Ma Te Nya Evaọ Ẹgbakiete Mai!
Ma Te Nya Evaọ Ẹgbakiete Mai!
“Rọ kẹ omẹ, eva ẹgbakiete mẹ rẹ jọ nya.”—Ol. 26:11.
1, 2. Eme Job ọ ta kpahe ẹgbakiete riẹ, kọ eme Job uzou avọ 31 u dhesẹ kpahe iẹe?
EVAỌ oke anwae, owawọ a jẹ hae rọ riẹ epanọ oware o gbẹdẹ te. Owawọ na o jẹ hai wo ọkpọ oliọliọ nọ ọ nya udevie riẹ vrẹ. A vẹ rọ omodhe hwa t’abọ t’abọ ọkpọ na. A rẹ wọ oware jọ nọ a riẹ epanọ o gbẹdẹ te fihọ omodhe na jọ, a ve muọ oware nọ a be wawọ na họ ẹwhẹ fihọ omodhe ọdekọ bẹsenọ ọkpọ na ọ rẹ jọ ososo. A hrẹ idibo Ọghẹnẹ inọ owawọ rai o rẹ jọ onọ u kiete.—Itẹ 11:1.
2 Nọ Job, ọzae okiẹrẹe na, ọ jẹ ruẹ uye edada nọ Setan ọ wha sei, ọ ta nọ: “Jọ [Jihova ọ wawọ] omẹ eva owawọ nọ ogbakiete, re Ọghẹnẹ ọ riẹ ewoma mẹ!” (Job 31:6) Job ọ fodẹ eware jọ nọ e rẹ sai fi ohwo nọ ọ be nya evaọ ẹgbakiete họ odawọ. Rekọ Job o fi eware yena kparobọ, wọhọ epanọ eme riẹ nọ e rrọ Job uzou avọ 31 i dhesẹ na. Emamọ oriruo riẹ o rẹ sae wọ omai ru epọvo na re, jẹ ta avọ imuẹro wọhọ epanọ Devidi ọso-ilezi na ọ ta inọ: “Rọ kẹ omẹ, eva ẹgbakiete mẹ rẹ jọ nya.”—Ol. 26:11.
3. Fikieme u je wuzou re ma kru ẹrọwọ mai evaọ eware esese gbe ilogbo?
3 Dede nọ a dawo Job gaga, o kru ẹrọwọ riẹ. Ahwo jọ a rẹ sae tubẹ ta nọ Job yọ emamọ oriruo nọ a rẹ rọ aro kele evaọ ẹyọrọ ẹgbakiete. Iye nọ i bi te omai nẹnẹ e ga te enọ i te Job hu. Dede na, re ma dhesẹ inọ ma be nya evaọ ẹgbakiete jẹ be tha esuo-okpehru Jihova uke, ma re kru ẹrọwọ mai evaọ eware esese gbe ilogbo.—Se Luk 16:10.
Ẹgbakiete Evaọ Uruemu U Wuzou
4, 5. Wọhọ ohwo nọ ọ nya evaọ ẹgbakiete, uruemu vẹ Job ọ whaha?
4 Re ma sae yọrọ ẹgbakiete mai, ma re koko izi ikiẹrẹe Jihova, wọhọ epanọ Job o ru. Job ọ ta nọ: “Me duwu aro mẹ iyeri no, kẹvẹ ọmọtẹ o gbe ro si omẹ uru? Otẹrọnọ aye omọfa o si omẹ uru re me dhere hẹrẹ evaọ unuẹthẹ ọrivẹ mẹ, jọ aye mẹ o wuhu eka kẹ amọfa, jọ amọfa a lele i wezẹ.”—Job 31:1, 9, 10.
5 Fikinọ Job ọ gwọlọ yọrọ ẹgbakiete riẹ, ọ whaha ekpehre ubiẹro nọ o re ro rri aye ọfa. Wọhọ ọzae uwou-orọo, Job ọ rehọ oma lẹliẹ emetẹ hẹ, yọ o wo isiuru owezẹ kẹ aye omọfa ha. Evaọ Ovuẹ obọ Ugbehru na, Jesu ọ ta ẹme jọ nọ u wo ẹgba gaga kpahe uruemu nọ ma re dhesẹ—yọ u fo re enọ e be yọrọ ẹgbakiete rai a se eme nana gboja.—Se Matiu 5:27, 28.
