Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Me Pwulopwul kan, Weweidki Mahsen en Koht

Me Pwulopwul kan, Weweidki Mahsen en Koht

Me Pwulopwul kan, Weweidki Mahsen en Koht

“Nantihong alehda kupwurokong [“wehwe,” NW] oh erpit!”—LEP. PAD. 4:5.

1, 2. (a) Dahme sewese wahnpoaron Pohl en powehdi uhpene me mi nan loale? (b) Ia duwen omw kak ale erpit oh wehwe?

 “NI AHNSOU me I kin inengieng wia dahme mwahu, mehkot me suwedte me mie me I kak pilada.” Ke ese ihs me nda met? Wahnpoaron Pohl me nda met. Pohl kin poakohng Siohwa, ahpw mie ahnsou me e apwalki wia dahme pwung. Ia eh pepehm duwen uhpene wet me mi nan loale? E ntingihedi: “Uhdahn aramas paisuwed men ngehi!” (Rom 7:21-24) Ke kak wehwehki ahn Pohl pepehm? Ke kin ekei pak apwalki wia dahme pwung? Met kin kahrehiong uhk en tihwohla duwehte Pohl? Ma ei, dehr nsensuwed. Pohl kin pweida ni eh powehdi kahpwal wet me e lelohng, oh ke pil kak.

2 Pohl kin pweida pwe e kin mweidohng “mahsen mehlel kan” en kaweid ih. (2 Tim. 1:13, 14) Kahrehda e kin alehdi erpit oh wehwe me anahn pwe en powehdi kahpwal kan oh wiahda pilipil mwahu kan. Siohwa Koht kak ketin seweseiuk en ale erpit oh wehwe. (Lep. Pad. 4:5) E ketikihda kaweid me keieu mwahu nan sapwellime Mahsen, Paipel. (Wadek 2 Timoty 3:16, 17.) Medewehla ia duwen omw kak paiekihda kaweid kan nan Paipel ni omw kin koasoiong omw pahpa oh nohno, ni omw koasoanehdi ia duwen omw doadoahngki mwohni, oh ni omw kin kelehpwla.

Nan Peneinei

3, 4. Dahme kahrehda ke ele apwalki peikiong koasoandi kan me omw pahpa oh nohno wiahda? Dahme kahrehda ira wiahda koasoandi kan?

3 Ke kin apwalki kapwaiada koasoandi kan me omw pahpa oh nohno wiahda? Dahme kahrehda ke ele ahneki pepehm wet? Mwein ehu kahrepe iei me ke men ahneki saledek. Ineng wet iei kisehn omw kin kekeirda oh laudla. Ahpw ni omw kin mi rehn omw pahpa oh nohno, ke anahne peikiong ira.—Ep. 6:1-3.

4 Wehwehki kahrepen omw pahpa oh nohno kin wiahda koasoandi kan kin kamengeila ong uhk en peikiong ira. Mehlel, ekei pak omw pepehm kin duwehte ahn Brielle, * me mahki sounpar 18, me koasoia duwen eh pahpa oh nohno: “Ira uhdahn manokehla duwen ahnsou me ira uwe ei sounpar. Ira sohte men ien nda ei madamadau, wiahda ei pilipil, de wia aramas laud men.” Duwehte Brielle, ke ele pehm me omw pahpa oh nohno kin nohk kihsang omw saledek me ke leme konehng. Ahpw omw pahpa oh nohno kin wiahda koasoandi kan pwehki ira kin nsenohkin uhk. Patehng met, pahpa oh nohno Kristian kan ese me Siohwa ketikihong ira pwukoa en apwalih uhk.—1 Tim. 5:8.

5. Ia duwen omw kin paiekihda omw peikiong omw pahpa oh nohno?

5 Mehlel, en peikiong koasoandi kan en omw pahpa oh nohno kin rasehng omw kin pwain omw lohn nan pangk. Ma ke kin ni likilik pwain omw lohno, pangko pil pahn mweidohng uhk en pwurehng wia lohn. Pil duwehte, ke pweipwandkihong omw pahpa oh nohno wahu oh peik. (Wadek Lepin Padahk 1:8.) Ma ke kin kalapw peik, omw pahpa oh nohno pil pahn mweidohng ken ahneki saledek. (Luk 16:10) Ahpw ma ke kin usehlahte kauwehla koasoandi kan, dehr pwuriamweikihla ma omw pahpa oh nohno pahn katikala de kihsang omw saledek. Met kin rasehng koasoandi en lohn ehu me ke kin paieki.

