A Bankasampe—lelo Mukalonga Bika Mu Bwenu Būmi?
A Bankasampe—lelo Mukalonga Bika Mu Bwenu Būmi?
“Kadi nētompa mpata, kepamopo na ukupila luvula, ehe.”—1 KOD. 9:26.
1, 2. Pa kusaka amba wikale biyampe poenda utama, i bika byosakilwa kwikala nabyo?
SHI usaka kwenda lwendo ku kifuko kokwafikile, ubwanya kusela busole ne kalata kafwatule’po ntanda. Kalata kakakukwasha ujingulule kodi ne kutonga kwa kwenda. Busole nabo bukakuludika. Inoko, kalata ne busole kebikakukwashapo shi kwayukile kwa kwenda. Kutyina kulumbakana, ufwaninwe bidi kuyuka kwine koenda i kwepi.
2 Nobe poenda utama udi mu ngikadilo imo yonka. Udi na kalata kakulupilwa ne busole. Bible i kalata kakakukwasha uyuke dishinda dya kutonga. (Nk. 3:5, 6) Mutyima obe wa mundamunda shi mufundijibwe biyampe ukokeja kukukwasha biyampe wilame mu dishinda dyoloke. (Loma 2:15) Ukakukwasha pamo bwa busole. Ino pa kusaka amba būmi bobe bwikale biyampe, usakilwa kuyuka kwine koenda. Ufwaninwe kwitungila bitungo bipotoloke.
3. I byabuyabuya’ka byānenene Polo mu 1 Kodinda 9:26 bidi mu kwitungila bitungo?
3 Mutumibwa Polo wānenene mu kīpi byabuyabuya bidi mu kwitungila bitungo ne kufikila’po, wāsonekele amba: “Po pa mwanda o nyemena lubilo namino, ne kulangalanga mpika. Kadi nētompa mpata, kepamopo na ukupila luvula, ehe.” (1 Kod. 9:26) Shi udi na bitungo, ukanyema ne kulangalanga mpika. Panopano ponka, ukekala na butyibi bukatampe bwa kukwata butala butōtyi, kaji, busongi ne kisaka, tukadikile bidi enka pano. Kyaba kimo, ukemona na abe watanwa na myanda mikomo. Ino shi ubadikile kutonga kwa kwenda, kadi butongi bobe bwimanine pa bubinebine ne pa misoñanya ya mu Kinenwa kya Leza, kukelubapo dishinda.—2 Tem. 4:4, 5.
4, 5. (a) I bika bikokeja kulongeka shi kwitungilepo bitungo abe mwine? (b) Mwanda waka mutyima wa kusangaja Leza o ufwaninwe kuludika butongi bobe?
4 Shi kwitungilepo bitungo abe mwine, bakwenu ne badimu bakasaka ulonge byobamona bu bikufwaninwe. Shako, nansha shi udi na bitungo bipotoloke, bamo bakokeja kukupa milangwe yabo. Kitatyi kyoteja madingi obakupa, wiipangule amba, ‘Le bitungo byobanombola’bi bikankwasha mvuluke Umpangi ponakidi nkasampe’ni nansha bikampuakanya ndeke kumuvuluka?’—Tanga Musapudi 12:1.
5 Mwanda waka mutyima obe wa kusangaja Leza o ufwaninwe kuludika butongi bokwata mu būmi? Bubinga bumo bidi i mwanda Yehova witupele bintu byonso bilumbuluke byotudi nabyo. (Yak. 1:17) Na bubine, muntu yense udi na mapu kudi Yehova a kumufwija’ko. (Kus. 4:11) Lelo kudi muswelo muyampe wa kulombola kufwija’ko utabukile kutūla Yehova mu ñeni kitatyi kyowitungila bitungo? Tubandaulei bitungo bifwaninwe kwitungila ne bintu byofwaninwe kulonga pa kufikila’po.
I Bitungo’ka Byokokeja Kwitungila?
6. Le i kitungo’ka kibajinji kyokokeja kwitungila, ne mwanda waka?
6 Enka motwefundile mu kishinte kibadikile kino, kitungo kibajinji kyokokeja kwitungila i kutompa uyuke amba binena Bible i bya bine. (Loma 12:2; 2 Kod. 13:5) Bakwenu bakokeja kukulupila mu kwialamuna nansha mu mfudijo palapala ya mu bipwilo bya bubela mwanda bakwabo bebalombwele amba byo byobafwaninwe kukulupila. Inoko, kukokejapo kwitabija kintu mwandapo’tu bakwenu bakusakila witabije’kyo. Vuluka, Yehova usakanga umwingidile ne manwa obe onso. (Tanga Mateo 22:36, 37.) Tata wetu wa mūlu usakanga utamije lwitabijo pa kuyukidila.—Bah. 11:1.
