Bible udi ushintulula nsombelu ya bantu

Ntshinyi tshivua tshiambuluishe musalayi wa kale uvua ntomboji ne muivi bua kushintuluka? Bua tshinyi muntu uvua tshilobo mu malu a mvita wakashintulula malu avuaye wipatshila? Ditekemena divua nadi tatu kudi muanende diakafutshibua bishi? Bala malu adi alonda aa bua upete mandamuna.

“Nansha mumvua muenze malu mabi, ndi ne disanka mpindieu.”​—GARRY AMBROCIO

BIDIMU: 47

DITUNGA DIABU: PHILIPPINES

TSHIVUAYE: MUSALAYI NTOMBOJI

KALE: Mvua mukolele mu tshimenga tshikese tshia Vintar tshivua mu tshibandabanda tshinene tshivua tshinyunguluka kudi mikuna, misulu mimpe ya mâyi ne kapepele katalale. Nansha mutuvua muaba wa ditalala, nsombelu uvua mukole. Bantu bakatubuelela, kuiba bituvua nabi.

Pantshivua tshitenda, tuvua tunua maluvu ne makanya bikole ne balunda banyi ne mvua ngiba makuta anu bua kusumba bintu ebi. Ngakiba kabidi biju bia kaku. Basalayi bakamona bu ne: nkavua mubuele mu tshisumbu tshia bantomboji tshivuabu babikile ne: Tshiluilu tshipiatshipia ne kuntutabu bikole. Bua mututu au, ngakapangadija bua kubuela mu tshisumbu atshi. Tuakasombela ku mikuna ne basalayi ba tshisumbu atshi bidimu bitanu. Nsombelu uvua mukole be. Tuvua anu tuenda tunyema basalayi. Ndekelu wa bionso, disokoma ku mikuna diakantshiokesha, meme kuambila ngovena wa mu Ilocos Norte ne: ngabilekedi. Wakangenzela malu mimpe, kungambuluishaye kabidi bua kupeta mudimu muimpe. Nansha nanku, ntshivua anu ngenza malu mabi, mbuelelangana mu nzubu ne nyenga bantu bintu.

MUSHINDU UDI BIBLE MUSHINTULULE NSOMBELU WANYI: Mvua ngenza mudimu pamue ne mamu mukuabu uvua Ntemu wa Yehowa diende Loida. Wakantuangaja ne Jovencio uvua mutuadije kundongesha Bible. Kadi bivua bikole bua kulekela malu anyi mabi. Mvua ndianjila kunua makanya kumpala kua Jovencio kuluaye kundongesha Bible ne ngenza anu malu adi ashipa mikenji. Bampulushi bakalua kunkuata bua dishipa mikenji, kungelabu mu buloko ngondo 11. Pamvua mu buloko, mvua nsengelela Yehowa bua angambuluishe. Mvua mmulomba bua amfuile luse ne bua nyuma wende andombole ne ankoleshe.

Dîba adi, Ntemu wa Yehowa mukuabu wakantuadila Bible mu buloko amu. Ngakamubala ne kumanya ne: Yehowa udi ne luse ne dinanga, utu ubuikidilangana bilema. Ngakamone ne: Yehowa uvua mumfuile luse ne mumpeshe mushindu wa kumumanya. Ngakamulomba bua ampeshe bukole bua kulekela malu anyi mabi. Malu angakabala mu Nsumuinu 27:11 akandenga ku muoyo. Ngakamona ne: Yehowa uvua uyukila nanyi  mpala ne mpala mu mvese eu. Mvese eu udi wamba ne: ‘Muananyi, wikale ne meji, usankishe mutshima wanyi, bua mmanye mua kuitaba kudi muntu udi umpenda.’

Pangakalopokamu, ngakatungunuka ne kulonga Bible ne Bantemu, mbuela mu bisangilu biabu ne ntumikila mibelu ya mu Bible. Ndekelu wa bionso Yehowa wakangabuluisha bua kulekela buenzavi. Ngakadilambula kudi Yehowa Nzambi.