6. Ia duwen pahpa oh nohno kan ara kak sewese me pwulopwul kan en peik?

6 Ehu ahl me pahpa oh nohno kan kak sewese neira me pwulopwul kan en peikiong koasoandi kan me ira wiahda iei en wiahda mehn kahlemeng mwahu. Ara kin men peikiong dahme Siohwa kupwurki anahne kasalehda me sapwellimen Koht koasoandi kan sohte apwal. Met pahn sewese me pwulopwul kan en wehwehki me e mengei en peikiong koasoandi kan me arail pahpa oh nohno kin wiahda. (1 Sohn 5:3) Patehng met, Paipel mahsanih duwen ahnsou kan me Siohwa ketikihong sapwellime ladu kan ahnsou mwahu en kasalehda arail lamalam ong soangen ire kei. (Sen. 18:22-32; 1 Nan. 22:19-22) Mie pak me pahpa oh nohno kan kak mweidohng neirail seri kan ahnsou en koasoia soangen ire kan?

7, 8. (a) Dahme ekei me pwulopwul kan kin apwalki? (b) Dahme ken pohnese pwe en kak seweseiuk en paiekihda kaiahn kan?

7 Me pwulopwul kan ele pil kin alehdi madamadau me arail pahpa oh nohno kin kadeik sapwungih irail. Ekei ahnsou, ele omw pepehm kin duwehte ahn mwahnakapw menet, Craig, me nda, “Ei nohno duwehte pilismen men me kin ahnsou koaros raparapahki wasa kan me I sapwungala.”

8 En kapwungala de kaiahn emen kin kalapw wiawi ni lokaiahn kadeik. Paipel pil kasalehda me e kin apwal en ale kaiahn, mehnda ma e uhdahn pwung. (Ipru 12:11) Dahme kak seweseiuk en paiekihda kaiahn kan me ke alehdi? Dahme kesempwal ken tamataman iei me kaweid en omw pahpa oh nohno kin kohsang ara poakepoake iuk. (Lep. Pad. 3:12) Ira kin men seweseiuk en dehr ahnla wia tiahk sapwung kan oh seweseiuk en kakairada tiahk mwahu kan. Omw pahpa oh nohno pil pohnese me ma ira sohte kapwungala iuk, e pahn kin duwehte ara kailongkin uhk. (Wadek Lepin Padahk 13:24.) Pil ehu, ken wehwehki me ke kin pousehlahte sukuhlki sang sapwung kan me ke wiahda. Eri, ni emen eh pahn kapwung uhk, rapahki erpit sang dahme e ndaiong uhk. “Met [erpit] me mwahusang silper, pwe me katep laud ong uhk sang kohl.”—Lep. Pad. 3:13, 14.

9. Dahme me pwulopwul kan kak wia pwe ren dehr kadakadaur me re alehdi kadeik sapwung?

9 Ahpw, pahpa oh nohno kan pil kin sapwungala. (Seims 3:2) Ni ahnsou me ira kin kaiahne iuk, mwein ekei pak ira kin lokaia ni soh lamalam. (Lep. Pad. 12:18) Dahme kakete kahrehda ira en wia met? Ele mie ara kapwunod kan, de mwein ira kin wiahki me omw sapwung kan kin wehwehki me ira sohte kapwaiada mwahu ara pwukoa. Dahme ke sou kasalehda omw kalahnganki ara kin men nantihong seweseiuk oh ieremen kadakadaur pepehm me dene ke alehdi kadeik sapwung? Omw koahiek en alehdi kaiahn kan pahn seweseiuk laud ahnsou me ke pahn laudla.