7, 8. (a) Le i bitungo’ka bya pabwipi bikakomeja lwitabijo lobe? (b) I bika byokemwena shi ubafikila pa bitungo bimo bya pabwipi?
7 Pa kukomeja lwitabijo lobe, wabulwa’po kwitungila bitungo bya pabwipi? Kitungo kimo bidi i kulombela difuku ne difuku. Pa kusaka’mba milombelo yobe ikale mipotoloke, ubwanya kulama mu ñeni nansha kulemba myanda kampanda ya mu difuku yobwanya kutweja mu milombelo. Kokavuluka enka kutela makambakano owalwanga nao, ino tela ne bintu byakusangajanga. (Fid. 4:6) Kitungo kikwabo i kutanga Bible difuku ne difuku. Le wadi uyukile’mba shi utanga mapaje aná difuku ne difuku, ukapwa Bible ense mu mwaka umo kete? * Mitōto 1:1, 2 unena’ mba: “Ē! keye wasangaji shandi! yewa muntu . . . mutyima wandi i umutōkele mu mukanda-wabijila wa Yehova; e monka mwāfwatakanya dyuba ne bufuku.”
8 Kitungo kya pabwipi kya busatu i kuteakanya mwa kulondolwela ku kupwila ne kupwila. Dibajinji, padi ukasaka kutanga malondololo nansha kisonekwa. Mwenda mafuku, uketungila kitungo kya kulondolola mu bishima bya abe mwine. Bine, kitatyi kyonso kyolondolola, i kyabuntu kyopāna kudi Yehova. (Bah. 13:15) Shi ubafikila pa bino bitungo bimo, kikulupiji kyobe kikatama, ne mutyima obe wa kufwija’ko Yehova mwine, kadi uketeakanya mwa kwitungila bitungo bya mu mafuku a kumeso.
9. Shi kwaikele musapudi wa Bulopwe, i bitungo’ka le byobwanya kwitungila kufikila’po mafuku a kumeso?
9 I bitungo’ka le byobwanya kwitungila kufikila’po mafuku a kumeso? Shi kwashilwile kusapula myanda miyampe ku meso a bantu bonso, kitungo kyobe i kwikala musapudi wa Bulopwe. Shi ubafika pa kino kitungo kya bulēme, ukasaka kusapula kitatyi ne kitatyi ne kwikala na bwino, kwampikwa kupityija kweji nansha umo. Kadi ukasaka kwifunda mwa kwingidijija Bible mu mwingilo. Nabya, ukamona’mba po pene usangelanga mwingilo wa busapudi. Penepa ukavudija bungi bwa nsaa yopityija mu busapudi bwa ku njibo ne njibo nansha kulonga bukomo bwa kwendeja kifundwa kya Bible. Shi wi musapudi wampikwa kubatyijibwa, le kudi kitungo kitabukile kya kufikila pa kubatyijibwa wikale Kamoni wa Yehova mwipāne ne mubatyijibwe?
10, 11. I bitungo’ka bya kufikila’po mafuku a kumeso bibwanya kwitungila bankasampe babatyijibwe?
10 Shi kodi kala mwingidi wa Yehova mubatyijibwe, tala bitungo bimo byokokeja kwitungila. Kyaba kimo ukasaka kukwasha bipwilo na kusapula mu mwaba usapulwanga’mo na dimodimo. Ukokeja ne kutonga kwingidija bukomo bobe na kwingila bu pania mukwashi nansha bu pania walonso. Bapania ba nsangaji tununu makumi bakakulombola’mba mwingilo wa kitatyi kyonso o muswelo mulumbuluke wa kuvuluka Umpangi obe pokidi nkasampe. Bino i bitungo byokokeja kufikila’po koku ushikete kwenu. Kipwilo kyenu nakyo kikamwena’mo shi ufikidije’byo.
11 Bitungo bikwabo bya kufikila’po mafuku a kumeso bikakulomba ushiye kipwilo kyenu. Kimfwa, ukokeja kukwata mpangiko ya kukengila mu mwaba nansha mu ntanda ingi musakilwa basapudi bavule. Padi ukasaka kukwasha mu lūbako lwa Mobo a Bulopwe nansha mobo a misambo mu matanda a bweni. Ukokeja ne kutwela mu mwingilo wa ku Betele nansha kwikala mishonele. Na bubine, ditabula dibajinji dyofwaninwe kutabula kumeso kwa kufikila pa bitungo bivule byatelwa’bi bya mu mafuku a kumeso i kubatyijibwa bidi. Shi kwabatyijibwe, bandaula i bika bikusakilwa pa kufikila pa dino ditabula dya mvubu mu būmi bobe.
