Muma Loko Kit Ngima Ji

ANG’O ma nomiyo jalweny ma nong’anjo kendo ma ne jakuwo otimo lokruok e ngimane? Ang’o ma nomiyo nyako ma jakarate mang’ula oloko chenro ma nodwaro chopo e ngimane? Ere kaka wuoro moro ma chunye ne ok ojok gi wuode noyudo gweth? Som wechegi mondo iyud dwoko.

“Kata Obedo ni ne Adak e Ngima Marach Chon, Sani to Koro Amor.”​—GARRY P. AMBROCIO

HIKE: 47

PINY MOAE: PHILIPPINES

CHON: JALWENY MA NONG’ANJO

NGIMANA MACHON: Ne adongo e taon matin miluongo ni Vintar. Ne wadak kama en hoho maduong’ molwor kod gode ma nigi lum, aoche ma pige ler, koda yamo mamit. Kata obedo ni ne wadak e alwora mokuwe kamano, ngima to ne tek. Ji ne kwalo jamni magwa kendo ne gikwalo utewa.

Kane an rawera, ne ajametho ahinya gi osiepena, ne amadho ndawa, kendo ne akwelo mondo ayud pesa mag timo timbego. Ne akwalo kata thiwni mag dana. Jolweny nochich ni an achiel kuom grup mar jolweny ma nong’anjo miluongo ni New People’s Army (NPA) kendo ne gijagoya marach ahinya. Nikech mano, ne ayiero mar riwora gi jolweny ma nong’anjogo. Kuom higini abich, nadak e wi gode kaachiel gi jolweny mag NPA. Ngima ne tek. Ne wan joma siko ringo kapondo mondo kik jolweny mag sirkal makwa. Gikone, ne aol gi pondo e gode, omiyo nachiwora kenda awuon e lwet gavana mar Ilocos Norte. Norwaka maber, ma okonya yudo tich maber. Kata kamano, pod ne adhi nyime gi timbena maricho, kwalo ute ji koda kinyo ji.

KAKA MUMA NOLOKO NGIMANA: Kama ne watiye, ne nitie dhako moro miluongo ni Loida, ma ne en achiel kuom Joneno mag Jehova. En ema nomiyo atudora kod Jovencio, ma ne opuonja Muma. Kata kamano, pod ne amoko gi kit ngimana machon. Ne ajamadho ndawa kapok Jovencio ochopo mondo wapuonjre Muma, kendo pod ne amakora gi timbe ma chik sirkal odagi. Gikone, polis nomaka kaketho chik, kendo notweya dweche 11. E kindego, nakwayo Jehova e lemo ka asaye ni mondo okonya. Nakwaye mondo owena richona, kendo mondo omiya rohone maler otaya kendo otega.

Bang’ ndalo matin, achiel kuom Joneno mag Jehova nobiro lima e jela ma okelona Muma. Nasome mafwenyo ni Jehova kecho ji, ojahera, kendo oweyo ne ji richogi. Nafwenyo ni Jehova ne kecha kendo nomiya thuolo mar puonjora yorene. Nakwaye ni mondo omiya teko mar loyo timbena maricho. Gima ne asomo e Ngeche 27:11, nomulo chunya  ahinya. Nakawo ndikono ni Jehova ema ne wuoyo koda achiel kachiel. Ndikono wacho kama: “Wuoda, bedi mariek, kendo mi chunya mor; mondo aduok wach ni jalo makwera.”

Bang’ ka ne asewuok e jela, nachako puonjra Muma gi Joneno mag Jehova kendo, nachako dhi e chokruogegi, kendo nachako tiyo gi puonj mag Muma e ngimana. Gikone, gi kony mowuok kuom Jehova, ne aweyo timbena maricho duto. Kae to nachiwo ngimana ne Jehova Nyasaye.

KAKA MUMA OSEKONYA: Kata obedo ni ne adak e ngima marach chon, sani to koro amor. Kata obedo ni ne an misumb timbe maricho, sani an ng’at manyien. (Jo Kolosai 3:9, 10) Kindegi, amor ahinya bedo e kind oganda maler mar Jehova, kendo konyo jomoko opuonjre kuom Jehova Nyasaye man gi nyalo duto.

“Nadwaro Tugo ne Brazil.”​—JULIANA APARECIDA SANTANA ESCUDEIRO

HIKE: 31

PINY MOAE: BRAZIL

CHON: JAKARATE MANG’ULA

NGIMANA MACHON: Ne adongo e taon miluongo ni Londrina. Kata obedo ni ng’eny joma nodak e alworano ne gin joma odhier, ne en alwora maler kendo ma nigi kuwe. Kane an jahigini apar, owadwa maduong’ nojiwa mondo ariwra kode e tuk karate miluongo ni tae kwon do, matiende en ‘lony e tiyo gi lwedo koda tielo e goch.’ Wuonwa ne ok dwar ni apuonjra tugono kata kamano bang’e matin, noweya adhi nyime.

