Izoge—Wha Jọ Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Kpọ Owhai
Izoge—Wha Jọ Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Kpọ Owhai
“Wo areghẹ, wo otọ oriẹ.”—ITẸ 4:5.
1, 2. (a) Eme o fi obọ họ kẹ Pọl ukọ na ru oware nọ u woma? (b) Ẹvẹ whọ sai ro wo areghẹ gbe otoriẹ?
‘OKENỌ mẹ gwọlọ ru ewoma, eyoma ọ vẹ rọ oma via.’ Kọ whọ riẹ ohwo nọ ọ ta eme yena? Pọl ukọ na. Dede nọ Pọl o you Jihova, o jẹ hae jọ bẹbẹ kẹe ẹsejọ re o ru oware nọ u woma. Ẹvẹ o rri oma nọ ọ jẹ dawo re ọ ruẹsi ru oware nọ u woma? O kere nọ: “O! Ovuogho nọ omẹ rọ!” (Rom 7:21-24) Kọ oma o jọ owhẹ ere no ẹdẹjọ? Kọ o be hae jọ bẹbẹ kẹ owhẹ ẹsejọ re who ru oware nọ u woma? Kọ o be hae lẹliẹ uzou dhe owhẹ wọhọ epanọ uzou u dhe Pọl na? Otẹrọ ere, jọ udu u no owhẹ awọ họ. Pọl o fi ebẹbẹ nọ ọ rẹriẹ ovao ku kparobọ, yọ whọ rẹ sai ru epọvo na re.
2 Pọl ọ kparobọ keme ọ rehọ “eme oma ojaja” su oma riẹ. (2 Tim. 1:13, 14) Fiki onana, o te wo areghẹ gbe otoriẹ nọ o re ro thihakọ ebẹbẹ jẹ jẹ emamọ iroro. Jihova Ọghẹnẹ ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ owhẹ wo areghẹ gbe otoriẹ. (Itẹ 4:5) Ọ jọ Ebaibol na kẹ omai ohrẹ nọ o mai woma kpobi. (Se 2 Timoti 3:16, 17.) Dai roro epanọ whọ rẹ sai ro wo erere no ehri-uzi nọ o rrọ Ikereakere na ze nọ who te bi yeri kugbe ọsẹgboni ra, evaọ abọ ugho, gbe okenọ whẹ ọvo whọ tẹ rrọ oria.
Jọ Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Kpọ Owhẹ Evaọ Uviuwou Ra
3, 4. Fikieme o sae rọ jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re who koko izi ọsẹgboni ra, rekọ fikieme esẹgbini a be hai ro fi izi họ?
3 Kọ o be hae jọ bẹbẹ k’owhẹ re who koko izi nọ ọsẹgboni ra a fihọ k’owhẹ? Fikieme o sae rọ jọ ere k’owhẹ? Ẹsejọhọ fikinọ whọ gwọlọ re a dina kẹ owhẹ uvẹ ru oware nọ u j’owhẹ. Ere o rẹ mae jọ kẹ izoge nọ e be rro ze. Rekọ nọ whọ gbẹ rrọ otọ ọsẹgboni ra na, o gb’owhẹ họ inọ who re yoẹme kẹ ae.—Ẹf. 6:1-3.
4 Whọ tẹ riẹ oware nọ o be lẹliẹ ọsẹgboni ra fi izi họ k’owhẹ o rẹ sai ru ei lọhọ re who yoẹme kẹ ae. Ẹsejọ oma o rẹ sai gine ru owhẹ wọhọ Brielle * nọ ọ rrọ ikpe 18, ọnọ ọ ta kpahe ọsẹgboni riẹ nọ: “A be kareghẹhọ vievie he epanọ o jarai oma nọ a jọ ikpe mẹ na. A gwọlọ họ re mẹ ta onọ o rrọ omẹ eva, jẹ jiroro obọ mẹ, a gwọlọ inọ ọmọmọ mẹ rẹ jọ.” Wọhọ Brielle, whọ sai roro inọ ọsẹgboni ra a be rọ ifi gb’owhẹ. Rekọ, ọsẹgboni ra a bi fi izi họ kẹ owhẹ keme a gwọlọ ewoma ra. U te no ere no, esẹgbini Ileleikristi a riẹ inọ a ti guọvunu kẹ Jihova kpahe oghẹrẹ nọ a yọrọ owhẹ.—1 Tim. 5:8.
5. Ẹvẹ ẹmeoyo kẹ ọsẹgboni ra o rẹ rọ kẹ owhẹ erere?
