Skip to content

Skip to table of contents

Joven sira, simu matadalan husi Maromak nia liafuan

Joven sira, simu matadalan husi Maromak nia liafuan

Joven sira, simu matadalan husi Maromak nia liafuan

“Hetan matenek bá, no buka atu hatene loloos.”—PROV 4:5.

1, 2. (a) Saida mak ajuda apóstolu Paulo atu manán susar neʼebé nia hasoru? (b) Oinsá mak imi bele hetan matenek?

“WAINHIRA haʼu hakarak halo buat neʼebé loos, buat aat mosu.” Hatene sé mak hatete liafuan neʼe? Ema neʼe mak apóstolu Paulo. Maski Paulo hadomi Maromak Jeová, maibé dala ruma susar ba nia atu halo buat neʼebé loos. Ida-neʼe halo Paulo sente oinsá? Nia hakerek: “Haʼu kasian loos duni!” (Rom 7:21-24) Imi joven sira mós dala ruma sente hanesan neʼe ka lae? Dala ruma imi sente susar atu halo buat neʼebé loos ka lae? Ida-neʼe halo imi sente laran-tun hanesan Paulo ka lae? Se nuneʼe, keta lakon esperansa. Paulo manán susar neʼebé nia hasoru, no imi mós bele manán.

2 Paulo bele manán tanba nia simu no halo tuir “doutrina loos” neʼebé mai husi Maromak nia Liafuan. (2 Tim 1:13, 14) Tan neʼe, nia hetan matenek neʼebé nia presiza atu tahan hasoru susar oioin no atu halo desizaun neʼebé diʼak. Maromak Jeová mós bele ajuda imi atu hetan matenek neʼebé imi presiza. (Prov 4:5) Nia fó konsellu neʼebé diʼak liu hotu iha ninia Liafuan, Bíblia. (Lee 2 Timoteo 3:16, 17.) Mai ita hanoin toʼok oinsá mak Bíblia nia matadalan bele ajuda imi atu iha relasaun neʼebé diʼak ho inan-aman, atu foti desizaun neʼebé matenek kona-ba osan, no atu hatudu hahalok loos kuandu mesak.

Iha família laran

3, 4. Tanbasá mak dala ruma imi sente susar atu halo tuir inan-aman? Tanbasá mak inan-aman fó lei sira?

3 Dala ruma imi sente susar atu halo tuir lei sira neʼebé imi-nia inan-aman fó ka lae? Tanbasá mak imi sente nuneʼe? Karik imi sente nuneʼe tanba imi hakarak atu imi-nia inan-aman fó imi liberdade liután. Tuir loloos la sala atu sente hanesan neʼe. Neʼe mak buat neʼebé joven hotu sente nuʼudar sira sai ema boot. Maski nuneʼe, se imi sei hela ho inan-aman, imi iha responsabilidade atu halo tuir sira.—Ef 6:1-3.

4 Hodi hatene kona-ba tansá mak imi-nia inan-aman halo lei sira ba imi, ida-neʼe sei ajuda imi atu halo tuir lei sira-neʼe. Maibé, dala ruma imi mós bele sente hanesan feto ida naran Brielle neʼebé ho tinan 18. * Nia hatete nuneʼe kona-ba nia inan-aman: “Sira la komprende oinsá mak joven sira sente. Sira lakohi atu haʼu koʼalia buat ruma, halo desizaun ruma, no sira mós lakohi atu hanoin katak haʼu boot ona.” Hanesan Brielle, imi mós karik sente katak imi-nia inan-aman presiza duni fó imi liberdade liután. Maibé, keta haluha katak imi-nia inan-aman fó lei ba imi tanba sira hadomi imi. Liután neʼe, inan-aman kristaun sira hatene katak sira tenke hatán ba Maromak Jeová kona-ba dalan neʼebé sira tau matan ba imi.—1 Tim 5:8.

5. Tanbasá mak diʼak atu halo tuir imi-nia inan-aman?

5 Tuir loloos, halo tuir inan-aman nia lei mak hanesan selu fali tusan ida. Kuandu ema selu fali sira-nia tusan hodi tuir buat neʼebé promete ona, ema sei kontente atu fó fali empresta ba sira iha tempu seluk. Nuneʼe mós, imi iha responsabilidade atu halo tuir inan-aman, neʼe hanesan tusan ida. (Lee Provérbios 1:8. *) Kuandu imi halo tuir beibeik imi-nia inan-aman, sira mós sei kontente atu fó imi liberdade liután. (Lc 16:10) Maibé se imi sempre kontra imi-nia inan-aman nia lei, keta hakfodak kuandu ikusmai imi-nia inan-aman la fó tan imi liberdade. Ida-neʼe hanesan ho ema neʼebé lakohi atu fó tan empresta ba ema neʼebé lakohi selu fali nia tusan.