Whaha Uruemu Eviẹhọ
6, 7. (a) Wọhọ epanọ o jọ kẹ Job, eme Ọghẹnẹ ọ be rọ wawọ ẹgbakiete mai? (b) Fikieme ma rẹ rọ whaha ẹghẹ hayo eviẹhọ?
6 Ma rẹ whaha eviẹhọ ma tẹ gwọlọ re a kele omai gbe enọ e be yọrọ ẹgbakiete. (Se Itẹ 3:31-33.) Job ọ ta nọ: ‘Mẹ tẹ be nyusu kugbe enọ e rẹ ta ọrue, yọ mẹ be nya avọ eviẹhọ jọ, jọ Ọghẹnẹ ọ wawọ omẹ eva owawọ nọ o gbakiete, re ọ riẹ ewoma mẹ.’ (Job 31:5, 6) Jihova ọ be rehọ “owawọ nọ o gbakiete” wawọ ahwo-akpọ kpobi. Wọhọ epanọ o jọ kẹ Job, Ọghẹnẹ ọ be rehọ utee ogbagba orọ uvi-ẹdhoguo riẹ rọ wawọ ẹgbakiete mai.
7 Otẹrọnọ ma wo uruemu ẹghẹ hayo eviẹhọ, kiyọ ma be yọrọ ẹgbakiete mai hi. Enọ e be nya evaọ ẹgbakiete a rẹ “siọ eware idhere omovuọ ba,” jẹ siọ “eware ẹghẹ” ba. (2 Kọr. 4:1, 2) Rekọ ẹvẹ otẹrọnọ ẹmeunu hayo owojẹ mai o vọ avọ ẹghẹ, bi ru nọ ibe ọg’Ọghẹnẹ mai o bi ro bo se Ọghẹnẹ kẹ obufihọ? Uye nọ u ti te omai ma te sae rọ uzou whae he! Ọso-ilezi na ọ so nọ: “Mẹ jọ udevie ẹbẹbẹ mẹ bose ỌNOWO, o te yo kẹ omẹ: O ỌNOWO, siọ igbenu mẹ no erueta, jegbe ẹrọo mẹ no eviẹhọ.” (Ol. 120:1, 2) U woma re ma kareghẹhọ inọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sae ruẹ te obeva mai, be “kiẹ eva gbe iroro” mai re ọ riẹ sọ ma be ginẹ nya evaọ ẹgbakiete.—Ol. 7:8, 9.
Jọ Emamọ Oriruo Evaọ Oghẹrẹ nọ Who re Yeri Kugbe Amọfa
8. Oghẹrẹ vẹ Job o yeri kugbe amọfa?
8 Re ma sae yọrọ ẹgbakiete mai, o gwọlọ nọ ma rẹ jọ wọhọ Job, ọnọ o kiẹrẹe, vọ avọ omaurokpotọ, je wo ọdawẹ kẹ amọfa. Ọ ta nọ: “Megbe se eme odibo ọmọzae avọ odibo ọmọtẹ mẹ gbe oware ovo ho, okenọ a ti gu unoma kẹ omẹ; kọ ẹvẹ me re ruẹ nọ Ọghẹnẹ o muofu kẹ omẹ? Ọ tẹ nekpẹ didi uyo mẹ rẹ kẹ e? Kọ ọye nọ ọ ma omẹ eva edhede na ọ ma riẹ re? Kọ ogbẹrọnọ ohwo jọ ọ ruẹrẹ omai fihọ eva edhede na?”—Job 31:13-15.
