Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Bible tshikitanyaka nsɛnɔ y’anto

Bible tshikitanyaka nsɛnɔ y’anto

Bible tshikitanyaka nsɛnɔ y’anto

KAKƆNA kakatshutshuya ɔtɔmbɔki w’ɔsɔlayi ndo ose wovi dia nde ntshikitanya lɔsɛnɔ lande? Bonde kakatshikitanya ombidji ɔmɔ w’etshumba eyango waki la nde lo lɔsɛnɔ? Difuto diakɔna diakakondja ombutshi ɔmɔ wa pami lo mbetawɔ kaki la nde le ɔnande la pami? Adia ɛkɔndɔ wayela ɛnɛ dia ntana ekadimwelo.

“Laya l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga mbakimi kɔsɛna lɔsɛnɔ la dimɛna.”—GARRY AMBROCIO

ƐNƆNYI: 47

WODJA WA LÔTƆ: PHILIPPINES

ƆKƆNDƆ: ƆSƆLAYI W’ƆTƆMBƆKI

NSHI YAMI YAKETE: Lakole l’osomba wa tshitshɛ welɛwɔ Vintar. Osomba akɔ wakadingami l’akona waki la kulɛrɛ k’ashi wa djɛsɛ, l’ɛkɛdi wa pudipudi ndo la lɔhɛlɛlɛ la tshitshi. Kânga mbakatadjashi lo dihole dia dimɛna dia ngasɔ, lɔsɛnɔ laki wolo. Ase wevi wakavaka dongalonga diaso ndo wakatɔtwɛka lo luudu.

Etena kakamakotsha ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi, lakatatɛ nnɔ wanu wa wolo kâmɛ l’angɛnyi ami, mfɔka ndo mbuva dia nkondja falanga ya nsala awui ami wa kɔlɔ. Lakavaka ndo dɛngalɛnga dia tshɛmi ka womoto. Asɔlayi wakafɔnyaka dia lekɔ ɔtɔmbɔki wa l’olui w’atɔmbɔki wakawelɛka ɔnɛ Nouvelle armée du peuple ndo wakakulaka tena efula. L’ɔtɛ wa lukudi lɔsɔ, lakayɔsa yɛdikɔ ya mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ awɔ. L’edja k’ɛnɔnyi etanu, lakasɛnaka l’akona kâmɛ l’olui ɔsɔ w’atɔmbɔki. Lɔsɛnɔ laki wolo nɛ dia takatalawɔka asɔlayi otsho oko otsho, yanyi oko yanyi. L’ekomelo a shimu, lakayɔlɛmba ndjashɛ l’akona. Ɔnkɔnɛ lakatoyalambola le nguvɛrnɛrɛ k’osomba wa Ilocos Norte. Nde akanongola dimɛna ndo akanyangɛ olimu wa dimɛna. Koko, dimi kotshika mbɔtwɛ anto lo mvudu yawɔ ndo mbaotsha wɔma.

WOHO WAKATSHIKITANYA BIBLE LƆSƐNƆ LAMI: Osekami la l’olimu la womoto lakawelɛka Loida aki Ɔmɛnyi wa Jehowa. Nde akamɛnyanya la Jovencio ndo nde akatatɛ mbetshami Bible. Koko aki wolo dimi ntshikitanya lɔsɛnɔ lami. Laki la mbekelo ka nɔka mfɔka wonya tshɛ naka Jovencio ataye dia sho ndjeka Bible ndo lakayashaka l’awui wa kɔlɔ. L’ekomelo, apulushi wakamunde tshu ladiaka ɛlɛmbɛ ndo wakambidje lo lokanu ngɔndɔ 11. L’etena kɛsɔ, lakasɛngasɛngaka Jehowa lo dɔmbɛlɔ dia nde kimanyiyami. Lakɔlɔmbɛ edimanyielo ndo dia nde mbishami nyuma kande k’ekila dia tɔ nɔmbɔlami ndo keketshami.