5 Re who koko izi nọ ọsẹgboni ra a fihọ o wọhọ ẹsenọ whọ be hwa igho nọ who momo evaọ ebanke—otẹrọnọ whọ be hae hwa igho na zihe evaọ ẹruoke, o rẹ were ebanke na re a momo igho efa kẹ owhẹ. Epọvo na re, osa nọ whọ re ọsẹgboni ra họ adhẹẹ nọ whọ rẹ kẹ ae gbe ẹme rai nọ who re yo. (Se Itẹ 1:8.) Epanọ who yoẹme kẹ ọsẹgboni ra te ere a te kẹ owhẹ uvẹ te. (Luk 16:10) Otẹrọnọ ẹsikpobi who re veghe uzou kẹ izi rai, jọ u gb’owhẹ unu hu inọ a ti mi owhẹ uvẹ kpobi nọ a kẹ owhẹ no.
6. Ẹvẹ esẹgbini a sai ro fi obọ họ kẹ emọ rai yoẹme?
6 Edhere jọ nọ esẹgbini a sai ro fi obọ họ kẹ emọ rai koko izi họ, a re fi emamọ oriruo họ otọ. Unevaze nọ a re ro koko izi Jihova u re dhesẹ inọ areghẹ ọ rrọ izi Ọghẹnẹ. Onana u ti ru nọ izoge na a te rọ rehọ ubiẹro ọvona rri izi nọ esẹgbini rai a fihọ. (1 Jọn 5:3) Ofariẹ, Ebaibol e fodẹ okejọ nọ Jihova ọ rọ kẹ idibo riẹ uvẹ re a ta onọ o rrọ eva rai. (Emu. 18:22-32; 1 Iv. 22:19-22) Kọ esẹgbini a sae kẹ emọ rai uvẹ ẹsejọ re a zọhọ fihọ iroro jọ nọ a be jẹ?
7, 8. (a) Ẹbẹbẹ vẹ izoge jọ a rẹriẹ ovao dhe? (b) Ovuhumuo vẹ o re fi obọ họ k’owhẹ wo erere no ọwhọkuo ze?
7 Izoge a rẹ sai je roro inọ esẹgbini rai a rẹ gwọlọ afuẹwẹ evaọ oware kpobi nọ a ru. Ẹsejọ a rẹ sai wo ọkpọ iroro ọmoha jọ nọ a re se Craig, ọnọ ọ ta nọ, “Oni mẹ ọ wọhọ iporisi, oria nọ mẹ jọ ru thọ ọvo ọ rẹ ruẹ.”
8 Re a whọku ohwo yọ oghẹrẹ ọkpọvio jọ. Ebaibol e ta nọ ọwhọkuo ọ rẹ were uvumọ ohwo ho, o tẹ make rọnọ ohwo na o gine ru thọ. (Hib. 12:11) Eme ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ owhẹ wo erere no ọwhọkuo ze? Oware jọ nọ u fo inọ whọ rẹ kareghẹhọ họ ọsẹgboni ra a be kẹ owhẹ ohrẹ fikinọ a you owhẹ. (Itẹ 3:12) A gwọlọ fi obọ họ k’owhẹ whaha ekpehre uruemu re who wo uruemu ezi. Ọsẹgboni ra a riẹ inọ a gbẹ kpọ owhẹ họ họ, kiyọ a mukpahe owhẹ. (Se Itẹ 13:24.) Ofariẹ, vuhumu re inọ nọ whọ be daoma ru lele ọkpọvio ọsẹgboni ra na, eware e rẹ sae thọ owhẹ obọ ẹsejọ. Fikiere nọ a tẹ whọku owhẹ, roro kpahe irere nọ i re no ọwhọkuo na ze. ‘Erere nọ o re no areghẹ tha o woma vi erere isiliva, je woma vi oro.’—Itẹ 3:13, 14.
9. Ukpenọ uzoge a re roro nọ a bi kienyẹ ae, eme a re ru?
9 Esẹgbini a rẹ sai ruthọ re. (Jem. 3:2) Nọ a tẹ be whọku owhẹ, a rẹ sae ta eme edada k’owhẹ ẹsejọ. (Itẹ 12:18) Kọ eme ọ rẹ lẹliẹ ọsẹgboni ra ru ere? O sae jọnọ a wo idhọvẹ jọ, hayo a sai roro nọ ae a wha ethobọ ra na ze. Ukpenọ who re roro nọ ọsẹgboni ra a bi kienyẹ owhẹ, u fo re eva e were owhẹ inọ a be kpọ owhẹ họ emamọ edhere. Nọ whọ tẹ be jẹ ọwhọkuo rehọ, u ti fi obọ họ kẹ owhẹ nọ who te te ohwo no.