Kufikila pa Kitungo kya Kubatyijibwa
12. Le bantu bamo babatyijibwanga na bubinga’ka, ne mwanda waka kebubwenepo?
12 Le ukashintulula namani mvubu ya kubatyijibwa? Bamo bakokeja kulanga’mba i kwibalama kebakiponena mu bubi. Bangi nabo bamona’mba bafwaninwe kubatyijibwa mwanda bakwabo babatyijibwe. Bankasampe bakwabo nabo basakanga kusangaja bambutwile. Ino, lubatyijo ke kintupo kikukankaja kulonga bintu byowadi ubwanya kulonga mu bufyafya; kadi kufwaninwepo kubatyijibwa mwanda bakwabo abakuningila. I biyampe ubatyijibwe kitatyi kyoyukidija mushintulwila kwikala Kamoni wa Yehova ne shi ubamone amba ubwanya ne ubaitabija kusela kino kiselwa.—Mus. 5:4, 5.
13. Mwanda waka i biyampe ubatyijibwe?
13 Bubinga bumo bwa kubatyijibwa i buno, Yesu wātumine bandi bana ba bwanga amba “mukafundijei . . . bantu nabo ke bāna-babwanga, kwibabatyija.” Kadi wāshile kimfwa na kubatyijibwa. (Tanga Mateo 28:19, 20; Mako 1:9.) Kadi, lubatyijo i ditabula dya kamweno ku boba basaka kupanda. Pa kupwa kwisambila pa lūbako lwa safini wa Noa mwaāpandile pamo ne kyandi kisaka ku Dilobe, mutumibwa Petelo wānene’mba: “O onka emupandija ne pano pene, ke lubatyijo kadi, . . . ponka pa kusanguka kwa Yesu Kidishitu.” (1 Pet. 3:20, 21) Ino kekunenapo amba, lubatyijo ludi pamo bwa mukanda wa kukukinga shi kubamweka kibi. Nanshi, ubatyijibwanga mwanda usenswe Yehova ne usakanga kumwingidila na mutyima obe onso, na muya obe onso, ñeni ne bukomo bobe bonso.—Mako 12:29, 30.
14. Mwanda waka bamo bekakanga kubatyijibwa, ino i kika kikukulupija?
14 Bamo bekakanga kubatyijibwa na kutyina’mba bakapangwa mu kipwilo mwenda mafuku. Le nobe ye motyininanga? Shako, uno moyo ke mubipo. Ukokeja kushintulula’mba wivwanije bukatampe bwa kiselwa kya kwikala Kamoni wa Yehova. Le kukokeja kwikala bubinga bukwabo? Padi kwakulupile amba kulonda misoñanya ya Leza dyo dishinda dilumbuluke kutabuka mu būmi. Nankyo, kulanguluka pa bipa bilupuka ku kupumpunya misoñanya ya mu Bible kukakukwasha ukwate butyibi. Ku mutamba mukwabo, padi usenswe misoñanya ya Leza ino kwikulupilepo amba ubwanya kulonda’yo. Kino kibwanya kwikala kiyukeno kiyampe, mwanda kilombola’mba wi mwityepeje. Nansha namani, Bible unena’mba mityima ya bantu bonso bampikwa kubwaninina idi na budimbañani. (Yel. 17:9) Ino ukanekenya shi kyaba ne kyaba ‘utamo mutyima mwendele mwanda wa Leza.’ (Tanga Mitōto 119:9.) Nansha wikale na bubinga’ka bwa kwikaka kubatyijibwa, usakilwa kupwa yayo myanda yolangalanga. *
15, 16. Le ukayuka namani amba ubafikila pa kubatyijibwa?
15 Penepa, le ukayuka namani amba ubafikila pa kubatyijibwa? Muswelo umo i kwiipangula bipangujo pamo bwa bino: ‘Lelo mbwanya kushintulula bufundiji bwa kyalwilo bwa mu Bible ku bakwabo? Le nepānanga mu mwingilo nansha shi bambutwile kebasapulapo? Lelo noñanga bukomo bwa kutanwa ku kupwila konso kwa Bwine Kidishitu? Lelo nkokeja kuvuluka bitatyi byonakomene kuningilwa na bakwetu? Lelo nkendelela kwingidila Yehova nansha shi bambutwile ne balunda nami abaleka’byo? Lelo nombelanga mwanda wa kipwano kyami na Leza? Le kendi kala mwipāne ami yense kudi Yehova mu milombelo?