L’edjedja ka wonya, Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔtshi akayomembola lo lokanu ndo akambela Bible. Lakadia lo Bible kakɔ dia Jehowa mbokanaka kɛtshi, ngandji ndo nyimanyiyaka munga. Lakashihodia dia Jehowa mbokakami kɛtshi ndo ambombisha diaaso dia mbeka mboka yande. Lakɔlɔmbɛ dia nde mbishami wolo wa ntshika ditshelo diami dia kɔlɔ. Kɛnɛ kakamadia lo Tukedi 27:11 kakonge la shɛngiya le mi. Lakɔsaka dia Jehowa dimi mbatɛnde ɛtɛkɛta wa lo divɛsa sɔ. Divɛsa diakɔ mbutaka ɔnɛ: “On’ami, uyali kanga yimba, ongenyangenya utema ami. Ku dimi layeya nkaluya dui le one latomonyolaka.”

L’ɔkɔngɔ wa dimi ntomba oma lo lokanu, lakatatɛ mbeka Bible nto kâmɛ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, nsangana kâmɛ la wɔ ndo nkamba l’atɔndɔ wa lo Bible lo lɔsɛnɔ lami. L’ekomelo, Jehowa akakimanyiya dia ntshika lɔsɛnɔ lami la kɔlɔ. Oma lâsɔ, lakakimɔ lɔsɛnɔ lami le Jehowa Nzambi.

WAHƆ WAMBOMOKONDJA: Laya l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga mbakimi kɔsɛna lɔsɛnɔ la dimɛna. Kânga mbakimi fumbe k’akambo wa kɔlɔ, lakayonga la lonto l’oyoyo. (Kolosai 3:9, 10) Ɛlɔ kɛnɛ, laya la diɛsɛ dia nsangana kâmɛ l’ekambi wa Jehowa wa pudipudi ndo nkimanyiya wanyaso anto dia vɔ mbeya Jehowa Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ.

“Lakalangaka di’ase Brésil sɔnami.”JULIANA APARECIDA SANTANA ESCUDEIRO

ƐNƆNYI: 31

WODJA WA LÔTƆ: BRÉSIL

ƆKƆNDƆ: MANYI LO KƐNYƆ YELƐWƆ TAEKWONDO

NSHI YAMI YAKETE: Lakole l’osomba wa Londrina. Kânga mbele ase osomba efula waki ase wola, osomba ɔsɔ waki pudipudi ndo lotui tshitshi laki lɔkɔ. Etena kakamakotsha ɛnɔnyi dikumi, enondo ami akambutɛ dia dimi ntatɛ nkɛnya la nde kɛnyɔ yelɛwɔ taekwondo yalembetshiya “mboka k’anya ndo k’ekolo.” Papa konanga dia dimi mbeka kɛnyɔ yakɔ, koko nde akayoyilangaka esadi eto.

Lakalɔ l’andɔshi efula wa taekwondo ko lakadje etshumba efula l’osomba wa Parana. L’ɔkɔngɔ diko, lakayɔlɔka l’andɔshi wa lo wodja wa Brésil woleki mbeya ndɔ. Diɛsɛ ko, lo 1993, lakawaleke vɔ tshɛ wolo ndo lakayokomaka ombidji w’etshumba wa lo wodja wa Brésil w’otondo. Lakakombolaka ntshɔ tɔkɛnya lo wedja ekina l’ambidji w’etshumba wa lɛkɔ. Koko, ase nkumbo kami waki ase wola ndo vɔ komonga l’akoka wa futɛmi mboka otsha lɛkɔ.

Lakalongamɛka dia vɔ mbidja taekwondo l’ɔnɔngɔ wa tɔkɛnyɔ tatowɔkɛnyaka lo Jeux olympiques ndo kɛsɔ mbakayosalema. Lakalangaka di’ase Brésil sɔnami dia dimi tɔkɛnya lo Jeux olympiques. Ɔnkɔnɛ, lakakɛnyaka mbala efula ndo anto efula wakambisha falanga yakakimanyiya dia ntshɔ tɔkɛnya la France, la Vietnam, la Corée du Sud, la Japon ndo lo tɔkɛnyɔ ta l’Amérique du Sud. Oma lâsɔ, lakayadjɛ oyango wa tɔkɛnya lo tɔkɛnyɔ telɛwɔ jeux panaméricains. Lam’ele lakakɛnya dimɛna, laki l’atei w’anto asato wakasɔnama dia tɔkɛnya l’osomba wa Saint-Domingue la République dominicaine lo 2003.