6. Oinsá mak inan-aman bele ajuda joven sira atu halo tuir?

6 Dalan ida inan-aman bele ajuda sira-nia oan atu halo tuir lei neʼebé sira fó mak liuhusi sira-nia ezemplu. Sira-nia hakarak atu halo tuir Maromak Jeová nia lei bele hatudu ba oan katak Maromak nia lei mak laʼós buat neʼebé todan liu. Ida-neʼe mós bele ajuda joven sira atu haree inan-aman nia lei sira iha dalan neʼebé hanesan. (1 Joao 5:3) Liután neʼe, Bíblia mós konta kona-ba tempu neʼebé Maromak Jeová rasik fó oportunidade ba ninia atan sira atu fó sai sira-nia hanoin kona-ba situasaun ruma. (Gên 18:22-32; 1 Reis 22:19-22) Nuneʼe, dala ruma inan-aman mós bele fó oportunidade ba sira-nia oan atu fó sai sira-nia hanoin kona-ba buat ruma, loos ka lae?

7, 8. (a) Susar saida deʼit mak joven balu hasoru? (b) Saida deʼit mak imi presiza hanoin-hetan hodi bele hetan matenek husi dixiplina neʼebé imi simu?

7 Dala ruma joven sira mós sente katak buat neʼebé inan-aman hatete ba sira mak la loos ka la justisa. Karik imi mós bele sente hanesan joven ida naran Craig, nia hatete: “Haʼu-nia inan mak hanesan polísia ida. Nia sempre buka deʼit ba haʼu-nia sala.”

8 Dala ruma inan-aman fó dixiplina hodi krítika joven sira-nia hahalok. No mós, Bíblia hatete katak dala barak susar ba ema atu simu dixiplina, maski sira merese atu hetan ida-neʼe. (Ebr 12:11) Oinsá mak imi bele aprende buat diʼak kuandu simu dixiplina ka konsellu? Buat importante ida neʼebé imi presiza hanoin-hetan mak inan-aman fó konsellu tanba sira hadomi imi. (Ebr 12:6) Sira hakarak atu proteje imi atu la monu ba hahalok aat no atu ajuda imi haburas hahalok diʼak. Inan-aman komprende katak se sira la fó konsellu ba imi, ida-neʼe hanesan sira odi imi. (Lee Provérbios 13:24. *) Imi mós presiza hanoin-hetan katak ema bele aprende husi sala neʼebé sira halo. Tan neʼe, kuandu inan-aman fó konsellu ba imi, diʼak atu hanoin kona-ba oinsá mak imi bele hetan matenek liuhusi konsellu neʼe. “Hetan [matenek] mak diʼak liu fali hetan osan-mutin no mós hetan nia mak diʼak liu fali hetan osan-mean.”—Prov 3:13, 14.

9. Duké hanoin deʼit kona-ba buat neʼebé imi sente katak la loos ka la justisa, saida mak imi joven sira bele halo?

9 Maibé, inan-aman mós bele halo sala. (Tgo 3:2) Kuandu sira fó dixiplina, dala ruma karik sira koʼalia arbiru deʼit. (Prov 12:18) Tansá mak inan-aman halo nuneʼe? Karik sira estrese hela, ka karik sira hanoin katak imi halo sala tanba sira mak la hanorin imi ho didiʼak. Duké hanoin deʼit kona-ba buat neʼebé imi sente katak la loos ka la justisa, diʼak atu hatudu katak imi hafolin sira-nia hakaʼas-an, loos ka lae? Liután neʼe, haburas toman atu simu konsellu sei ajuda imi kuandu imi sai ona ema boot.