10. Ia duwen eh kak mengei en pwungki oh paiekihda koasoandi oh kopwung kan sang omw pahpa oh nohno?

10 Ke men en mengei ong uhk en pwungki oh paiekihda koasoandi oh kopwung kan en omw pahpa oh nohno? Ma ei, ke anahne en kamwahwihala omw kin koasoi ong ira. Ia duwen omw kak wia met? Keieu iei en rong. Paipel mahsanih: “Mwadang ong rong, ahpw dehr nan kapehd karuaru en lokaia oh lingeringer.” (Seims 1:19) Song en powehdi omw pepehm kan oh rong dahme omw pahpa oh nohno pahn nda, ahpw dehr kin mwadang en akupwungki omw wiewia kan. Medemedewe dahme ira nda, ahpw kaidehn mwomwen ara nda lokaia ko. Mwuri, kasalehiong ira me ke pwungki dahme ira nda sang ni omw kasalehda ni wahu me ke sapwung. Omw wia met pahn kamehlelehiong ira me ke kin rong ira. Ahpw ia duwen ma ke men kawehwehda kahrepen omw wiewia oh koasoi kan? Pali laud en ahnsou, e kin wia elen erpit en “nennenla” lao mwurin omw kapwaiada dahme omw pahpa oh nohno mwahuki. (Lep. Pad. 10:19) Ni omw pahpa oh nohno ara kilang me ke kin rong ira, ira pil pahn men rong uhk. Omw wia met nin duwen aramas koahiek men pahn kadehdehda me ke kin weweidki Mahsen en Koht.

Ni Omw Doadoahngki Mwohni

11, 12. (a)  Me pid mwohni, dahme Mahsen en Koht kangoange kitail en wia? Dahme kahrehda? (b) Ia duwen omw pahpa oh nohno ara kak seweseiuk en doadoahngki kanahieng noumw mwohni?

11 Paipel mahsanih me mwohni kin kak doareiukala. Ahpw e pil kasalehda me kamwahupen erpit kin kesempwal sang mwohni. (Ekl. 7:12) Mahsen en Koht kin kangoange kitail en wehwehki me mwohni kin katapan, ahpw kitail en dehr poakohng mwohni. Dahme kahrehda ken dehr kakairada limpoak ong mwohni? Medewehla karasaras wet: Rehn soun kuk koahiek men, naip keng pwoat kin uhdahn katapan. Ahpw ma naip pwoatet mi nan pehn emen me kin sohte kanahieng eh doadoahk, e kak kauwehla ih de meteikan. Pil duwehte, mwohni kin uhdahn katapan ma ke kin kanahieng omw doadoahngki. Ahpw irail kan me “men kepwehpwehla” kin kalapw tounmeteikihla nanpwungmwahu me re ahneki rehn kompoakparail kan, rehn arail peneinei, oh pil rehn Koht. Imwilahn met, re kin kauwehkihla irail “soangen kapahtou tohtohie.”—Wadek 1 Timoty 6:9, 10.

12 Ia duwen omw kak esehla doadoahngki ni koahiek noumw mwohni? Ke sou peki kaweid sang omw pahpa oh nohno duwen omw pahn doadoahngki kanahieng noumw mwohni kan? Solomon ntingihedi: “Ma ke rong kaweid oh inengieng en wehwehkihla, ehu rahn ke pahn loalokong.” (Lep. Pad. 19:20) Peinakapw men me ede Anna peki kaweid mwahu sang eh pahpa oh nohno. E nda, “Ei pahpao padahkihong ie duwen ei pahn doadoahngki kanahieng nei mwohni kan, oh e kasalehiong ie uwen kesempwal en koasoanehdi mwahu ei pahn doadoahngki oh kilelehdi nei mwohni kan.” Eh nohno pil kin kihda kaweid mwahu kan. Anna nda: “E kasalehiong ie ia duwen ei pahn kapahrekihpene pweinen kepwe kan mwohn ei pahn pwainda.” Ia duwen Anna eh paiekihda met? E nda: “Met I kakehr apwalih mwahu nei mwohni kan. I kin kanahieng ei pahn kin netinet, oh I kin ahneki saledek oh meleilei me kin kohsang ei soikala wiahda pweipwand kan.”

