninwe kwepuka?

• Le tubwanya kusaka bidi boloke bwa Leza namani?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 17]

Le i ñeni’ka yotuboila ku lukindi lwa Yesu lwa bantu babidi bādi balombela ku ntempelo?

[Kifwatulo pa paje 18]

Lelo kufuta bamingilo bengile na nsaa ya 11 mfutwa ya muswelo umo na bengile difuku dituntulu i kubulwa boloke?