9. Ekwakwa vẹ Job o ro yeri kugbe idibo riẹ, kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele iei?
9 O sae jọnọ, evaọ edẹ Job, izi egaga e jariẹ hẹ nọ a jẹ hai lele ro guẹdhọ. A jẹ hai guẹdhọ owowa, yọ a jẹ hae tube kẹ erigbo dede uvẹ re a wọ ẹdhọ rai ziọ egwa-ẹdhoguo. Job ọ jẹ rọ ohrọ gbe ababọ ọriẹwẹ yeri kugbe idibo riẹ. Re ma sae nya evaọ ẹgbakiete, o gbahọ inọ ma re dhesẹ ọkpọ ekwakwa evona, maero nọ ma tẹ rrọ ekpako ukoko.
Wo Ẹzi Ọghọruo, Orọnikọ Uvou-Uthei Hi
10, 11. (a) Ẹvẹ ma rọ riẹ inọ Job o wo ẹzi ọghọruo gbe obufihọ? (b) Ohrẹ Ikereakere na vẹ obe Job 31:16-25 o rẹ sae kareghẹhọ omai kpahe?
10 Job o wo ẹzi ọghọruo gbe obufihọ, orọnikọ uvou-uthei gbe eware amọfa egwọlọ họ. Ọ ta nọ: “Otẹrọnọ . . . me ru eyae-uku rẹro bẹ, hayo mẹ ọvo ọ tẹ re emu mẹ, nọ emọ nọ i wo esẹ hẹ a gbe jariẹ re he . . . Mẹ tẹ ruẹ ọ jọ nọ ọbẹwẹ ohọ u re kpe . . . Re mẹ tẹ kpare obọ mẹ kpe ọnọ o wo ọsẹ hẹ, fiki epanọ me rẹro obọfihọ eva obọ unuẹwho, jọ akpalo obọ mẹ o kie no ẹkoko mẹ, jọ ugbobọ mẹ ọ kpare no ehri.” Yọ Job ọ hae sai kru ẹgbakiete riẹ hẹ orọnọ ọ ta kẹ oro nọ: ‘Whẹ me fievahọ!’—Job 31:16-25.
11 Eme ọ Job yena e rẹ sae kareghẹhọ omai eme nọ Jemis olele na ọ ta inọ: “Egagọ efuafo nọ a rẹ jọ zue-oma obaro Ọghẹnẹ gbe Ọsẹ na ha, ena: nnọ, a re riwẹ imiwhrori avọ eyaukuotọ nọ uye o rẹbẹ, je riwi oma-obọriẹ kare epe eva akpọ na.” (Jem. 1:27) Ma rẹ sae jẹ kareghẹhọ unuovẹvẹ Jesu na, inọ: “Wha yọrọ oma, re wha si oma rai no uru eware eguọlọ kpobi; keme uzuazọ ohwo o rọ udevie ekuakua eyero obuobu riẹ hẹ.” Kẹsena, Jesu o te bru ohare ọrọ ọdafe jọ nọ o wo isiuru ekwakwa efe buobu, ọnọ ‘o fe evaọ obọ Ọghẹnẹ hẹ’ taure o te ti whu. (Luk 12:15-21) Re ma jọ ahwo nọ a be nya evaọ ẹgbakiete, o gbahọ inọ ma rẹ whaha uvou-uthei hayo isiuru egaga kẹ ekwakwa efe. Uvou-uthei yọ ẹdhọgọ, keme isiuru itieye na i re si iroro ohwo no egagọ Jihova. (Kọl. 3:5) Ẹgbakiete avọ uvou-uthei e rẹ nya kugbe he!
Dikihẹ Ga Kẹ Egagọ Uzẹme
12, 13. Oriruo vẹ Job o fihotọ evaọ ẹwhaha ẹdhọgọ?
12 Ahwo nọ e be nya evaọ ẹgbakiete a re siomano egagọ uzẹme he. Job o ru ere he, keme ọ ta nọ: “Otẹrọnọ me riwi ọre nọ o je lo, hayo ọvẹre nọ ọ be nya avọ eru riẹ, nọ a liẹliẹ omẹ wo urusio, unu mẹ o tẹ viọlọ obọ mẹ; onana o rẹ jọ umuomu nọ ibruoziẹ na e rẹ rehọ fiki riẹ [kẹ] ohwo uye, keme mẹ ta ọrue kẹ Ọghẹnẹ obọ ehru.”—Job 31:26-28.
