Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Siohwa Iei Atail Kaun Wasa Lapalahpie!

Siohwa Iei Atail Kaun Wasa Lapalahpie!

Siohwa Iei Atail Kaun Wasa Lapalahpie!

“I en diar silepei rehn KAUN-O Koht, Wasa Lapalahpie.”—MEL. 73:28.

1. Ia wehwehn en Pohl koasoi me kileldi nan 1 Korint 7:31?

 “MWOMWEN sampah wet pahn mwadang rosala.” (1 Kor. 7:31) Ni lokaiahn Krihk, lepin lokaia kan me wahnpoaron Pohl doadoahngki wehwehki me e karasahiong sampah wasahn sipai ehu me sounsipai kan kin mwomwehda duwehte aramas mwahu de suwed lao mwomwen sipaio wekidekla.

2, 3. (a) Dahme kitail kak karasahiong pelian me kohwong sapwellimen Siohwa kaunda? (b) Peidek dah kan me kitail pahn koasoiapene?

2 Rahnwet, irair ehu me duwehte sipai ehu me inenen kesempwal kin wiewiawi, oh e kin pidada kowe. Ahpw e kin keieu dokedoke kasansalda en sapwellimen Siohwa Koht pwuhng en kaunda. Sipai wet kak rasehng irair en sahpw ehu. Nan sahpwo, mie koperment ehu me kin ahneki koasoandi oh onepek mwahu. A pali teio, mie pwihn suwed ehu me arail kaunda kin lemei, mwersuwed oh kamaramas. Pwihn suwed wet kin pelianda kopermento oh kasonge towe kan ar lelepek ong arail koperment.

3 Mie irair ehu duwehte met me pidada mehkoaros nin sampah oh nanleng. Mie pelien koperment ehu me “KAUN, Wasa Lapalap” ketin kauwadahr. (Mel. 71:5) Ahpw ahnsou wet, aramas milahr nan keper pwehki pwihn suwed ehu me kin kaunki “Me Suwedo.” (1 Sohn 5:19) E kin pelianda sapwellimen Koht koperment oh kasonge ahn aramas koaros arail lelepek ong sapwellimen Koht kaunda. Dahme kahrehiong met en wiawi? Dahme kahrehda Koht ketin mweidohng met? Dahme emenemen kitail kak wia?

Ire kan me Kin Pidada Sipaio

4. Ire riau dah kan me dokpene me kin pidada sipaio me wie sansalda?

4 Sipai wet me kin wie sansalda kin dokedoke ire riau: sapwellimen Siohwa pwuhng en kaunda oh lelepek en aramas akan. Nan iren Paipel kan, e kin kalapw kamwarehki Siohwa “Wasa Lapalahpie.” Karasepe, sounmelkahkao koulki ni likilik: “I en diar silepei rehn KAUN-O Koht, Wasa Lapalahpie.” (Mel. 73:28) Lengileng wet “Wasa Lapalahpie” kin kohwong emen me ahneki manaman en kaunda me keieu lapalap. Eri, mie kahrepe mwahu kan me kitail en kilangwohng Siohwa me iei ih Koht Wasa Lapalahpie.—Dan. 7:22.

5. Dahme kahrehda kitail anahne mwekidki utungada sapwellimen Siohwa kaunda?

5 Nin duwen Sounkapikada, Siohwa Koht sapwellimanki pwuhng en kaunda mehkoaros nin sampah oh nanleng pwon. (Wadek Kaudiahl 4:11.) Siohwa pil kin ketin wia atail Sounkopwung, Sounwiahda Kosonned oh Nanmwarki. (Ais. 33:22; Seims 4:12) Pwehki atail kin pweipwandkihong Koht atail mour oh kin koapworopworkin ih, kitail anahne kilangwohng ih nin duwen atail Kaun Wasa Lapalahpie. Kitail pahn mwekidki utungada sapwellime pwukoa ileile ma kitail kin ahnsou koaros tamataman me “KAUN-O ketin koasoanehdi mwoale nanleng; ih me nanmwarkien mehkoaros.”—Mel. 103:19; Wiewia 4:24.