13. Ia duwen omw pahn kaiahne pein uhk ni ahnsoun netinet kan?

13 Ele ke kin diarada me omw pweipwand kan kin tohtohla ma ke kin mwadangete pwainda mehkot, de doadoahngki mwohni pwe en suwei ong iengomw kan. Dahme ele kak seweseiuk en dehr wia met? Ke anahne sukuhlki en kaiahne pein uhk ni omw pahn doadoahngki mwohni. Ellena, me sounpar 20 samwa, kin wia met. E nda: “Ni ahnsou me I kin iang iengei kan, I kin pilahn mahs oh kapata uwe ieu me I pahn netiki. . . . I pil diarada me e wia elen loalokong en iang iengei kan me kin doadoahngki kanahieng neirail mwohni ni ahnsoun netinet oh me kin kangoange ien kapahrekihpene mahs pweinen kepwe kan mwohn ei pwainda.”

14. Dahme kahrehda ke anahne pereiukasang “noahrok en dipwisou kan”?

14 Koadoahkihada oh apwalih mwahu noumw mwohni iei kisehn soahng kesempwal kan nan mour. Ahpw Sises mahsanih me peren mehlel kin kohwong irail kan me kin “tehk arail anahn en esehla Koht.” (Mad. 5:3NW) E kehkehlingki me “noahrok en dipwisou kan” kak kasokehla en emen eh kin men esehla Koht. (Mark 4:19) Eri, ia uwen kesempwal ken mweidohng Mahsen en Koht en kaweid uhk oh pil kolokol madamadau toupahrek me pid mwohni!

Ni Omw Kin Kelehpwla

15. Iahd me omw loalopwoat ong Koht pahn kin keieu mengei en lelohng kasongosong?

15 Iahd me ke medewe omw loalopwoat ong Koht pahn kin keieu lelohng kasongosong, ni omw mi rehn meteikan de ni omw kin kelehpwla? Eri ni omw kin mi wasahn sukuhl de doadoahk, ke kin kalaudehla omw kin mwasamwasahn dahme kakete kauwehla omw nanpwungmwahu rehn Koht. Ahpw ni ahnsou me ke kin kelehpw oh komkommoal oh sohte mwasamwasahn iei ahnsou me e keieu mengei ken lohdiong kasongosong en kauwehla omw tiahk mwahu.

16. Dahme kahrehda ke anahne men peikiong Siohwa mehnda ma ke kin kelehpwla?

16 Dahme kahrehda ke anahne men peikiong Siohwa mendahte ma ke kin kelehpwla? Tamataman met: Ke kak kansensuwedihada de kaperenda Siohwa. (Sen. 6:5, 6; Lep. Pad. 27:11) Omw wiewia kan kin kamwakid kupwuren Siohwa pwehki ‘eh kin ketin apwahpwalih uhk.’ (1 Pit. 5:7) E kupwurki ken rong ih pwe ke en paiekihda. (Ais. 48:17, 18) Ni ahnsou me ekei sapwellimen Siohwa ladu kan nan Israel pohnsehsehla sapwellime kaweid, re kansensuwedihala ih. (Mel. 78:40, 41) Ahpw Siohwa kin kupwurki mehlel soukohp Daniel pwehki emen tohnleng nda: “Daniel, Koht ketin poakohng uhk.” (Dan. 10:11) Dahme kahrehda? Daniel kin loalopwoat ong Koht kaidehn ahnsou kante me e mi nan pokon ahpw pil ahnsou kan me e kin kelehpwla.—Wadek Daniel 6:10.