13 Job ọ gọ eware nọ i wo uzuazọ họ họ. Evaọ etoke nọ ọ ruẹ emama obehru, wọhọ ọvẹre, ọ lẹlẹ jọ udu riẹ wo isiuru inọ ọ rẹ gọ ae he, yọ otẹrọnọ ‘unu riẹ o viọlọ obọ riẹ,’ avọ ẹjiroro ẹgọ nọ ọ rẹ gọ ae, oyena o hai ru ei jọ ọgẹdhọ nọ ọ siọ Ọghẹnẹ. (Izie. 4:15, 19) Re ma yọrọ ẹgbakiete mai kẹ Ọghẹnẹ, ma rẹ whaha oghẹrẹ ẹdhọgọ kpobi.—Se 1 Jọn 5:21.
Whọ Ghọghọ Họ Evaọ Ekie Ọwegrẹ Ra, Yọ Whọ Jọ Ọviẹwẹ Gbe He
14. Fikieme ma jẹ sae ta nọ Job ọ jọ ohwo iroro iyoma ha?
14 Job ọ jọ ohwo ọgeva hayo ohwo iroro iyoma ha. Ọ riẹ inọ iruemu itieye na i ti ru ei kare ẹgbakiete. Ọ ta nọ: “Otẹrọnọ mẹ ghọghọ evaọ ekie enọ imukpahe omẹ, hayo ru oma oruoro nọ uye u te ae (mẹ rẹ rọ unu mẹ rahauzi nọ mẹ rehọ iyeri iduwo kpe uzuazọ ohwo ho).”—Job 31:29, 30.
15. Fikieme o jẹ thọ re ma ghọghọ evaọ okenọ okpẹtu ọ tẹ via kẹ ohwo nọ o mukpahe omai?
15 Job ọ jẹ hae ghọghọ vievie he nọ oware okpẹtu o tẹ via kẹ ohwo jọ nọ o mukpahe iẹe. Itẹ jọ e vẹvẹ unu inọ: “Whọ ghọghọ họ okenọ ọrivẹ ra o te kie, okenọ ozoruẹ eva ewere owhẹ hẹ; ogbẹrọerehe ỌNOWO ọ tẹ ruẹ e, ofu o ve mu ei, ọ vẹ se ofu ba emu kẹ ohwo na.” (Itẹ 24:17, 18) Nọ orọnọ Jihova ọ rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ udu mai na, ọ rẹ riẹ otẹrọnọ ma be jọ obeva ghọghọ fiki okpẹtu nọ o te omọfa, yọ ababọ avro, Jihova ọ rẹ jẹ uruemu yena rehọ họ. (Itẹ 17:5) Ọghẹnẹ ọ rẹ sai muofu kẹ omai nọ ma te ru ere, keme ọ ta nọ: “Orukele na ọ mẹ, gbe osohwa.”—Izie. 32:35.
16. O tẹ make rọnọ ma fe he, ẹvẹ ma sai ro wo ẹzi ọghọruo?
16 Job o wo ẹzi ọghọruo. (Job 31:31, 32) O tẹ make rọnọ ma fe he, ma rẹ sai wo uruemu ọghọruo. (Rom 12:13) Ma rẹ sai zizie amọfa ziọ uwou mai kẹ emuọriọ, kareghẹhọ inọ “ukodo nọ a rehọ ẹbe there nọ uyoyou o rọ u woma vi okpemu nọ a rehọ arao there nọ egrẹ-ọjẹ ọ rọ.” (Itẹ 15:17) Emu nọ ma rẹ re kugbe ibe Oleleikristi mai avọ uyoyou o rẹ sae bọ omai ga jẹ jọ etoke omawere.