6. Ia wehwehn lelepek?

6 Pwehn utungada sapwellimen Siohwa kaunda, kitail anahne kolokol atail lelepek ong ih. “Lelepek” iei pwung de unsek ni tiahk. Emen me kin kolokol eh lelepek kin wia aramas pwung men. Sohp wia soangen aramas duwe met.—Sohp 1:1.

Ia Duwen Sipai Wet Eh Tepida?

7, 8. Ia duwen Sehdan eh uhwongada Siohwa ma E kin ketin kaunda ni pwung?

7 Daulih sounpar 6,000 samwalahro, ngehn emen uhwongada Siohwa ma E kin ketin kaunda ni pwung. Eh ineng roporop me aramas en kaudokiong ih iei me kamwakid en soun uhwong menet eh koasoi oh wiewia kan. E kahrehiong tepin pwopwoudo, Adam oh Ihp, en soaloalopwoat ong sapwellimen Koht kaunda oh song en kauwehla mwaren Siohwa sang ni eh kose me Koht ketin likamw. (Wadek Senesis 3:1-5.) Soun uhwong menet wiahla Imwintihti lapalap, Sehdan (Sounpelian) Tepil (Sounkaraun likamw), serpent (soun pitih aramas) oh drakon (soun kadallehla aramas).—Kaud. 12:9.

8 Sehdan wiakihla ih emen kaun me kin uhwong Koht. Dahme Siohwa, Kaun Wasa Lapalahpie, pahn ketin wia pwehki uhwong wet? Ia duwe, e pahn ketin mwadang kasohrehla soun uhwong silimen pwukat, Sehdan, Adam, oh Ihp? E sapwellimaniki kehl en ketin wia met, oh mwekid wet pahn kasalehda me Siohwa sapwellimaniki manaman keieu lapalap. Met pahn pil kadehdehda mehlelpen mahsen en Siohwa duwen kalokepen irail kan me kin kauwehla sapwellime kosonned. Ahpw dahme kahrehda Koht sohte ketin wia met?

9. Dahme Sehdan peikasalki?

9 Sang ni eh likamw oh kahrehiong Adam oh Ihp en sohpeisang Koht, Sehdan kin peikasalki sapwellimen Siohwa pwuhng en padahkihong aramas akan en peikiong ih. Oh sang ni eh kahrehiong tepin pwopwoudo en sapeikiong Koht, Sehdan pil peikasalki tohnleng kan oh aramas akan arail lelepek ong Koht. Ni mwehin Sohp, me kin loalopwoatohng sapwellimen Siohwa kaunda, Sehdan dene me e kak kahrehiong aramas koaros en sohpeisang Koht.—Sohp 2:1-5.

10. Sang ni eh ketin kapwandehla kasansalda en sapwellime pwuhng en kaunda, dahme Koht ketin mweidohng?

10 Sang ni eh ketin kapwandehla kasansalda en sapwellime pwuhng en kaunda oh kasohrala Sehdan, Siohwa ketin mweidohng Sehdan ahnsou en kihda mehn kadehde ong dahme e akupwungki. Koht pil kin ketikihong aramas akan ahnsou mwahu en kasalehda arail loalopwoat ong sapwellime kaunda. Dahme kin wiawi erein sounpar kid kei? Sehdan wiahdahr pwihn suwed kehlail ehu. Kedekedeo, Siohwa pahn ketin kasorehla pwihn wet oh pil Sehdan pwe en ketikihda mehn kadehde sansal me E kin sapwellimanki pwung oh warohng kaunda mehkoaros ni pwung. Siohwa Koht mwahngih imwila mwahu me e ketin kohpadahr ni ahnsou me uhwong pwarada nan mwetuwel en Ihden.—Sen. 3:15.