10. Ẹvẹ whọ sai ro ru lele ọkpọvio ọsẹgboni ra lọlọhọ?
10 Kọ whọ gwọlọ re who lele ọkpọvio ọsẹgboni ra lọlọhọ? Otẹrọ ere, o gwọlọ nọ whọ rẹ ta ẹme kugbe ai ziezi. Ẹvẹ whọ sai ro ru ere? Oware ọsosuọ họ whọ rẹ gaviezọ. Ebaibol e ta nọ: “He yo vẹrẹ, [jẹ] rọ ẹrera ruọ ẹme-ọta, je muofu ẹrera.” (Jem. 1:19) Who du bru kẹ oma ra ha, ukpoye daoma gba oma ra re whọ gaviezọ kẹ ọkpọvio nọ ọsẹgboni ra a be k’owhẹ na. Tẹrovi ẹme nọ a ta k’owhẹ, orọnikọ oghẹrẹ nọ a rọ ta ẹme na ha. Kẹsena whọ vẹ rọwo iruthọ ra re a riẹ inọ who gine yo ẹme nọ a ta na. Kọ ẹvẹ otẹrọnọ whọ gwọlọ ru ẹme jọ hayo oware jọ nọ who ru vẹ kẹ ae? Evaọ ẹsibuobu u re woma re who fibo bẹsenọ who re ru oware nọ ọsẹgboni ra a gwọlọ na no. (Itẹ 10:19) Nọ ọsẹgboni ra a tẹ ruẹ nọ who ru ere no, ẹsiẹe a te mae gaviezọ k’owhẹ. Ere oruo u re dhesẹ inọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ be kpọ owhẹ.
Jọ Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Kpọ Owhẹ Evaọ Abọ Ugho
11, 12. (a) Ohrẹ vẹ Ẹme Ọghẹnẹ ọ k’omai kpahe ugho, kọ fikieme? (b) Ẹvẹ ọsẹgboni ra a sai ro fi obọ họ k’owhẹ raha ugho avọ areghẹ?
11 Ebaibol e ta nọ ugho o rẹ thọ ohwo. Rekọ oria Ebaibol ovo nana u dhesẹ inọ areghẹ o wo aghae vi ugho. (Ọtausi. 7:12) Ẹme Ọghẹnẹ ọ hrẹ omai inọ ma you ugho ho. Fikieme ma gbe you ugho ho? Roro kpahe oriruo nana: Amagha nọ ọ da ziezi yọ oware nọ u wo iruo kẹ ọnọ o re there emu. Rekọ nọ ohwo ọfa jọ o te kru amagha na jevejeve, ọ rẹ sae nwae oma. Ere re, a tẹ riẹ ugho ru o rẹ wha erere ze. Rekọ “ahwo nọ a re siuru efe” a rẹ raha usu rai kugbe egbẹnyusu rai, uviuwou rai, makọ usu rai kugbe Ọghẹnẹ. A vẹ rọ ere “rehọ inwe buobu duwu” oma rai.—Se 1 Timoti 6:9, 10.
12 Ẹvẹ whọ sae rọ raha ugho avọ areghẹ? Whọ sae ta kẹ ọsẹgboni ra re a kẹ owhẹ ohrẹ kpahe ugho oraha. Solomọn o kere nọ: “Nọ ohwo owareghẹ o te yo ai, ọ vẹ tua ẹriẹ riẹ, jegbe ohwo nọ o wo otoriẹ re o wo ẹgba.” (Itẹ 1:5) Ọmọtẹ jọ nọ a re se Anna ọ ta kẹ ọsẹgboni riẹ re a kẹe ohrẹ. Ọ ta nọ: “Ọsẹ mẹ o wuhrẹ omẹ epanọ me re fi omaa igho-raha họ, o te je dhesẹ k’omẹ epanọ u w’uzou te re mẹ siọ ugho uviuwou ba ẹraha kufiẹ.” Ere ọvona oni Anna o wuhrẹ i riẹ eware nọ i re fi obọ họ kẹe. Anna ọ ta nọ: “Oni mẹ o wuhrẹ omẹ epanọ mẹ rẹ tho oware evaọ eria sa-sa taure mẹ tẹ dẹe.” Irere vẹ Anna o wo? Ọ ta nọ: “Enẹna mẹ riẹ epanọ mẹ rẹ raha ugho no. Me re mu igho raha ha, fikiere me wo udhedhẹ iroro fikinọ me bi mu re esa ha.”
13. Ẹvẹ whọ sae rọ gba oma ra kpahe ugho oraha?