Ne atiegora gi sinani kendo nakawo okombe mang’eny e tuke mag tae kwon do ma ne itimo Parana. Bang’e nalocho e piem e pinywa, kendo e higa 1993, ne olandi ni an ema ne an jatugo namba achiel mar tae kwon do e piny Brazil. Nadwaro dhi piem e tuke moriwo pinje. Kata kamano, joodwa ne odhier kendo ok ne ginyal chulona otiko matera loka.

Nagombo ni oriw tae kwon do e tuke mag Olimpik, to gikone mano ne otimore. Nadwaro tugo ne Brazil e tuke mag Olimpik, omiyo ne atiegora matek ma ayudo jogo moyie chudona momiyo atugo e pinje mag Faransa, Vietnam, South Korea, Japan, koda tuke mag South America Games. Gimachielo ma ne adwaro timo ne en dhi tugo e tuke mag Pan American Games, kendo ne atimo maber ahinya ma oyiera mondo abed achiel kuom ji adek ma ne dhi tugo e piem ma ne itimo Santo Domingo, e piny Dominican Republic, e higa 2003.

KAKA MUMA NOLOKO NGIMANA: E higa 2001, an kaachiel gi osiepna ma wuowi ne waromo gi Joneno mag Jehova, kendo ne gichako puonjowa Muma. Mokwongo, ne ok ail ahinya. Kinde duto nawinjo ka aol sa puonjruok kendo nong’no nohero maka. Kata kamano, gigo ma ne apuonjora ne mulo chunya​—mano ne onenore ayanga e piem maduong’ ma ne luwo.

To nikech ne oyiera mondo abed e tim jopiem mar Pan American Games, jopuonj mag tae kwon do noketa mondo apiem e tuke michakogo. Kane ochopo sana mar goruok,  nachung’ achung’a ka ng’at molal​—chunya nosewuok chuth e wach goruok. Paro moro nobirona dichiel ni Jakristo ok onego ogore gi jomoko​—kata mana e tuke mag spot! Chik mar Muma mawacho ni “her wadu kaka iherori iwuon” nobiro e pacha. (Mathayo 19:19) Ne alokora dichiel mawuok kar goruokno maok agoyo machiemo. Ji nong’iya ka gihum nono kuom gima ne atimono.

Kane adok e ot, nabet piny kaparo gima koro ne adhi timo gi ngimana. Nakawo brosua mogo gi Joneno mag Jehova ma ne wuoyo kuom gima Nyasaye dwaro mondo watim. Ei brosuano, naneno ndiko mar Zaburi 11:5, mawacho niya kuom Jehova: “Chunye osin kod ng’a marach gi ng’a mohero tim mager.” Weche mag jandik-zaburigo nochwoyo chunya, kendo ne ang’ado mar weyo tae kwon do chuth.

Jopuonjna mag tae kwon do ne ok omor. Ne gitemo loko pacha kuom wachona ni an ema ne an jatugo maber moloyo e pinywano kendo ne achiegni ahinya gi piem e tuke mag Olimpik. Kata kamano, naseng’ado paro mogik.

Gie kindeni, noyudo wasekendore gi osiepna mawuowicha. En to ne osechako lendo gi Joneno. Ne odwogo e ot ka omor ahinya kendo nonyisa kaka ne giwuoyo gi ji. Nang’eyo ni an bende kane adwaro bedo jalendo kaka en, ne nyaka atim lokruok e ngimana. Ne andiko barua mar wuok e din ma ne antie, mi gikone ne obatisa kaka Janeno.

KAKA MUMA OSEKONYA: An kaachiel gi chwora wamor ahinya kendo wan e achiel nikech watimo kinda mondo wati gi puonj mag Muma e kend marwa. Amor riwe lwedo sama okonyo kanyakla ma wantie. En adier ni ne anyalo bedo gi huma kuom tiyo matek mondo ayud okombe mar dhahabu. Kata kamano, aneno ni onge gima piny maok nigi ratironi nyalo miya ma inyalo pim gi thuolo makende mar tiyo ne Jehova Nyasaye.

“Chuny Wuonwa ne Ok Ojok Koda.”​—INGO ZIMMERMANN

HIKE: 44

PINY MOAE: JERMAN

CHON: JARIT KAR MIEL

NGIMANA MACHON: Ne onyuola e ot ma ji opogo din, e taon mar Gelsenkirchen kama ikunyoe mirni mag coal. Wuonwa ne en achiel kuom Joneno mag Jehova. Minwa to ne ok dwar ni wuonwa opidhwa kaka Joneno mag Jehova, an, owadwa koda nyiminega ariyo. Wuonwa ne tiyo kaka derep lori, kuom seche apar kata mohewo kanyo e odiechieng’. Kinde mang’eny ne onyalo chako tiyo sa aboro kata ochiko motieno. Kata obedo ni nodich kamano, kinde duto pod notiegowa e weche Nyasaye. Kata kamano, ok nakawo tiegruokgo mapek.