17. Peidek dahkei ke kak idek rehmw ni omw pahn pilada mehn kamweit kan?

17 Pwe ken kin loalopwoat ong Koht ni ahnsou me ke kin kelehpwla, ke anahne “koahieklahr . . . oh eselahr wekpeseng en me mwahu oh me suwed” oh kakairada mepwukat sang ni omw pahn “ahnlahr” wia dahme ke ese me pwung. (Ipru 5:14) Karasepe, ni omw pahn kin pilada soangen koul me ke pahn rong, kasdo me ke pahn kilang, de wasa kan nan Internet me ke pahn doadoahngki, iet me pahn seweseiuk en pilada dahme pwung oh soikala dahme sapwung. Idek rehmw peidek pwukat: ‘Met pahn kangoange ien poakehla de e pahn kamwakid ien perenkihda “en emen eh paisuwed”?’ (Lep. Pad. 17:5) ‘E pahn sewese ien “kesempwalki dahme mwahu” de e pahn kahrehda ien apwalki “tatki me suwed”?’ (Eimw. 5:15) Dahme ke kin wia ni omw kelehpwla kin kasalehda soahng kan me ke kin uhdahn kesempwalki.—Luk 6:45.

18. Dahme ke anahne wia ma ni rir ke kin wiewia mehkot me sapwung? Dahme kahrehda?

18 Dahme ke anahne wia ma ke kin wia tiahk ehu ni rir me ke ese me sapwung? Tamataman me “omw mour sohte pahn pweida ma ke song en ekihla dipomw kan. Sakarkihda oh wiliakapwala; eri, Koht ahpw pahn ketin mahkikihong uhk.” (Lep. Pad. 28:13) Ia uwen pweipwei en usehlahte wia sapwung wet oh “kansensuwedihada [“sapwellimen Koht manaman,” NW]”! (Ep. 4:30) Ke pwukoahki wehkada ong Koht oh pil omw pahpa oh nohno duwen sapwung me ke kin wiewia. Ke pahn paiekihda ni omw wia met. Me pid duwen met, “me mah kan en mwomwohdiso” kak uhdahn seweseiuk. Tohnpadahk Seims nda: “Re en kapakapki oh keiehki leh ni mwaren Kaun-o. Oh kapakap wet me pahn wiawi ni pwoson, pahn komourala me soumwahwo: Kaun-o pahn ketin kakehlahda, oh ketin lapwahsang dipe kan.” (Seims 5:14, 15) Ni mehlel, met ele kin kanamenek oh mwein e kak kahrehda ekei soahng kan me kansensuwed. Ahpw ma ke kin eimah peki sawas, ke pahn doareiukasang soahng kan me pahn kauweiukala oh ke pahn ahneki nsenamwahu me kohsang omw pahn pwurehng alehdi nsenmwakelekel.—Mel. 32:1-5.

Kaperenda Kupwuren Siohwa

19, 20. Dahme Siohwa kupwurki ong uhk? Dahme ke anahne wia?

19 Siohwa iei “Koht en peren,” oh e kupwurki ken kin peren. (1 Tim. 1:11NW) E kin uhdahn ketin nsenohkin uhk. Mehnda ma sohte emen kin tehk uwen omw kin nantihong wia dahme pwung, Siohwa kin ketin tetehk duwen met. Sohte mehkot me kak rirsang silangin Siohwa. E kin mahmahsanih kaidehn pwe en ketin rapahki sapwung kan, ahpw en sewese omw kin nannanti en wia me mwahu. Koht kin ketin “mwasamwasahn sampah pwon, pwehn ketin kakehlahda irail kan me arail mohngiong kin loalopwoatohng ih.”—2 Kron. 16:9.

20 Ihme kahrehda, ken mweidohng Mahsen en Koht en kaweid uhk oh kapwaiada eh kaweid. Eri, ke pahn ahneki erpit oh wehwe me anahn pwe ken powehdi omw kahpwal kan oh wiahda pilipil apwal akan nan omw mour. Ke pahn kaperenda omw pahpa oh nohno oh Siohwa oh ke pahn pil ahneki peren mehlel nan omw mour.

[Nting tikitik me mi pah]

^ Ahd kan wekidekla.

Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?

• Ia duwen me pwulopwul kan ar kak pwungki oh paiekihda koasoandi kan oh kopwung kan en arail pahpa oh nohno?

• Dahme kahrehda e kesempwal en ahneki madamadau toupahrek duwen mwohni?

• Ia duwen omw kak kolokol omw loalopwoat ong Siohwa mehnda ma ke kin kelehpwla?

[Peidek kan ong Onop]

[Kilel nan pali 13]

Ke pahn loalopwoat ong Koht ni omw pahn kelehpwla?