13 Otẹrọnọ who re roro te re whọ tẹ dẹ oware he hayo whọ rẹ dẹ oware re egbẹnyusu ra a ruẹsi rri owhẹ kpehru, o rẹ sae lẹliẹ owhẹ re osa. Eme ọ rẹ sai fi obọ họ k’owhẹ whaha ẹta nana? Whọ rẹ daoma gba oma ra kpahe ugho oraha. Ere Ellena nọ ọ dina vrẹ ikpe udhe no o ru. Ọ ta nọ: “Taure mẹ avọ egbẹnyusu mẹ ma te kpobọ eki, mẹ rẹ m’omaa unuigho nọ mẹ te raha. . . . Yọ ahwo nọ a rẹ raha ugho avọ areghẹ ọvo mẹ rẹ gwọlọ lele kpohọ eki keme a re fi obọ họ k’omẹ tho oware ziezi taure mẹ tẹ dẹ.”
14. Fikieme whọ jẹ yọroma kpahe “eviẹhọ efe”?
14 Re a kọ ugho jẹ raha iẹe avọ areghẹ yọ oware nọ u wuzou evaọ uzuazọ. Rekọ Jesu ọ ta nọ ahwo nọ a vuhu ẹgwọlọ abọ-ẹzi rai mu a re wo uvi evawere. (Mat. 5:3) Ọ vẹvẹ unu inọ “eviẹhọ efe” o rẹ sai kpe isiuru eware abọ-ẹzi no ohwo oma. (Mak 4:19) Fikiere u wuzou gaga re Ẹme Ọghẹnẹ ọ kpọ owhẹ re who wo emamọ eriwo kpahe ugho.
Jọ Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Kpọ Owhẹ nọ Whẹ Ọvo Whọ tẹ Rrọ Oria
15. Oke vẹ odawọ o te mai ro te owhẹ re whọ ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ?
15 Oke vẹ who roro nọ odawọ o te mai ro te owhẹ re whọ ghẹmeeyo kẹ Ọghẹnẹ—okenọ whọ rrọ kugbe amọfa manikọ okenọ whẹ ọvo whọ rrọ oria? Okenọ whọ rrọ obọ iruo hayo obọ isukulu, whọ rẹ sae dadamu ziezi kẹ oware kpobi nọ o rẹ sae wha ezoruẹ abọ-ẹzi ze. Rekọ okenọ whẹ ọvo whọ tẹ rrọ oria isiuru eyoma oruo e rẹ mae rọ ruọ owhẹ iroro.
16. Fikieme who re ro yoẹme kẹ Jihova makọ okenọ whẹ ọvo whọ rrọ oria?
16 Fikieme u ro fo re who yoẹme kẹ Jihova makọ okenọ whẹ ọvo whọ rrọ oria? Kareghẹhọ onana: Whọ rẹ sai ru Jihova eva dha hayo ru udu riẹ ghọghọ. (Emu. 6:5, 6; Itẹ 27:11) Uruemu ra u re kpomahọ Jihova keme “ọye ọ be sẹro ra.” (1 Pita 5:7) Ọ gwọlọ nọ who yoẹme kẹe re who wo erere. (Aiz. 48:17, 18) O kẹ Jihova uye nọ emọ Izrẹl jọ evaọ oke anwae a ghẹmeeyo kẹe. (Ol. 78:40, 41) Evaọ abọdekọ riẹ, Jihova o you Daniẹl gaga, oyejabọ nọ ẹnjẹle jọ o ro sei “ohwo nọ a you gaga.” (Dan. 10:11) Fikieme? Daniẹl o je yoẹme kẹ Jihova orọnikọ evaọ iraro ahwo ọvo ho rekọ te okenọ ọye ọvo ọ jọ oria.—Se Daniẹl 6:10.