11. Dahme aramas tohto kin wia me pid duwen sapwellimen Siohwa kaunda?

11 Aramas tohto kin pwoson oh kolokol arail lelepek ong sapwellimen Siohwa kaunda oh kasarawihla mware. Irail me iang pwihn wet iei Eipel, Enok, Noha, Eipraam, Sara, Moses, Rud, Depit, Sises, tepin sapwellimen Krais tohnpadahk ko, oh pil aramas lelepek rar kei rahn wet. Irail pwukat me kin utung sapwellimen Koht kaunda kin iang kadehdehda me Sehdan me likamw oh kin iang kihsang karaun likamw me kohwong mwaren Siohwa me Sehdan kin wia ni eh suweiki me e kak kahrehiong aramas koaros en sohpeisang Koht.—Lep. Pad. 27:11.

Kitail Ese Ia Duwen Sipaio Eh Pahn Imwisekla

12. Ia duwen atail kak kamehlele me Koht sohte pahn ketin mweidohng suwed en mihmihte?

12 Kitail kak kamehlele me kereniong Siohwa pahn ketin kasansalehda sapwellime pwuhng en kaunda. E sohte pahn ketin mweidohng suwed en mihmihte, oh kitail ese me kitail kin momour ni imwin rahn akan. Siohwa ketin kadeikada aramas suwed kan ni Nohliko. E ketin kamwomwala Sodom oh Komora oh Parao oh nah sounpei kan. Sisera oh nah sounpei kan oh Senakerip oh nah sounpei en Asiria ko sohte pweida ni arail uhwongada Wasa Lapalahpie. (Sen. 7:1, 23; 19:24, 25; Eks. 14:30, 31; Sounkopwung 4:15, 16; 2 Nan. 19:35, 36) Kahrehda, kitail kak kamehlele me Siohwa Koht sohte pahn ketin mweidohng aramas en kin pousehlahte mwamwahliki mware oh wia kauwe sapwellime Sounkadehde kan. Patehng met, kitail kin kilang kilel en Sises eh ketier oh kaimwiseklahn koasoandi suwed wet.—Mad. 24:3.

13. Ia duwen atail kak pitsang kamwomwomwlahn sapwellimen Siohwa imwintihti kan?

13 Pwe en pitsang kamwomwomwlahn sapwellimen Koht imwintihti kan, kitail anahne kadehdehda me kitail kin loalopwoatohng sapwellimen Siohwa kaunda. Ia duwen atail kak wia met? Sang ni atail kin tohrohreweisang en Sehdan kaunda suwed oh sohte kin masak nah aramas akan. (2 Kor. 6:17; Sohn 17:16; Wiewia 5:29) Ihte ma kitail kin tohrohreweisang en Sehdan kaunda, kitail pahn kak utung kaundahn Samatail nanleng oh ahneki koapworopwor en pitla ni ahnsou me Siohwa pahn ketin kasarawihala mware sang karaun likamw, oh kasalehda me ih me sapwellimaniki pwuhng en kaunda mehkoaros.

14. Dahme kin sansalda nan soangsoangen iren Paipel kan?

14 Paipel kin oaritikiada duwen aramas oh sapwellimen Siohwa kaunda. Tepin irelaud siluh en Paipel kin padahkihong kitail duwen Koht eh ketin kapikada audepen sampah oh nanleng oh aramas eh lohdi nan dihp. Kaimwiseklahn irelaud siluh kin koasoia duwen kamwahulahn irair en aramas. Nanpwungen ire riau wet, Paipel kin oaritikiada duwen kahk kan me Siohwa, Kaun Wasa Lapalahpie, ketin wia pwe en ketin kapwaiada kupwure ong aramas akan, sampah oh nanleng. Pwuhken Senesis kin kasalehda duwen Sehdan oh me suwed eh miehla nin sampah. Kaimwiseklahn pwuhken Kaudiahl kin kasalehda duwen me suwed oh Tepil ar pahn sohrala, oh ia duwen kupwuren Koht eh pahn pweida nin sampah duwen eh kin wiawi nanleng. Mehlel, Paipel kin kasalehda kahrepen dihp oh mehla oh pil kasalehda ia duwen mepwukat ar pahn sohrasang sampah oh wilialihkihdi peren oh mour kohkohlahte ong irail me kolokol arail lelepek.