MASANKA ANGAKAPETA: Nansha mumvua muenze malu mabi, ndi ne disanka mpindieu. Nansha muvua malu mabi mankuate ku bupika, nkadi mulue muntu mupiamupia. (Kolosai 3:9, 10) Lelu, ndi ne disanka dia kudisangisha ne tshisamba tshikezuke tshia Yehowa ne ngambuluisha bantu bakuabu bua kumanyabu pabu Yehowa Nzambi wa bukole buonso.

“Mvua musue kuikala muleji mpala wa ditunga dia Brésil.”​—JULIANA APARECIDA SANTANA ESCUDEIRO

BIDIMU: 31

DITUNGA DIABU: BRÉSIL

TSHIVUAYE: MUMANYI MUPILUKE WA MANAYA A MVITA

KALE: Mvua mukolele mu tshimenga tshia Londrina. Nansha muvua bantu ba bungi muaba eu bapele, mu distrike emu muvua mankenda ne ditalala. Pamvua ne bidimu dikumi, tutuanyi wakangambila bua tuikala tuya nende mu manaya a tae kwon do, mbuena kuamba ne: “Dinaya dia kuibidija bianza ne makasa.” Nansha muvua papa kayi mubisue, wakalua anu kundekela.

Ngakadibidija bikole, meme kutshimuna bantu ba bungi ba mu ditunga dia Parana. Ngakatshimuna kabidi mu manaya avuabu balongolole mu ditunga dietu, ne mu 1993 ngakalua tshilobo bua Brésil mujima. Mvua kabidi musue kuya kunaya dinaya edi mu matunga makuabu. Kadi dîku dietu kadivua ne makuta a kumfutshila njila to.

Mvua mutekemena bua bela dinaya dia tae kown do mu manaya a Olympique, ne ke tshiakenzeka. Mvua musue kuleja mpala wa ditunga dietu mu manaya a Olympique, ke meme kudibidija bikole ne kupeta bantu bavua mua kungambuluisha ne makuta bua kuya kunaya ne ditunga dia France, Vietnam, Corée du Sud, Japon ne mu Amérique du Sud. Mvua kabidi ne tshipatshila tshia kuya kunaya mu Amérique, meme kukuata ne kunsungulabu mu bantu basatu bavua ne bua kuya kuluangana mvita ivuabu balongolole mu tshimenga tshia Saint-Domingue mu ditunga dia République dominicaine mu 2003.

MUSHINDU UDI BIBLE MUSHINTULULE NSOMBELU WANYI: Mu 2001, meme ne mulume utuvua basombe nende tuakapetangana ne Bantemu ba Yehowa, bobu kutuadija kutulongesha Bible. Ku ntuadijilu, tshivua mubisue to. Bivua anu bintshiokesha ne mvua mbungila pavuabu batulongesha. Nansha nanku, malu angakalonga akandenga ku muoyo bualu akashintulula meji anyi mu dinaya diakalonda.

Bu muvuabu bansungula bua kuikala mu tshisumbu tshia mu Amérique, balongeshi ba tae kwon do bakangenzeja manaya a didibidija.  Pakafika dianyi dîba dia kubuela mu tshialu, ngakabuelamu, kushala muimana tshiyi nyunga, tshiyi bukole. Ngakamona diakamue ne: muena Kristo kena ne bua kuluangana ne bakuabu to nansha biobi bia mu manaya. Bible udi utuambila bua ‘kusua mukuenu bu muudi mudisue.’ (Matayo 19:19) Ngakapatuka mu tshialu kakuyi bualu buntonda. Bantu bakashala bantangila, kabayi bitaba to.

Pangakapingana kumbelu, ngakasomba ne kutuadija kuela meji bua tshingenza mu nsombelu wanyi. Meme kuangula broshire wa Bantemu uvua uleja tshidi Nzambi utulomba. Ngakamonamu mvese wa Musambu wa 11:5 udi wamba bua Yehowa ne: ‘Mutshima wende udi ne muntu mubi ne muntu udi musue malu a tshimbambila lukuna.’ Mêyi a mufundi wa Misambu aa akandenga bikole, meme kupangadija bua kulekela tae kwon do.