WOHO WAKATSHIKITANYA BIBLE LƆSƐNƆ LAMI: Lo 2001, dimi l’oseka ami takɛnana l’Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo vɔ wakatatɛ mbeka la so Bible. Dimi kondjashaka lo wekelo etena kakatatɛ mbeka. Laki l’ɔlɛmbɛlɔ mbala tshɛ ndo lakalalaka djɔ wonya wa wekelo. Kânga mbakidiɔ ngasɔ, kɛnɛ kakamekaka kakanandaka otema ami ndo dui sɔ diakɛnama etena kakamatshu tɔkɛnya mbala kakayele.

Lam’ele lakasɔnama dia monga l’olui wa wanɛ wakahombe tɔkɛnya lo jeux panaméricains, embetsha ami wakanɔmbɛ dia takɛnyisha mbala efula l’asekami la ntondo ka dimi ndjɔkɛnya mbala k’ekomelo. Etena kakawambelɛ, lakemala ki lo sɛkɛ dia tɔkɛnyɔ aha la nsambasamba. La shashimoya, lakohɔ dia Okristo hahombe ndɔsha anto akina kânga lo tɔkɛnyɔ. Ndo nto, lakohɔ didjango dia lo Bible diata ɔnɛ: “Ulangi unyaye uku ayalangaye.” (Mateu 19:19) Lakasekesɔ mbala kakɔ ɔtɔi ko lakatombe oma lo sɛkɛ. Anto tshɛ wakandama la nende etena kakamatatombaka.

Etena kakamakome la ngelo, lakatatɛ ndjambola kɛnɛ kakamahombe nsala la lɔsɛnɔ lami. Lakɔshi biukubuku yakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa yaki l’asawo wendana la kɛnɛ katɔlɔmba Nzambi. Lɔkɔ, lakɛnyi Osambu 11:5, divɛsa diata ɔnɛ: “Utema andi atuhetshaka . . . one latulangaka akambu wa djawudi.” Ɛtɛkɛta w’omembi w’esambo ɛsɔ wakananda otema ami, ko lakɔshi yɛdikɔ ya ntshika nkɛnya taekwondo.

Embetsha ami kombetawɔ dia dimi ntshika nkɛnya. Vɔ wakahembe ntshikitanya yɛdikɔ yami lo mbutɛmi ɔnɛ dimi mboleki mbeya nkɛnya lo wodja aso w’otondo ndo ɔnɛ laki suke la nkɛnya lo Jeux olympiques. Koko dimi kombetawɔ dia ntshikitanya yɛdikɔ yami.

Oma l’etena kɛsɔ, lakatshukana l’oseka ami. Nde akatatɛ nsambisha kâmɛ l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Etena kakandakalolaka la ngelo, nde aki la mbekelo ka kɔndwɛmi asawo wakandatosawola l’anto l’esambishelo. Lakeyaka nte naka dimi lawɔ nangaka monga la diɛsɛ sɔ, kete dimi pombaka nsala etshikitanu. Lakatombe oma l’ɔtɛmwɛlɔ ami ndo lakayokotsha kɛnɛ kalɔmbama dia nkoma Ɔmɛnyi wa Jehowa wambobatizama.

WAHƆ WAMBOMOKONDJA: Dimi l’omɛmi tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo tekɔ kâmɛ nɛ dia sho salaka la wolo dia nkamba l’atɔndɔ wa lo Bible lo diwala diaso. Dimi mbosukɛka dia nde mɛmba ɛkɛndɛ wele la nde l’etshumanelo kaso. Otomɔkɛnya mbala k’ekomelo, tshike wotombisha médaille d’or ndo lotonga onto la lokumu. Koko dimi mbɔsaka dia ndoko ɛngɔ kakoka andja ɔnɛ wa kɔlɔ tosha kɛdimi la diɛsɛ dia kambɛ Jehowa Nzambi.