17. Fikieme u gbe ro fo re ma ko uzioraha ulogbo dhere he?
17 Ababọ avro, o jọ oware ọbọga abọ-ẹzi re ohwo ọ reawere ọghọruo Job, keme Job ọ jọ ọviẹwẹ hẹ. Job o wo ohẹriẹ no ahwo omuomu nọ e bẹbẹ ruọ ukoko Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ na, enọ e jẹ rọ eviẹhọ “jiri ahwo ogbejiro re a rọ ere ruẹse wo eware nọ a guọlọ.” (Jud 3, 4, 16) Job ọ kuọ emuemu hayo oruthọ riẹ dhere ahwo ho, inọ o te lẹliẹ ahwo rọ ekpehre ubiẹro rri rie. Ọ kẹ Ọghẹnẹ uvẹ re ọ kiẹe riwi, avọ unevaze nọ ọ rọ feva kẹe. (Job 31:33-37) Otẹrọnọ ma raha uzi ulogbo jọ, u fo ho re ma gwọlọ epanọ ma rẹ rọ ko ẹe dhere fikinọ o te raha odẹ mai. Ẹvẹ ma sai ro dhesẹ nọ ma be daoma yọrọ ẹgbakiete mai? Ẹkwoma iruthọ mai nọ ma rẹ ta via, ma ve kurẹriẹ, gwọlọ obufihọ abọ-ẹzi, jẹ daoma ru inwene nọ i fo.—Itẹ 28:13; Jem. 5:13-15.
Job Ọ Ta nọ Ohwo nọ Ọ jọ Oma Riẹ Ruẹ Afuẹwẹ Ọ Nya Lahwe
18, 19. (a) Fikieme ma jẹ sae ta nọ Job o fru uvumọ ohwo re he? (b) Eme u no Job eva ze inọ o re ru otẹrọnọ ọ reabe?
18 Job ọ vọ avọ oruọzewọ je kiẹrẹe. Ọ ta nọ: “Otẹrọnọ etọ mẹ e rọ omẹ guẹdhọ, re ekame evọ avọ ame kugbe, re mẹ re ivuẹvu rai ababọ osaohwa, re u se uwhu se enọ i wo rai, jọ idhigbo e dhẹ evaọ ẹta eka, jọ ẹbe gheghe ọ dhẹ fihọ ẹta eka.” (Job 31:38-40) Job o fru etọ amọfa rehọ họ, yọ ọ wha iruiruo riẹ re he. Wọhọ Job, o gwọlọ nọ ma yọrọ ẹgbakiete mai kẹ Jihova evaọ eware ilogbo gbe esese.
19 Job ọ jọ iraro egbẹnyusu esa riẹ gbe Elaihu ta kpahe oghẹrẹ uzuazọ nọ ọyomariẹ o yeri no. Job ọ ta nọ otẹrọnọ ohwo jọ o wo ẹbẹbẹ kugbe ikuigbe uzuazọ ọyomariẹ Job, jọ ohwo na ọ nya via re o se isẹi kpe ọyomariẹ. Job ọ tẹ jẹ ta inọ ọ tẹ reabe, u re noi eva ze re ọ ruẹ uye na. Fikiere, nọ Job ọ ta eva riẹ no, o te vu eware wa kẹ Ọghẹnẹ. Enẹ ‘eme Job i ro te oba.’—Job 31:35, 40.
Whọ Rẹ Sae Yọrọ Ẹgbakiete Ra
20, 21. (a) Eme o fi obọ họ kẹ Job sae yọrọ ẹgbakiete riẹ? (b) Ẹvẹ ma rẹ sai ro wo uyoyou kẹ Ọghẹnẹ?
20 Job ọ sae yọrọ ẹgbakiete riẹ fikinọ o you Ọghẹnẹ, yọ Jihova o you rie je fi obọ họ kẹe. Job ọ ta nọ: “Whọ kẹ omẹ uzuazọ gbe uyoyou nọ o rẹ hiẹ hẹ, whọ tẹ sẹro ẹzi mẹ.” (Job 10:12) Ofariẹ, Job o dhesẹ uyoyou kẹ amọfa, keme ọ riẹ inọ ohwo kpobi nọ ọ rọwo dhesẹ uyoyou hayo ohrọ kẹ amọfa ha, yọ o wo ozodhẹ kẹ Ọghẹnẹ hẹ. (Job 6:14) Ahwo nọ e be nya evaọ ẹgbakiete a re you Ọghẹnẹ gbe erivẹ rai.—Mat. 22:37-40.