Balongeshi ba tae kwon do kabakasanka to. Bakateta bua kushintulula lungenyi luanyi bangambila ne: wewe ke utu mubimanye bikole bua ditunga dietu ne nkavua pa kuluangana mu manaya a Olympique. Kadi nkavua mumane kubibenga.

Tshikondo atshi, tuakaselangana ne nsongalume utuvua basombe nende au. Ukavua mutuadije kuyisha ne Bantemu. Uvua upingana kumbelu ne disanka ne undondela malu onso avuabu bayukila ne bantu. Meme kumona ne: mvua ne bua kushintulula nsombelu wanyi bua kuenza panyi mudimu eu. Ngakumbuka mu tshitendelelu tshimvua, meme kukumbaja malu malomba bua kutambula batismo ne kulua Ntemu.

MASANKA ANGAKAPETA: Meme ne bayanyi tudi ne disanka ne tudi mu buobumue bualu tudi tuditatshisha bua kutumikila mibelu ya mu Bible mu dibaka dietu. Ntu nsanka bua kumuambuluisha bua kulamaye majitu ende mu tshisumbu. Mvua mua kuikala muluangana bikole bua kupeta medayi a or ne kuenda lumu. Kadi ngakamona ne: kakuena tshintu nansha tshimue tshidi bena panu mua kufila tshidi mumue ne diakalenga dia kuenzela Nzambi mudimu to.

“Papa wanyi kakandekela to.”​—INGO ZIMMERMANN

BIDIMU: 44

DITUNGA DIABU: ALLEMAGNE

TSHIVUAYE: MULAMI WA KU TSHIIBI

KALE: Mvua mukolele mu dîku divua muntu yonso uya mu tshiende tshitanda. Tuvua basombele mu tshimenga dia Gelsenkirchen muaba utubu bumbula mabue mafike. Papa wanyi uvua Ntemu. Kadi mama kavua musue bionso bivua papa wenza bua meme, tutuanyi ne ba yayanyi kulua petu Bantemu to. Papa uvua wendesha kaminyo munkatshi mua mêba 10 anyi kupita apu dituku dionso. Misangu ya bungi, uvua utuadija mudimu pa dîba ibidi anyi isatu wa butuku. Nansha nanku, uvua utuambuluisha bikole bua tulame malanda etu ne Nzambi. Kadi, tshivua anu mubisue to.

Pamvua ne bidimu 15, bisangilu bivuaye ungambila bua kubuela bikavua bintonda, meme kulua ntomboji. Panyima pa tshidimu tshijima, ngakabuela mu tshisumbu tshia batutshianganyi ba makofi. Mu bidimu bibidi biakalonda ngakenza malu mabi akanyingalaja papa wanyi bikole. Ngakumbuka kumbelu pankavua ne bidimu bipite pa 18.

 Mvua musue manaya be, mvua ndibidija misangu isambombo ku lumingu, ngaji kunayi bia makofi, pashishe ndua kuambula biamu. Ku ndekelu kua lumingu luonso, tuvua tuya ne balunda banyi muaba utu bantu bajila maja. Dituku dikuabu meme kukumangana ne muntu mukuabu uvua ulua pende muaba au bualu uvua ne dipota. Meme kumututa. Muena muaba au kummonaye, diakamue kungangataye ku mudimu bua ngikala ndama ku tshiibi. Meme kuitaba bualu uvua mundaye difutu dikumbane.

Ku ndekelu kua lumingu luonso, mvua ngimana ku tshiibi ne meme ke uvua usungula udi mua kubuela ne udi kayi mua kubuela. Mvua ne mudimu wa bungi bualu muaba eu uvua mua kubuela bantu batue ku 1 000. Bantu bavua basue mvita bikole be. Bavua bankanyina ne bingoma ne bilangilangi. Bamue ba ku bantu bamvua mbengela bua kubuela anyi bamvua nsakila, bavua bangindila pambelu bua kuntuta. Nansha mumvua ne bidimu 20, tshivua ngitaba ne: kudi muntu udi mua kuntuta to. Mvua ne mayobo, madileji, mutu mukole ne musue malu manene.