17. Enọ vẹ whọ rẹ sae nọ oma ra nọ whọ tẹ be salọ ile, ifimu hayo evie-evuẹ itanẹte?
17 Re whọ sai yoẹme kẹ Jihova nọ whẹ ọvo whọ rrọ oria, whọ rẹ daoma wo ‘ẹgba ovuhumuo re whọ sae hẹriẹ uwoma no uyoma,’ whọ vẹ rọ ovuhumuo yena ru iruo ẹkwoma oware uwoma nọ who re ru. (Hib. 5:14) Wọhọ oriruo, nọ whọ tẹ be salọ ile nọ whọ rẹ gaviezọ kẹ, ifimu nọ who re rri, hayo evie-evuẹ itanẹte nọ who re rovie kpohọ, enọ nọ e rrọ obaro na e rẹ sai fi obọ họ k’owhẹ salọ oware nọ u woma jẹ siọ onọ u yoma. Nọ oma ra nọ: ‘Kọ oware nana u ti fi obọ họ k’omẹ wo ohrọriọ manikọ u ti ru omẹ ghọghọ fiki okpẹtu nọ ọ via kẹ amọfa?’ (Itẹ 17:5) ‘Kọ u ti fi obọ họ k’omẹ “you onọ uwoma” je “mukpahe eyoma”?’ (Emọs 5:15) Eware nọ who re ru okenọ whẹ ọvo whọ tẹ rrọ oria u re dhesẹ oghẹrẹ ohwo nọ whọ ginẹ rrọ.—Luk 6:45.
18. Eme who re ru otẹrọnọ whọ be hae lẹlẹ ru eware iyoma, kọ fikieme?
18 Eme u fo nọ who re ru otẹrọnọ whọ be hae lẹlẹ ru eware jọ nọ whọ riẹ nọ i yoma? Kareghẹhọ inọ “ọnọ ọ kuọ oruthọ riẹ dhere ọ rẹ nyahọ aro ho, rekọ ọnọ ọ ta iruthọ riẹ via, nọ o je sioma no ai o re wo ohrọ-oriọ.” (Itẹ 28:13) U yoma gaga re ohwo ọ ruabọhọ uruemu uyoma jẹ rọ ere “kpọ Ẹzi [ọfuafo] Ọghẹnẹ eva!” (Ẹf. 4:30) O rrọ oware nọ u woma evaọ aro Ọghẹnẹ, evaọ aro ọsẹgboni ra, u te je fo kẹ owhẹ re whọ ta izieraha ra via. “Ekpako [ukoko] na” a rẹ sai fi obọ họ k’owhẹ evaọ onana. Jemis olele na ọ ta nọ: “Jọ o se ekpako [ukoko] na, re a lẹ kẹe, avẹ rehọ udẹ wholo iei eva odẹ Ọnowo na; olẹ orọwọ u re siwẹ ohwo nọ ọ rẹ mọ; Ọnowo na ọ vẹte kpariẹ tovrẹ; re otẹrọnọ ọ raha izi, o reti wo erọvrẹ.” (Jem. 5:14, 15) Evaọ uzẹme, onana o rẹ sae wha omovuọ se owhẹ hayo wha ọwhọkuo ze. Rekọ nọ whọ tẹ gbaudu ta via re a fi obọ họ k’owhẹ, onana u re si owhẹ no uye jẹ wha udu udhedhẹ se owhẹ.—Ol. 32:1-5.
Ru Udu Jihova Ghọghọ
19, 20. Eme Jihova ọ gwọlọ k’owhẹ, kọ eme who re ru hrọ?
19 Jihova họ ‘Ọghẹnẹ evawere’ na, yọ ọ gwọlọ nọ who wo evawere. (1 Tim. 1:11) O wo isiuru kpahe owhẹ. O tẹ make rọnọ uvumọ ohwo o bi muẹrohọ oma nọ whọ be dawo re who ru oware ezi hi, Jihova ọ bi muẹrohọ. Uvumọ oware u dhere Jihova ha. Jihova o bi rri, orọnikọ re ọ ruẹ ethobọ ra ha, rekọ re o fi obọ họ k’owhẹ ru oware ezi. “Ibiaro ỌNOWO na e rẹ nya akpọ na re re o dhesẹ ẹgba riẹ rọ kẹ enọ i wo eva efuafo rọ kpahe iẸe.”—2 Irv. 16:9.
20 Fikiere, jọ Ẹme Ọghẹnẹ ọ kpọ owhẹ, re who ru lele ithubro nọ e riẹ eva. Onana u ti ru owhẹ wo areghẹ gbe otoriẹ nọ who re ro fi ebẹbẹ egaga kparobọ je yeri emamọ uzuazọ. Ere oruo o te were ọsẹgboni ra gbe Jihova, u ve je ru owhẹ wo uvi evawere evaọ uzuazọ.
[Oruvẹ-obotọ]
^ edhe-ẹme 4 Ma nwene edẹ na.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Eme izoge a re ru re a sai lele izi ọsẹgboni rai jẹ rọ ere wo erere?
• Fikieme u ro wuzou re who wo emamọ eriwo kpahe ugho?
• Ẹvẹ whọ sai ro yoẹme kẹ Jihova makọ okenọ whẹ ọvo whọ rrọ oria?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]
Kọ who ti yoẹme kẹ Ọghẹnẹ okenọ whẹ ọvo whọ rrọ oria?