10. Saida mak bele ajuda imi atu simu inan-aman nia lei no konsellu la ho laran-todan?

10 Saida tan mak bele ajuda imi atu simu inan-aman nia lei no konsellu la ho laran-todan? Karik diʼak atu hadiʼa dalan neʼebé imi rona no koʼalia ba imi-nia inan-aman. Oinsá mak imi bele halo ida-neʼe? Buat neʼebé importante liu mak rona didiʼak ba sira. Bíblia hatete: “Lalais atu see tilun bá; neineik atu koʼalia, neineik atu hirus.” (Tgo 1:19) Duké buka atu defende imi-nia hahalok, diʼak atu kontrola an no rona didiʼak ba buat neʼebé inan-aman hatete. Hanoin kona-ba buat neʼebé sira hatete, laʼós kona-ba dalan neʼebé sira koʼalia. Depois neʼe, hatudu ba sira katak imi komprende buat neʼebé sira hatete hodi ho respeitu rekoñese katak buat neʼebé imi halo mak sala. Maibé, oinsá se imi hakarak atu esplika buat ruma kona-ba imi-nia hahalok? Baibain matenek atu ‘hanetik imi-nia ibun’ toʼo imi halo tiha buat neʼebé imi-nia inan-aman hakarak. (Prov 10:19) Kuandu inan-aman haree katak imi rona didiʼak ona ba sira, karik sira mós sei hakarak atu rona ba imi. Se imi halo nuneʼe, imi hatudu katak imi simu matadalan husi Maromak nia Liafuan iha família laran.

Uza osan ho matenek

11, 12. (a) Maromak nia Liafuan fó mai ita konsellu saida kona-ba osan? Tanbasá? (b) Oinsá mak inan-aman bele ajuda joven sira atu uza osan ho matenek?

11 Bíblia hatete: “Osan proteje ita.” Maibé iha versíkulu neʼe mós hatete katak matenek mak iha folin-boot liu fali osan. (Ecle 7:12) Maromak nia Liafuan fó laran-manas mai ita atu iha hanoin neʼebé loos kona-ba osan, laʼós atu hadomi nia. Tansá mak ita tenke kuidadu atu la haburas domin ba osan? Hanoin toʼok ai-knanoik ida-neʼe: Kuandu ema neʼebé matenek atu teʼin mak uza tudik kroʼat, neʼe sei lori rezultadu diʼak. Maibé ba ema neʼebé la kuidadu atu uza tudik neʼe bele sai perigu liu. Nuneʼe mós se ita uza osan ho matenek, ida-neʼe bele lori buat diʼak ba ita. Maibé, ema sira neʼebé “hakarak sai riku” dala barak lakon sira-nia relasaun diʼak ho kolega, família, no mós ho Maromak. Ida-neʼe hanesan sira sona sira-nia an no hetan “kanek boot oioin”.—Lee 1 Timoteo 6:9, 10.

12 Oinsá mak imi bele aprende atu uza osan ho matenek? Karik diʼak atu husu matadalan husi imi-nia inan-aman kona-ba oinsá atu uza osan ho matenek. Salomão hakerek: “Ema matenek sei rona no sei simu tan hanorin barak, no ema neʼebé iha matenek loloos sei simu matadalan neʼebé diʼak.” (Prov 1:5) Joven feto ida naran Anna husu matadalan husi ninia inan-aman. Nia hatete: “Haʼu-nia aman hanorin haʼu kona-ba oinsá halo planu kona-ba uza osan, no nia hatudu ba haʼu kona-ba tansá mak importante atu tau matan didiʼak ba família nia osan.” Anna nia inan mós fó matadalan balu neʼebé diʼak ba nia. Anna hatete: “Nia esplika ba haʼu kona-ba tansá mak matenek atu kompara uluk sasán nia folin antes sosa.” Saida mak Anna aprende husi matadalan sira-neʼe? Nia hatete: “Agora haʼu bele kontrola haʼu-nia osan rasik. Haʼu hanoin didiʼak kona-ba osan neʼebé haʼu sei gasta, no neʼe halo haʼu sente livre no sente dame iha laran, tanba haʼu hasees an husi debe neʼebé boot.”