“Papa kompekɔmi.”—INGO ZIMMERMANN

ƐNƆNYI: 44

WODJA WA LÔTƆ: ALLEMAGNE

ƆKƆNDƆ: ONAMI WA LO DIHOLE DIAKAWAKƐNYAKA MISHIKI

NSHI YAMI YAKETE: Lakotɔ lo nkumbo kakatɔnyi l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ l’osomba wa Gelsenkirchen. Papa aki Ɔmɛnyi wa Jehowa, koko mama konangaka dia nde tetsha dimi la nondo diami awui wa l’ɔtɛmwɛlɔ ande. Nde akakɛndjakɛndjaka mituka l’edja ka wenya dikumi kana ndekana oseka lushi tshɛ. Mbala efula, nde akatatɛka nkamba olimu l’eshidi ehende kana esato wa pindju. Kânga mbakandasalaka tshɛ dia tetshaka akambo wa lo nyuma, dimi kombetawɔka awui wakandatetshaka.

Etena kakamakotsha ɛnɔnyi 15, lakatone ntshɔ lo nsanganya y’Ɛmɛnyi wa Jehowa, ko lakatɔmbɔkɔ. Ɔnɔnyi ɔtɔi l’ɔkɔngɔ diko, lakatatɛ mbeka woho wakɔmwanawɔ akɔfi kâmɛ la dengalenga dimɔtshi. L’edja k’ɛnɔnyi ehende wakayele, lakonge la dionga diakanyangiyaka papa woho w’anyanya. Lakamɔ oma la ngelo etena kakamakotsha ɛnɔnyi 18.

Lakalangaka tɔkɛnyɔ efula ndo lakeke woho wa kɔmwanaka akɔfi ndo monyiyaka diangɔ dia wotsho mbala shamalo lo lomingu. Lo waa wikɛndɛ, dimi l’angɛnyi ami takatshɔka l’ahole wakawakɛnyaka mishiki. Mbala kɛmɔtshi, lakalɔ la pami kɛmɔtshi kakayayangaka onto ɔmɔtshi lakakongola onongo ko lakɔlɛndja esadi eto. Kanga dihole diakawakɛnyaka mishiki akamɛnyi, ko akambidje onami wa dihole sɔ. Laketawɔ nɛ dia nde akambutɛ dia ayofutaka falanga efula.

Lo wikɛndɛ tshɛ, lakemalaka la soko dia dihole diakawakɛnyaka mishiki ko lakasɔnaka anto wakamahombaka mbɔtshiya. Anto wakɔtɔka wakakomaka polo ndo anto 1 000. Ɔnkɔnɛ, dimi laki l’olimu efula. Anto efula wakandɔshaka. Vɔ wakamanɛka l’ekoma ndo la bɛtshi di’ɛlɔndɔ. Anto amɔtshi wakamatonaka dia mbɔtshiya kana wakamatondjaka l’andja wakakongaka dia ndjɔndɔsha. Laki l’ɛnɔnyi 20 ndo lakafɔnyaka dia ndoko onto lakoka mbidjami otshumba. Lo mɛtɛ, ndoko onto lakakoke mbidjami otshumba ndo lakasɔmbwanɛka, laki la lɔwɔlɛ, l’otako ndo l’ɔtɛ wolo.

WOHO WAKATSHIKITANYA BIBLE LƆSƐNƆ LAMI: Papa kompekɔmi. Nde akatomɛka Tshoto y’Etangelo ndo Réveillez-vous ! * lɛnɛ akimi. Lakawamɔtshɛ lo luudu lami ndo dimi kombâdiaka. Lushi lɔmɔtshi, lakatatɛ mbadia periodikɛ mɔtshi l’atei ayɔ. Asawo wakamadia lo kɛnɛ kendana la woho wayokomɛ dikongɛ di’akambo diendana l’awui wa pɔlitikɛ, w’ekondjelo ndo w’ɔtɛmwɛlɔ akatshutshuya dia mbelɛ kadiyɛmi lakami. Nde l’omɛnde waki Ɛmɛnyi wa Jehowa. Vɔ wakanɔmbɛ dia ntatɛ mbeka la mi Bible ndo dimi laketawɔ.