15. Pwe en paiekihda ahnsou me dahme rasehng sipai me pid duwen ihs me ahneki pwuhng en kaunda pahn imwisekla, dahme kitail anahne wia?

15 Kereniong mwomwen sampah wet pahn wekidekla douluhl. Dahme kin rasehng sipai me pid duwen ihs me ahneki pwuhng en kaunda pahn imwisekla. Sehdan solahr pahn kaunda oh e pahn sohrala, oh kupwuren Koht pahn pweida. Ahpw, pwe kitail en paiekihda met oh ahneki kapai kan me Mahsen en Koht kohpadahr, kitail anahne utungada sapwellimen Siohwa kaunda met. Kitail sohte kak wia aramas kohweikohdo. Pwe kitail en kak nda: “KAUN-O ketin ieiang ie,” kitail anahne uhpalih Siohwa.—Mel. 118:6, 7.

Kitail Kak Kolokol Atail Lelepek

16. Dahme kahrehda kitail kak kamehlele me aramas akan kak kolokol arail lelepek ong Koht?

16 Kitail kak utungada sapwellimen Siohwa kaunda oh pil kolokol atail lelepek, pwehki wahnpoaron Pohl eh koasoia: “Pwe songosong koaros me kin lelohng kumwail, ih me kin lelohng aramas koaros. Koht me uhdahn mehlel, oh e sohte pahn ketin mweidohng kumwail en ale songosong me kumwail sohte kak powehdi; ahpw ahnsoun songosong, e pahn ketikihong kumwail kehlail pwe kumwail en kak dadaur oh pitsang nan songosongo.” (1 Kor. 10:13) Dahme kin pidada kasongosong me Pohl koasoia oh ia duwen Koht eh kak ketin sewese kitail?

17-19. (a) Kasongosong dahieu me mehn Israel kan lohdiong nan sapwtehno? (b) Dahme kahrehda kitail kak kolokol atail lelepek ong Siohwa?

17 Dahme lelohng mehn Israel kan nan sapwtehn kin kawehwehda me “songosong” kin kohsang irair akan me kak kahrehiong kitail en kauwehla sapwellimen Koht kosonned kan. (Wadek 1 Korint 10:6-10.) Mehn Israel kan kakete pelianda kasongosong, ahpw re inangih “me suwed kan” ni ahnsou me Siohwa ketikihong irail soangen menpihr kan me adaneki quail. Mendahki irail sohte kin kang uduk erein ahnsou kis, Koht kin ketikihong irail manna ren kang. Ahpw re lohdi pahn kasongosong en mehwo ni arail rikada menpihr ko.—Nemp. 11:19, 20, 31-35.

18 Mwohn mwo, ni Moses eh mihmi Nahna Sainai pwe en ale Kosonnedo, mehn Israel kan tapihada kaudokiong sansal en kouwolo oh pereperenki met. Pwehki Moses eh sohte mie, re mweidohng kasongosong en poweiraildi. (Eks. 32:1, 6) Mwohnte arail pedolong nan Sapwen Inowo, mehn Israel nen kei lohdi nan tiahk en nenek rehn lihen Mohap kan. Ni ahnsowo, irail pwukat mehkihla diparail. (Nemp. 25:1, 9) Ekei pak mehn Israel kan kin lohdi nan kasongosong en kaulim. Mie pak me re kaulime Moses oh pil Koht! (Nemp. 21:5, 9) Mehn Israel kan pil doulahte kaulim mwurin Koht eh ketin kasohrala Kora, Dadan oh Apiram oh iengerail ko, pwehki arail medemedewe me kamakamlahn irail pwukat sapwung. Met kahrehda, mehn Israel 14,700 mehkihla soumwahu suwed me Koht ketikihong irail.—Nemp. 16:41, 49.