13. Oinsá mak imi bele kontrola imi-nia an kona-ba gasta osan?

13 Se imi sosa sasán ruma tanba halo tuir deʼit imi-nia hakarak ka tanba imi hakarak imi-nia belun sira gaba imi, karik lakleur deʼit imi sei monu ba tusan neʼebé boot. Entaun, saida mak bele ajuda imi atu hasees an husi lasu neʼe? Imi presiza aprende atu kontrola an kona-ba gasta osan. Ellena, neʼebé tinan 20 ona, hatete nuneʼe: “Kuandu haʼu sai ho haʼu-nia kolega sira, haʼu halo planu nanis kona-ba osan hira mak haʼu bele gasta. . . . Haʼu mós haree katak matenek atu ba loja hamutuk deʼit ho haʼu-nia kolega sira neʼebé mós uza sira-nia osan ho matenek. Sira fó laran-manas mai haʼu atu haree uluk lai loja oioin no la sosa kedas sasán neʼebé haʼu foin haree.”

14. Tanbasá mak imi tenke proteje imi-nia an kona-ba “babeur husi rikusoin”?

14 Hetan osan no kontrola osan mak parte importante iha ema nia moris. Maibé Jesus hatete katak ksolok neʼebé loos mai husi “rona Maromak futar lia” hodi halo tuir nia. (Lc 11:28) Nia fó avizu katak “babeur husi rikusoin” bele estraga ema ida nia relasaun ho Maromak. (Mc 4:19) Tan neʼe importante tebes atu simu matadalan husi Maromak nia Liafuan no nafatin iha hanoin neʼebé loos kona-ba osan.

Kuandu imi mesak

15. Baibain iha tempu saida mak imi-nia laran-metin ba Maromak hetan koko neʼebé boot liu?

15 Baibain ema hetan koko neʼebé boot liu kona-ba sira-nia laran-metin bainhira sira mesak ka bainhira sira hamutuk ho ema seluk? Tuir loloos, kuandu imi iha eskola ka iha serbisu-fatin, imi karik sempre matan-moris kona-ba buat naran deʼit neʼebé bele estraga imi-nia relasaun ho Maromak. Maibé kuandu imi deskansa ka halimar karik imi ladún matan-moris kona-ba tentasaun neʼebé bele mosu hodi koko imi-nia laran-metin ba Maromak nia ukun-fuan kona-ba morál.

16. Tanbasá mak imi hakarak atu halo tuir Maromak Jeová maski imi mesak?

16 Tansá mak imi hakarak halo tuir Maromak Jeová maski imi mesak? La haluha katak imi-nia hahalok bele hakanek Maromak Jeová nia laran ka bele halo nia laran kontente. (Gên 6:5, 6; Prov 27:11) Maromak Jeová sente nuneʼe tanba “nia hanoin imi”. (1 Ped 5:7) Nia hakarak atu imi rona ba nia hodi nuneʼe imi-nia moris bele sai diʼak liu. (Isa 48:17, 18) Iha tempu uluk, kuandu Maromak Jeová nia atan balu la halo tuir ninia konsellu, sira-nia hahalok neʼe hakanek Maromak nia laran. (Sal 78:40, 41) Iha parte seluk, Maromak Jeová hadomi tebes profeta Daniel, tan neʼe anju ida bolu nia nuʼudar “mane neʼebé Maromak gosta tebes”. (Dan 10:11) Tanbasá? Tanba Daniel nafatin laran-metin ba Maromak laʼós deʼit kuandu iha ema seluk nia oin, maibé mós kuandu nia mesak.—Lee Daniel 6:10. *

17. Pergunta saida deʼit mak imi bele husu ba imi-nia an kuandu imi hili filme, múzika ka kuandu uza internét?

17 Se imi hakarak atu nafatin laran-metin ba Maromak kuandu imi mesak, imi tenke haburas imi-nia kbiit “atu hatene buat neʼebé diʼak husi buat neʼebé aat” no treinu kbiit neʼe hodi hakaʼas an atu halo buat neʼebé loos. (Ebr 5:14) Porezemplu, kuandu imi hili múzika neʼebé imi hakarak rona, filme neʼebé imi hakarak haree, ka kuandu uza internét, saida mak bele ajuda imi atu hili buat neʼebé loos no hasees an husi buat neʼebé aat? Diʼak atu husu pergunta sira tuirmai neʼe ba imi-nia an: ‘Múzika ka filme neʼe sei ajuda haʼu atu hatudu hahalok domin nian ka ida-neʼe sei book haʼu atu sente haksolok ho “ema seluk nia terus”?’ (Prov 17:5) ‘Ida-neʼe sei ajuda haʼu atu “hadomi buat neʼebé loos” ka sei halo susar mai haʼu atu “odi buat neʼebé aat”?’ (Amós 5:15) Sin, buat neʼebé imi halo kuandu imi mesak sei hatudu sai kona-ba buat neʼebé imi hafolin liu iha imi-nia moris.—Lc 6:45.

