Ndi Ama Ọfiọk?

Apostle Paul eketịn̄ aban̄a nso ke ini enye ọkọdọhọde ke imọ ibiom “idiọn̄ọ ke idem nte ofụn Jesus”? —Galatia 6:17.

▪ Etie nte ikọ Paul oro akan̄wan̄a mbon oro ẹkekpan̄de utọn̄ ẹnọ enye ke akpa isua ikie ke nsio nsio usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, ke eset, ẹma ẹsida ufiop ukwak ẹnịm mbuotekọn̄, mbon oro ẹkesiyịpde n̄kpọ ke temple, ye ifịn oro ẹkesifehede idiọn̄ọ. Ndinịm owo idiọn̄ọ ke utọ usụn̄ emi ekedi n̄kpọ esuene.

Nte ededi, idịghe kpukpru ini ke ẹkeda edinịm idiọn̄ọ nte n̄kpọ esuene. Ediwak owo ke eset ẹkesida emi ẹwụt ekpụk oro mmọ ẹtode m̀mê ido ukpono mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, Theological Dictionary of the New Testament ọdọhọ ke “mbon Syria ẹkewụt ke imayak idem inọ abasi Hadad ye Atargatis ke ndinịm idiọn̄ọ ke itọn̄ubọk m̀mê ke itọn̄ mmọ . . . Mbon oro ẹkekponode Dionysus ẹma ẹnam idiọn̄ọ ikọn̄ ivy ẹdian ke idem.”

Mme etịn̄ n̄kpọ mban̄a n̄kpọ mfịn ẹkere ke Paul eketịn̄ aban̄a mme mbọn unan oro enye ekenyenede ke ntak umia oro ẹkesimiade enye m̀mê ke ntak emi ẹketọn̄ọde enye ke itiat ke ini utom isụn̄utom esie nte Christian. (2 Corinth 11:23-27) Ekeme ndidi ikọ Paul ọkọwọrọ nte ke usụn̄uwem esie—idịghe ata ata mbọn—akanam ẹdiọn̄ọ enye nte Christian.

Ndi mme obio ubọhọ ke Israel eset ẹma ẹkabade ẹdi ebiet udịbe mme abiatibet?

▪ Ke otu mme okpono ndem ke eset, ediwak mme temple ẹkedi ebiet ubọhọ ẹnọ mme nyon̄ m̀mê mme abiatibet. Ke ini Christendom ọkọtọn̄ọde-tọn̄ọ, mme ufọkidụn̄ mme monk ye nun ye mme ufọkabasi ẹkenyụn̄ ẹtie ntre. Edi mme ibet obio ubọhọ ke Israel eset ikayakke mme obio oro ẹkabade ẹdi ebiet udịbe mme abiatibet.

Ibet Moses ọkọdọhọ ke mme obio ubọhọ ẹdikpeme owo oro okowotde owo ke ndudue kpọt. (Deuteronomy 19:4, 5) Enye ama ekeme ndifehe n̄ka obio ubọhọ emi ekperede akan mbak owo emi ekedide ata n̄kpet n̄kpet iman owo oro akakpade idimụm enye iwot. Ke enye ama eketịn̄ se iketịbede ọnọ mbiowo obio oro, ẹma ẹmen owotowo emi ẹka ikpe ke ibuot obio oro owo emi akakpade. Do, enye ama enyene ifet ndiwụt ke imọ iduehe. Mbiowo ẹma ẹnam ndụn̄ọde ẹban̄a owotowo oro ye owo emi enye okowotde, ẹnyụn̄ ẹse m̀mê usua ama odu ke ufọt mmọ.—Numbers 35:20-24; Deuteronomy 19:6, 7; Joshua 20:4, 5.

Edieke ẹkụtde ke enye iduehe, owotowo emi ekefehede do ayafiak ọnyọn̄ obio ubọhọ, ndien akana enye ọsọn̄ọ odu do ke obio oro. Mme obio emi ikedịghe ufọk-n̄kpọkọbi. Owotowo oro ama anam utom ke obio oro onyụn̄ oyom ufọn obio oro. Ke ini akwa oku akpade, kpukpru mme owotowo do ẹma ẹkeme ndikpọn̄ obio ubọhọ ke ifụre.—Numbers 35:6, 25-28.

[N̄wed ndise obio ke page 15]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

MME OBIO UBỌHỌ

1 KEDESH

2 GOLAN

3 RAMOTH-GILEAD

4 SHECHEM

5 BEZER

6 HEBRON

Akpa Jordan