MUSHINDU UDI BIBLE MUSHINTULULE NSOMBELU WANYI: Papa uvua anu mutekemena ne: nenshintuluke. Wakenza bua ikale untumina bibejibeji bia Tshibumba tshia Nsentedi ne Réveillez-vous! * muaba umvua. Biakenza mushiki mu nzubu tshiyi mbibala to. Dimue dituku, ngakajinga bua kubalaku bikese. Biena-bualu bimvua mubale bivua bileja muabutuka malongolodi a tshididi, a mabanji ne a bitendelelu adiku biakansaka bua kubikila yayanyi. Yeye ne bayende bavua Bantemu ba Yehowa. Bakandomba bua kundongesha Bible, meme kuitaba.

Mubelu udi mu mukanda wa Galatia 6:7 wakansaka bua kushintuluka. Malu amvua muenze akandeja ne: tshionso tshindi ngenza, ngamba anyi njinga kuenza tshidi mua kunyanga anyi kuakaja nsombelu wanyi. Mêyi a Yehowa adi mu mukanda wa Yeshaya 1:18 aa akankolesha: ‘Luayi bienu, tupunge dîyi bua bualu ebu: nansha bikala mibi yenu mikunze kunzuu, neyikale ne butoke bua neige.’ Mêyi aa akangambuluisha pangakatuadija kulonga bua kudimona ne mushinga ne kumona ne: kudi mushindu wa meme kudia malanda ne Yehowa.

Mu ngondo isambombo, ngakashintuluka bikole kadi ntshivua anu ne lutatu. Mvua ne bua kulekela balunda babi bamvua nsomba nabu. Meme kuambila balunda banyi ne: mvua ndonga Bible ne nyisha bantu malu amvua ndonga. Bakatuadija kunnyema, bambikila ne: pastere. Yayanyi wakangambuluisha bua kupeta mudimu mukuabu muimpe.

Ngakabanga kuya mu bisangilu ku Nzubu wa Bukalenge uvua yayanyi ne bayende babuela nansha muvuaye mutantshi wa kilometre 30. Kuvua Nzubu wa Bukalenge pamue ne muaba umvua musombele, kadi mvua ntshina bua kubuela mu bisangilu muaba uvua bantu bammanye katshia ku buana. Mvua kabidi ntshina bua kuyisha ku nzubu ne ku nzubu muaba umvua musombele. Pamvua ntuilangana ne muntu umvua musakile matuku mashala anyi umvua mupeshe bintu bia lulengu, bivua bintonda. Kadi manaya amvua ngenza akandongesha ne: manaya a dibidija mubidi atu mapite bukole ke atu ne mushinga wa bungi. Pangakakumbana bua kuyisha, ngakayisha ne muanyi muonso.

Lutatu lukuabu ndua ne: tshivua musue kubala ne kulonga to. Kadi mvua mumanye ne: bua kukolesha ditabuja dianyi, mvua ne bua kudienzeja bua kulonga Bible ne muoyo mujima. Ngakamone ne: anu mudibi bikengela kudienzeja bua kutuntumuna biamu, ke mudibi bikengela kabidi bua kukolesha ditabuja.

MASANKA ANGAKAPETA: Lelu ndi ne muoyo! Ntu ngenza muanyi muonso bua kubenga kuenza malu mabi ankadi mulekela. Kadi mpindieu meme ne mukajanyi tudi ne disanka mu dîku dietu bualu udi ne ngikadilu mimpe ya bena Kristo. Ndi ne balunda ba pa muoyo bandi mua kueyemena munkatshi mua Bantemu ba Yehowa. Papa wanyi ukadi mufue kukadi bidimu bitanu, kadi kumpala kua kufuaye, uvua ne disanka dia kumona muanende ushituluka.

[Mêyi adi kuinshi]