18. Saida mak imi presiza halo se imi subasubar deʼit halo hahalok neʼebé sala? Tanbasá?

18 Saida mak imi presiza halo se imi subasubar deʼit halo hahalok neʼebé imi hatene katak sala? Keta haluha katak, “ema neʼebé taka nia sala sei la hetan diʼak, maibé ema neʼebé dehan sai no husik nia sala sei simu laran-sadiʼa”. (Prov 28:13) La diʼak duni se imi kontinua halo sala neʼe no “halo Maromak nia espíritu santu laran-susar”! (Ef 4:30) Tuir loloos, imi iha responsabilidade ba Maromak, ba imi-nia inan-aman, no ba imi-nia an rasik atu fó sai imi-nia hahalok sala. Kona-ba neʼe, “katuas kreda nian”, bele duni ajuda imi. Dixípulu Tiago hatete: “Sira sei reza ba nia, no nia halo sala karik, nia sei hetan perdua.” (Tgo 5:14, 15) Klaru katak fó sai imi-nia sala bele halo imi sente moe no karik imi hetan kastigu neʼebé imi la gosta. Maibé sei imi brani atu husu ajuda, imi bele hadiʼa fali imi-nia relasaun ho Maromak no imi sei sente kmaan tanba imi iha laran neʼebé moos.—Sal 32:1-5.

Halo Maromak Jeová nia laran kontente

19, 20. Saida mak Maromak Jeová nia hakarak ba imi? Saida mak imi presiza halo?

19 Jeová mak “Maromak neʼebé kontente”, no nia hakarak atu imi sente kontente. (1 Tim 1:11, MF) Nia hanoin tebes imi. Maski ema la haree imi-nia hakaʼas-an atu halo buat neʼebé loos, maibé Maromak haree ida-neʼe. La iha buat ida neʼebé subar husi Maromak nia matan. Nia haree ba imi laʼós atu buka imi-nia sala, maibé nia hakarak atu apoia imi-nia hakaʼas-an atu halo buat neʼebé diʼak. Maromak nia “matan hateke bá-mai iha rai hotu atu hatudu ninia forsa atu ajuda sira neʼebé serbí nia ho laran tomak”.—2 Crôn 16:9.

20 Tan neʼe, diʼak atu simu matadalan husi Maromak nia Liafuan, no halo tuir ninia konsellu. Hodi halo nuneʼe, imi sei hetan matenek neʼebé imi presiza atu bele tahan hasoru susar oioin no atu halo desizaun neʼebé matenek iha imi-nia moris. Sin, liuhusi imi-nia hahalok, imi bele duni halo kontente imi-nia inan-aman no Maromak Jeová, no imi rasik mós sei haksolok ho imi-nia moris.

[Nota–rodapé]

^ par. 4 Naran sira laʼós naran neʼebé loos.

^ par. 5 Provérbios 1:8: “Haʼu-nia oan, rona ba dixiplina husi ó-nia aman, no keta husik ó-nia inan nia lei.”

^ par. 8 Provérbios 13:24: “Ema neʼebé dada an hodi tahan netik ai-tonka odi ninia oan, maibé ema neʼebé hadomi nia oan, buka atu fó dixiplina ba nia.”

^ par. 16 Daniel 6:10: “Maibé depois Daniel hatene katak liurai asina tiha lei ida-neʼe, nia tama kedas ba nia uma, no janela sira iha ninia kuartu leten nakloke hela hodi see ba Jeruzalein, loron ida dala tolu nia hakneʼak no harohan, no mós hasaʼe hahiʼi ba ninia Maromak, tuir ninia toman neʼebé nia halo antes lei neʼe iha.”

Oinsá ita hatán?

• Saida mak bele ajuda joven sira atu simu inan-aman nia lei no konsellu la ho laran-todan?

• Tanbasá mak importante atu iha hanoin neʼebé loos kona-ba osan?

• Oinsá mak imi bele laran-metin nafatin ba Maromak Jeová maski imi mesak?

[Pergunta estudu nian]

[Dezeñu iha pájina 6]

Imi sei nafatin laran-metin ba Maromak kuandu imi mesak ka lae?