19 Kasongosong pwukat kaidehn kasongosong kei me mehn Israel kan sohte kak powehdi. Irail lohdi nan kasongosong pwehki solahr arail pwoson oh re manokehla Siohwa, sapwellime epwel mwahu oh pil pwung en sapwellime ahl kan. Duwehte mehn Israel kan, kasongosong kan me kitail kin lelohng kin lelohng aramas koaros. Ma kitail nantihong pelianda kasongosong kan oh koapworopworki me Koht pahn ketin sewesei kitail, kitail pahn kak kolokol atail lelepek. Kitail kak kamehlele met, pwehki “Koht me uhdahn mehlel,” oh e sohte pahn ketin mweidohng kitail en “ale songosong me [kitail] sohte kak powehdi.” Siohwa sohte pahn ketin likidmelieikitailla oh sohte pahn ketin mweidohng kitail en lelohng irair kan me kitail solahr pahn kak wia kupwure.—Mel. 94:14.

20, 21. Ni atail kin lelohng kasongosong kan, ia duwen Koht eh kak ‘ketikihong kitail kehlail’?

20 Siohwa ‘pahn ketikihong kitail kehlail’ pwe kitail en pelianda kasongosong. Karasepe, irail kan me uhwong kitail ele kin kaloke kitail pwe ren song kitail en kesehla atail pwoson. Met kakete kasonge kitail en kesehla atail pwoson pwe kitail en pitsang kamakam, kalokolok oh pil mehla. Dahme Pohl kilelehdi nan 1 Korint 10:13 kin kamehlelehiong kitail me kasongosong kan kin mihmi erein ahnsou kiste. Siohwa sohte pahn ketin mweidohng kasongosong kan en laudla lao kitail sohla kak kolokol atail lelepek ong ih. Koht kak ketin kakehlaka atail pwoson oh ketikihong kitail kehl me anahn pwe kitail en kolokol atail lelepek.

21 Siohwa kin ketin sewesehki kitail sapwellime manaman. Manaman wet kin katamankihong kitail padahk kan en Paipel me kitail anahne ong atail pahn pelianda kasongosong kan. (Sohn 14:26) Ihme kahrehda kitail sohte kin mweidohng meteikan en pitihkitaildi en keid ni ahl sapwung. Karasepe, kitail kin wehwehki dokpene en ire kan duwen sapwellimen Siohwa pwuhng en kaunda oh kesempwalpen atail kin kolokol atail lelepek. Koht kin ketin sewese me tohto en wehwehki ire kesempwal wet pwe ren kak kolokol arail lelepek lao lel mehla. Kaidehn mehla me kapitirailla sang kalokolok, ahpw Siohwa me kin ketin sewese irail en dadaurete lel imwi oh sohte lohdi pahn kasongosong. E pil kak ketin sewese kitail. Ni mehlel, e kin ketin doadoahngki sapwellime tohnleng lelepek kan pwe en sewese kitail. Irail kin wia sounpapah kan “me Koht kin ketin kadarodo pwehn sewese irail kan me pahn ale komour.” (Ipru 1:14) Iren onop en mwuhr pahn kasalehda me irail kante me kin kolokol arail lelepek kak ahneki pwais kaselel en utungada sapwellimen Koht kaunda kohkohlahte. Kitail kak iang irail ma kitail pahn loalopwoatohng Siohwa atail Kaun Wasa Lapalahpie.

Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?

• Dahme kahrehda kitail anahne pohnese me Siohwa iei atail Kaun Wasa Lapalahpie?

• Ia wehwehn en kolokol atail lelepek ong Koht?

• Ia duwen atail kin ese me kereniong Siohwa pahn ketin kadehdehda me ih me sapwellimaniki pwuhng en kaunda?

• Nin duwen 1 Korint 10:13, dahme kahrehda kitail kak kolokol atail lelepek?

[Peidek kan ong Onop]

[Kilel nan pali 24]

Sehdan kahrehiong Adam oh Ihp en soaloalopwoat ong Siohwa

[Kilel nan pali 26]

Koasoanehdi teng en utungada sapwellimen Siohwa kaunda