21 Ma rẹ sai wo uyoyou kẹ Ọghẹnẹ ẹkwoma Ẹme riẹ nọ ma re se kẹdẹ kẹdẹ, ma ve je roro kpahe oware nọ ma jọ Ebaibol se kpahe iẹe. Ma rẹ sae jọ olẹ jiri Jihova je yere iei kẹ eware iwoma nọ o bi ru kẹ omai. (Fil. 4:6, 7) Ma rẹ sae suile kẹ Jihova je wo erere no iwuhrẹ ukoko nọ ma re kpohọ ẹsikpobi ze. (Hib. 10:23-25) Ofariẹ, uyoyou mai kẹ Ọghẹnẹ o rẹ rro nọ ma bi w’obọ ziezi evaọ odibọgba na, je bi whowho “eme usiwo riẹ” na. (Ol. 96:1-3) Ma rẹ sae rọ ẹkwoma idhere itieye na yọrọ ẹgbakiete mai wọhọ epaọ ọso-ilezi na, ọnọ ọ so inọ: “Uwoma kẹ omẹ re me sikẹle Ọghẹnẹ; me ru Ọnowo ỌGHẸNẸ mẹ họ adhẹzọ mẹ.”—Ol. 73:28.
22, 23. Mai nọ ma be kpare esuo Jihova kpehru na, ẹvẹ iruẹru mai e rọ wọhọ erọ Ileleikristi oke anwae nọ e yọrọ ẹgbakiete rai?
22 N’otọ avọ otọ ze, Jihova ọ kẹ ahwo nọ e nya evaọ ẹgbakiete iruo sa-sa no. Noa o ku okọ, ọ tẹ jẹ jọ “ọvuẹovuẹ ẹrẹreokie.” (2 Pita 2:5) Joshua o su emọ Izrẹl ruọ Ẹkwotọ Eyaa na. Dede na, ọ sai ru onana fikinọ o je se “obe uzi [na] . . . te aso te uvo,” je ru lele epanọ o se. (Jos. 1:7, 8) Ileleikristi ikpe-udhusoi ọsosuọ a jẹ hai ru ilele je kuomagbe ẹsikpobi re a wuhrẹ Ikereakere na.—Mat. 28:19, 20.
23 Re ma sae kpare esuo Jihova kpehru jẹ yọrọ ẹgbakiete mai, ma re whowho usiuwoma ẹrẹreokie, ru ilele, fi ehrẹ Ikere na họ iruo, je kuomagbe ibe Ileleikristi mai evaọ iwuhrẹ gbe ikokohọ. Iruẹru itieye na i re fi obọ họ kẹ omai wo aruọwha, jọ gaga evaọ abọ-ẹzi, je ru oreva Ọghẹnẹ. Onana o ga hrọ kẹ omai hi, keme Ọsẹ obọ odhiwu mai gbe Ọmọ riẹ a be tha omai uke. (Izie. 30:11-14; 1 Iv. 8:57) Ofariẹ, inievo mai evaọ akpọ na soso nọ e be nya evaọ ẹgbakiete jẹ be rọ adhẹẹ kẹ Jihova, Olori Osu na, a be tha omai uke re.—1 Pita 2:17.
Didi Uyo Whọ Te Kẹ?
• Ẹvẹ ma re rri itee Jihova nọ i kie kpahe emamọ uruemu?
• Iruemu Job vẹ e mai si owhẹ urru?
• Wọhọ epanọ Job 31:29-37 o dhesẹ, ẹvẹ Job o yeri kugbe amọfa?
• Ẹvẹ ma sae rọ yọrọ ẹgbakiete mai kẹ Ọghẹnẹ?
[Enọ Uwuhrẹ]
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 29]
Job ọ yọrọ ẹgbakiete riẹ. Ma rẹ sai ru epọvo na re!
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 32]
Ma rẹ sae yọrọ ẹgbakiete mai!