16 Lubatyijo i ditabula dishintanga būmi kedifwaninwepo kukwatyila ku nzeinzei. Lelo kodi mutame senene mwa kubandawila dino ditabula na kusumininwa? Kutama ke enkapo kunena bipindi senene ku lukala nansha kuleta malondololo atulumuna bantu ku kupwila. Ako kulomba kwikala na bukomo bwa kukwata butyibi bwimanine pa kwivwanija misoñanya ya mu Bible. (Tanga Bahebelu 5:14.) Shi ubafika mu kitatyi kya kulonga kino, nankyo kudi dyese ditabukile onso dikutengele kumeso—dya kwingidila Yehova na mutyima onso ne kwikala na būmi bulombola’mba bine wi mwipāne kwadi.
17. I bika bikakukwasha ulwe na matompo pa kupwa kubatyijibwa?
17 Kyaba kityetye tu pa kupwa kubatyijibwa, padi ukevwana mutyima ukukunka bininge kwingidila Leza. Ino kadi, ubwanya kulwa na matompo akatompa lwitabijo ne bukomo bobe. (2 Tem. 3:12) Kokalanga’mba ulwanga na ano matompo bunka. Lomba madingi kudi bambutwile. Kimba bukwashi bwa banabetu bapye mu kipwilo. Lama bulunda na boba bakakukwasha. Kokavulaminwa’mba Yehova ukutele mutyima, ne ukakupa bukomo bosakilwa pa kulwa na mwanda o-onso ukokeja kukutana.—1 Pet. 5:6, 7.
I Muswelo’ka Okafikidija Bitungo Byobe?
18, 19. Le ukamwena namani mu kubandaula bintu byobadikije kumeso?
18 Nansha shi udi na kukanina kuyampe kwa mutyima, le umonanga’mba kudipo na kyaba kya kulonga byobya byosaka ne byosakilwa? Nankyo, bandaula bintu byobadikije kumeso. Tulete kimfwa: Yata mbeketyi wele’mo mabwe mangi makatampe. Kupwa yuja mbeketyi na musenga. Mbeketyi obe wayula mabwe ne musenga. Penepa pungulula bidi mu mbeketyi ino lama mabwe ne musenga’wa. Ebiya, badikila kwela musenga mu mbeketyi, kupwa tompa kwela’mo mabwe. Le mubabulwe kyaba? Kibabulwe’mo, mwanda ubabadikijanga musenga mu mbeketyi.
19 Ulwanga na makambakano amo onka poingidija kitatyi kyobe. Shi utūle pa kitatyi kibajinji bintu pamo bwa kwipwija mukose, kukamonepo nansha dimo amba udi na kyaba umbūmi bobe kya kulonga bintu bikatampe—ke kulondalonda bintu bya ku mushipiditu kadi. Ino shi ulonde kidyumu kya mu Bible kya ‘kutonga bintu bitabukile kunengela’ ukamona’mba udi na kyaba kya kutundubula tumweno twa Bulopwe ne kya kwipwija mukose mu ludingo kampanda.—Fid. 1:10.
20. Shi uzumbija mutyima ne kutatana kitatyi kyolonga bukomo bwa kufikila pa byobe bitungo, i bika byokalonga?
20 Kitatyi kyolonga bukomo bwa kufikila pa bitungo byobe, kubadila’mo ne kya kubatyijibwa, kyaba kimo ukokeja kuzumbija mutyima ne kutatana. Nankyo, “ela kiselwa kyobe padi Yehova, nandi ukakulelanga.” (Mit. 55:22) Pano’ko, udi na mukenga wa kwingila mwingilo wa mvubu mu manga ya muntu, kampanye ka kusapula ne kufundija ntanda yonso. (Bil. 1:8) Ukokeja kutonga kubandila bitupu bakwabo bengila uno mwingilo. Nansha kadi ukokeja kwingila nabo. Kokaleka kulunga kuboko ku kutandabula tumweno twa Bulopwe na bwino bobe. Kukealakanyapo nansha dimo pa kwingidila “Umpangi obe mu mafuku obe pokidi nkasampe.”—Mus. 12:1.
[Kunshi kwa dyani]
^ Tala Kiteba kya Mulami kya Falanse kya 1 Kweji 8, 2009, paje 15-18.
^ Shi usaka bukwashi pa uno mwanda, tala dibuku Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques, Volime 2, shapita 34.
Usa Kulondolola Namani?
• Mwanda waka i biyampe witungile bitungo?
• Le i bitungo’ka bimobimo bifwaninwe kulondalonda?
• Le kufikila pa kitungo kya kubatyijibwa kulomba bika ne bika?
• Le kubandaula byobadikije kumeso kukakukwasha namani ufikidije bitungo byobe?
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 23]
Le udi na kitungo kya kutanga Bible difuku ne difuku?
[Kifwatulo pa paje 24]
I ñeni’ka yowaboila ku kino kyelekejo?