Kane an jahigini 15, chunya nojok gi dhi e chokruoge mag Jokristo ma nojaterae, ma ne ang’anjo. Higa achiel bang’e, nadonjo e klab mar goyo ngum. Kuom higini ariyo ma ne luwo, natimo timbe madongo ma ne bwogo wuonwa ahinya. Kane achopo higini 18, nadar awuok dala.

 Weche spot nomako chunya ahinya kendo ne adhi e tiegruok diuchiel e juma​—kachako gi goyo ngum kae to bang’e ating’o kilo mapek. Kane chopo giko juma, ne ajadhi gi osiepena e klab mag miel. Chieng’ moro, ne agora gi ng’at moro ma achach achach, to ne aloye mayot. Wuon klabno noneno kaka nagoyo ng’atno mayot, to dichiel nono ne omiya tich kaka jarit kar miel. Chudo ne ber, omiyo ne ayie.

Giko juma ka juma, tija ne en chung’ e dho ranga klabno, kang’ado ni ng’ano madonjo to ng’ano maok donj. Chiegni dhano 1,000 ne nyalo pong’o klabno, omiyo ne an ng’at modich ahinya. Goruok ne ng’eny. Ji ne josiema gi bunde kata chupni mosetore. Moko kuom joma ne atamo ni kik donj kata ma ne agolo oko mar klab, ne jorita oko mondo gichul kuor. Ne an jahigini 20, kendo naparo ni onge ng’ama ne nyalo tima gimoro. Adiera ne en ni, nasemwomo​—nager, nasungora, namanyo huma, kendo wiya ne tek.

KAKA MUMA NOLOKO NGIMANA: Chuny wuonwa ne ok ojok koda. Ne otimo chenro mondo okelna gasede mag Ohinga mar Jarito koda Amkeni! * kama ne adakie. Ne gikunore akuna​—maok asomogi. Kae to chieng’ moro naparo mondo ang’i ane moko kuomgi. Sula ma ne asomo ma ne wuoyo kuom kaka chenro mag siasa, yuto, koda dinde ma kindegi biro rumo, nomulo chunya ma omiyo atudora gi nyaminwa. En kaachiel gi chwore ne gin Joneno mag Jehova. Ne gichiwore mondo gipuonja Muma, kendo ne ayie.

Puonj mayudore e Jo Galatia 6:7 nojiwa mondo atim lokruok e ngimana. Nang’eyo kaluwore gi gik mane aseneno, ni gimoro amora matimo, mawacho, kata mang’ado e pacha gie sani, biro chiko ngimana makiny. Bende, weche ma nojiwa ahinya gin mayudore e Isaiah 1:18, mawacho niya: “Biuru koro, wapor wach kaachiel; kata richou obet makwar ahinya, ginidok matar kaka theluji; kata gin makwar ka remo, ginibed kaka yie rombe marachar.” A chakruok mar puonjruokna, ndikono nokonya kik chunya par ni ok an gimoro kata ni ok anyal bedo ng’at maber.

Kuom dweche auchiel, natimo lokruok madongo e ngimana, kata kamano, ne ok yot. Ne dwarore ni awera gi timbe kod osiepe maricho ma ne olwora. Omiyo, nachako nyiso osiepena ni ne apuonjora Muma kendo ne anyisogi gigo ma ne apuonjora. Ne gichako weyore koda kendo moko ne luonga ni jadolo. Nyaminwa nokonya yudo tich moro mowinjore.

Bende ne achako dhi e Od Romo ma nyaminwa kod jaode ne dhiye, kata obedo ni ne en kilomita 30 koa kama nadakie. Ne nitie Od Romo machiegni gi kama nadakie, kata kamano, naluor romo gi jogo ma ne ong’eya a e tinna. Bende ne aluor dhi lendo ot ka ot e alwora ma ne adakie. Ne dhi bedo nade ka aromo gi joma nyocha awito oko mar klab kata ma ne amiyo yedhe mamero? Kata kamano, natiyo gi puonj moro ma ne ayudo sama ne atimo tiegruok mag gero del​—tiegruok mag del ma timo tek ahinya, ema dwarore moloyo. Omiyo, kane abedo jalendo ni i, ne adhi lendo ding’eny kaka nyalore.

Ne nitie pek moro ma bende nyaka ne alo​—ne ok ahero somo kata puonjruok. Kata kamano, ne ang’eyo ni ka adwaro gero yie motegno, ne nyaka achunra awuon mondo akuny kendo ayud adiera manie Muma. Ne afwenyo ni mana kaka ng’ato ting’o kilo mapek sama otiego dende, dwarore bende ni ng’ato otim kinda mondo yie mare obed motegno.

KAKA MUMA OSEKONYA: Amor ni pod angima! Pod dwarore ni abed motang’ mondo nyawo maga kik loya. Gie sani adak e ngima maber gi jaoda man-gi kido majaber mar Jakristo. E kind Joneno mag Jehova, an gi osiepe madier ma anyalo geno gi chunya duto. Wuora ne otho higini abich mokalo, kata kamano, kane pok otho, ne oyudo mor mar rwako wuode ma noyudo olal.

[Weche moler piny]