Tɔndɔ diofundami lo Ngalatiya 6:7 diakatshutshuya dia nsala etshikitanu. Lakeyaka oma lo kɛnɛ kakakomɛ dia kɛnɛ tshɛ kasalami ɛlɔ kana katami kayonga la shɛngiya lo lɔsɛnɔ lami layaye. Ndo nto, lakakeketshama efula la leeta latanema lo Isaya 1:18 lata ɔnɛ: “Nyuyi kakiane, tukani yimba kame, mbata [Jehowa]. Kuyanga kolo yanyu yeli tilili, yo yayuyala wema uku pembe.” Oma k’etatelo ka wekelo ami, divɛsa sɔ diakakimanyiya diaha dimi ndjaɔsa oko ɛngɔ k’anyanya kana mfɔnya dia handotokalolɛ Jehowa.

L’edja ka ngɔndɔ shamalo, lakadje welo wa lânde dia nsala etshikitanu wa weke. Lakahombe nkakitɔna l’angɛnyi wa kɔlɔ wakɛngɔlaka la mi. Ɔnkɔnɛ, lakatatɛ mbatɛ dia lekɔ lo mbeka Bible ndo lakâsambishaka kɛnɛ kakamekaka. Vɔ wakatatɛ mbewɔmi ndo mbelɛmi ɔnɛ osasɛrdɔsɛ. Kadiyɛmi akanyangɛ olimu okina woleki dimɛna.

Ndo nto, lakatatɛ ntshɔ lo nsanganya lo Mbalasa ka Diolelo kakasanganaka kadiyɛmi l’omɛnde kânga mbakitɔ lo kilɔmɛtɛlɛ 30. Mbalasa ka Diolelo kekina kaki suke la lakaso, koko dimi konangaka tɛnana l’anto wakameyaka oma ko kiɛndakɛnda yami. Lâdiko dia lâsɔ, lakokaka wɔma nsambisha lo luudu la luudu l’ɛtshi ka nkɛtɛ kakamole. Lakayambolaka ɔnɛ: Ayomosala naka lambohomana l’onto ɔmɔtshi lakamatondja oma lo dihole diakawakɛnyaka mishiki kana l’onto ɔmɔtshi lakamasha kandji? Koko lakeke etena kakawambetshaka dia mbeya kɔmwana akɔfi ɔnɛ ekambelo woleki wolo mboleki ohomba. Ɔnkɔnɛ, etena kakamakotsha kɛnɛ kalɔmbama dia ntatɛ nsambisha, lakatatɛ nsambisha woho w’anyanya.

Okakatanu okina wakamahombe ntondoya aki wa ntatɛ mbeka nɛ dia dimi konangaka mbadia. Koko, lakeyaka ɔnɛ dia monga la mbetawɔ ka wolo, dimi pombaka ndjaekiya dia ntshima etale lo akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Lakayɛna dia dimi pombaka mbidja welo dia monga la wolo woho walɔmbamadiɔ ndo le wanɛ wonyiya wetsho.

WAHƆ WAMBOMOKONDJA: Wahɔ ɔmɔtshi ele woho wekemi la lɔsɛnɔ edja ndo kakianɛ. Lâkahombe mbidja welo diaha wɛɔdu ami mbahemɛmi, koko dimi la wadɛmi taya la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo nde aya la lonyuma la dimɛna. Lekɔ l’angɛnyi wele Ɛmɛnyi wa Jehowa wakokami mbɛkɛ otema ami tshɛ le wɔ. Papa akavu ambeta ɛnɔnyi etanu, koko la ntondo ka nde mvɔ, nde aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo woho wakamôkalwɛ.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

^ od. 34 Akatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa.